۱۲بهمن۵۷ مشهد، به روایت اسناد
تاریخ انتشار: ۱۲ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۲۷۷۶۳۲
در وقایع و حوادث مبارزاتی ملت ایران در مقابله با رژیم ستمشاهی پهلوی، شهر مقدس مشهد به عنوان یکی از مهم‌ترین کانون‌های مبارزاتی مردم ایران به‌خصوص در نیمه دوم سال ۱۳۵۷ مطرح بود.
هر چند در بین وقایع و حوادث مربوط به شهر مقدس مشهد روزهای نهم و دهم دی سال۱۳۵۷ از اهمیت خاصی برخوردار است؛ اما نباید از وقایع و حوادث بهمن ۵۷ در مشهد و در آستانه ورود امام خمینی(ره) به کشور غفلت شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اعزام برخی از اقشار مشهد برای استقبال از امام به تهران
زمزمه‌های ورود امام به ایران موجب دلگرمی اعتصاب‌کنندگان در ادارات و نهادهای مختلف می‌شد. ازجمله با قطعی شدن خبر بازگشت امام، کارکنان رادیو و تلویزیون خود را برای بازگشت امام و پخش تصاویر و اخبار آن از صدا و سیما آماده کرده و با توصیه مراجع و علما و درخواست‌های مردمی به اعتصاب پایان دادند.
از سوی دیگر فرودگاه‌های کشور نیز که از چندی پیش در تعطیلی به سر می‌بردند با قوی شدن احتمال خبر بازگشت امام دست از اعتصاب برداشته و قرار بر این شد اعتصاب آن‌ها با حضور آیت‌الله طالقانی پایان یابد.
کمیته استقبال از امام نیز به‌شدت مشغول آماده کردن شرایط در ایران برای ورود امام بود و اطلاعیه‌های این کمیته زمان و مسیر ورود امام(ره) را به اطلاع مردم منتظر ایران می‌رساند.
گروه‌های استقبال از امام از اصناف مختلف و بیوت مراجع مشهد سازماندهی شده و به تهران رفتند. از جمله گروهی از بازاریان مشهد و نیز پزشکان انقلابی بیمارستان‌های ۱۷شهریور، امام رضا(ع) و قائم(عج) و نیز روحانیون مبارز که گروهی با عدم بازگشت امام در برنامه اولیه، به مشهد بازگشتند.
دهه آخر ماه صفر سال ۱۳۵۷ مشهد
جلسات سخنرانی انقلابی در تالار بزرگ شهرداری مشهد با سخنرانی روحانیت مبارز آیت‌الله خامنه‌ای، حجج اسلام هاشمی‌نژاد و فرزانه در میان کارکنان شهرداری و اصناف مختلف و مردم انقلابی برگزار می‌شد.
کارشکنی‌ها برای به هم خوردن برنامه بازگشت امام موجب گسترده شدن اعتراض‌ها و تحصن دانشجویان و علما در مسجد دانشگاه تهران، قم و نیز تحصن علما و روحانیت در حرم مطهر رضوی در رواق دارالزهد مبارکه شد.
مردم مشهد با وجود بارش شدید برف در روزهای سوم تا پنجم بهمن ماه ۱۳۵۷ در اعتراض به استقرار نظامیان با تانک و زره‌پوش اطراف فرودگاه مهرآباد و مختل شدن پرواز امام به ایران، در منزل آیت‌الله شیرازی تجمع و سپس در شهر مشهد راهپیمایی کردند.
با منتشر شدن خبر به تعویق افتادن سه روزه سفر امام به ایران در پنجم بهمن ۱۳۵۷ که طی اطلاعیه‌ای از سوی کمیته استقبال از امام به صورت رسمی اعلام شد، گروه‌ها و اصناف و ادارات مختلف طی پیام‌هایی حمایت دوباره خود را از امام خمینی(ره) اعلام کرده و در تجمعات و راهپیمایی‌هایی به دعوت مراجع و علما و روحانیت شرکت می‌کردند. این در حالی بود که در مشهد مردم خود را برای مراسم آخر ماه صفر و ارتحال پیامبراسلام (ص) و شهادت امام رضا(ع) آماده می‌کردند و شهر حال و هوای دیگری داشت.
بیوت مراجع و علما از جمله آیت‌الله شیرازی نیز با انتشار اعلامیه، اقدام دولت بختیار برای ایجاد مانع در بازگشت امام خمینی(ره) به ایران را محکوم کردند.
همبستگی اقشار مختلف مشهد در حمایت از بازگشت امام خمینی(ره)
کارکنان آستان قدس رضوی طی اعلامیه‌ای با اعلام حمایت خود از امام خمینی(ره)، بازگشت ایشان را خواستار شدند.
فرهنگیان مشهد نیز با تجمع در سالن ورزشی میدان چرخ (واقع در بین چهارراه بیسیم و چهارراه لشکر فعلی) و سخنرانی حجت‌الاسلام هاشمی‌نژاد، سعیدی و حسینی خواستار بازگشت امام خمینی و تشکیل حکومت اسلامی شدند.
اصناف و گروه‌های مختلف از جمله اتحادیه پوشاک و صنف خیاط مشهد، کمیته اجرایی کارکنان راه و ترابری خراسان و جامعه مهندسین خراسان علاوه بر حضور در تجمعات و راهپیمایی، بیانیه‌هایی در اعلام حمایت از امام خمینی(ره) منتشر کردند.
با افزایش اعتراضات و راهپیمایی‌ها علیه دولت بختیار و مخالفت امام خمینی برای ملاقلات یا مذاکره با وی در پاریس، بختیار طی مصاحبه‌ای بر مواضع خود برای اجرای قانون اساسی و عدم موافقت با درخواست‌های امام و انقلابیون پافشاری کرد که این مصاحبه به تشدید تظاهرات علیه دولت انجامید و بازگشت امام را قطعی نمود.
انتشار مصاحبه امام با خبرنگاران در نوفل لوشاتو در مورد بسته شدن فرودگاه‌های ایران و ممانعت از ورود ایشان، به راهپیمایی‌های گسترده در ایران و به‌ویژه مشهد مقدس منتهی شد.
راهپیمایی مردم مشهد در روز شنبه ۲۸صفرمطابق با هفتم بهمن ماه ۱۳۵۷ که از ابتدای خیابان طبرسی به سمت پایین خیابان شروع شده بود، از پنجراه به سمت حرم مطهر رضوی ادامه یافت. تظاهرات‌کنندگان در مقابل صحنه موزه (رواق امام خمینی(ره) فعلی) تجمع کردند. آنان با در دست داشتن تصاویر امام و شهدا و شعارهایی در اعتراض به دولت بختیار و جلوگیری از ورود امام، به سمت خیابان امام رضا(ع) حرکت کردند. حجت‌الاسلام هاشمی‌نژاد در سخنرانی میان راهپیمایان و تظاهرات‌کنندگان دولت وقت را به گفته امام، غیرقانونی دانسته و اقدام دولت در ممانعت از ورود امام را محکوم کرد.
حرم مطهر رضوی مرکز تجمع‌های مردمی مشهد
همزمان با این حوادث، نمایشگاه‌های عکس و کتاب از حوادث و شهدای انقلاب در تالار دانشکده پزشکی، دانشسرای خیابان راهنمایی و دبیرستان دکترمحمد مصدق مشهد (خیابان خسروی) برگزار شد.
به دنبال تحصن روحانیون مبارز تهران و مدرسین حوزه علمیه قم و نمایندگان روحانیون شهرستان‌ها در دانشگاه تهران به عنوان اعتراض به بسته شدن فرودگاه و ممانعت از بازگشت امام، روحانیون بر ادامه تحصن تا بازگشت امام تأکید داشتند.
تظاهرات میلیونی مردم مشهد با حضور اقشار و اصناف مختلف از جمله کارکنان اداره غله و سیلوی خراسان در دوشنبه۳۰ صفر برگزارشد.
علما و مراجع نیز در دوشنبه ۹ بهمن۱۳۵۷شمسی مطابق با ۳۰صفر ۱۳۹۹قمری طی پیامی با روحانیون و اصناف متحصن در دانشگاه تهران اعلام همبستگی کردند.آیت‌الله خامنه‌ای نیز که در این زمان همراه با روحانیت متحصن در دانشگاه تهران به سر می‌بردند، پیام کانون نشر حقایق و انقلابیون مشهد در حمایت از تلاش روحانیت و اصناف متحصن در مسجد دانشگاه تهران برای بازگشت پیروزمندانه امام به ایران را اعلام کردند.همچنین علمای متحصن در حرم امام رضا(ع) از جمله سید عزالدین حسینی زنجانی، جواد تهرانی، علی فلسفی، حسنعلی مروارید، سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد و عباس واعظ طبسی با انتشار بیانیه‌ای همبستگی خود با علمای متحصن در مسجد دانشگاه تهران و مسجد اعظم قم تا بازگشت امام به ایران را اعلام کردند.
بیانیه اساتید حوزه علمیه مشهد، آیات عظام سید ابراهیم حجازی، یعقوب واعظی، محمدحسین جعفری، عباس عباس‌نژاد، رجب‌علی رضازاده، محمدباقر عباسپور، محمدرضا دهشت و سیدعلی اکبر بنی‌هاشمی نیز مبنی بر اعلام همبستگی با انقلاب و حمایت از امام خمینی(ره) منتشر شد.
به دنبال تحصن علما و روحانیون در حرم منور امام هشتم(ع) از دهم تا دوازدهم بهمن ۱۳۵۷ بسیاری از نهادها و ادارات و از جمله جامعه دانشگاهیان با حضور و یا انتشار بیانیه از تحصن علما در مشهد و تهران حمایت و با تحصن‌کنندگان تا بازگشت امام خمینی(ره) به ایران اعلام همبستگی کردند.
در پی اعلام سه روز عزای عمومی به مناسبت کشتار تظاهرات‌کنندگان تهران و شهرستان‌ها و نیز اعدام چند همافر نیروی هوایی در روز چهارشنبه ۱۱ بهمن نیز تظاهرات گسترده ای در مشهد از باشگاه دانشگاه فردوسی و بیمارستان ارتش به منظور بازگشت امام به ایران برگزار شد و تا حرم مطهر رضوی ادامه داشت که در پایان تظاهرات‌کنندگان با حضور در حرم مطهر امام رضا(ع) و محل تحصن، با علما و روحانیت اعلام همبستگی کردند. حجت‌الاسلام هاشمی‌نژاد در جمع متحصنان خبر قرار بازگشت امام به ایران را اعلام کرد.
جامعه فرهنگیان و حومه نیز با حضور در این محل اعلام همبستگی خود با متحصنان و حمایت از تحصن در دانشگاه تهران را اعلام داشتند.
کارکنان رادیوو تلویزیون نیز با حضور در سالن تشریفات آستان قدس رضوی در صحن موزه و اهدای گل به روحانیون مبارز متحصن، با ایشان اعلام همبستگی کردند.
۱۲ بهمن ۵۷ مشهد
سرانجام ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ فرارسید و امام و همراهان پس از تحمل تبعید و دوری از وطن با مبارزات اقشار مختلف مردم به میهن بازگشتند. مردم گزارش مراسم استقبال از امام را از تلویزیون پیگیر بودند.
جمع زیادی از مردم در استقبال از بازگشت امام خمینی(ره)، در میدان شهدای مشهد و خیابان‌های منتهی به حرم امام هشتم(ع) که در طول یک سال شاهد مبارزات مردم بود به شادی و پخش گل و شیرینی پرداختند.
سیل پیام‌ها و تلگراف‌های تبریک و خوشامدگویی آیات عظام و روحانیت و اصناف و ادارات از مشهد و شهرستان‌ها به تهران به مناسبت بازگشت امام به ایران در تاریخ۱۳۵۷/۱۱/۱۲ مصادف با ۳ربیع الاول ۱۳۹۹ سرازیر بود. راهپیمایی مردم به مناسبت ورود امام از مقابل مدرسه نواب مشهد آغاز و به سمت منزل آیت‌الله شیرازی و خیابان خسروی نو ادامه داشت. این راهپیمایی در مقابل صحن موزه با سخنرانی یکی از روحانیون در صحن امام خمینی پایان یافت. همچنین تحصن روحانیون مشهد در حرم مطهر با بازگشت امام خاتمه یافت و بیانیه‌ای در تبریک بازگشت امام و حمایت از ایشان قرائت شد.
روزهای پس از ورود امام نیز ایران و شهر مشهد شاهد حضور مردم برای به ثمر نشستن مبارزات با زعامت و رهبری امام خمینی بود. مشهد شاهد راهپیمایی کسبه بازار رضا و دیگر اقشار مردم مشهد در مسیر خیابان‌های شیرازی، خسروی، ارگ (امام خمینی فعلی)، بهار و امام رضا(ع) با تمثال امام خمینی در مخالفت با دولت بختیار و درخواست تشکیل حکومت اسلامی در روز شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۵۷ بود که با حضور در حرم مطهر پایان یافت.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: اسناد بازگشت امام به ایران بازگشت امام خمینی ره اعلام همبستگی کردند دانشگاه تهران تظاهرات کنندگان امام خمینی ره استقبال از امام حرم مطهر رضوی دولت بختیار حرم مطهر هاشمی نژاد امام رضا ع مردم مشهد بهمن ۱۳۵۷ ورود امام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۷۷۶۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انتشار اسناد ساواک درباره بازرسی از همسر سیدمصطفی خمینی
فرزند آیت‌الله مرتضی حائری یزدی و نوه مؤسس حوزه علمیه قم، عروس رهبر انقلاب ۱۳۵۷ و همسر سیدمصطفی خمینی؛ هرکدام این نسبت‌های خانوادگی کافی بود تا معصومه حائری یزدی تحت‌نظر و مراقبت ساواک باشد.
به گزارش ایسنا به نقل از مرکز اسناد انقلاب اسلامی، معصومه حائری یزدی پنجشنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ در ۸۶ سالگی درگذشت و هشتم اردیبهشت پس از تشییع در حرم حضرت معصومه (س) در بقعه شیخ فضل‌الله به خاک سپرده شد. محل دفن او از این جهت نمادین است که بقعه شیخ فضل‌الله نوری در سال‌های دور محل ملاقات امام راحل و آیت‌الله مرتضی حائری‌یزدی بود که به‌جز همکاری در هیئت مصلحان حوزه، هرروز هنگام غروب آنجا باهم گفت‌وگو می‌کردند.[1]
ازدواج سیدمصطفی و معصومه در سال ۱۳۳۳، پیوند دو خاندان خمینی و حائری یزدی بود؛ این زندگی مشترک پس از ده سال با تبعید سیدمصطفی خمینی همراه پدر، وارد مرحله تازه‌ای شد و تا زمان شهادت همسر در اول آبان ۱۳۵۶، معصومه حائری بارها برای دیدارش به نجف رفت و برگشت.
یکی از سندهایی که در آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی وجود دارد (شماره پرونده ۳۹۲) ، موافقت اداره کل سوم ساواک با درخواست معصومه حائری برای صدور گذرنامه جهت مسافرت به عراق را نشان می‌دهد.
طبق این اسناد، شهربانی کل کشور در نامه‌ای محرمانه از ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور درباره تقاضای صدور پروانه خروج از کشور استعلام می‌گیرد:
«شهربانی کل کشور
تاریخ ۴۶/۶/۱۳
از شهربانی کل کشور (اداره اطلاعات)
به تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور
درباره معصومه حائری یزدی فرزند مرتضی شناسنامه ۶۹۲۳۵ قم متولد ۱۳۱۷
نامبرده بالا طی تسلیم شرحی اعلام نموده مدتی قبل برای دیدار بستگان خود از عراق به ایران مراجعت و جهت بازگشت به کشور مزبور به منظور ملحق شدن به همسرش حاج سیدمصطفی خمینی تقاضای صدور پروانه خروج نموده است. خواهشمند است دستور فرمائید نسبت به انجام درخواست مشارالیها نظریه اعلام دارند.
رئیس شهربانی کل کشور . سپهبد مبصر از طرف سرتیپ صمد پاکپور»
اداره کل امنیت داخلی ساواک در گزارشی خیلی محرمانه دستور می‌دهد که ضمن موافقت با عزیمت عروس آیت‌الله خمینی در موقع خروج او بازرسی بدنی شود:
«سازمان اطلاعات و امنیت کشور
تاریخ: ۴۶/۶/۱۹
گزارش
درباره: بانو معصومه حائری یزدی (همسر مصطفی خمینی فرزند آیت‌الله خمینی)
محترماً به عرض می‌رساند شهربانی کل کشور صلاحیت مشارالیها را جهت صدور پروانه خروج به مقصد کشور عراق از ساواک استعلام نموده است.
با توجه به اینکه همسر مشارالیها در عراق بسر می‌برد و قبلاً هم با عزیمت او موافقت گردیده در صورت تصویب ضمن موافقت با عزیمتش در موقع خروج او از مرز ضمن بازرسی وسائلش توسط بانوئی بازرسی بدنی هم انجام شود.»
در نهایت اداره کل سوم ساواک با سفر او به عراق موافقت می‌کند:
«سازمان اطلاعات و امنیت کشور
از اداره کل سوم
به مدیریت کل اداره نهم (۹۱۱)
درباره: معصومه حائری یزدی فرزند سید مرتضی
بازگشت ۹۱۱/۷۸۶۹-۴۶/۶/۱۸
عزیمت مشارالیها به کشور عراق از نظر این اداره کل بلامانع است.
مدیرکل اداره سوم. مقدم۴۶/۷/۱»
رفت‌وبرگشت همسر سیدمصطفی خمینی به ایران در سال‌های بعد هم از سوی ساواک تحت نظر بود؛ یکی در سال ۱۳۵۵ گزارش ساواک قم درباره سفر بانو خدیجه ثقفی (همسر امام) با معصومه حائری یزدی (همسر مصطفی خمینی) و نوه‌های ایشان از عراق به تهران و قم به منظور دیدار اقوام.
در این گزارش با موضوع «ورود همسر و عروس خمینی به ایران» آمده است: « روز پنجشنبه ۳۵/۴/۳ همسر خمینی به اتفاق عروسش (همسر مصطفی) و نوه‌هایش از بغداد وسیله هواپیما وارد تهران شدند. همسر خمینی به منزل پدرش رفته و چند روزی برای دیدن خویشاوندانش در تهران خواهد ماند ولی همسر مصطفی (عروس خمینی) به قم آمده و به منزل آقا مرتضی حائری وارد شده است. همسر محمدعلی موسوی که دختر آقای بنابی است و در نجف با عروس خمینی سابقه دوستی داشته در قم به ملاقات ایشان رفته بود و از قول وی نقل می‌کرد که آقای خوئی اخیراً که خواست درس شروع کند کسی را نزد آقای خمینی فرستاد و از ایشان صلاح کرد و به صلاح آقای خمینی درس را شروع کرده است لکن خود خمینی تاکنون درس شروع نکرده و از وضع آنجا بسیار ناراحت است. وی افزوده بود که وضع آخوندها در نجف فعلاً تا حدودی خوب است و افرادی که از طرفداران خمینی هستند به هیچ وجه مورد تعرض حکومت واقع نمی‌شوند بلکه از دیگران آزادتر زندگی می‌کنند ولی حوزه نجف بسیار محدود شده است و اضافه کرده بود که محمدعلی منتظری هم در نجف است و اکثراً به مسافرت می‌رود.
نظریه شنبه - نظری ندارد.
نظریه یکشنبه - مفاد گزارش صحیح است. همسر مصطفی خمینی دختر آقای مرتضی حائری است که به منطور دیدن والدین و خویشاوندانش به ایران مراجعت کرده و به قم آمده. ضمناً همسر خمینی هم دختر ثقفی است و والدینش در تهران سکونت دارند. نامبرده مسلماً پس از مدتی طبق معمول به منظور دیدن فرزندانش به قم خواهد آمد.
نظریه دوشنبه - نظریه یکشنبه مورد تایید می‌باشد. ضمناً دو برگ فتوکپی نامه خمینی و همسرش که برای دخترشان به آدرس قم ارسال شده جهت مزید استحضار به پیوست تقدیم می‌گردد.
نظریه سه‌شنبه - مفاد گزارش خبر و نظرات داده شده مورد تائید است.»
چند ماه پس از شهادت آیت‌الله سیدمصطفی خمینی، اداره کل سوم ساواک در ۲۲ تیر ۱۳۵۷ از ساواک اراک برای تحقیق در زمینه بازگشت فرزند و همسر او به قم استعلام کرد: «طبق اطلاع نوه خمینی به نام حسین مصطفی خمینی فرزند مصطفی به اتفاق مادرش به ایران عزیمت و گویا در قم سکونت دارد. سریعاً در این زمینه تحقیقات لازم معمول نتیجه اعلام - ثابتی
گیرنده - سازمان قم جهت اقدام لازم و اعلام نتیجه»
سه ماه بعد نمایندگی ساواک در کویت در گزارشی خیلی محرمانه، منشأ تأیید نگرانی آیت‌الله شهاب‌الدین مرعشی نجفی و علمای تهران و قم از محاصره منزل امام خمینی توسط دولت عراق را «همسر مصطفی مرحوم» عنوان کرد:
«موسویان ضمن یک تماس تلفنی با شیخ فتوت در کویت به او گفته آقایان نجفی مرعشی و چند تن از علماء در تهران و قم اطلاع پیدا کرده‌اند که منزل آقا (خمینی) را دولت عراق محاصره کرده و آقایان ناراحت هستند. شما تحقیق کنید و نتیجه را به ما بگوئید. شیخ فتوت هم کوشش کرد که مستقیما با منزل خمینی تماس بگیرد ولی نتوانست و سپس به منزل پسرش مرحوم مصطفی تلفن کرد و عروس خمینی موضوع را تأیید و اضافه نمود که آقا برای نماز و زیارت به حرم می‌روند ولی خیلی از این وضع ناراحت هستند و دولت عراق تحت عنوان محافظت از آقا این کار را می‌کند اما چون اعتراض کرده‌اند قرار است تا فردا مأمورین را بردارند و لذا فردای روز بعد شیخ نامبرده تلفن کرده و متوجه شده که منزل از محاصره خارج شده است.
نظریه منبع - زمانیکه مصطفی خمینی زنده بود شیخ فتوت به لحاظ روابط و آشنایی قبلی با او از قم به منزل آنان در عراق می‌رفت و با این لحاظ عروس خمینی او را کاملا می‌شناسد و مطالبی را که می‌گوید صحت دارد.
نظریه ۱ - مفاد گزارش و نظریه منبع صحت دارد.
نظریه ۲- نظریه ۱ مورد تأیید است.»
پی‌نوشت:
1- زندگانی زعیم بزرگ عالم تشیع آیت‌الله بروجردی، علی دوانی، ص 313
انتهای پیام
بازداشت مروج کودکهمسری برای تبلیغ آرایشگاه زنانه در اینستاگرام