قطار پرسرعت دیپلماسی ایران از شرق تا غربترین نقطه پهنه خاکی
تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۷۲۰۱۹
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، آمد وشدهای سیاسی و تردد دیپلماتیک طی ماههای گذشته به برجستهترین موضوع مورد توجه محافل رسانهای تبدیل شدهاست که از رویکرد حاکم بر سیاست خارجی دولت سیزدهم مبنی بر توازنبخشی به مراودات در این حوزه نشان دارد.
آغاز روند عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای بعد از دو دهه انتظار، مذاکرات سازنده ایران و عربستان، انعقاد قرارداد سوآپ گازی بین ترکمنستان-ایران- جمهوری آذربایجان در جریان سفر آیتالله رئیسی به تاجیکستان و ترکمنستان، مذاکرات رو به جلو لغو تحریم در وین، اجرای سند راهبردی ۲۵ ساله با چین، تقویت محور لاتینی تنها چند مورد از دستاوردهای دیپلماتیک در حوزه خارجی به شمار میرود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در پیوند با تکاپوی دیپلماتیک تهران بیان همین نکته کافی است که تنها دولت سیزدهم در ۱۰۰ روز اول فعالیت خود، نزدیک به ۱۰۰ دیدار و گفتوگوی تلفنی با مقامهای عالی خارجی _ در حد رئیسجمهوری، نخستوزیر و وزیر امور خارجه و نماینده ویژه رئیسجمهوری _ داشتهاست.در همین زمینه چند روز پیش «علی بهادری جهرمی» سخنگوی دولت در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «رئیس جمهور در تدارک سفر روسیه و وزیر خارجه در چین است، وزیر راه در سوریه بود، وزیر ارشاد به محل اکسپو رفت و آقای باقری بر مذاکرات وین متمرکز است. هفته پیش هم چندین مقام خارجی در ایران حضور داشتند. دیپلماسی در دولت مردمی به میدان وسیع منافع ملی توجه دارد. پویا، همهجانبه و نتیجهگرا.
افزون بر موارد اشاره شده، سفر روزهای اخیر «حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان به عمان و قطر، سفر قریبالوقوع رییس جمهور ترکمنستان و ونزوئلا به ایران و سفر محسن رضایی به عنوان معاون اقتصادی دولت به کشورهای آمریکای لاتین و حیاط خلوت آمریکا) را میتوان در این راستا اریابی کرد.
در پیوند با تکاپوی دیپلماتیک تهران بیان همین نکته کافی است که تنها دولت سیزدهم در ۱۰۰ روز اول فعالیت خود، نزدیک به ۱۰۰ دیدار و گفتوگوی تلفنی با مقامهای عالی خارجی _ در حد رئیسجمهوری، نخستوزیر و وزیر امور خارجه و نماینده ویژه رئیسجمهوری _ داشتهاست.
نگاه متوازن از شرق تا غرب جهان و حیات خلوت آمریکا
طی ماههای اخیر در دولت سیزدهم، دو دیدگاه «نگاه به شرق» و «نگاه به غرب» تعدیل شده و دیدگاه «بینابینی» به جهان شکل گرفت؛ دیدگاهی که بر حفظ تعادل در نگاه به غرب و شرق تاکید داشت؛ سند راهبردی ۲۵ سال با چین و ۲۰ ساله با روسیه، تکاپوی دیپلماتیک برای رفع اختلافات با غرب بر سر برجام، تلاش برای گسترش روابط با همسایگان و کشورهای عرب، تلاش برای همکاری نزدیک با کشورهای حوزه کارائیب و آمریکای لاتین از جمله الگوهای رفتاری برای توازنبخشی به روابط خارجی به شمار میرفت.
طی ماههای اخیر در دولت سیزدهم، دو دیدگاه «نگاه به شرق» و «نگاه به غرب» تعدیل شده و دیدگاه «بینابینی» به جهان شکل گرفت؛ دیدگاهی که بر حفظ تعادل در نگاه به غرب و شرق تاکید داشتالبته نگاه مثبت و متقابل ایران و کشورهای آمریکای لاتین در دولت سیزدهم وارد فضای جدیتری شد به طوری که رهبران کشورهای آمریکای لاتین از جمله رئیسانجمهوری ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه در کنار دیگر مقامهای جهانی، پیروزی آیتالله رئیسی را تبریک گفتند و نسبت به گسترش مناسبات دولتهای متبوع خود با تهران ابراز امیدواری کردند.
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه کشورمان چندی پس از دیدار با همتای ونزوئلایی از امضای یک سند همکاری در ماههای آینده خبر داد و گفت: گفتوگوهای مهمی با یکدیگر داشتیم و توافق کردیم نقشه راه همکاریهای ۲۰ ساله تهران و کاراکاس را ترسیم کنیم.
اینک نیز خبرهایی از سفر «نیکلاس مادورو» رئیسجمهوری ونزوئلا به گوش میرسد و او گفتهاست که در آینده بسیار نزدیک برای تسریع پروسه همکاریهای دوجانبه با جمهوری اسلامی و تحکیم مناسبات اقتصادی دو کشور به تهران سفر میکند. اگرچه مادورو به تاریخ این سفر اشاره نکرده اما از نگاه ناظران، این سفر به احتمال زیاد در همین ماههای ابتدایی سال ۲۰۲۲ انجام خواهد گرفت.
ایران همزمان با گسترش روابط با ونزوئلا، تقویت و ترمیم روابط با دیگر کشورهای این حوزه را در برنامه خود دارد. تهران پیشتر روابط اقتصادی و تجاری گستردهای را با کشورهای بولیوی، نیکاراگوئه و اکوادور برقرار کردهبود که میتوان به پروژه ایران برای تجهیز بنادر نیکاراگوئه، ساخت تاسیسات پتروشیمی در اکوادور، ساخت کارخانه سیمان، اکتشاف اورانیوم و استخراج معادن بولیوی در دولت دهم نیز اشارهکرد.
حضور موثر در اجلاس منطقهای و فرامنطقهای با انعقاد توافقات راهبردی
دیپلماتها و مقامات جمهوری اسلامی از هر فرصت و تریبونی برای اعلام مواضع و گسترش مناسبات با کشورهای همجوار، منطقه و فرامنطقه بهره گرفتند که به رغم تحریمها، شاهد گشایشهایی در این حوزه بودیم.
در این ارتباط میتوان به مصادیقی چون حضور فعال ایران در اجلاس سران اقتصادی اکو و ایجاد زمینه توسعه روابط اقتصادی با کشورهای عضو، امضای قرارداد سوآپ گازی سهجانبه با ترکمنستان و آذربایجان، انجام توافقهای ترانزیتی با کشورهای پاکستان، آذربایجان، قرقیزستان، ترکمنستان و آذربایجان اشاره کرد.
یکی از بزرگترین تحولات و دستاوردهای دولت در این بازه زمانی کوتاه چندماهه در حوزه سیاست خارجی، در هم شکستن موانع عضویت دائم در سازمان شانگهای به عنوان یکی از مهمترین پیمانهای منطقه ای بود؛ تغییر جایگاهی که پس از دو دهه انتظار از اهمیت قابل ملاحظهای برخوردار است.یکی از بزرگترین تحولات و دستاوردهای دولت در این بازه زمانی کوتاه چندماهه در حوزه سیاست خارجی، در هم شکستن موانع عضویت دائم در سازمان شانگهای به عنوان یکی از مهمترین پیمانهای منطقه ای بود؛ تغییر جایگاهی که پس از دو دهه انتظار از اهمیت قابل ملاحظهای برخوردار است.
در پایان بیست و یکمین نشست سران سازمان شانگهای که که در روزهای ۲۵ و ۲۶ شهریورماه در شهر دوشنبه پایتخت تاجیکستان برگزار شد، سران هشت کشور عضو اصلی سازمان، نظر موافق خود را با تبدیل عضویت جمهوری اسلامی ایران از عضو ناظر به عضو اصلی اعلام و اسناد مربوط به آن را امضا کردند.
از نگاه ناظران، اینکه ایران به عضویت دائم سازمان همکاریهای شانگهای درآمده، یک مزیت و فرصت مغتنمی برای هر دو طرف است. کشورهای عضو و ناظر سازمان همکاری شانگهای بیشترین تولیدکننده و مصرفکننده انرژی در جهان هستند که با مساحتی در حدود یک چهارم سطح خشکیهای زمین و حدود نیمی از جمعیت جهان، در عمل موجب بر هم خوردن جهان تک قطبی مطلوب آمریکا و ایجاد توازن قدرت در جهان چند قطبی شدهاند؛ مواردی که به وزن سیاسی تهران در جهان خواهد افزود.
از طرفی، حضور ایران به عنوان عضو دائم در این سازمان با توجه به فعالیتها و همکاریهای گسترده اعضای آن در حوزههای سیاسی، امنیتی، اقتصادی، بازرگانی، پولی-بانکی، انرژی و فرهنگی، فضای مناسبتری را برای تعاملات بینالمللی کشورمان فراهم خواهدآورد.
یکی از مهمترین دستاوردهای دیپلماتیک که در روزهای اخیر رسانهای شده به اجرای سند راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین برمیگردد؛ توافقی که کارشناسان معتقدند تحول شگرفی را در روابط این دو کشور رقم خواهد زد.
از نگاه ناظران، اشتراکات در حوزههای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی باعث شده که تهران و پکن بیش از پیش به سمت همکاری با یکدیگر جذب شوند؛ مشترکاتی از قبیل اجماع نظر بر سر بسیاری از مسائل منطقهای و بینالمللی، نبرد علیه کووید ۱۹ و همکاری در پروژههای تولید واکسن مشترک، مقابله با تروریسم، تقابل با رویکرد قلدرمآبانه آمریکا، ترویج چندجانبهگرایی، همکاری سازنده در حوزه ابتکار «یک کمربند- یک جاده» و غیره.
تکاپوی ایران با هدف برونرفت افغانستان از بحران
تهران افزون بر پذیرش حدود سه میلیون مهاجر افغان در سالهای اخیر، در فضای پس از تسلط طالبان بر افغانستان طی ماههای اخیر، نقش فعالی برای برقراری صلح و ثبات در این کشور دوست و همسایه ایفا کردهاست.
تهران افزون بر پذیرش حدود سه میلیون مهاجر افغان در سالهای اخیر، در فضای پس از تسلط طالبان بر افغانستان طی ماههای اخیر، نقش فعالی برای برقراری صلح و ثبات در این کشور دوست و همسایه ایفا کردهاستدر ادامه نشستهای سهگانه مسکو پیرامون بررسی تحولات افغانستان، دومین دور نشست وزیران امور خارجه همسایگان افغانستان ۵ آبانماه در وزارت امور خارجه با حضور «محمد مخبر» معاون اول رئیسجمهوری، امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و وزیران امور خارجه ازبکستان، چین، ترکمنستان، تاجیکستان و پاکستان برگزار شد. در این نشست، وزیران امور خارجه چین و روسیه و نیز «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل به صورت مجازی شرکت داشتند.
در روزهای گذشته شاهد ورود یک هیات اقتصادی و سیاسی ٢٦ نفره به همراه مولوی «امیرخان متقی» سرپرست وزارت خارجه افغانستان به تهران بودیم؛ سفری که روز شنبه ١٨ دی ماه آغاز شد و در جریان آن، گفت وگوها در زمینههای تجارت، اقتصاد، امنیت و ترانزیت مثبت بودهاست.
اجرای اصل حُسن همجواری از سوی ایران طی ماههای اخیر که دولت بایدن برای رهایی از باتلاق خودساخته با خروج غیرمسوولانه از افغانستان هزینههای جبرانناپذیری همچون تقویت گروههای تروریستی، فروپاشی اقتصادی و سیل مهاجران را بر مردم این کشور جنگزده تحمیل کرد، ادامه یافتهاست؛ مصائبی که ایران را به عنوان کشور دوست و همسایه به شدت نسبت به آینده افغانستان نگران کردهاست.
گسترش همکاری با دول عربی و ادامه مذاکرات سازنده با عربستان
اگر چه دولت سیزدهم اصل توازنبخشی به مناسبات خارجی و نگاه همزمان به غرب و شرق را در دستور کار داده اما تاکنون در هر دو سطح شعار و عمل، همسایگان و کشورهای منطقه در اولویت قرار گرفتهاند که نمونه آن تور دیپلماتیک سکاندار وزارت امور خارجه ایران به شماری از این کشورها از جمله عمان و قطر بود.
اگر چه دولت سیزدهم اصل توازنبخشی به مناسبات خارجی و نگاه همزمان به غرب و شرق را در دستور کار داده اما تاکنون در هر دو سطح شعار و عمل، همسایگان و کشورهای منطقه در اولویت قرار گرفتهاند که نمونه آن تور دیپلماتیک سکاندار وزارت امور خارجه ایران به شماری از این کشورها از جمله عمان و قطر بود.امیرعبداللهیان هفته گذشته در صدر هیاتی دیپلماتیک به ترتیب به عمان و قطر سفر کردهبود؛ سفری که با دستاوردهای ملموس و قابلتوجه در زمینه اقتصادی و گسترش مناسبات دوجانبه همراه بود. در جریان این سفرها فرصتی به دست آمد تا دو طرف در زمینه مسائل سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نیز منطقهای به گفت وگو نشسته و راههای تقویت روابط دوجانبه بررسی شود.
پیشتر نیز آمد وشدهای دیپلماتیک با دولتهای عربی منطقه در جریان بود همانند حضور موثر ایران در «اجلاس منطقهای حمایت از عراق» که شهریورماه امسال برگزار شدهبود؛ نشستی که در آن نمایندگان ۹ کشور مصر، ایران، عربستان، اردن، قطر، امارات، کویت، ترکیه و فرانسه مشارکت داشتند و نکته مورد توجه، حضور وزیر امور خارجه ایران و سران دولت های عربی منطقه در آن اجلاس بود.
ازسرگیری مذاکرات بین ایران و عربستان که طی ۶ سال گذشته روابطی تیره را تجربه کردهاند، از دیگر دستاوردها است. در ماههای گذشته افزون بر لحن صمیمانه و مسالمتآمیز مقامات تهران و ریاض، دستکم ۴ دور نشست بین مسئولان دو کشور برگزار شده و دور پنجم مذاکرات نیز بنا به گفته «سعید خطیبزاده» سخنگوی وزارت امور خارجه در دستور کار است.
خطیبزاده صبح دوشنبه ۲۰ دیماه در نشست خبری در پاسخ به سوالی در خصوص زمان برگزاری دور جدید مذاکرات ایران و عربستان گفت: دور جدید گفتگوهای ایران و عربستان به میزبانی عراق در دستور کار است و ما تلاش کردیم به رغم پروندههای اختلافی که وجود دارد، بر مبنای مصلحت فاصلهگذاری در نقاط مختلف، با صراحت و تلاش، روابط پایدار و گفتگوهایمان را ادامه دهیم.
همچنین «جلیل رحیمی جهان آبادی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران شنبه ۲۵ دیماه با انتشار پیامی در حساب رسمی خود در توئیتر نوشت: «روابط دو کشور ایران و عربستان در حال احیا بوده و سفارتخانهها در حال آماده شدن برای بازگشایی است.»
در مجموع، رویکرد حاکم بر دولت سیزدهم از نگاه همهجانبه و توازنبخش در حوزه سیاست خارجی حکایت دارد. در این میان روابط ایران با دوستان تعمیق و با بازیگرانی که با تهران اختلاف داشتهاند، ترمیم خواهد شد. این منافع ملی - نه حزبی و جناحی- است که به عنوان یک چراغ راهنما عمل کرده و تهران با عنایت به این منفعت عمومی، مناسبات خود را در نقاط مختلف پهنه خاکی پیش میبرد.
برچسبها دیپلماسی حسین امیر عبد اللهیان سیدابراهیم رییسی رییس جمهوری دولت سیزدهممنبع: ایرنا
کلیدواژه: دیپلماسی دیپلماسی دولت سیزدهم وزارت امور خارجه وزیر امور خارجه ایران و عربستان طی ماه های اخیر آمریکای لاتین توازن بخشی دستور کار سیاست خارجی رئیس جمهوری دولت سیزدهم غرب و شرق نگاه به غرب عمان و قطر برگزار شد منطقه ای دو کشور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۷۲۰۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
محمد صدر: ایران با اسرائیل درگیر نشد، با ناتو رو در رو شد
سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که در شرایط فعلی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران باید بهشدت فعالتر شود و ضمن در پیش گرفتن دیپلماسی متوازن و متعادل با همه کشورهای جهان، بهدنبال خنثی کردن تلاشهای حامیان (رژیم) اسرائیل برای افزایش فشار علیه ایران باشد.
به گزارش هم میهن، این دیپلمات پیشین معتقد است که وزارت امور خارجه باید تلاش برای احیای برجام و خروج از لیست سیاه FATF را در اولویت کارهای خود قرار دهد، چراکه این دو پرونده باعث شدهاست که استمرار تحریمهای گسترده علیه ایران باعث مشکلات عدیده اقتصادی برای کشور شود.
سیدمحمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نکاتی را مطرح کرده است که میخوانید:
به نظر میرسد فاز نظامی رویارویی مستقیم ایران و اسرائیل به پایان رسیدهاست. فکر میکنید که دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این شرایط چه مسئولیتی بر عهده دارد؟
شرایط بهگونهای است که موقعیت نظامی و جایگاه ایران در منطقه تا حدی مورد توجه کشورهای منطقه و جهان قرار گرفتهاست. الان شرایطی پدید آمدهاست که باید فعالیتهای جدی دیپلماتیک در زمینههای مختلف آغاز شود. حامیان (رژیم) اسرائیل، چه در آمریکا و اروپا و چه در نهادهایی مانند اتحادیه اروپا و گروه ۷ سعی میکنند که از این وقایع سوءاستفاده کنند و فشارها را بر تهران افزایش دهند.
این کشورها و نهادها بههیچوجه نگران حمله (رژیم) اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق نبودند، اما حالا بهگونهای رفتار میکنند که انگار پاسخ مشروع ایران به این اقدام نظامی باعث نگرانی آنها شدهاست. با توجه به اینکه جو تبلیغاتی علیه ایران تشدید شده و این کشورها قصد دارند بهدنبال تحریم ایران بروند، باید کارزار جدی دیپلماتیک در زمینههای مختلف، هم در منطقه و هم در اروپا و سازمان ملل داشتهباشیم تا بتوانیم اقدامهایی را که کشورهای غربی قصد دارند علیه ایران انجام دهند، خنثی شود.
در عین حال دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی باید تمام تلاش خود را به کار گیرد که قضایای مسکوت و معطلمانده از گذشته مانند برجام و FATF را نیز حل و فصل کند، چراکه تا این قضایای دیپلماتیک حلوفصل نشود، ما از تحریمها و مشکلات اقتصادی شدید ناشی از آن رنج خواهیم برد.
فکر میکنید با تحولات اخیر آیا آمریکاییها حاضر خواهند بود باز هم پای میز مذاکره بنشینند و در مورد برجام صحبت کنند؟
الان آمریکا در شرایط خاصی قرار دارد. در شش ماه گذشته هم مشخص شد که آمریکاییها به دنبال مشارکت در جنگ یا گسترش بحران در منطقه نیستند و تا این حد مشخص شدهاست که سیاست آمریکا این است که جنگ غزه در سراسر خاورمیانه گسترش پیدا نکند، پای کشورهای دیگر به آن کشیدهنشود و آمریکا درگیر یک منازعه جدید در منطقه نشود.
در این زمینه به نظر میرسد که انگیزههای ایران و آمریکا مشابه یکدیگر باشد و ایران هم علاقهای به گسترش منازعه در منطقه ندارد. اما در مورد برجام و مسائل مرتبط با آن، شاید هنوز وقت گفتوگو در این مورد فرا نرسیدهباشد. در چارچوب تعامل دیپلماتیک شاید هم لازم نباشد که در گام نخست سراغ احیای برجام برویم.
الان اولویتهای مهمی وجود دارد. آمریکا که ۶ سال است از برجام خارج شدهاست و عضو این توافق نیست، این امکان وجود دارد که با طرفهای باقیمانده در برجام برای اجرای احکام معطلمانده آن تعامل کرد و در این زمینه مذاکرات را با جدیت پی گرفت.
برای این مهم لازم است که کارشناسان خبره سیاست خارجی وارد کار شوند و دولت از ظرفیتهای دیپلماتهای باتجربه و نخبه کشور برای مذاکرات در مورد برنامه هستهای ایران استفاده کند و اجازه بدهد که چه در حوزه مذاکرات هستهای و چه در حوزه خارج شدن از فهرست سیاه FATF وضعیت از حالت توقف خارج شود و کارها پیش برود.
ارزیابی شما از عملکرد ۷ ماه گذشته دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی بعد از عملیات طوفانالاقصی و جنگ غزه چیست؟
این سوال خیلی کلی است و نمیتوان به سادگی به آن پاسخ قاطعی داد. قضایای مختلف در حوزه سیاست خارجی با هم مرتبط است. دستگاه سیاست خارجی موظف است که منافع بینالمللی کشور را در همه حوزهها با جدیت پیگیری کند. همانگونه که عرض کردم چه در حوزه برجام و FATF و چه در حوزه جلوگیری از افزایش فشار به ایران پس از پاسخ نظامی ایران به (رژیم) اسرائیل، دستگاه دیپلماسی باید مقتدرانه پیگیر منافع ایران باشد.
در عین حال باید در حوزههای دیگر مانند روابط دوجانبه مثل روابط با سوریه، روابط با روسیه و چین، دستگاه دیپلماسی ما فعالانهتر عمل کند. مهمترین مسئله این است که باید از این محدودیتهایی که برای سیاست خارجی ایجاد شدهاست، خارج شویم و باید روابط خارجی خود را خیلی جدی با همه کشورها گسترش دهیم. نباید روابط دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به یکی دو کشور خاص محدود شود.
اگر روابط ما مثل شرایط کنونی محدود باقی بماند، قدرتهای دیگر از این محدودیت سوءاستفاده خواهند کرد. دستگاه دیپلماسی باید به صورت جدی در این زمینهها فعال شود و تغییرات جدی به وجود بیاورد.
عملیات وعده صادق تا چه اندازه باعث شد که اسرائیلیها نسبت به عملکردشان در آینده محتاطتر شوند؟
بسیار مؤثر بود. اسرائیلیها باور نمیکردند که ایران دست به اقدامی چنین گسترده در واکنش به اقدامات آنها بزند. اسرائیل بعد از جنگ ۱۹۷۳ پوشش امنیتی قدرتمندی برای خودش ایجاد کردهبود و هم متحدانش چه در غرب از طرف آمریکا و اروپا و چه در شرق از طریق شوروی و بعد از آن روسیه، کمکهای گسترده نظامی و دفاعی در اختیار اسرائیل قرار میدادند.
قدرتهای جهانی پذیرفتهبودند که موجودیت (رژیم) اسرائیل و امنیت اسرائیل از اولویتهای اصلی خودشان است. این موضوع در آمریکا به یک سیاست دوحزبی و اجماعی تبدیل شدهبود و کار تا جایی پیش رفت که از اسرائیل با عنوان ایالت پنجاهویکم آمریکا یاد میشد. در نیم قرن گذشته به جز یک مورد پرتاب موشکهای عراق به سمت اسرائیل، هیچ حملهای به اسرائیل نشدهبود و اسرائیل تصور میکرد که سازوکار بازدارندگیاش صددرصد موفق بودهاست.
برای کل قدرتهای جهانی، بهویژه آمریکا جا افتادهبود که (رژیم) اسرائیل باید از لحاظ نظامی و بهخصوص از نظر توانمندی نیروی هوایی از همه کشورهای منطقه قویتر باشد. پاسخ نظامی ایران نشان داد که این حجم از تلاشها بیفایده بوده و اسرائیل ضربهپذیر است و اگر مرتکب اشتباهی شود، ضربات دیگری هم خواهد خورد.
مشارکت ائتلاف آمریکا، بریتانیا و فرانسه با حمایت برخی کشورهای عربی در رهگیری و انهدام موشکها و پهپادهای ایرانی باعث شد که برخی تحلیلگران این موضوع را مطرح کردهاند که اسرائیل و آمریکا یک گام به ایجاد یک ائتلاف منطقهای با مشارکت اسرائیل و کشورهای عربی برای مقابله با ایران نزدیکتر شدهاند. نظر شما در مورد این مسئله چیست؟
منازعهای که بین ایران و اسرائیل پیش آمد، در واقع فقط بین ایران و (رژیم) اسرائیل نبود، بلکه بین ایران و ناتو بود. تمام ظرفیتهای کشورهای عضو ناتو به کمک اسرائیل آمد و به همین دلیل هم بود که موفق شدند برخی از پهپادها و موشکهای ایران را منهدم کنند. صرفاً خود اسرائیل در عملیات ایران مدافع نبود، بلکه ظرفیت بزرگی از کشورهای عضو ناتو در این دفاع مشارکت کردند. همین موضوع نشاندهنده توان و قدرت موشکی و پهپادی ایران بود، چراکه برای بیاثر کردن این عملیات کل ظرفیت کشورهای متحد اسرائیل در ناتو با همه امکانات وارد صحنه شدند.
بعضی از کشورهای عربی مثل اردن از (رژیم) اسرائیل دفاع کردند و برخی کشورهای عربی هم آسمان خودشان را در اختیار آمریکا و انگلیس و فرانسه قرار دادند و سعی کردند که در این حمله اسرائیل ضربات کمتری بخورد. اسم این ائتلاف را هر چیزی بگذاریم، چه به آن بگوییم ناتوی خاورمیانه یا ناتوی عربی یا هر چیز دیگر، در این شرایط شاهد بروز عملی آن بودیم.
ولی اینکه در آینده قرار باشد چنین تشکیلاتی واقعاً شکل بگیرد، به شرایط آینده منطقه بستگی دارد و از الان نمیتوان پیشبینی کرد؛ بهخصوص اینکه کشورهای منطقه هم میدانند که اگر بخواهند وارد فاز یک ائتلاف شوند، آنگاه باید امنیت و آینده خود را دربست در اختیار آمریکا و اسرائیل قرار دهند و خودشان را با آنها همسرنوشت کنند. همانگونه که در سالهای گذشته مشاهده کردهایم، همه سیاستهای آمریکا و اسرائیل همیشه برای همه کشورهای عربی قابل پذیرش نیستند.