«دژمنده»شهر زیرزمینی، گنج رها شده!+فیلم
تاریخ انتشار: ۹ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۲۵۱۳۶۹
به گزارش خبرگزاری فارس از زنجان، هوا به حدی سرد است که دستمانمان یخ زده و پاهایمان توان راه رفتن ندارد، سر و صدایی نیست جز صدای زوزه دو سگ که از سردی هوا و گرسنگی به سمت هر گردشگر و مسافری حمله‌ور می‌شوند.
روستایی با سنگ‌فرش‌های بسیار زیبا که گویی بدون سکنه است؛ با اینکه در مرکز روستا هستیم، خبری از موجود زنده در آن نیست، حتی سگ‌هایی که صدای زوزه آن را می‌شنویم هم رویت نشده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
جلوتر می‌رویم و پس از مسجد محل به نقطه‌ای می‌رسیم که حتی سردتر از بقیه نقاط روستاست، عمق زیادی دارد و درختانش به خاطر سردی هوا یخ زده‌اند.
بسیار سخت می‌توان وارد این مکان شد، چرا که در زیر زمین روستا قرار دارد، نام این محل «دژمنده» است که در عمق زمین واقع شده است، در مورد عمق آن روایت‌ها مختلفی وجود دارد که تا 150 متر هم می‌رسد.
«دژمنده» که از جاذبه‌های تاریخی استان محسوب می‌شود، در زیر زمین واقع شده است و ورودی آن دارای دالان بلندی زیر زمینی است که اطاق‌های گوناگونی در آن وجود دارد و تصویر بازارچه و محله‌ای را در ذهن تداعی می‌کند.
نحوه قرارگیری این اتاق‌ها به شکلی است که به گفته اهالی در قدیم از آن به عنوان محل اختفا و یا جان پناه استفاده می‌شده است، هر چند که هیچ استنادی از هدف ساخت این دژ محکم در گذشته وجود ندارد، اما در ورودی آن درب سنگی بزرگی وجود دارد که به نظر می‌رسد افراد برای مخفی شدن از آن عبور می‌کردند.
درب ورودی کتیبه سنگی نوشته‌ای دارد که به صورت کامل ترجمه نشده است، اما باز و بسته می‌شود؛ در انتهای همین سالن کتیبه‌های بزرگتری است که به علت بسته بودن راه در دسترس نیست.
شهر زیرزمینی خوئین با چهارراه‌های تو در تو
در این شهر زمینی بزرگ که اطراف آن را حجره‌ها احاطه کرده و در وسط میدان حوض آب به شکل لوزی وجود داشته و اطراف حوض تخت‌هایی از چوب بوده که روی آنها گلیم انداخته و محل اجتماع اهالی بوده است.
در این دژ زیر زیرزمینی اتاق های مجزا، طاقچه، تنور و اسطبل و طویله برای نگهداری حیوانات و انبار و چهارراه‌های تو در تو در طبقات مختلف رویت شده است و درب سنگی بزرگی در ابعاد دو در سه متر در ورودی این غار وجود داشته که محل ورود و خروج اهالی بوده است.
در بعضی از نقاط این شهر زیرزمینی می‌توان ایستاده حرکت کرد، اما اگر بخواهید تمام و کمال دژمنده را جست و جو کنید، باید سینه خیز رفتن را هم یاد بگیرید.
محققانی که برای تحقیق به این شهر زیرزمینی رفته اند معتقدند این بنا یکی از شگفتی‌های جهان است چرا که در 40 متری سطح زمین ساخته شده و حدود ۴ کیلومتر هم طول دارد، هر چند هنوز این شهر زیرزیمنی به طول کامل شناسایی و کشف نشده است.
طبق گفته یکی از اهالی این محل در زمان مغول ساخته شده است و با توجه به اینکه از آن به عنوان مخفی‌گاه استفاده می‌شده است، در چند طبقه ساخته شده است، این منطقه در قالب غاری ساخته شده است که روی در سنگی که در میانه این غار وجود دارد جمله‌ای پیکر تراشی شده که تا به امروز رمزگشایی نشده است.
دژمنده خوئین به عنوان یکی از آثار شگفت انگیز تاریخی ایران زمین، به واسطه بی‌توجهی نهادهای ذیربط و مسئولان مرتبط در حال نابودی است به طوری که ورودی شهر و بخش‌ها داخلی آن ریخته شده و سیستم روشنایی آن هم از بین رفته است.
کشف این شهر زیرزمینی هم در نوع خود جالب است چرا که همین منافذ باعث شد وجود این شهر زیرزمینی فاش شود به این ترتیب که خانه ای در روستای خوئین نشست کرده و درون شهر زیرزمینی فرو می ریزد، به این شکل اهالی روستا دالان ها و اتاق های سنگی شهر زیرزمینی را کشف می‌کنند.
هر یک از اهالی از حیاط خود راهی برای ورود به شهر زیرزمینی داشته‌اند تا در مواقع خطر سریع وارد شهر شده و جان خود را حفظ کنند.
میل باستانی خوئین
این بنای تاریخی متعلق به قرن ششم هجری است و از سنگ، آجر ، ساروج و خاک ساخته شده و به عنوان دکل دیدبانی مورد استفاده قرار می گرفته است.
باستان شناسان می‌گویند: از این کنبز چهار عدد در چهار جهت جغرافیایی روستا قرار داشته که هم اکنون فقط همین یک گنبد باقی مانده است.
این بنای تاریخی با ارتفاعی بالغ بر ۱۰ متر به صورتی مسلط با بهره‌گیری از ارتفاعات طبیعی موجود می‌توانسته منطقه پیرامون را تا شعاع ده‌ها کیلومتر از نظر حفاظت تحت پوشش قرار داده و همچنین به عنوان یک میل راهنما برای مسافران و کاروان‌های این مسیر باشد.
این بنا از دو بخش بدنه و گنبد تشکیل شده است که قسمت تحتانی این گنبد دارای بدنه، مدوّر است و با استفاده از مصالح لاشه سنگ و ملات گچ و آهک و قسمت فوقانی (گنبد) با بهره‌گیری از آجر و ملات گویا در دو طبقه بنا شده است.
وارد غار که می‌شویم در بسیاری از نقاط حتی راه رفتن هم مشکل است، پله‌ها و دالان‌ها از بین رفته و آب و گل همه جا را فرا گرفته است، ریزش شهر در برخی نقاط باعث شده تا حتی عبور به صورت سینه خیز نیز میسر نباشد.
پیشینه تاریخی روستای خوئین به قبل از بعثت پیامبر اکرم (ص) می‌رسد
قاسم آزادپور، دهیار روستای تاریخی خوئین درباره روستای خوئین و جاذبه‌های گردشگری آن می‌گوید: روستای «خوئین» با پیشینه‌ای به قدمت تاریخ، گنجینه‌ای غنی از بناهای تاریخی، جاذبه‌های طبیعی و مناظر بکر و چشم نواز است.
وی تصریح کرد: روستای خوئین کنونی که به شهر دارالمومنین نیز شهرت دارد، در 60 کیلومتری شهرستان زنجان و مرکز استان واقع شده است.
دهیار روستای تاریخی خوئین با اشاره به اینکه روستای خوئین دارای جاذبه‌های تاریخی، طبیعی و گردشگری فراوانی است، اضافه کرد: پیشینه تاریخی این روستا به قبل از بعثت پیامبر اکرم (ص) می‌رسد.
آزادپور با اشاره به اینکه گویش مردم خوئین به «تاتی» یا «خویین دیلی» صحبت می‌کنند که از میراث‌های معنوی این روستا است، گفت: این زبان تلفیقی از زبان‌های ترکی، کردی، بلوچ و لری است که افراد مسن به آن تسلط کامل دارند و در بین جوانان دیگر از این زبان استفاده نمی‌شود.
دهیار روستای تاریخی خوئین با اشاره به اینکه جمعیت ساکن در روستای خوئین 60 خانوار است، افزود: البته به خاطر سرمای هوا اهالی تا دی‌ماه در روستا ساکن هستند و پس از آن به زنجان و تهران می‌روند و دوباره در تابستان به روستا برمی‌گردند.
وی با بیان اینکه روستای خوئین دارای جاذبه گردشگری بسیاری است، اضافه کرد: با این حال به علت تخریبی که صورت گرفته است، گردشگران به این روستا نمی‌آیند.
آزادپور با اشاره به شهر زیرزمینی دژمنده بیان کرد: دژمنده شهر تاریخی است و در این شهر زیرزمینی همه چیز حساب و کتاب دارد، منفذ‌هایی که برای تهویه هوا ایجاد شده در فاصله‌های مشخصی قرار گرفته‌اند.
دهیار روستای تاریخی خوئین با بیان اینکه دژمنده دارای دالان طولانی زیر زمینی است که اطاق‌های متعددی در آن وجود دارد، اضافه کرد: در گذشته از دژمنده به عنوان پناهگاه استفاده می‌شده است و مردم در زمان حمله دشمنان به آن پناه می‌بردند.
وی به دیگر جاذبه‌های تاریخی روستای خوئین هم اشاره کرد و گفت: گورستان روستای خوئین که بالغ بر ۴ هکتار را به خود اختصاص داده است هم از دیگر مشاهداتی است که از عمر تاریخی روستا حکایت دارد و سنگ برخی قبور به خط میخی است.
آزادپور از دیگر جاذبه‌های تاریخی این روستا را میل باستانی با ارتفاع 10 متر عنوان کرد و افزود: این بنای تاریخی در قرن ششم هجری ساخته شده است که در همان زمان از آن به عنوان محلی برای دیدبانی استفاده می‌شده است.
وی افزود: نگهبان در میل باستانی مستقر بودند و با دیدن دشمنان اهالی را خبر می‌کردند تا در شهر زیرزمینی پناه بگیرند.
روستای خوئین 11 آسیب قدیمی دارد
دهیار روستای تاریخی خوئین با بیان اینکه از دیگر جاذبه‌های زیبای روستای خوئین آسیاب آن است، اضافه کرد: این روستا دارای 11 آسیاب است که ارتفاع برخی از آنها به 14 متر هم می‌رسد که در حال حاضر بقایای 7 مورد از آنها هنوز هم وجود دارد.
وی از دیگر جاذبه‌های تاریخی این روستا را مسجد آن عنوان کرد و گفت: در حال حاضر تاریخ آن بر کتیبه دیوارهای کاه گلی با ضخامتی به ضخامت تاریخ این سرزمین خودنمایی می‌کند و هنوز این مسجد رونق بخش امور مذهبی روستائیان است.
آزادپور تصریح کرد: از دیگر دیدنی‌های روستای خوئین حمام تاریخی آن است که حمام «ملابابا» نام دارد و از بناهای قدیمی روستای خوئین به شمار می‌رود.
دهیار روستای تاریخی خوئین افزود: بازار تاریخی خوئین نیز از دیگر جاذبه‌های این روستاست که در گذشته برای مبادله کالا از آن استفاده می‌شده است و حدود 200 مغازه داشته است.
وی با انتقاد از بی‌توجهی به بافت تاریخی و ظرفیت‌های این روستا گفت: متاسفانه هیچ ارادهای از سوی مسؤولان برای استفاده از این ظرفیت وجود ندارد و آثار تاریخی این روستا روز به روز در حال تخریب و از بین رفتن است.
دهیار روستای تاریخی خوئین گفت: با اینکه در فصول مختلف گردشگران بسیاری به روستا می‌آیند اما به علت نبود زیرساخت‌ها و محل اقامتی مناسب از گردشگران می‌خواهیم که به این منطقه نیایند.
وی با اشاره به اینکه در سایه بی‌توجهی مسؤولان شهر زیرزمینی دژمنده تخریب شده و به یک ویرانه تبدیل شده است، گفت: متاسفانه برخی به تصور وجود زیر خاکی و گنج یا هر چیز ارزشمند و تاریخی دیگری به محل را تخریب و آن را از بین برده‌اند.
به هر حال این روستای تاریخی نیاز به توجه جدی و فوری دارد، چرا که به دلیل بی‌توجهی در حال تخریب و از بین رفتن است و اثری که می‌توانست به منبع درآمدی برای اهالی و استان تبدیل شود، این روزها حال خوبی ندارد.
متاسفانه به علت عدم رسیدگی مسئولان استان زنجان به این مکان ارزشمند تاریخی و نفوذ آب و رطوبت به سقف و دیواره‌ها و جمع شدن سیلاب‌ها در طی سالیان متمادی کف این مکان تاریخی در معرض تخریب فرسایشی قرار دارد و بسیاری از مناطق آن از بین رفته است.
به نظر می‌رسد، تعداد زیاد آثار تاریخی در استان باعث شده تا میراث فرهنگی و گردشگری استان توانایی رسیدگی به همه آنها را نداشته باشد و همین امر باعث شده تا آثار تاریخی منطقه از رفته و یا در حال تخریب باشند.
استان زنجان یکی از استان‌های مهم در زمینه وجود آثار تاریخی با ارزش است، آثاری هر کدام از آنها به تنهایی می‌تواند به منبع درآمد و جذب گردشگر تبدیل شود.
انتهای پیام/73005
منبع: فارس
کلیدواژه: زنجان دژمنده غار حمله تاریخی خوئین روستای خوئین زیرزمینی زیر خاکی استفاده می شده دیگر جاذبه جاذبه های تاریخی تاریخی این روستا شهر زیرزمینی ساخته شده روستای خوئین آثار تاریخی زیر زمین بی توجهی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۵۱۳۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
زندگی لک‌لک‌ها در کنار مردم روستا +عکس
به گزارش آخرین‌نیوز به نقل از فارس؛ کپر جودکی روستایی که لک‌لک‌های عاشق آن را به منطقه ویژه گردشگری تبدیل کردند، لک‌لک‌ها در همه فصول سال در روستا حضور دارند و هیچگاه روستا را ترک نمی‌کنند.
کپرجودکی، روستایی در شهرستان بروجرد و در استان لرستان است، این روستا در دهستان همت‌آباد در بخش مرکزی این شهرستان قرار دارد، روستای کپر جودکی با تالاب بیشه دالان بروجرد همسایه است و این همسایگی باعث شده لک‌لک‌ها عاشق روستا و مردم خوب آن شوند.
مردم روستای کپرجودکی و ریش‌سفیدان، حضور لک‌لک‌ها را بیش از ۶۰ سال در روستا تایید می‌کنند، آنان لک‌لک‌ها را مایه برکت و آرامش و رونق برای روستا می‌دانند و مزاحمتی برای آنان ایجاد نمی‌کنند.
مردم روستا به خلق و خوی زندگی لک‌لک‌ها آشنا هستند و بسیاری از رفتارهای آنان را متوجه می‌شوند، مثلا پیرمرد روستایی می‌گفت: هنگامی که منقارشان را به هم زده و صدایی از آن درمی‌آورند، در حال ارتباط و صدا کردن جفت‌شان هستند.
اداره برق شهرستان بروجرد نیز سالهای گذشته در اقدامی جالب خطر برق گرفتگی را از لک‌لک‌ها دور کرد و با ایمن سازی تیرهای برق امنیت جانی لک‌لک‌ها را تضمین نمود.
شورای روستا نیز با همکاری خیرین و طبیعت‌دوستان در بالای تیرهای چراغ برق روستا صفحه‌های فلزی نصب کرد تا لک‌لک‌ها به راحتی بتوانند بر روی آن لانه سازی کنند.
در بهار که فصل تخمگذاری پرندگان است، لک‌لک‌های عاشق روستای کپرجودکی نیز در آشیانه‌های خود تخمگذاری کرده و جوجه لک‌لک‌های عاشق بسیاری را به دنیا می‌آورند.
خلاصه اینکه در این روزهای بهاری که سرسبزی و طراوت از دشت و کوه و جنگل می‌طراوت، روستای کپرجودکی منطقه گردشگری زیبایی است که لک‌لک‌ها میزبان گردشگران هستند، مردم روستا نیز با چهره‌ای گشاده و صمیمیتی وصف ناپذیر از گردشگران و طبیعت دوستان استقبال می‌کنند.
خلاصه اینکه لک‌لک‌ها با حضورشان در روستای کپرجودکی گردشگران و طبیعت‌گردان بسیاری از سراسر ایران را عاشق روستا کردند و باعث شناخته شدن آن در پهنه گردشکری ایران شدند.
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت