ورود مرکز پژوهشهای مجلس به شفافیت عملکرد نمایندگان و مجلس
تاریخ انتشار: ۲۹ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۱۷۷۸۲۸
شفافیت بهعنوان یکی از رویکردهای افزایش کارامدی و بهرهوری، کاهش هزینهها، مبارزه با فساد و یکی از اصول حکمرانی خوب، دارای اصول، قواعد و سرفصلهای متعددی است که ابعاد، شاخصها و سیاستهای مختلفی را در نهادهای حکومتی شامل میشود. بنابراین ایجاد شفافیت بهینه و کارامد، مستلزم شناخت شاخصهای آن در هریک از دستگاهها است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به همین دلیل و در راستای سلسله گزارشهای مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی حول محور شفافیت، پس از بررسی موضوع شفافیت آرای نمایندگان پارلمان، با نگرشی وسیعتر و با رویکردی تکاملی به شناسایی شاخصها و نحوه ارتقای شفافیت عملکرد مجلس پرداخته شده است.
در این راستا، تجربیات پارلمان سایر کشورها و سازگاری سیاستهای ارتقای شفافیت آنها با ساختار قانونی و نهادی مجلس شورای اسلامی ایران مورد بررسی قرار گرفت، چراکه در ادبیات موضوع و براساس مطالعات تطبیقی، اجرای سیاستهای شفافسازی، میتواند موجبات مشارکت بیشتر نخبگان و آحاد جامعه در فرایندهای تصمیمگیری و اجرایی کشور را فراهم آورد. گزارش حاضر با تمرکز بر مفهوم «شفافیت پارلمانی»، ارائه اطلاعات پارلمانی بهصورت دقیق و با فرمتهای استاندارد را مورد تأکید قرار داده است و با بررسی محورهای شفافیت از منظر «بیانیه شفافیت پارلمانی» و مطالعه مدلهای «شفافیت پارلمانی مؤسسه ملی دمکراتیک»، درباره شاخصها و جنبههای مختلف شفافیت در مجلس بحث کرده است.
در ادامه، گزارش به ارائه تعریفی از نظارت، شفافیت و همچنین پیامدها و آثار شفافیت پارلمانی میپردازد و 7 بخش و حوزه اصلی را جهت رصد شفافیت عملکرد مجلس شورای اسلامی احصا میکند:
1. صحن علنی،
2. کمیسیونهای تخصصی، ویژه یا مشترک،
3. امور نمایندگان و عملکرد نماینده،
4. امور اداری مجلس،
5. نهادهای تابعه و زیرمجموعه مجلس شورای اسلامی (دیوان محاسبات کل کشور، مرکز پژوهشهای مجلس و کتابخانه و موزه و مرکز اسناد)،
6. هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان،
7. فراکسیونها.
اما از آنجا که پیمودن مسیر شفافیت در مجلس شورای اسلامی، با موانع ساختاری و غیرساختاری زیادی روبهرو است، صرف معرفی شاخصهای شفافیت، تحقق این مهم را اجرایی و عملیاتی نخواهد ساخت. لذا در انتهای گزارش پیشنهادهایی جهت شفافسازی این نهاد کلیدی کشور، تحت عنوان توصیههای سیاستی ارائه شده است. با توجه به آنکه تحقق تمامی شاخصهای شفافیت پارلمانی تغییری بنیادین در نحوه حکمرانی کشور محسوب میشود، این مهم باید بهصورت مرحلهای و گام به گام انجام شده تا زمینه ایجاد شفافیت ایدئال فراهم شود. بنابراین در پایان گزارش جهت تعیین گام نخست شفافسازی اطلاعات پارلمانی، برخی از شاخصهای با اولویت بالاتر نیز مطرح شده است.
موضوعات اولویتدار جهت شفافیت در مجلس شورای اسلامی، در شانزده بخش در جدول ذیل مشخص شدهاند:
شفافیت بهعنوان یکی از ابزارهای مبارزه با فساد و از اصول حکمرانی خوب بهشمار میرود. مفهوم شفافیت بهواسطه ظهور تکنولوژیهای جدید و کاربرد آنها در حاکمیت تحول یافته و امروزه تعاریف مختلفی از آن ارائه میشود که میتوان مجموعه آنها را ذیل عنوان «حق اطلاعاتی» مردم گنجاند. شفافیت را می توان، دستیابی بدون مانع شهروندان به اطلاعات بهروز، معتبر و موثق از تصمیمات و عملکرد بخش دولتی تعریف کرد.
توسعه و تقویت شفافیت پارلمانی در سالهای اخیر بهعنوان یکی از راهکارهای نظارت مردمی برپارلمانها در کشورهای مختلف مطرح شده است. این مفهوم بر ارائه اطلاعات پارلمانی بهصورت دقیق و با قالبهای استاندارد بهمنظور استفاده بهتر از این اطلاعات تأکید میکند. با ارائه اطلاعات پارلمانی (نظیر اطلاعات عملکرد فردی نمایندگان و همچنین طرحها و لوایح مورد بررسی در پارلمان)، مردم و نخبگان این فرصت را پیدا میکنند تا با فرایندهای قانونگذاری در کشور بیشتر آشنا شده و در صورت وجود دانش، زمینه و ابزار مناسب، در این فرایندها مشارکت کنند.
اطلاع مردم از فعالیتهای نمایندگان و مجلس شورای اسلامی علاوهبر فراهم آوردن زیرساخت افزایش مشارکت عمومی در فعالیتها و تصمیمات کلان ملی، به تقویت نظارت بر عملکرد نمایندگان مجلس، افزایش کارایی و اعتماد و نهایتاً تقویت نظام تصمیمگیری خواهد انجامید. همچنین با ایجاد و تقویت شفافیت پارلمانی علاوهبر ارتقای آگاهیهای عمومی که مورد تأکید بند دوم از اصل سوم قانون اساسی است، زمینه تحلیل ذینفعان قوانین مصوب و درنتیجه امکان مشارکت دقیقتر مردم، نخبگان و رسانهها فراهم میآید. درنتیجه با ایجاد شفافیت پارلمانی و همچنین فراهم شدن زیرساختهای لازم خارج از پارلمان، کیفیت قوانین مصوب بالاتر رفته و فرایند نظارت مجلس بر فعالیتهای قوای مجریه و قضائیه نیز با تکیه بر ظرفیت مردم، نخبگان، رسانهها و سازمانهای مردمنهاد بهبود خواهد یافت.
البته باید توجه داشت که این نتایج مثبت در صورتی حاصل میشوند که زیرساختهای لازم همچون رسانههای تخصصی و اثرگذار، نهادهای مکمل شفافیت که اطلاعات خام را تجزیه و تحلیل کنند و احزاب و تشکلهایی که واسطه بین مردم و نهادهای حاکمیتی باشند؛ جهت بررسی، انتقال و توجیه تصمیمات تخصصی وجود داشته باشند. در غیر اینصورت حتی ممکن است بعضی از شاخصهای شفافیت پارلمان بر عمکرد نمایندگان اثر عکس داشته باشد و منجر به تصمیمات غیرکارشناسی و عوامپسندانه شود.
با توجه به مطالب فوق، گزارش حاضر ضمن بررسی سازگاری و تناسب مؤلفههای توصیه شده توسط مجامع بینالمللی با ساختار قانونی و نهادی مجلس شورای اسلامی، به تبیین و تشریح سایر شاخصهای شفافیت عملکرد مجلس و نمایندگان (ازجمله شاخصهای شفافیت در صحن علنی، عملکرد نمایندگان، کمیسیونها، امور اداری مجلس، نهادهای مرتبط با مجلس و ...) میپردازد. از آنجا که اخیرا ارتقای شفافیت عملکرد نمایندگان و مجلس شورای اسلامی، مورد مطالبه واقعی بسیاری از افکار عمومی، نمایندگان، کمیسیونها و هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی بوده است، در پایان گزارش نیز مهمترین توصیههای سیاستی و عملیاتی ارائه شده است./فارس
منبع: فردا
کلیدواژه: مرکز پژوهشهای مجلس مجلس شورای اسلامی عملکرد نمایندگان اطلاعات پارلمانی شفافیت پارلمانی شاخص های شفافیت شفافیت پارلمان شفافیت عملکرد شاخص ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.fardanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فردا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۱۷۷۸۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
منتخب شهرستان لنگرود در مجلس شورای اسلامی گفت: راه اندازی شبکههای تلویزیونی انتخابات کار
به گزارش خبرگزاری صدا وسیمای گیلان ؛ مهرداد لاهوتی منتخب مردم شهرستان لنگرود در سیزدهمین دوره مجلس شورای اسلامی امروز با حضور در صدا وسیمای مرکز گیلان با مدیر کل این مرکز دیدار و گفتگوکرد.
مهرداد لاهوتی در این دیدار ضمن قدردانی از ابتکارعمل رسانه ملی در ایجاد کانالهای تلویزیونی و افزایش مشارکت آگاهانه مردم در انتخابات ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ ، از صدا و سیما خواست مثل همیشه نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی را در حل مشکلات استان به ویژه در بخشهای کشاورزی از جمله محصولات استراتژیک استان همچون برنج، چای و ابریشم یاری کند.
منتخب مردم لنگرود در سیزدهمین دوره مجلس شورای اسلامی با اشاره دغدغههای مردم استان و شهرستان لنگرود در سه بخش کشاورزی، برنج، چای و ابریشم افزود: تغییر کاربری زمینهای کشاورزی برنج، باغهای چای و توت به علت حمایت نکردن کشاورزان، واردات بیش از حد این محصولات، نبود سدهای کافی و مدیریت ضعیف منابع آبی در فصل بارش ها، بخشی از مشکلات استان و شهرستان است.
وی همچنین به کم توجهی به صنایع در گیلان از جمله صنعت گردشگری اشاره کرد و گفت: تکمیل بندر گردشگری شمال کشور در چاف و چمخاله و بهره برداری از تله کابین لنگرود میتواند در اقتصاد استان اثر گذار باشد.
مهرداد لاهوتی مهاجرت به گیلان را از دیگر موارد مهم و قابل توجه دانست وافزود: با توجه به مهاجرت پذیر بودن گیلان باید در فراهم کردن زیر ساختهای استان تجدید نظر کرد تا در آینده مردم دچار مشکل نشوند.
مهرداد لاهوتی همچنین حل تداخل زمینهای مردم با دولت ، در چاف و چمخاله و بخش اطاق ور لنگرود را از دیگر دغدغههای این شهرستان عنوان کرد.
وی با بیان اینکه مشکلات و راهکارهای حل آن را در مجلس مطرح و پیگیری خواهیم کرد گفت: از صدا و سیمای گیلان هم به عنوان حلقه واسط بین حاکمیت و مردم میخواهیم مثل همیشه با تولید برنامههای مختلف ما را در رسیدن به اهداف یاری کنند تا مشکلات مردم این استان کشاورزی را حل کنیم.
مدیر کل صدا و سیمای مرکز گیلان نیز در این نشست با بیان اینکه صداوسیما، صدای مردم به مسئولان است، گفت: هم اکنون برنامههای خبری و تولیدی بسیاری با رویکرد حل مشکلات مردم و پیگیری مطالبات آنها در این مرکز در حال تولید و پخش است و برنامهی جدید تلویزیونی «پاسخ» با رویکرد پیگیری مطالبات مردم از مسئولان که هر چهارشنبه ساعت ۳۰: ۲۱ از شبکه باران پخش میشود از جمله این برنامه هاست.
تقی ربانی انعکاس توانمندیها و مشکلات همهی شهرستانها از جمله لنگرود با رویکرد «عدالت گستری»، «هویت محوری» و «شتاب دهی در پیشرفت» را از برنامههای الویت دار این مرکز و سازمان عنوان کرد و افزود: برای ادامه این روند و پخش این برنامهها از قاب شبکه استانی و شبکههای ملی ، استقبال و اعلام آمادگی میکنیم.
مهدی محمودی معاون خبر صدا وسیمای مرکز گیلان هم در این نشست، توجه به حل مشکلات بخش کشاورزی و پیگیری دقیق و کارشناسانه آن را از مطالبات به حق مردم دانست و گفت: با تولید و پخش خبر و گزارش در بخشهای مختلف استان و کشور در تلاش هستیم تا مسائل استان را با کمک مسئولان با محوریت خودکفایی در تولید حل کنیم و شاهد صادرات انواع محصولات تولیدی استان در بازارهای دیگر کشورها باشیم.