غزل چرا کشته شد؟ | رئیس قبیله، پدر، عمو، برادر، شوهر و خود غزل می‌دانستند که مرگ در انتظار اوست...
تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۳۷۳۰۳۶
همشهری آنلاین - محمد بلبلی: حال سوال این است که مقصران اصلی در قتل‌های ناموسی چه کسانی هستند؟ زنان، مردان، جامعه سنتی، عدم فرهنگ‌سازی، کم‌سوادی و محرومیت یا مشکلات معیشتی و اقتصادی؟ دکتر امان‌الله قرایی‌مقدم (مردم‌شناس و استاد دانشگاه) به این سوالات پاسخ می‌دهد.
چه افراد یا مسائلی باعث قتل‌های ناموسی می‌شود؟
قتل‌های ناموسی کم و بیش در مناطق مختلف کشور از آذربایجان تا شمال خراسان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در خوزستان قتل‌های ناموسی را تحت عنوان «نهوه» کردن انجام می‌دهند، تجربه قومی و ناهنجاری‌ای که بیش از هزار سال در میان جوامع عشیره‌ای و قبیله‌ای اعراب خوزستان سابقه داشته و ریشه فرهنگی دارد. تمام کسانی که در آن مناطق زندگی می‌کنند با این مساله آشنا هستند، از دختر ۵ ساله گرفته تا پسر چهل ساله.
پس کسی مثل غزل حیدری هم با این مسئله آشنا بوده؟
نمی‌توان گفت که مونا(غزل)حیدری از عقوبت مسائل ناموسی بی‌خبر بوده، فردی هم که با مونا در رابطه بوده نیز از رسم نهوه کردن و عاقبت این کار خبر داشته است.
مقصر اصلی در قتل مونا حیدری کیست، خانوده، خودش، همسر یا جامعه؟
ساختار اجتماعی حال حاضر اعراب خوزستان سابقه بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ ساله دارد که به مجموع این فرهنگ‌ها «طی» گفته می‌شود و رسم نهوه کردن که به نوعی قتل ناموسی محسوب می‌شود نیز در تمامی این قبایل مرسوم است. در قتل مونا همه افراد و بزرگان قبیله مقصر هستند، از رئیس قبیله، پدر، برادر، همسر و خود او، زیرا با اینکه از عاقبت کار خبر داشتند، اما او را به اهواز بازگرداندند و این دختر ۱۷ساله با اینکه می‌دانست در صورت رابطه با فرد دیگری چه اشتباه بزرگی می‌کند باز چنین اشتباهی انجام داد.
جزئیات شبی که غزل ناپدید شد | اطلاعاتی که خواهر غزل به قاتل داد | ارتباط یکی از دختران فامیل قاتل با پسر عموی مرد سوری در ترکیه سرنوشت تلخ دختران فراری در سال ۱۴۰۰ | از قتل ۲ دختر فراری در سیستان تا خانه وحشت و زن جوان اهوازی به بهانه قتل غزل؛ دختری که از خانه فرار کرد و کشته شد | در نگاه جامعه ما انگار فقط دخترها گناهکار هستنداما با این وجود باز هم قتل ناموسی را نمی‌شود توجیه کرد؟
خب بینید، بعد از گذشت قرن‌ها و تغییرات اساسی در فرهنگ‌ها و روابط اجتماعی، هنوز اما در خوزستان قوانین قبیله‌ای حاکم است، مثلا برای ازدواج با یک دختر یکی از افراد مهمی که باید با ازدواج موافقت کند پسرعموی دختر است، چرا که اعتقاد بر این است که هر دختری در وهله اول سهم پسرعموی خود بوده و اگر ایشان قصد ازدواج با او را نداشته باشد، دختر می‌تواند با فرد دیگری ازدواج کند، همچنین طبق قانون قبایل عرب، پسرعموی دختر جزو اولیای دم او نیز محسوب می‌شود.
بعضی از افراد ناآگاه که گاها خود را روشنفکر و جامعه‌شناس نیز می‌دانند، فقر، خشونت، کم‌سوادی و ... را دلیل قتل‌های ناموسی می‌دانند، در حالی که این قتل‌ها هیچ ربطی به صغیر و کبیر، با سواد و بی‌سواد و غنی و فقیر ندارد و در همه سطوح و طبقات اجتماعی قبایل انجام می‌شود، چرا که آنها قتل‌های ناموسی را نوعی اعاده حیثیت و دفاع از شرافت خود می‌دانند.
قانون در این میان چه نقشی دارد؟
در دوره‌ها و ریاست‌های مختلف قوه قضائیه سختگیری‌هایی در مقابله با قتل‌های ناموسی انجام شد، اما تاثیری نداشته و همچنان شاهد این فجایع هستیم، زیرا افرادی که مرتکب قتل‌های ناموسی می‌شوند، این مساله را حق خود دانسته و از حمایت قبیله نیز برخوردار می‌شوند، در این مواقع رسم «عونه» انجام می‌شود، یعنی دیه مقتول به صورت جمعی توسط افراد قبیله پرداخت و به راحتی خون ریخته شده پایمال می‌شود.
ولی دم در این مواقع چه می‌کند؟
افراد کشته شده در قتل‌های ناموسی در خوزستان ولی دم ندارند، به این معنی که اولیا دم خودشان به این قتل راضی بوده و شاکی نیستند. مبلغ دیه نیز با رسم عونه تهیه و پرداخت شده و قاتل پس از مدت کوتای تحمل جزای حبس باز به زندگی عادی باز می‌گردد.
درباره مونا حیدری اگر خود همسر او را به قتل نمی‌رساند، این کار توسط بستگان او انجام می‌شد، به همین دلیل قاتل وقتی سر بریده را در خیابان می‌گرداند، فریاد می‌زد؛ «حالا راضی شدین» قاتل به نوعی با این عمل، شرافت عربی از دست رفته خود را احیا می‌کند، به طور حتم این افراد توسط بزرگان و غیرت‌مندان قبیله نیز مورد تشویق قرار می‌گیرند.
در واقع محاکم قضایی در جریان دادرسی نمی‌توانند قاتل را به سزای عمل خود برساند، زیرا در این پرونده‌ها عموما شاکی‌ای وجود ندارد و مبلغ دیه نیز توسط قبیله پرداخت می‌شود، بنابراین باید بگوییم که در این زمینه ضعف حقوقی و قانونی وجود دارد، مثلا در باره قتل رمینا اشرفی که در تالش توسط پدرش کشته شد، قاتل قصاص نشد و تنها شامل ۷ سال زندان شد.
یک رسم دیگری در میان اعراب خوزستان وجود دارد که دیگران کمتر از آن خبر دارند، مثلا اگر زن دارای شوهر مثل مونا با مردی رابطه برقرار کند، اگر همسر او بخواهد از خون وی بگذرد باید از سوی مرد مقابل که با همسرش وارد رابطه شده است عمل «فصل» انجام شود، به این معنا که مرد خاطی طبق رسم فصل باید یک زن و یک دختر را به همسر آن زن اهدا کند.
آیا این مسائل مختص خوزستان است؟
قتل مونا و قتل‌هایی از این دست، به غیر از خوزستان در لرستان، کرمانشاه، ایلام و کردستان نیز اتفاق می‌افتد، اما خیلی کمتر، زن در این مناطق جایگاه انسانی والایی ندارد، به طور مثال در شهر الشتر لرستان ارثی که به دختر می‌رسد باید به برادر خود تقدیم کند و زن نیز ارثیه‌ای که پس از مرگ شوهر به او می‌رسد را باید به پسر خود بدهد.
آیا می‌توان شبکه‌های اجتماعی را متهم ردیف اول این قتل دانست؟
به هیچ عنوان نمی‌توان شبکه‌های اجتماعی را به عنوان متهم ردیف اول معرفی کرد. شبکه‌های اجتماعی بی‌تاثیر نبودند، اما در خبررسانی و تشویش اذهان، بزرگ‌نمایی، ریختن آبروی افراد با افشای مسائل خصوصی و به نوعی سرک کشیدن در زندگی دیگران، مثلا درباره سفر مونا به ترکیه که توسط فضای مجازی، این مساله در بوق و کرنا شد و به نوعی عمل «لیبلینگ» (برچسب زدن) انجام گرفت. در این موارد می‌توان فضای مجازی را مقصر دانست.
کودک‌همسری و ازدواج در سنین پایین چقدر در این‌گونه قتل‌ها دخیل است؟
ازدواج در سن پایین یکی از دلایل مهم در وقوع این قتل‌هاست، در این مناطق دختر در انتخاب همسر اختیاری ندارد و این پدر، برادر و پسرعموی او هستند که برای دختر تصمیم می‌گیرند. با وجود اینکه در خانواده‌های اعراب خوزستان بیشتر زن‌ها هستند که کار می‌کنند، از کاشت، داشت و برداشت تا ارائه محصول در بازارها بر عهده زنان است.
با این شرایط این امکان وجود دارد که بعد از ازدواج دخترها جذب محبت مردان دیگر شوند؟
بله بدون شک، چرا که دختران هیچگونه اظهار نظری در ازدواج خود نمی‌توانند داشته باشند و در خیلی از این ازدواج‌ها رابطه عاطفی شکل نمی‌گیرد و بنابراین شالوده درستی در این‌گونه زندگی‌ها شکل نمی‌گیرد. یکی از دلایل اصلی خودکشی‌های زنان در ایلام، کرمانشاه و کردستان همین مساله کودک‌همسری و ازدواج‌های اجباری است.
قانون می‌تواند از این زن‌ها محافظت کند؟
بدون شک می‌تواند، اما مثلا درباره قتل رومینا اشرفی مقصر اصلی دادستانی است که او را به خانه پدرش بازگرداند، در حالی که باید این مساله را در نظر می‌گرفت که ممکن است قتل ناموسی اتفاق بی‌افتد.
جامعه حال حاضر ما تا چه حد، توان مواجهه با این اخبار را دارد؟
این‌گونه اخبار باعث ایجاد ناراحتی و اضطراب در هر جامعه‌ای می‌شود، اما جامعه ما مدت‌هاست دچار بی‌تفاوتی شده است. برای مثال سال ۸۶ در پل مدیریت در دگیری‌ای که باعث کشته شدن یک دختر شد، کسی دخالت نکرد و به نوعی مردم فقط تماشا کردند یا نهایتا با موبایل‌های خود فیلم گرفتند. انسجام معنوی در جامعه ما از بین رفته است و در نتیجه مادیات و زندگی تجملاتی شهری باعث بی‌تفاوتی مردم شده است.
مردم تنها چند روز درگیر این‌گونه اخبار شده، اظهار نظری می‌کنند و خیلی زود به فراموش می‌سپارند. در نظر جامعه کنونی ارزش افراد به اندازه دارایی‌های مادی آنهاست.
این‌گونه مسائل توسط رسانه‌ها چگونه باید اطلاع‌رسانی شوند؟
اطلاع‌رسانی این اخبار توسط رسانه‌ها بسیار کار مفیدی‌است، زیرا مردم را با فرهنگ‌های مختلف آشنا می‌کند که خود نوعی آموزش محسوب می‌شود و همچنین مسئولین را از اخبار جامعه مطلع می‌کند.
قتل‌ها ناموسی باید توسط رسانه‌های مختلف تجزیه و تحلیل شود، حتی باید درباره این مسائل فیلم و سریال ساخته شود، چرا که باعث آگاهی جامعه شده و می‌تواند تا حدودی از تکرار این فجایع جلوگیری کند.
کد خبر 657304 برچسب‌ها جامعه جامعه شناسی قتل - قاتل حوادث ایرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: جامعه جامعه شناسی قتل قاتل حوادث ایران قتل های ناموسی اعراب خوزستان کشته شد قتل ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۷۳۰۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ختم غائله‌ی شهرنو ؛ «چند نفر از خانم‌های خیلی جوان اش را به کارمندان خودمان دادیم»
یک اعلامیه دادیم خانم‌ها را دعوت کردیم، متوسط‌ها را من خیلی باهاشون صحبت کردم، با ماشین‌های خودمان به شهرهای‌شان برگرداندیم... چندتای‌شان که خیلی جوان بودند به کارمندان خودمان در دایره شوهر دادیم یعنی آنها گفتند ما برای خدا حاضریم با این‌ها ازدواج کنیم که الان هم زن و شوهر هستن و بچه دارند و خانم‌های بسیار متدینه و خوبی هستند پای منبر ما هم می‌آیند. به گزارش خبرآنلاین، در آستانه‌ی پیروزی انقلاب یکی از نقاطی که مورد غضب انقلابیون تندرو قرار گرفت و حتی دو هفته پیش از پیروزی قطعی توسط آنان به آتش کشیده شد، شهرنو یا همان محله‌ی بدنام تهران بود. نخستین بار عصر دوشنبه ۹ بهمن ۱۳۵۷ شماری از جوانان تندرو به شهرنو هجوم برده و آن‌جا را به آتش کشیدند، اما ماجرا با ورود ده نفر روحانی در آن مقطع ختم به خیر شد؛ آنها فورا به آتش‌نشانی مراجعه کرده و از ماموران خواستند برای خاموش کردن آتش اقدام کنند. با این حال استخوان شهرنو همچنان لای زخم انقلاب باقی ماند تا نزدیک به دو هفته پس از پیروزی انقلاب. مرحله‌ی بعدی مواجهه‌ی انقلابیون با شهرنو این بار اما نه سرخود، که به دستور دادستانی وقت صورت گرفت آن هم نزدیک به دو هفته پس از پیروزی انقلاب. روز یک‌شنبه ۵ اسفند ۱۳۵۸ خیابان‌های اطراف محدوده‌ی شهرنو زیر پوشش حفاظتی پاسداران انقلاب قرار گرفت و در ساعت ۲۲ پاسداران کمیته‌ی منطقه‌ی ۱۲ و چند نفر از اعضای شورای دایره‌ی مبارزه با منکرات، با در دست داشتن حکم دادستانی با بولدوزرهای شهرداری دیوارهای شهرنو را تخریب کردند.. فردای آن روز کیهان در پی اعلام این خبر نوشت: «قرار است جای خانه‌ها، مغازه‌ها و اماکن قلعه شهرنو که کار تخریب آن ظرف چند روز آینده پایان می‌گیرد، به‌زودی در زمین آن بازار اسلامی، مسجد، مدرسه و پارک ایجاد شود.» یکی از مسئولان شورای دایره‌ی مبارزه با منکرات نیز در رابطه با این موضوع به خبرنگار شهری کیهان گفت: «دایره‌ی مبارزه با منکرات کار خود را از چهار ماه پیش با حکم دادستان انقلاب اسلامی آغاز کرد و خط اصلی عمل‌کرد این شورا مبارزه‌ی پی‌گیر در جهت ریشه‌کن کردن فساد و فحشا در سراسر کشور می‌باشد.» نماینده‌ی دادستان برای حل این مسئله، شیخ حسین انصاریان بود. ایشان در گفت‌وگویی که با بخش تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی در پاییز ۷۸ انجام داده جزئیات این ماجرا را توضیح داده است.
مرکز اسناد انقلاب اسلامی به‌تازگی ویدیوی قسمت دوم این بخش از سخنان او را در کانال تلگرامی خود قرار داده که متن آن به این شرح است: «یک اعلامیه دادیم خانم‌ها را دعوت کردیم، متوسط‌ها را من خیلی باهاشون صحبت کردم، با ماشین‌های خودمان به شهرهای‌شان برگرداندیم. جوان‌های‌شان را یک محضرداری به نام آقای تقوایی که روحانی بود الان هم هست به او گفتیم ما شاید دو هزارتایی ازدواج داشته باشیم... چندتای‌شان که خیلی جوان بودند به کارمندان خودمان در دایره شوهر دادیم یعنی آنها گفتند ما برای خدا حاضریم با این‌ها ازدواج کنیم که الان هم زن و شوهر هستن و بچه دارند و خانم‌های بسیار متدینه و خوبی هستند پای منبر ما هم می‌آیند. تعدادی‌شان هم اعلام کرده بودیم به موسسات ازدواجی، آنها جوان‌ها را می‌فرستادند ما هم عین داستان را بهشان می‌گفتیم و خیلی‌های‌شان هم به این صورت ازدواج دادیم. پیرزن‌ها را هم بهشان گفتیم که به شما کمک می‌کنیم؛ ماهیانه‌ای برای‌شان مقرر کردیم هر ماه می‌آمدند و پول به آنها می‌دادیم. آن‌جا تخلیه شد.» کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: مینو محرز: شش درصد کارگران جنسی تهران ایدز دارند/ می‌خواستند روسپی‌ها را با آموزش خیاطی درمان کنند تهران ، زنان «شهر نو» و یک آقای خیلی خاص!
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»