پاسخ آقای کارگردان به منتقدان روایتهای تاریخی «جیران»
تاریخ انتشار: ۱ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۴۱۱۴۷۲
کارگردان و فیلمنامه نویس سینما و تلویزیون گفت: درباره مناسبات تاریخی سریال «جیران» باید اجازه بدهیم که نویسنده بر اساس قواعد درام این مسائل را رتق و فتق کند و خیلی به تاریخ، متعهد نباشد و اینکه بگوییم این سریال نعل به نعل تاریخ نیست نقد درخوری نیست.
به گزارش ایرنا، مجید مولایی تهیه کننده، کارگردان و فیلمنامه نویس سینما و تلویزیون معتقد است: در مورد سریال جیران هم که انتقادات معطوف به مناسبات تاریخی است و اینکه «جیران قبل از مرگ امیر کبیر وارد کاخ شده یا بعد از مرگ او» و یا اینکه «آیا ناصر الدین شاه بعد از دستور مرگ امیر کبیر دچار دگرگونی حال و بد احوالی زیاد میشود یا خیر؟» باید بگویم که بهتر است اجازه بدهیم که نویسنده بر اساس قواعد درام این مسائل را رتق و فتق کند و خیلی به تاریخ، متعهد نباشد چرا که خود تاریخ نگاران هم گاهی نظرات ضد و نقیض داشتهاند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
یکی از چالشهای جدی در ساخت آثار نمایشی تاریخی، انتظارات و انتقاداتی است که به تفاوت داستان اثر با اصل تاریخ میپردازد. اساسا فیلمساز تا چه حدی میتواند این انتظارات را برآورده کند؟
در ایران حدود صد و اندی سال است که سینما قدمت دارد و نزدیک به شصت سال است که سریال ساخته میشود و از همان ابتدای کار مورخین و فیلمسازان فعال در این حوزه، در باره اینکه «آنچه شما نشان میدهید با واقعیت متفاوت است» دچار چالش شدهاند. اصولا حوزه نمایش یک اقتضائاتی دارد که اجازه نمیدهد نعل به نعل یک واقعه تاریخی به زبان نمایش بازگو شود و همین موضوع چه در ایران و چه در خارج از کشور محل بحث است. البته معمولا فیلمسازان، توجه چندان زیادی به حرفهای مورخین نداشتهاند و معتقدند به دلیل اینکه مورخین کمتر با ساختار درام و دراماتیزه کردن یک واقعه تاریخی آشنایی دارند، ما کار خودمان را میکنیم.
یک اشارهای به سریالهای تاریخی خارجی داشته باشیم. پایبندی به اصل تاریخ در آثار نمایشی خارجی به چه صورت است؟
در سریالی مثل بازی تاج و تخت قصه، مشخص میکند که کاراکترها مربوط به چه دوران زمانی هستند و میشود این سریال را تاریخی دانست. اما ممکن است برخی معتقد باشند که این سریال، تاریخی نیست، چون داستان آن برگرفته از تخیل نویسنده است و یک داستان فانتزی دارد و کشورهایی که سریال دربارهشان صحبت میکند، وجود تاریخی نداشتهاند. به طور کلی میتوان گفت که هر سریالی که به گذشته ما میپردازد، میشود در گونه سریالهای تاریخی آن را جای داد.
مسیری که نتفلیکس در ساخت سریالهای تاریخی طی میکند، شکاف بین اثر تاریخی و اصل تاریخ را بیشتر میکند و به سمت و سویی میرود که نگاهش به سریالهای تاریخی، کاملا با نگاههای رایج و سنتی متفاوت است. نتفلیکس، پیشتر یک سریال کرهای به نام امپراطور تولید کرد که ژانر وحشت را به آن اضافه کرده بود و برای ۳۰ سال آینده خود یک استراتژی تعریف کرد که بر اساس آن معتقد بود من کاری به تاریخ ندارم و اصولا تاریخ را به مثابه یک ابزار میبینم که باید جای خود را در این استراتژی پیدا کند. مثلا این اعتقاد را داشتند که آمریکاییها و کاناداییها پس از جنگ ویتنام از چشم بادامیها میترسند و حالا اگر بخواهیم سریالی با ژانر وحشت کار کنیم، آن را در فضای کره میسازیم و در همان سریال تاریخی، یک داستان معمایی جنایی به آن اضافه کردند و خیلی به اصل تاریخ کاری نداشتند.
یا بعد از آن، سریال تاج که مربوط به الیزابت دوم است را کار کردند. در زمان پخش این سریال، وزیر فرهنگ بریتانیا، از نتفلیکس ابتدا بابت این سریال که تماشاگران زیادی دارد و درباره ملکه ساخته شده، تشکر کرد و از آنها خواست که فقط در ابتدای پخش سریال این جمله را اضافه کنند که روایت این سریال عین واقعیت و تاریخ نیست. اما مدیر محتوای نتفلیکس گفت که ما چنین تعهدی به شما نداریم و قطعا مخاطبان ما این فهم را دارند که در حال تماشای یک قصه هستند نه یک مستند تاریخی.
ما در بین آثار تاریخی فیلمسازان ایرانی هم شاهد تفاوتهای داستان فیلم با اصل واقعه تاریخی هستیم. برای مثال در کارهای مرحوم علی حاتمی این مورد به وضوح قابل مشاهده است. درباره آثار نمایشی تاریخ ایران بگویید.
در کشور ما اساسا داستان فرق میکند و ما مسیر دیگری را در ساخت سریالهای تاریخی در پیش گرفتیم. چه سریالهایی با موضوع تاریخ صدر اسلام و چه کارهای مرحوم علی حاتمی در پیش از انقلاب و پس از انقلاب. اساسا سریالی که نعل به نعل توانسته یک واقعه تاریخی را نمایش دهد، وجود ندارد.
قبل از انقلاب ما یک تعداد فیلم مانند ستارخان، سلطان صاحبقران و سریالهایی مانند آتش بدون دود داشتیم و همان موقع هم این انتقادات به مرحوم حاتمی میشد و او میگفت که «من متعهد به تاریخ نیستم بلکه متعهد به درام هستم و روایت خودم را از تاریخ بیان میکنم» و این حرف را پایه ریزی کرد که من فیلمسازم و نگاه خودم را به تاریخ دارم. با این نگاه در سلطان صاحبقران وقتی امیرکبیر کشته میشود، جمشید مشایخی با حدود ۴۰ و اندی سال نقش ناصرالدین شاه را بازی میکند و یا بعدها در سریال امیرکبیر سعید نیکپور، ایرج راد نقش ناصرالدین شاه را بازی میکند. اما وقتی به تاریخ مراجعه میکنیم، میبینیم که ناصرالدین شاه حدود ۱۸ سال سن داشته که دستور قتل امیرکبیر را صادر کرده است. حالا دیگر شاید تماشاگر این کنکاش را نداشته باشد که چرا ایرج راد و یا جمشید مشایخی با این سن و سال این نقش را بازی کردهاند.
این روزها سریال عاشقانه جیران در حال پخش است که به روایت قصه جیران و ناصرالدین شاه میپردازد. درباره نقدهای وارد شده به این سریال در خصوص تفاوت داستان جیران با اصل تاریخ زمان قاجاریه، چه نظری دارید؟
قبل از این هم اشاره کردم که قرار نیست یک کار نمایشی که یک جنبه سرگرمیسازی هم دارد و باید در آن اقتضائات درام هم رعایت بشود، نعل به نعل به تاریخ وفادار باشد. ما فیلم مستند تاریخی نمیسازیم. هیچکدام از محققین هم برای بررسی یک مقطع تاریخی، به سراغ آثار نمایشی نمیروند که از آنها مستند تاریخی استخراج کنند.
وقتی از رعایت اقتضائات درام صحبت میکنم باید اشاره کنم که در سریال موفق پیکی بلایندرز که روایتگر زندگی یک قوم کولی است که مشغول خرید و فروش اسب و مواد مخدر اند، شاهد کاراکترهای واقعی و موقعیتهای واقعی هستیم. اما در این سریال هم، این قوم با چرچیل، ارتباط و مناسباتی نداشتهاند که سر دسته گروه به ملاقات چرچیل برود، در حالی که بنا به اقتضاء درام، این مراودات در سریال انجام میشود.
در مورد سریال جیران هم که انتقادات معطوف به مناسبات تاریخی است و اینکه «جیران قبل از مرگ امیر کبیر وارد کاخ شده یا بعد از مرگ او» و یا اینکه «آیا ناصر الدین شاه بعد از دستور مرگ امیر کبیر دچار دگرگونی حال و بد احوالی زیاد میشود یا خیر» باید بگویم که بهتر است اجازه بدهیم که نویسنده بر اساس قواعد درام این مسائل را رتق و فتق کند و خیلی به تاریخ، متعهد نباشد چرا که خود تاریخ نگاران هم گاهی نظرات ضد و نقیض داشتهاند. ضمن اینکه چه تضمینی وجود دارد که تاریخ مکتوب عین واقعیت باشد و کسی تحت تاثیر شرایط و طبق سفارشات و تحت تاثیر تصور و فهم خودش آن را نگارش نکرده باشد؛ بنابراین به نظرم اینکه بگوییم سریال جیران نعل به نعل تاریخ نیست نقد درخوری نیست.
منبع: فرارو
کلیدواژه: مجید مولایی سریال جیران جیران سریال های تاریخی ناصرالدین شاه واقعه تاریخی آثار نمایشی تاریخ نیست نعل به نعل داشته اند اصل تاریخ بر اساس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۴۱۱۴۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا سردار سلیمانی با شهید شدن بابا پنجعلی در سریال پایتخت ۵ مخالفت کرد؟
احسان محمدحسنی، مدیر سازمان هنری رسانهای اوج در کتاب سلیمانی عزیز ۲، صفحه ۱۹۴ به خاطره جالبی از نگاه سردار سلیمانی فرمانده وقت نیروی قدس سپاه به سریال پایتخت ۵ و سکانسهای مربوط به داعش اشاره دارد. هم چنین سیروس مقدم کارگردان این سریال خاطراتی از ساخت این قسمتها دارد. این روزها که پخش این سریال پرمخاطب در شبکهای فیلم به قسمتهای حساس حضور خانواده نقی معمولی و همراهانش در سوریه و درگیری با داعش رسیده بد نیست این خاطرات شیرین را مرور کنیم.
سردار سلیمانی هماهنگ کرد تا عوامل فیلم با اسیران داعشی صحبت کنند
همشهری نوشت:در کتاب کتاب سلیمانی عزیز ۲ به نقل از مدیر سازمان هنری رسانهای اوج میخوانیم: وقتی قرار شد پایتخت ۵ ساخته شود، تیم را بردیم دیدار حاج قاسم. حاجی خیلی کمک کرد تا بچهها با فضای سوریه و مدافعین حرم آشنا بشوند؛ حتی هماهنگ کرد با یکی دوتا اسیر داعشی صحبت کنند. فیلمنامه که نهایی شد، یک روز صبحانه مهمان حاج قاسم شدیم. همین که فهمید آخر سریال قرار است بابا پنجعلی شهید شود و در کربلا یا مشهد خاکش کنند، گفت: «فیلمنامه رو عوض کنید، همه این خونواده باید صحیح و سالم برگردن ایران.» کارگردان و نویسنده با تعجب نگاهی کردند و گفتند: «نمیشه! ما میخوایم قصه اینطور تموم بشه.» حاجی وقتی دید قبول نمیکنند، غیرتمند گفت: «مگر ما مرده باشیم که یکی از این خونواده به دست داعش شهید بشه!
نظر سردار در خصوص ساخت «پایتخت ۵» مثبت بود
سیروس مقدم کارگردان خلاق و خوشفکر این سریال در خصوص این سری از مجموعه پایتخت در یک گفت و گویی مطبوعاتی میگوید: پرمخاطبترین فصل سریال پایتخت (فصل پنجم) را تولید کردیم که حملات زیادی هم به آن شد. این سریال با توصیه حاج قاسم سلیمانی ساخته شد. نظر سردار در خصوص ساخت «پایتخت ۵» مثبت بود و فقط یک نگرانی داشتند که انتهای قصه چه میشود که ما گفتیم خانواده نقی با رشادت و جانفشانی خودشان را از مهلکه جنگ نجات میدهند و در نهایت یک بالگرد سوری این خانواده را از مخصمه نجات میدهد. سازمان اوج همفکر و ناظر بر کار بود و قسمت به قسمت فیلمنامه، هم به اوج و هم تلویزیون داده میشد و کاملا هماهنگ بودیم... یک صبح زود خدمتشان (سردار سلیمانی) رسیدیم، زیرا میخواستند سرشان خلوتتر باشد و مفصل صحبت کنند. من از فحوای کلامشان متوجه شدم پایتختهای دیگر را هم دیدهاند. ایشان نظراتی داشتند که بحق هم درست بود. ضمن اینکه به ما مشاورانی برای کار معرفی کردند و فقط نگران فینال قصه بودند که قهرمانان نجات پیدا کنند.
جلسات مفصلی با فرماندهان داشتیم
مقدم در ادامه میافزاید: بارها من و محسن تنابنده جلسات مفصلی با ردههای بالای عملیات سوریه داشتیم و پای خاطرات آنها نشستیم و نوشتیم، حتی خودم یک بار پیش سردار سلیمانی رفتم و راجع به پایتخت و داعش صحبت کردیم ...
حضرتآقا همه را خوشحال کردند
این کارگردان در ادامه میافزاید: حضرت آقا در صحبتهایشان تاکید کردند به رئیس وقت سازمان صدا و سیما سفارش کردهاند نمونه سریالهایی مثل پایتخت ساخته شود که روایتگر یک خانواده متدین، ایرانی و بافرهنگ است و گفته بودند، چرا از این سریالها کم ساخته میشود؟ من حرف آقا را به عوامل رساندم و خیلی خوشحال شدیم که ایشان حتی حرفهای نهفته در سریال را کشف کردهاند و تاکید داشتند در پایتخت ۲ خیلی خوب به حقالناس پرداختهایم. شنیدن این حرفها خیلی حالمان را خوب کرد.
سیروس مقدم، کارگردان شناخته شده تلویزیون است. او بعد از ساخت مجموعههای پرمخاطب تلویزیونی همچون پایتخت، روزهای زندگی، نرگس، تا ثریا، چک برگشتی، بچههای نسبتا بد، مدینه، میکائیل، علیالبدل و... نشان داده که رگ خواب مخاطب را بخوبی میشناسد و میداند از چه زاویهای به دغدغههای مردم نگاه و آن را از قاب دوربینش به بهترین شکل ثبت کند.
منبع: خبرآنلاین
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی