اصلاح‌طلبان بدون لیدر!/ رئیس دولت اصلاحات از صحنه سیاست کنار می‌کشد؟
تاریخ انتشار: ۲۳ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۳۵۵۵۹۳
به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، یکی از موضوعاتی که در سال‌های اخیر به بحث و تحلیل گروه‌های اصلاح‌طلبی وارد شده، موضوع جایگاه سیاسی رییس دولت اصلاحات در میان اصلاح‌طلبان است. با وجود تظاهر اصلاح‌طلبان به محوریت خاتمی، همواره صداهایی مبنی‌بر زیر سوال رفتن این محوریت از اردوگاه اصلاحات بیرون آمده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
محمدرضا خاتمی، فعال اصلاح‌طلب و نایب‌رییس مجلس ششم چندی پیش در میزگرد سیاست خارجی و رابطه با آمریکا در کلاب کافه خبر، با ایجاد فاصله‌گذاری میان اصلاح‌طلبی و براندازی تاکید کرد: «وقتی اصلاحات چاره اصلی است، حتما اصلاح‌طلبان در آینده نقش خواهند داشت اما اینکه همین اصلاح‌طلبان فعلی باشند، نه. من رصد می‌کنم که نسل اصلاحات در حال پوست‌اندازی گسترده‌ای است و گفتمان اصلی کشور پس از چهار سال و هشت سال مجددا اصلاحات خواهد بود». رضا خاتمی پس از تصریح روی این نکته که اصلاحات در حال پوست‌اندازی است، از هدف برادرش برای کناره‌گیری از عرصه عملی سیاست سخن گفت و اظهار کرد: «آقای خاتمی به مقامات کشور و دوستان‌شان گفتند که دیگر وارد صحنه عملیاتی سیاست نخواهند شد». اظهارنظر خاتمی مبنی بر دوری برادرش از فاز عملیاتی سیاست در شرایطی است که رییس دولت اصلاحات در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری، رویکردی مبهم در قبال کاندیداتوری عبدالناصر همتی اتخاذ کرد.
منفعل در برابر تکرارِ تَکرار
وقتی عبدالناصر همتی به‌عنوان نامزد اجماعی حزب کارگزاران سازندگی و ۱۴حزب اصلاح دیگر تحت‌عنوان «دفاع از جمهوریت» معرفی شد، همگان منتظر عکس‌العمل بزرگان اصلاحات به‌خصوص محمد خاتمی بودند تا ببینند آیا دوباره او برای کشاندن بدنه رأی اصلاحات به پای صندوق‌های رأی، ویدیویی با ترجیع‌بند «تکرار می‌کنم» آنچنان که برای انتخابات مجلس دهم و شوراها و ریاست‌جمهوری۹۶ منتشر کرد، منتشر خواهد کرد یا خیر. انتظارها بی‌فایده بود چراکه خاتمی با آگاهی نسبتبه ریزش پایگاه رأی اصلاحات، حاضر به انتشار ویدیو نشد و حمایتش از همتی صرفا به ذکر این جمله که «کسانی که می‌خواهند رأی دهند، تسلیم عرصه‌ای نشوند که یک جریان اقلیت، خواسته خود را به هر قیمت بر جامعه تحمیل کند، آرا، شکسته و تقسیم نشود»، محدود ماند. محافظه‌کاری خاتمی تا جایی بود که او در ساعات پایانی رأی‌گیری (جمعه ۲۸خرداد ۱۴۰۰)، اصرار جوانان اصلاح‌طلب جهت حمایت علنی از همتی را نادیده گرفت و حاضر نشد پیام صوتی یا تصویری رسمی بدهد. این در حالی بود که سایر سران اصلاحات نظیر بهزاد نبوی و کروبی تمام‌قد و بی‌پرده‌گویی، از همتی حمایت به عمل آوردند.
سیبل انتقاد اصلاح‌طلبان
محافظه‌کاری شدید خاتمی، صدای همتی را درآورد. نامزد جریان اصلاحات در انتخابات ریاست‌جمهوری، شامگاه ۲۶خرداد در اتاق کلاب‌هاوس که به همت بهزاد نبوی تدارک دیده شده بود، با ابراز گلایه نسبتبه محافظه‌کاری رهبران اصلاحات، تصریح کرد: «من فقط مردم را دارم، چهره‌هایی که باید در صحنه باشند و حمایت کنند، مرا تنها گذاشتند. نمی‌خواهم کسی تکرار کند و آبرویش را برای من بگذارد. شرط‌بندی روی اسب برنده که هنر نیست». پایان انتخابات و شکست سنگین جریان اصلاحات در این آوردگاه، تنور خودانتقادی در میان اصلاح‌طلبان با عطف به عملکرد خاتمی را گرم کرد.یکی از چهره‌هایی که انتظار می‌رفت با اظهارنظرهای خود، بلاتکلیفی خاتمی در حمایت از نامزد واحد و ضعف او در بسیج نیروهای اصلاح‌طلب را به رخ رییس دولت اصلاحات و اطرافیانش بکشد، غلامحسین کرباسچی، دبیرکل وقت حزب کارگزاران سازندگی بود. کرباسچی پیش از انتخابات، طی گفت‌وگویی با نشریه «صدا» با انتقاد از بی‌تصمیمی خاتمی و تردید او برای حمایت از همتی تاکید کرد: «در همین انتخابات دیدید که در جریان اصلاح‌طلب، بزرگان تا آخرین لحظه در تردید هستند، درحالی‌که شخص سیاسی باید تصمیم بگیرد و جریان شکل بدهد، نه اینکه تحت‌تاثیر قرار بگیرد. این مجموعه رفتارها باعث شد تا آخرین لحظه خط‌وربط‌ها مشخص نشود. دفعات قبل هم این اختلافات بود، این‌بار هم شدیدتر بود و باعث تردید و نامشخص بودن تصمیم نهایی شد. خاتمی به تردید نجیبانه رسید و ما به عمل ایشان نقد داریم».
ناموجه در عرصه بالا و پایین
انتقادات کرباسچی به عملکرد خاتمی در شرایطی بود که او و سایر اعضای حزب کارگزاران سازندگی، پیشتر نیز انتقاداتی را به خاتمی وارد آورده بودند، به‌گونه‌ای که بسیاری حتی شائبه خروج کارگزاران از جبهه اصلاحات را مطرح کردند. اما اینکه در شرایط فعلی رضا خاتمی خروج برادرش از فاز عملی سیاسی را این‌طور رسمی اعلام می‌کند، نشان‌دهنده بغرنجی وضعیت رییس دولت اصلاحات برای انسجام‌بخشی به جبهه اصلاحات به‌موازات بی‌اعتباری در ساحت حاکمیتی، است. خاتمی در شرایط فعلی نه وجاهتی در میان بدنه رأی اصلاحات دارد و نه اعتباری در ساخت قدرت و ادامه این وضعیت، پروژه اصلاح‌طلبی یعنی حرکت همزمان در دو خط «اصلاحات جامعه‌محور» و «اصلاحات قدرت‌محور» را مسکوت و مسکون خواهد گذاشت؛ به‌عبارت‌دیگر، جریان مدعی اصلاحات که این روزها در اوج مهجوریت سیاسی قرار دارد و به‌دنبال آن است با تثبیت در جامعه و حاکمیت به بازیگری موثر در معادلات آینده تبدیل شود، با ذکر آنچه آمد، نمی‌تواند روی محوریت خاتمی حساب چندانی باز کند.
این امر و برآمدن نسل جدید اصلاح‌طلبان، باعث شده تا کنار رفتن خاتمی از ساحت رسمی سیاست و لزوم جایگزینی او با فردی روزآمد، موجه و معتبر (در جامعه و حاکمیت) در رأس جبهه اصلاحات سرعت و قوت بگیرد.
معضل تضاد جوانان و سالخوردگان اصلاح‌طلب
با توجه به آنچه گفته شد اگر کنار رفتن رییس دولت از فاز عملیاتی سیاست را اظهارنظری جدی ازسوی رضا خاتمی در نظر بگیریم، این پرسش مطرح می‌شود که اصلاح‌طلبان زین پس، دور چه کسی خواهند چرخید؟ اگر پوست‌اندازی اصلاحات و جلوه‌یافتن جوانان اصلاح‌طلب را امری تاریخی و ناگزیر در جبهه اصلاحات بدانیم، پاسخ به سوال مطروحه تا اندازه زیادی سخت خواهد شد، چراکه با محوریت یافتن هر فرد سالخورده دیگری به‌جای خاتمی، باز هم معضل عدم وجاهت سیاسی در بدنه رأی اصلاحات برای فرد جایگزین، به قوت خویش باقی خواهد ماند و درمان نخواهد شد؛ بنابراین چنانچه اصلاح‌طلبان بخواهند هر فرد دیگری مثل بهزاد نبوی، عبدالله نوری و... را جای خاتمی بگمارند، مشکلی از آنها رفع نخواهد شد چون افراد یادشده (یا نظایر آنها) نیز خود دچار بحران مشروعیت در هر دو ساحت جامعه و حاکمیت هستند و نمی‌توانند در انسجام‌بخشی اصلاح‌طلبان، طرفی ببندند.
با این شرایط، شاید بهتر باشد برای ترسیم وضعیت کنونی اصلاحات، از عبارت «بی‌سری» استفاده و تصریح کرد که اصلاح‌طلبان نه هیات نخبگان موثری دارند و نه می‌توانند برای آنها، جایگزینی پیدا کنند. باوجوداین بی‌سری، راه یافتن عناوین و الفاظی مثل «دولت سایه» متشکل از خاتمی و بعضی چهره‌ها مثل روحانی، ناطق نوری و... به سرخط رسانه‌ها، تا اندازه زیادی هدفی جز روشن کردن کورسوهای امید برای بازگشت به فضای ذهنی جامعه ندارد؛ تلاشی که بعید است ثمری برای متولیان داشته باشد.
با توجه به آنچه گفته شد اگر کنار رفتن رییس دولت از فاز عملیاتی سیاست را اظهارنظری جدی ازسوی رضا خاتمی در نظر بگیریم، این پرسش مطرح می‌شود که اصلاح‌طلبان زین پس، دور چه کسی خواهند چرخید.
منبع: روزنامه صبح نو
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: خاتمی سیاست رییس دولت اصلاحات عملیاتی سیاست جبهه اصلاحات اصلاح طلبان فاز عملیاتی پوست اندازی رأی اصلاحات اصلاح طلب رضا خاتمی خواهد شد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۵۵۵۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ادعای‌های متعارض اصلاح‌طلبان در خصوص انتخاب هیئت رئیسه مجلس/ از نگاه چپ‌ها قالیباف با پایداری ائتلاف می‌کند یا با اعتدالی‌ها؟
در جریان اصلاحات تحلیل هماهنگی در خصوص انتخاب رئیس و هیئت رئیسه مجلس وجود ندارد به شکلی که برخی از ائتلاف قالیباف با طیف پایداری ها سخن می گویند و برخی از ائتلاف وی با مستقلین و اعتدالی‌ها!
سرویس سیاست مشرق- در میان انبوهی از گزارش‌ها و تیترهای خبری، در یک بسته کامل با نام «ویژه‌های مشرق» شما را در جریان مسائل مهم و اثرگذار از نگاه روزنامه‌های کشور قرار می‌دهیم.
در این ویژه‌نامه، نگاهی به آخرین مواضع جناح‌های سیاسی و تحولات مهم داخلی، خارجی، اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور انداخته می‌شود که مخاطبان بامطالعه آن به رهیافت‌های مهم، نکات و تأملات از سیر وقایع اثرگذار دست خواهند یافت، در این بخش با ما همراه باشید
************
روزنامه‌های امروز یکشنبه ۱۶ اردیبهشت ماه در حالی چاپ و منتشر شد که فلسطین محور اجلاس سازمان همکاری اسلامی، تأثیر توافق احتمالی حماس و رژیم صهیونیستی بر تنش‌های منطقه، کلاه بیمه‌ای بر سر کارگران ساختمانی و بازداشت عوامل پشتیبان گروهک جیش‌الظلم در راسک در صفحات نخست روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
مروری بر کنش های سیاسی- رسانه ای اصلاح طلبان و اعتدالیون بیانگر آن است که آنان در خصوص انتخاب ریاست و هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی با تحلیل های متعارضی مواجه هستند.
بر اساس احصاء صورت گرفته، اصلاح طلبان و اعتدالیون در بازنمایی از شرایط مجلس مبنی بر استیلای رادیکال ها، شدت گرفتن لابی ها برای هئیت رئیسه مجلس، سهم خواهی و سهم دهی ها متفق القول هستند اما در خصوص ائتلاف ها برای ریاست مجلس از سویی و میزان توان مستقل ها، اعتدالیون و اصلاح طلبان از جانب دیگر تحلیل های متعارضی را ارائه می کنند.
برگزاری دور دوم انتخابات و تعیین تکلیف فراکسیون‌های مجلس به ویژه انتخاب هیئت رئیسه مورد توجه روزنامه‌های اصلاح‌طلب قرار گرفته است، روزنامه آرمان ملی از توافق شورای ائتلاف نیروهای انقلاب و جبهه پایداری اظهار توجه کرده و نوشته است:
انتخاب رئیس مجلس بحث مهمی است. ۱۴ اردیبهشت با توجه به ائتلاف شانا و پایداری به‌طور قطع باید یا قالیباف و یا آقاتهرانی نامزد ریاست قوه مقننه شوند. حضور محمدباقر قالیباف رئیس مجلس یازدهم در رده چهارم انتخابات مجلس در تهران گمانه‌زنی‌هایی را برای اینکه وی در مجلس دوازدهم کرسی ریاست را به رقبایش واگذار می‌کند شکل گرفته است، اما با وحدتی که بین شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی و جبهه پایداری شکل گرفته احتمال زیاد رقابتی بین این دو جریان وجود نداشته باشد.
این روزنامه در ادامه با تعیین نامزد برای هیئت رئیسه آینده مجلس نوشته است:
اما ائتلاف امنا که در خارج از این ائتلاف است جدی‌ترین رقیب قالیباف برای ریاست مجلس است. سیدمحمود نبویان، نفر اول انتخابات مجلس در تهران در کنار حمید رسایی، مرتضی آقاتهرانی، منوچهر متکی، مجتبی ذوالنوری و حمیدرضا حاجی‌بابایی از جمله افرادی هستند که نام آنها در کنار نام قالیباف برای ریاست مجلس شنیده شده، البته با توجه به ائتلاف شانا و پایداری به‌طور قطع باید یا قالیباف و یا آقاتهرانی نامزد ریاست قوه مقننه شوند.
روزنامه اعتماد نیز در گزارشی با عنوان آناتومی یک رقابت می‌نویسد:
از مجموع این احوالات تدارک رقابت برخی جریانات اصولگرا برای رقابت با قالیباف بر سر کرسی ریاست مجلس دوازدهم دور از انتظار نبوده و نیست. در مقابل اما جریان قالیباف نیز از انسجام منتخبان مجلس دوازدهم حول محور ریاست او، حتی پیش از برگزاری دور دوم انتخابات می‌گویند! روزنامه اعتماد ضمن تلاش برای پرهیز از نام بردن طیف اصلاح طلبان در مجلس مدعی شد که مستقلین و اعتدالی ها حدود ۱۰۰ کرسی در مجلس دوازدهم داشته و از نقش موثر این نمایندگان برای رایزنی برای کسب کرسی های مجلس در صورت حمایت از ریاست محمدباقر قالیباف سخن به میان آورد. این روزنامه مدعی شد که صحبت هایی در خصوص انتخابات مسعود پزشکیان به عنوان نائب رئیس مجلس و کسب دو کرسی هیئت رئیسه و ریاست ۳ کمیسیون مجلس انجام شده است.
اما در شرایطی که روزنامه اعتماد از احتمال ائتلاف میان قالیباف و با طیف مستقلین و اعتدالیون سخن به میان می آورد اما روزنامه «هم میهن» مدعی احتمال ائتلاف قالیباف با پایداری ها و طیف رادیکال برای ریاست مجلس خبر می دهد.
هم میهن با بیان اینکه «جبهه پایداری مؤتلف با شانا اگر در مجلس بعدی بخواهد همسویی با جریانی را در پیش بگیرد، بعید است با نمایندگان راه‌یافته از لیست امنا و صبح ایران به ائتلاف و همراهی نرسد»، می نویسد: «مسلما این شرایط قطعاً به نفع قالیباف نخواهد بود و این امر هم موجب شده که این تصور ایجاد شود که قالیباف از همین حالا و در مجلس کنونی علاوه بر همراهی جریان تندروی موجود، سیگنال‌های مثبتی را به تندروها در مجلس بعدی ارسال کند تا بتواند موقعیت فعلی‌اش را در دور بعدی هم حفظ کند؛ از جمله اینکه برخی حتی احتمال بازگشت طرح‌هایی مانند طرح صیانت به دستور کار مجلس در روزهای پایانی را در همین مسیر عنوان کرده‌اند.»
این روزنامه همچنین می نویسد:
درست است که قالیباف حامیانی داشته و به پشتوانه آن پا به میدان انتخابات مجلس گذاشت اما حمایت آنها برای رسیدن به ریاست دوره دوازدهم مجلس کافی به نظر نمی‌رسد. احتمالاً میانه‌روها و طیف اقلیت سیاسی مجلس در رقابتی که اگر بین گزینه تندروها و طیف قالیباف شکل بگیرد، دست به همراهی با او خواهند زد اما قالیباف برای رسیدن به ریاست، نیاز به آرای بیشتری دارد و اگر ضرورتی از بیرون بر حضور قالیباف بر ریاست مجلس به میان نیاید، قالیباف چاره‌ای جز جذب رای جبهه پایداری و طیف‌های همسو با آن (جریان «امنا» و «صبح ایران») ندارد که آن هم بدون امتیازدهی صورت نمی‌گیرد و حالا با توجه به شواهد و قرائن مطرح‌شده به نظر می‌رسد مذاکرات آغاز شده و اگر قالیباف با همین روند خواهان دستیابی به صندلی ریاست مجلس باشد، با توجه به اینکه در سابقه سیاسی او بالا و پایین و حرکت در طیف‌های مختلف اصولگرایی دیده شده است؛ احتمالاً با چهره جدیدی از قالیباف روبه‌رو خواهیم بود؛ چهره‌ای که برآمده از همراهی بیش از پیش با تندروهاست!
با توجه به مطالب گفته شده می توان گفت که در جریان اصلاحات تحلیل هماهنگی در خصوص انتخاب رئیس و هیئت رئیسه مجلس وجود ندارد به شکلی که برخی از ائتلاف قالیباف با طیف پایداری ها سخن می گویند و برخی از ائتلاف وی با مستقلین و اعتدالی‌ها!
نکته قابل توجه اینکه اصلاح طلبان در بیان کرسی های متعلق به مستقلین مدعی هستند آرای مستقلین در جبهه اعتدالی ها و اصلاح طلبان می باشد، این طیف که از ۱۰۰ کرسی برای این طیف سخن به میان می آورند پیش از این از فقدان نیروهای اعتدالی و اصلاح طلب در مجلس سخن به میان می آوردند
اصلاح طلبان گرچه تحلیل های متعارضی از شرایط درونی مجلس ارائه می کنند اما کاملا روشن و مشخص است که به دنبال تولید شکاف در میان جبهه انقلاب بوده و تلاش می کنند با طرح برخی حواشی خود را به عنوان اقلیت موثر و تعیین کننده در فضای رسانه ای، بازنمایی کنند.
امام جمعه بلوک براثر سانحه تصادف درگذشت