به نقل از «ایران آنلاین»

چای ایرانی؛ قدیمی اما ناشناخته

تاریخ انتشار: ۱۳ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۲۸۵۵۷۲

120سال پیش بود که نخستین بوته چای در کشور ما توسط حاج محمد میرزا کاشف السلطنه کنسول ایران در هندوستان به ایران آورده و کشت شد و شکی نیست در این مدت چای به محبوب‌ترین نوشیدنی گرم در ایران تبدیل شده است.

روزنامه ایران: 120سال پیش بود که نخستین بوته چای در کشور ما توسط حاج محمد میرزا کاشف السلطنه کنسول ایران در هندوستان به ایران آورده و کشت شد و شکی نیست در این مدت چای به محبوب‌ترین نوشیدنی گرم در ایران تبدیل شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما چای ایرانی با این قدمت هنوز آن‌طور که باید شناخته شده نیست و در بیشتر فروشگاه‌های کشور آنچه در نگاه اول به‌چشم می‌آید انواع برندهای خارجی یا برندهایی است که مخلوطی از چای خارجی و ایرانی را عرضه می‌کنند.
در کشور ما حدود 22 هزار هکتار از اراضی گیلان به باغات چای اختصاص دارد و تولید چای ایرانی سالانه حدود 30 درصد نیاز داخلی را تأمین می‌کند. سال‌هاست که ده‌ها کارخانه چای خشک کنی سعی کرده‌اند تولیدات خود را با برندی که معمولاً نام خود کارخانه است، روانه بازار کنند اما به نظر می‌رسد برای داشتن برندهای موفق باید باز هم صبر کنیم.
دکتر «حجت نیرومند» کارشناس چای در رشت به «ایران» گفت: کشت نخستین بوته‌های چای در کشور ما به سال 1279 برمی‌گردد و چندین عامل موجب شده که چای ایرانی با وجود این قدمت کشت، هنوز آن‌طور که باید شناخته شده نباشد.
یکی از مهمترین عوامل این بوده که چای ایرانی مورد اقبال مردم واقع نشد و شما می‌بینید با وجود اینکه رویکرد بازار ایران و جهان به فروشگاه‌های بزرگ است وقتی به فروشگاهی وارد می‌شوید کمتر نشانی از چای ایرانی می‌بینید و حتی اگر خودتان برندی را بشناسید حتماً باید برای پیدا کردنش از کارکنان فروشگاه کمک بگیرید.
ریشه این مشکل به انحصار دولت بر چای در فاصله سال‌های 37 تا 77 برمی گردد و مسلم است وقتی انحصار این قدر طولانی باشد چای نمی‌تواند به برند تبدیل شود.
وی افزود: از آن به بعد هم که انحصار دولت بر چای پایان یافت طبیعی است کارخانه‌هایی که سال‌ها عادت کرده بودند بدون دادن حق انتخاب به مردم و بدون توجه به ذائقه مردم، تولید کنند برایشان سخت بود که فضای دولتی را رها کرده و در فضای رقابتی بر اساس کیفیت و ذائقه کار کنند.
ولی در حال حاضر برخی برند‌ها در حال شکل‌گیری است ولی مشکل اینجاست که ما تولیدمان کم و محدود به یک استان است و در حال حاضر حدود 170 کارخانه چای خشک کنی سعی دارند هر کدام با نام کارخانه خود برندی داشته باشند.
ولی مگر از تولید 30 هزار تنی ما سهم هر کارخانه چقدر می‌شود که بخواهد در طول سال با برند خود به‌طور مستمر چای عرضه کند و در واقع آیا ممکن است در یک امتحان که 170 نفر شرکت کننده دارد همگی قبول شوند و رتبه‌های اول را به دست بیاورند؟
اما چه باید کرد؟
جواب این است که ما اگر می‌خواهیم از این 170 کارخانه در آینده 5 برند موفق داشته باشیم باید برخی کارخانه‌ها از منفعت فردی بگذرند تا با کار تجمیعی چند کارخانه یک برند موفق شکل بگیرد. مثلاً کارخانجات یک شهر برند خاص آن شهر را داشته باشند.
وی موفقیت برندها را در وهله اول توجه به ذائقه مردم خواند تا کیفیت چون ذائقه جدا از بحث کیفی چای است.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به روندی که شکل گرفته می‌توان امیدوار بود طی دهه آینده برندهای چای ایرانی به جایگاه خود برسند.
به گفته وی در حال حاضر قیمت چای ایرانی با برخی برندهای نسبتاً موفق که بیشتر در استان‌های شمالی یافت می‌شود به کیلویی 220هزار تومان می‌رسد.
گفتنی است هر چند در حال حاضر چای در تمام قاره‌های جهان کشت می‌شود اما چین با داشتن 2 میلیون هکتار باغ چای، بزرگترین تولید‌کننده چای است و پس از آن کشورهای هندوستان، سریلانکا و کنیا قرار دارند و این چهار کشور در مجموع 87 درصد چای دنیا را تولید می‌کنند.
فعالیت 40 برند ایرانی چای
در همین حال «حبیب جهانساز» رئیس سازمان چای کشور هم در گفت‌و‌گو با «ایران» تصریح کرد: خوشبختانه در حال حاضر حدود 40 برند چای ایرانی در حال فعالیت هستند و حدود 30 درصد نیاز کشور را که 30 هزار تن می‌شود توزیع می‌کنند. به هر جهت با توجه به اینکه این میزان کفاف نیاز کشور را نمی‌دهد این برندها در حال حاضر در برخی استان‌ها مانند گیلان، مازندران، قزوین، اصفهان و تهران بیشتر در دسترس مردم هستند.
نیاز کشور با چای سالانه حدود 100 هزار تن است که 70 درصد آن باید از طریق واردات تأمین شود.
وی تأکید کرد: برند‌سازی چای کشور دورنمای امیدوارکننده‌ای دارد.
جهانساز همچنین سفر اخیر رئیس جمهور به گیلان را برای صنعت چای بسیار پر خیر و برکت خواند و افزود: در جریان این سفر وزیر جهاد کشاورزی به نیابت از آیت‌الله رئیسی بازدیدی از باغات و کارخانه چای خشک کنی رودسر داشتند و خوشبختانه با مساعدت دولت مصوبات خوبی برای چای داشتیم.
اختصاص 75 میلیارد تومان برای اصلاح و بهسازی باغات چای و 2 میلیارد تومان یارانه برای نهال چای از جمله این مصوبات است که اختصاص یارانه نهال برای نخستین بار در دهه گذشته صورت می‌گیرد.
وی اظهار امیدواری کرد با تخصیص اعتبار این مصوبه که برای دو سال آینده است، روند اصلاح باغات سرعت بگیرد.
اختصاص این ردیف بودجه می‌تواند پیگیری‌های سازمان چای برای اختصاص ردیف ویژه برای صنعت چای در بودجه‌های سال‌های آتی را تسهیل کند.
به گفته وی استان گیلان در حال حاضر حدود 22 هزار هکتار باغ مورد بهره‌برداری دارد و جدا از این میزان 6 هزار هکتار باغ دیگر هم دارد که نیاز به جوان‌سازی و اصلاح دارند.
رئیس سازمان چای کشور گفت: با برنامه‌ریزی انجام شده پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان سال 1400عملیات اصلاح، به‌زراعی و در نهایت احیای ۲ هزار هکتار از باغات چای انجام شود
بدین ترتیب 2 هزار هکتار از باغات چای رها شده به چرخه تولید بازخواهند گشت و امیدواریم با مصوبه سفر رئیس جمهور این روند ادامه یابد.
وی در تشریح آخرین اقدامات سازمان چای در قالب برنامه احیای باغات چای توضیح داد: سازمان چای در حال حاضر اصلاح و به‌زراعی باغات چای و بهسازی کارخانجات را در دستور کار قرار داده است.
در نیمه دوم سال برای عملیات به‌زراعی باغات، انواع هرس‌ها، توسعه مکانیزاسیون 13 میلیارد و 700 میلیون تومان پرداخت شده است.
از سوی دیگر اقدامات خوبی هم برای تأمین سرمایه در گردش چایکاران انجام گرفت و 40.2 میلیارد تومان تسهیلات ارزان پرداخت شد که در نتیجه در مجموع 53.9 میلیارد تومان تسهیلات برای انجام اقدامات مذکور به چایکاران پرداخت شد.
جهانساز مبلغ پیشنهادی دولت برای خرید تضمینی و ارائه تسهیلات به چایکاران در لایحه سال آینده را مناسب دانست و اظهار داشت: در لایحه بودجه سال 1401 به اندازه کافی مبالغی را برای خرید تضمینی برگ سبز چای در سال آینده پیش‌بینی کرده‌اند.
رئیس سازمان چای کشور درباره آخرین پیگیری‌ها برای تعیین تکلیف استخدام 400 ناظر چای گفت: جذب 400 ناظر چای نیازمند قوانین جدید بوده و سازمان چای هر ساله پیگیر جذب این ناظران چای است اما باید برای آنان یک ثبت سازمانی در نظر گرفته شود.
وی افزود: برای اصلاح هر هکتار باغ چای 4 میلیون تومان تسهیلات با نرخ بهره 4 درصد در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه در سال‌جاری در گیلان 135 هزار تن برگ چای تولید شده بود، افزود: تمام مطالبات چایکاران در خصوص فروش برگ سبز چای به دستشان رسیده و از این میزان 30 هزار تن چای خشک به دست آمده است.
وی تأکید کرد: در سال‌جاری حدود 46 درصد از برگ سبز تولید شده درجه یک بود که نشان می‌دهد چای کیفی تولید شده و آمار نشان می‌دهد کیفیت چای نسبت به سال گذشته بیش از 37 درصد افزایش یافته است.
وی همچنین گفت: 171 کارخانه چای خشک‌کنی در گیلان فعالند که عمده آنها نوسازی شده‌اند.
رئیس سازمان چای کشور گفت: 50 هزار خانواده در گیلان معیشت‌شان به‌طور مستقیم با چای گره خورده است.
وی در پاسخ به اینکه میانگین وسعت باغات چای گیلان چقدر است، افزود: این میزان در حال حاضر حدود نیم هکتار است و این در حالی است که استاندارد حداقلی برای اقتصادی بودن باغ چای، 2.5 هکتار است و این مسأله شاید یکی از بزرگترین مشکلات بخش است.
رئیس سازمان چای کشور گفت: پیش‌بینی ما این است که تا پایان امسال عملیات اصلاح، به‌زراعی و در نهایت احیا برای ۲ هزار هکتار از باغات چای انجام گیرد.

انتهای پیام/

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: رئیس سازمان چای کشور حال حاضر حدود میلیارد تومان هزار هکتار چای ایرانی کشور ما باغات چای هکتار باغ هزار تن سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۲۸۵۵۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چای ایرانی رنگ حمایت گرفت

تکتم بهاردوست - پس از برنج ،چای دومین محصول استراتژیک استان گیلان به شمار می رود که از کیفیت بسیار خوبی برخوردار است. به طوری که ۹۰ درصد باغهای چای کشور دراین منطقه و ۱۰درصد مابقی درمازندران قرار دارد.

نزدیک به یک دهه است که کشت چای در مزارع استان گیلان به شدت روبه افول گذاشته است .درسالهای اخیر مشکلاتی همچون واردات بی رویه چای، عدم انجام به موقع تعهدات و پرداخت مطالبات از سوی دولت و نبود برنامه مشخص برای احیای باغات چای،درکنار کلی مشکل ریز و درشت دیگر باعث شده ناراحتی و نارضایتی برخی از چایکاران شده است.

احیای اراضی چای

در همین رابطه رئیس سازمان چای کشور در گفت‌وگو با خبرنگار قدس در خصوص وضعیت برداشت و میزان تولید برگ سبز چای شمال کشور، اظهار داشت: طبق آخرین آمارهای موجود بالغ بر ۲۸۲۱۰ هکتار باغ در دو استان گیلان و مازندران وجود دارد که از این میزان بالغ بر ۲۲۲۱۰ هکتار در دست بهره‌برداری است. ۹۵ درصد ارقام مذکور برای گیلان و بقیه در مازندران است.

حبیب جهان ساز با بیان اینکه طی چند سال اخیر بخشی از اراضی چای شمال کشور احیا شده است اظهار داشت: تقریباً ۶ هزار هکتار اراضی چای غیرفعال دیگر در شمال کشور داریم که با مدیریت و اقدامات حمایتی می‌توان آنها را نیز احیا کرد.

خاطرنشان کرد: اکنون سطح زیرکشت چای شمال کشور به ۲۲ هزار هکتار رسیده که در سال‌های گذشته این میزان حدود ۱۵ هزار هکتار بوده است.

رئیس سازمان چای کشوردر ادامه و در پاسخ به این سئوال که تولید چای در سال گذشته نسبت به سال ۱۴۰۱چقدر افزایش داشته است و برای تولید و برداشت سال جاری چه پیش بینی دارید توضیح داد: تولید برگ سبز چای در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۱۴۰۱ بالغ بر حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است و میزان برداشت امسال نیز با توجه به وضعیت باغات، زمان شروع بهره‌برداری و پیش‌بینی آب و هوا حدود ۱۴۵هزار تن برگ سبز براورد می شود.

افزایش میزان خرید برگ سبز

وی در توضیح  میزان گردش مالی تولیدات چای در سال ۱۴۰۲ افزود: میزان بهای برگ سبز چای در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۸۵۰۰ میلیارد ریال فقط از بابت خرید برگ چایکاران بوده و میزان فروش چای خشک بر اساس مشاهدات میدانی به ۲ برابر رقم فوق می‌رسد.

در ادامه جهان ساز در توضیح وضعیت واردات چای و اینکه  تا چه میزان باعث از رونق افتادن بازار داخلی شده است گفت: با توجه به تولید داخلی و مصرف زیاد چای در کشور کسری نیاز مصرفی کشور باید از طریق واردات تأمین شود. و چون تقریبا همیشه این کسری نیاز مصرفی وجود داشته است همواره مجبور به واردات چای از کشورهای دیگر بوده ایم که طبیعتا در صورت واردات بیش از نیاز بازار داخلی دچار اختلال خواهد شد که این نیز با تنظیم میزان ثبت سفارش و اعمال تعرفه در چند سال اخیر واردات را در حدودی که مخل بازار نگردد نگه داشته است.

وی افزود: بازرگانان ایرانی سال گذشته برای تامین نیاز داخلی، ۴۲ هزار تن چای خشک به کشور وارد کردند که در مقایسه با سال قبل‌تر ۶۸ درصد کاهش داشت از آن جایی که مصرف چای کشور سالانه حدود ۱۰۰ هزار تن و تولید چای داخلی ۳۰ هزار تن در سال است، برای جبران این کمبود باید چای خشک به کشور وارد شود.

کاهش واردات چای

رئیس سازمان چای کشور از کاهش ۶۸ درصدی واردات چای به کشور در سال ۱۴۰۲ در مقایسه با سال ۱۴۰۱ خبر داد و افزود: در سال گذشته ۴۲ هزار تن چای به ارزش ۲۲۹ میلیون دلار به کشور وارد شد. هر سال، ۵۰ درصد چای وارداتی برای تامین مصرف داخل از کشور هند، ۲۵ تا ۳۰ درصد آن از سریلانکا و بقیه از دیگر کشورها مانند کنیا وارد کشورمی شود.

وی در ادامه با اشاره به تعداد چایکار در دو استان گیلان و مازندران گفت: طبق آخرین آمارها بالغ بر ۴۵ هزار کشاورز در دو استان گیلان و مازندران در کار کشت چای هستند که مطابق مساحت ۹۵ درصد آن اختصاص به گیلان دارد.

حبیب جهانساز با اشاره به اعلام وزیر جهاد کشاورزی مبنی بر بدهی کشور سریلانکا به ایران و واردات کالا با تهاتر به کشورافزود : به ازای این بدهی، ۷۰ میلیون دلار محصولات کشاورزی و کالا وارد کشور شد که ۸ هزار و ۵۶۱ تن معادل ۵۰ میلیون دلار آن چای بود.

وی در توضیح میزان صادرات چای و نحوه قیمت گذاری آن گفت:متاسفانه میزان تولید چای ایرانی آن اندازه نیست که در بازار جهانی مانند کشورهای هند وکنیا که دارای تولیداتی بسیار بالاتر از کشور ما (به ترتیب ۴/۱ میلیون و ۴۵۰ هزار تن) هستند خودنمایی کند.

خرید تضمینی

بخش اعظم چای داخلی در ایران به فروش می‌رسد و بخش دیگری از تولید بنا به ملاحظاتی بر کشورهای همسایه صادر می‌شود.در خصوص بخش دوم سئوالتان هم باید بگویم که قیمت‌گذاری چای تابع عوامل متعدد شامل هزینه تولید، قدرت خرید مردم، قیمت کالای رقیب و هزینه‌های بازاریابی می شود.

شیوه های حمایتی

جهانساز در ادامه و در خصوص حمایت از چایکاران و مشکلات چای کاران در گیلان و مازندارن توضیح داد: در خصوص حمایت از چایکاران مهم‌ترین شیوه حمایت خرید تضمینی کل محصول چایکران با نرخ‌های معین شده است و در کنار آن از طریق ارائه تسهیلات ارزان قیمت به چایکاران و کارخانه‌داران پشتیبانی لازم را به عمل می‌آورد.

در حوزه چایکاران از طریق صندوق حمایت از توسعه صنعت چای وام سرمایه در گردش متناسب با سطح باغ و چایکار اعطا می‌شود. علاوه بر آن در خصوص انجام عملیات سرباغی طبق توصیه کارشناسی و تهیه ماشین‌آلات و ادوات مرتبط با تولید چای اعم از برداشت و هرس نیز به چایکاران تسهیلات ارزان قیمت پرداخت می‌گردد.کارخانه‌داران نیز وام‌های سرمایه در گردش و توسعه و تجهیز دریافت نموده‌اند.

وی در توضیح اینکه تا کنون چه کارهایی در این زمینه انجام شده است گفت: سازمان چای کشور با توجه به ماهیت زنجیره‌ای تولید چای که بخش‌های کشاورزی، صنعت و بازرگانی آن از هم جدایی ناپذیرند برنامه جامعی تهیه نموده که در صورت تأمین اعتبارات پیش‌بینی شده برابر اهداف آن در جهت ارتقای کمی و کیفی چای داخلی گام‌های موثرتری برداشته خواهد شد.

جهانساز در اشاره به جایگاه توریسم گردشگری چای و ضرورت پرداختن به آن افزود: گردشگری چای به عنوان عامل تکمیلی و با در نظر گرفتن کلیه شرایط در رویکردی جامع قابل استفاده است. در این خصوص تعدادی از باغداران و کارخانه‌داران اقداماتی برای استفاده چند کارکردی از منظره، استراحتگاه مشاهده تولید و خرید محصول چای انجام داده‌اند.

به عنوان عامل تکمیلی و با در نظر گرفتن کلیه شرایط در رویکردی جامع قابل استفاده است. در این خصوص تعدادی از باغداران و کارخانه‌داران اقداماتی برای استفاده چند کارکردی از منظره، استراحتگاه مشاهده تولید و خرید محصول چای انجام داده‌اند.

رئیس سازمان چای کشور افزود: خرید تضمینی برگ سبز چای با توجه به حساسیت و آسیب پذیری آن بهترین راهکار برای حمایت از چایکاران می‌باشد که این سیاست سابقه‌ای حدود ۷۰ ساله در ایران دارد و هر بار که دولت از انجام آن خودداری کرده بحران‌های آسیب زننده‌ای برای کل این صنعت بروز کرده است.

منبع: روزنامه قدس تکتم بهاردوست