به نقل از «ایران آنلاین»

آمایش سرزمین و مدیریت مصرف آب و انرژی

تاریخ انتشار: ۲۴ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۳۶۲۹۳۸

آمایش سرزمین، ارزیابی نظام‌مند عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی است به منظور یافتن راهی برای تشویق و کمک به جامعه بهره‌برداران در انتخاب گزینه‌های مناسب برای افزایش پایداری توان سرزمین ارزیابی جامعی که در جهت برآورد نیازهای جامعه صورت می گیرد.

روزنامه ایران: آمایش سرزمین، ارزیابی نظام‌مند عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی است به منظور یافتن راهی برای تشویق و کمک به جامعه بهره‌برداران در انتخاب گزینه‌های مناسب برای افزایش پایداری توان سرزمین ارزیابی جامعی که در جهت برآورد نیازهای جامعه صورت می گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به بیان ساده‌تر توزیع متوازن و هماهنگ جغرافیایی کلیه فعالیت‌های اقتصادی -اجتماعی در پهنه سرزمینی نسبت به قابلیت‌ها و منابع طبیعی و انسانی را آمایش سرزمین می‌گویند.

به‌طور اختصار در برنامه آمایش سرزمین هر کشور اهداف برنامه توسعه از جهت صنعت، شهرنشینی با توجه به منابع و مصارف و زیرساختگاه‌های کشور از جمله معادن، آب ، دریا و دسترسی‌ها برنامه‌ریزی و تدوین می‌شود و حکمرانی نهاد حاکمیت بر این اساس انجام می‌گردد. بر‌اساس آخرین سرشماری میزان جمعیت شهرنشینی 74درصد بوده است که این افزایش جمعیت روند رو به رشد از سال 55 که 4/31 درصد بوده را نشان می‌دهد. تمرکز جمعیت از روستاها و شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ و جمعیت به حدود 84 میلیون نفر رسیده است.

افزایش جمعیت و توسعه شهرنشینی سبب افزایش تقاضا برای آب و انرژی به‌صورت متمرکز در بخش‌هایی از کشور شده است. کشور ایران دارای شرایط آب و هوای متنوع و سرزمینی در ناحیه گرم وخشک است. بخش شمال کشور دارای آب و هوای مرطوب همراه با بارندگی است و بخش غرب و شمال غرب دارای ناحیه‌ای کوهستانی و بخش مرکز و جنوب و جنوب شرق بخش گرم و خشک این سرزمین هستند.

نگاه تاریخی در طول زمان به بوم شناسی و فرهنگ زندگی مردم نشان می‌دهد که چطور مردمان این سرزمین خود را با شرایط آب و هوایی و خشکسالی عادت داده‌اند. به‌طوری که قدیمی‌ترین سازه‌های تاریخی در فلات مرکزی از جمله سد کریت، سد کبار و قنات‌ها در یزد را می‌توان از جمله نمونه‌های بارز نگهداشت آب برشمرد. در نواحی کوهپایه‌ای شاهد قنات‌های قدیمی و چشمه‌ها بودیم که منابع تأمین آب بوده‌اند.

در‌خصوص مصرف برق و سیستم‌های سرمایشی در ایران، مردمان قدیم فلات مرکزی از بادگیرها برای سرمایش در تابستان استفاده می‌کردند. در دهه‌های گذشته در مناطق مرکزی و کوهپایه‌ای کولر آبی و در نواحی ساحلی کولر گازی مورد استفاده قرار می‌گرفت. با گسترش جمعیت و رشد تکنولوژی و نبود برنامه اجرایی آمایش سرزمین ورود اسپلیت‌ها و داکت ‌اسپیلت ها به عنوان سیستم سرمایش و گرمایش پرمصرف و شیک به جای سیستم‌های سنتی سبب افزایش مصرف انرژی گردید. به‌طوری که کولرهای آبی در دور کند 500 کیلو وات در ساعت انرژی مصرف می‌کنند و این امر در مورد داکت اسپیلت به 3000 کیلو وات در ساعت می‌رسد. افزایش جمعیت و به تبع آن ساخت‌و‌ساز و تخریب بناهای قدیمی و ایجاد ساختمان‌های بلند و کوچک و اینکه در مناطق کوهستانی و کوهپایه‌ای سیستم سرمایش به ناگاه از کولر آبی به گازی و اسپیلت تغییر یافت. این خود گواه حجم بالای مصرف انرژی را بالا و ضرورت احداث نیروگاه‌های گازی و سیکل ترکیبی بیشتری را در اطراف شهرهای بزرگ خواستار شد. تولید انرژی و مصرف آن سبب افزایش آلاینده‌ها برای شهرها را دارد.
از طرفی جمعیت نیاز به منابع آبی بیشتری را دارد که امکان تأمین آن از چشمه و قنات نیست و باید آب‌های سطحی توسط سدها برای شرب مهار شود یا استفاده از منابع زیرزمینی و برداشت از چاه‌ها بیشتر شد که سبب فروکش سطح آب زیرزمینی شده است. منابع آب دریا نیز در کشورمان به تازگی به عنوان راهکار جدید اضافه شده‌اند.

در بخش مدیریت مصرف می‌توان به در نظر گرفتن حجم آب مصرفی برای یک شهر را ثابت در نظر گرفت. در این حالت میزان منابع و مصارف مشخص است و لذا امکان توسعه نامتوازن شهری توسط نهادهای ذیربط نمی‌تواند صورت پذیرد. همچنین در بخش انرژی نیز سازمان‌های شهری و استانی هر استان که عبارت است از شهرداری، فرمانداری، استانداری و نظام مهندسی باید در مورد منابع مصرف آب و برق و تجهیزات سرمایش و گرمایشی با توجه به نیاز الگو هر منطقه آب و هوایی اقدام کنند. از ارائه مجوزهای ساخت‌و‌ساز فراتر از نیاز آبی و انرژی جلوگیری کنند و در صورت ارائه مجوز سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی با نگاه به برنامه آمایش سرزمین بومی‌سازی کنند و اجازه تنوع طلبی در ساختار شهری را ندهند. البته وزارت نیرو به عنوان نهاد متولی در بخش آب و انرژی می‌تواند در صورت داشتن ظرفیت‌های قابل اطمینان با تغییر تعرفه‌ها بخصوص در بخش انرژی حداقل برای مصرف و هزینه انرژی، تکنولوژی‌های روز ارائه نماید. در این صورت نهاد حاکمیتی در هر شهر می‌تواند میزان آب و برق را مدیریت کند. در این حالت، از توسعه ناپایدار در زیرساخت‌ها می‌توان جلوگیری کرد.

انتهای پیام/

 

 

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: آمایش سرزمین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۶۲۹۳۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ابتکار وزارت نیرو برای حل بحران خاموشی‌ها؛ راه‌اندازی پویش!

وزارت نیرو با راه‌اندازی پویش «با انرژی» قصد دارد مصرف‌کنندگان را به مصرف کمتر برق در آستانه فصل تابستان ترغیب کند. این پویش در حالی راه‌اندازی شده که هرساله در فصل تابستان به دلیل مصرف زیاد برق، کشور با قطعی‌های پیاپی برق روبه‌رو می‌شود.

به گزارش تجارت نیوز، اکنون این پرسش مطرح است که آیا در سال‌های گذشته صرفاً به دلیل نبود کمپین، کشور به‌ویژه صنایع در تابستان‌ها در خاموشی فرو می‌رفتند؟ آیا در حال حاضر وزارت نیرو در کنار راه‌اندازی کمپین، اقدامات دیگر ازجمله جذب سرمایه‌گذار را در این زمینه انجام داده است صرفاً قرار است با به‌کارگیری سلبریتی‌ها و صرف هزینه‌های بی‌مورد از آن‌ها استفاده تبلیغاتی کند؟

چنان‌که امروز آیین رونمایی از کمپین «با انرژی» در محل پردیس سینمایی ملت با حضور مدیرعامل توانیر و برخی چهره‌های فرهنگی و ورزشی برگزار شد.

در حاشیه این مراسم، مصطفی رجبی‌مشهدی، مدیرعامل توانیر، در جمع خبرنگاران درباره هدف از برگزاری این کمپین گفت: یکی از شاخص‌های مصرف، شدت مصرف انرژی در کشور است. این شاخص تقریباً در کشور ایران سه برابر متوسط جهانی است. همیشه نیازمند این هستیم که بهینه مصرف کنیم؛ زیرا تقاضا‌های جدیدی به شبکه اضافه شده و نیاز‌ها افزایش پیدا می‌کند.

او افزود: مشترکانی هستند که بیش از ۸۰ درصد تعداد مشترکان کشور را تشکیل می‌دهند و ۵۰ درصد برق اوج مصرف را آن قشر را استفاده می‌کنند. با این کمپین تلاش می‌شود آن‌ها به صرفه‌جویی تشویق شوند. از همین رو هم جایزه و پاداش صرفه‌جویی در دستور کار قرار می‌گیرد.

رجبی‌مشهدی ادامه داد: جایزه‌های متنوعی برای افرادی که مصرف خود را کاهش می‌دهند پیش‌بینی شده است. بیش از ۸۰ میلیون جایزه به کسانی که در کاهش مصرف فعال هستند و مستمراً در این حوزه فعالیت دارند، اهدا خواهد شد.

او ادامه داد: با این کار مشترکان هم برق پایدار دریافت می‌کنند و هم به تامین انرژی بیشتر برای بخش صنایع و کشاورزی کمک می‌کنند. تلاش می‌شود که اقصی نقاط کشور چه در بخش‌هایی که بسیار گرم هستند و چه در بخش‌هایی نظیر بیمارستان‌ها و دیگر بخش‌های خدماتی، تامین انرژی مناسبی داشته باشند.

امکان دریافت چندین نوبت جایزه

مدیرعامل توانیر در پاسخ به این سوال که با وجود ۶۰ مشترک برق چرا ۸۰ میلیون جایزه در نظر گرفته شده است یادآور شد: حدود ۴۲ میلیون مشترک در صنعت برق وجود دارد که از این تعداد ۳۲ میلیون مشترک خانگی هستند. مشترکان خانگی و تجاری که کاهش مصرف برق داشته باشند، به صورت هفتگی در ۲۱ هفته برگزاری پویش، با کاهش مصرف می‌توانند به صورت امتیازی از جوایزی که پیش‌بینی شده است بهره‌مند شوند.

او ادامه داد: کسانی هستند که می‌توانند چندین بار از این جوایز بهره‌مند شوند و محدودیتی در تعداد جوایز هر مشترک نیست. پیش‌بینی می‌شود کسانی که ۱۵ درصد در بخش خانگی و تجاری کاهش مصرف دهند، از جوایز نفیسی مانند خودرو یا ... به صورت قرعه‌کشی برخوردار شوند.

رجبی مشهدی درباره محل تامین اعتبار برای خرید جوایز گفت: سال گذشته ۴۰ درصد مشترکان خانگی در این طرح مشارکت کردند. امید داریم که امسال با افزایش تعداد مشترکان، انرژی بیشتر را به بخش مولد کشور تحویل دهیم. منابع مورد نیاز برای خرید جوایز از طریق صنایع انرژی بر کشور تامین خواهد شد و مشکلی در تامین اعتبارات نیست. همچنین منابع داخلی داریم و بودجه آن متناسب با میزان مشارکت مردم در این پویش است.

او گفت: این پویش از ابتدای خرداد تا پایان شهریور (حدود چهار ماه) که دوره گرم سال است برگزار می‌شود و اطلاع‌رسانی بیشتر از طریق پویش با انرژی انجام خواهد شد.

انتظار حل شدن بحران برق با درخواست از مصرف‌کنندگان

پویش «با انرژی» از مصرف‌کنندگان انتظار دارد از اواسط اردیبهشت‌ماه تا پایان شهریورماه با زیر نظر داشتن روند مصرف برق خود و کاهش آن، از بحران کمبود برق در تابستان جلوگیری شود. پویش «با انرژی» با هدف تشویق مردم به رعایت مدیریت مصرف آغاز شده و قرار است راهکار‌های مدیریت مصرف را به مصرف‌کنندگان آموزش دهد.

حال راه‌اندازی این پویش و اظهارات مدیرعامل توانیر حاکی از آن است که باز هم قرار است انگشت اتهام خاموشی‌ها به سمت مردم نشانه رود و مدیریت برق از طریق مصرف صورت بگیرد. این در حالی است که طی سال‌های گذشته هم چنین سیاستی وجود داشت و هیچ‌گاه نتیجه‌بخش نبود.

ناترازی روزانه برق در تابستان سال گذشته به حدود ۱۰ هزار مگاوات رسیده بوده است. هرساله صنایع و تولیدکنندگان پس از تحمل زمستان بدون گاز و مواجهه با تعطیلی‌های پیایی، تابستان را بدون برق سپری می‌کنند.

دولت در لایحه برنامه هفتم توسعه، رشد ۴.۵ درصدی مصرف برق در هر سال را پیش‌بینی کرده است. به دنبال این پیش‌بینی صنعت برق ایران نیازمند احداث سالانه پنج هزار مگاوات نیروگاه و توسعه انتقال و توزیع نیروی برق است که تحقق آن بدون سرمایه‌گذاری سالانه پنج میلیارد دلاری امکان‌پذیر نیست.

با وجود این، بدون افزایش سرمایه‌گذاری و احداث نیروگاه‌ها برای تولید برق مورد نیاز، انتظار از مصرف‌کنندگان خرد کماکان ادامه دارد. طبیعتاً کاهش مصرف برق افراد جامعه اتفاق خوبی است و باعث کاهش هدررفت این منبع خواهد شد؛ اما نکته مهم این است که مصرف‌کنندگان تاثیر محدودی بر بازار برق ایران دارند. احداث نکردن نیروگاه‌ها، عدم سرمایه‌گذاری مورد نیاز در صنعت برق و در عین حال تعطیلی نیروگاه‌ها بحران برق را بیش از پیش دچار مشکل کرده است.

شایان ذکر است طرح‌های تشویقی و واگذاری بحران به مصرف‌کنندگان و عدم پذیرش مسئولیت وزرا در قبال بحران برق، منجر به حل بحران نمی‌شود. واگذاری حل بحران‌ها به مصرف‌کنندگان و سلب مسئولیت قانون‌گذاران، از رویکرد‌های مهم اتخاذشده در چندین سال گذشته است.