نوروز ۱۴۰۱؛ رونمایی از شاهنامههای تاریخی موجود در موزهها
تاریخ انتشار: ۴ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۴۳۴۶۷۷
سرپرست ادارهکل موزهها گفت: پیشنهاد ما به مدیران موزهها این است که در ایام نوروز، نسخ خطی، شاهنامههای تاریخی موجود در گنجینههای موزهها و آثار کمتر دیده شده را در قالب نمایشگاه در معرض دید عموم قرار دهند. - اخبار اجتماعی -
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ مرتضی ادیبزاده سرپرست ادارهکل موزهها در همایش "به استقبال نوروز" با حضور مدیران کل، معاونان میراث فرهنگی، مدیران پایگاههای ثبت جهانی و ملی، موزهها و فرماندهان یگان حفاظت میراث فرهنگی گفت: امسال بخشنامه نوروز را 23 بهمن به مدیران استانها و مدیران موزهها ابلاغ کردیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی ادامه داد: پیشنهادمان به مدیران موزهها به مناسبت پایان سرایش شاهنامه در 25 اسفندماه این است که شاهنامههای تاریخی موجود در گنجینههای موزهها نمایش دهند و آثار کمتر دیده شده را در قالب نمایشگاه در ایام نوروز در در معرض دید عموم قرار دهند.
این مقام مسئول تصریح کرد: مدیران مجموعههای تاریخی اولویتهای حفاظتی و پروتکلهای بهداشتی را در ایام نوروز در نظر بگیرند. همچنین فروشگاههای صنایعدستی و سوغات در جای مناسب جانمایی کنند.
سرپرست ادارهکل موزهها بیان کرد: درخواست داریم از راهنمایان تخصصی در موزهها برای معرفی استفاده شود و بخشنامه نوروز به دقت اجرا شود. ستادی نیز قرار است برای پاسخگویی به سوالات مدیران درباره بخشنامه نوروز تشکیل شود.
او درباره تعطیلی موزهها در ایام نوروز اظهار کرد: در 29 اسفندماه 1400 موزهها باید تا ساعت 5 باز باشند و در 13 فروردین کاخ موزههایی که دارای فضای سبز هستند، میتوانند برای تعطیلی به اداره موزهها اعلام کنند.
13 موزه سعدآباد آماده بازدید در نوروز 1401
یحیی رحمتی مدیر مجموعه فرهنگیتاریخی سعدآباد در همایش به استقبال نوروز گفت: سعدآباد به نام نگین گردشگری تهران به لحاظ موقعیت و وسعت و تعدد کاخ موزهها و تعدد گردشگران معروف است.
وی ادامه داد: بر اساس آمار بازدیدکنندگان از موزههای سعدآباد در سالهای گذشته بین 8 تا 12 هزار نفر بازدیدکننده داشتیم. اقداماتی که طی دو ماه گذشته برای نوروز انجام دادیم، استقبال از نوروز را نوید میدهد. در پاییز و زمستان سال جاری تعداد بازدیدکنندگان بیشتر بوده است.
بنا به گفته رحمتی، 13 موزه فعال آماده بازدید در ایام نوروز است و تمهیداتی اندیشیده شده که از صفهای طولانی برای فروش بلیت جلوگیری شود. همچنین برگزاری برنامههای فرهنگی هنری در فضای باز در دو نقطه در دربند و در زعفرانیه کاخ سعدآباد در نظر گرفته شده تا از تجمع جلوگیری شود.
مدیر مجموعه فرهنگیتاریخی سعدآباد اضافه کرد: تعیین شیفت کاری و استفاده بهینه از کارشناسان موزهها و راهنمایان تخصصی از دیگر برنامههای کاخ سعدآباد در ایام نوروز است. تکریم و احترام بازدیدکننگان سرفصل تمام برنامههای ما قرار دارد و امکانات رفاهی نیز برای آنها در نظر گرفته شده است.
تلفیق میراث ملموس و ناملموس در آثار و اماکن تاریخی در نوروز 1401
فرهاد عزیزی زلانی مدیرکل امور پایگاهها در این همایش با تأکید بر اینکه کرونا تاثیر زیادی بر گردشگری گذاشت، گفت: باید به سمت گردشگری پایدار برویم، در سال 2021 گردشگری داخلی به کشورها کمک کرد تا به احیای گردشگری بروند.
وی با بیان اینکه ورود گردشگران بینالمللی در سال 2020 حدود 73درصد کاهش پیدا کرده است و در 90 درصد کشورهای دارای میراث جهانی بازدید از آثار را به حالت تعطیل و نیمه تعطیل درآورده است، بیان کرد: در سال 98 حدود 7میلیون گردشگر از سایتهای جهانی بازدید کردند که در زمان کرونا به 422هزار نفر رسید.
مدیرکل امور پایگاهها در ادامه به فرصتهای پایگاههای میراث جهانی و ملی در توسعه گردشگری پایدار اشاره کرد و توضیح داد: باید سایتهای میراث جهانی و ملی را برای مشارکتهای جوامع محلی آماده کنیم.
بنا به گفته عزیزی، برنامههای متعددی برای گردشگری آثار میراث جهانی و ملی ایران برای پساکرونا در نظر گرفته شده است که تلفیق میراث ملموس و ناملموس در آثار و اماکن تاریخی در ایام نوروز را خواهیم داشت.
وی تصریح کرد: برنامه نوروز در سطح ملی و استانی در نظر گرفته شده است تا بتوانیم به توسعه کمی و کیفی گردشگری پایدار در پایگاههای میراث جهانی و ملی و موزههای کشور کمک کنیم.
مدیرکل امور پایگاهها از آمادهسازی پایگاهها برای نوروز 1401 خبر داد و افزود: از 15 اسفند اقدامات اجرایی شروع میشود و بخشنامه به استانها برای اجرای برنامههای نوروز 1401 ابلاغ شده است.
ساختار پایگاههای ملی و جهانی ترمیم میشود
سعید اوحدی معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت میراث فرهنگی، در ادامه این همایش گفت: امروز به لطف خدا و با حمایتهای مختلف و انسجامی که انجام شده وضعیت اعتبارات ما در این وزارتخانه بهبود یافته و با تخصیص اعتبار به استانها در نوروز امسال شاهد برنامههای بسیار خوبی خواهیم بود.
وی با اشاره به تاکید مهندس ضرغامی بر انضباط مالی، بیان کرد: اعتقاد آقای وزیر این است که وقتی انضباط مالی باشد نتایج بهتری کسب خواهیم کرد. خوشبختانه باید این نوید را بدهم که حداقل در حوزه ستادی وزارتخانه اسناد مالی ما به روز است. وقتی اسناد مالی به روز باشد، یک آرامش روحی حاکم خواهد شد و در این فضای همراه با آرامش نبوغ نیز به وجود خواهد آمد.
این مقام مسئول خطاب به مدیران و کارشناسان میراث فرهنگی بیان کرد: این شما هستید که به خوبی از آثار تاریخی صیانت میکنید. شما سفیرانی هستید که این میراث بزرگ در اختیار شما قرار گرفته و در بازدید گردشگران این زمینه را فراهم خواهید کرد که از ظاهر آثار تاریخی به باطن تحول برسند.
معاون توسعه مدیریت وزارت میراث فرهنگی ادامه داد: 1400 نیرو در پایگاههای ملی داریم و تعداد نیروهای ما در کل ستاد وزارتخانه 1500 نفر است. سازمان برنامه و بودجه از ما درخواست کرده توجیهات جذب نیرو در پایگاهها را ارائه دهیم، همچنین باید خودمان را با محدودیتهایی که داریم تطبیق دهیم.
بنا به گفته اوحدی، دکتر دارابی به عنوان رئیس ستاد نوروز کارها را مدیریت میکنند. ستاد نوروزی گردشگری از 25 اسفندماه فعال میَشود. قصد داریم با برگزاری همایش به استقبال نوروز در بخشهای مختلف انسجام پیدا کنیم و کمبودها را رفع کنیم. همچنین روز گذشته ستاد نوروزی معاونت توسعه و مدیریت منابع را تشکیل دادیم. ما پشتیبان مدیران کل استانی هستیم.
وی با اشاره به اینکه از دو هفته پیش به سراغ مدیران کاخ موزههای تهران رفتیم که درگیر نوروز هستند و بازدیدکنندگان زیادی دارند، تصریح کرد: جمعیت زیادی در ایام نوروز از موزهها بازدید میکنند و به این منظور تمهیداتی در حوزه منابع انسانی اندیشیدهایم.
کدام یک از انواع هتل های اصفهان را برای تعطیلات نوروز رزرو کنیم؟انتهای پیام/
R7482/P/S2,1416/CT12 واژه های کاربردی مرتبط موزههای ایران وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان واژه های کاربردی مرتبط موزههای ایران وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی پربینندهترین اخبار اجتماعی ۱ "سگهای ولگرد" مهاجمان زیستگاههای طبیعت/ خطر تولید گرگاسهایی که انسانگریز نیستند ۲ ۴ علت شایع مرگ مردان ایرانی اعلام شد ۳ ابلاغ ممنوعیت تعطیلی سراسری مدارس از سوی ستاد ملی کرونا ۴ علت "عدم واریز عیدی بازنشستگان" مشخص شد ۵ علائم "سنگ کیسه صفرا" چیست + راهکار درمانی طب سنتی ۶ سیستم اعلام حریق مجتمع "تیراژه" یا خاموش شده یا خراب بود! ۷ آخرین وضعیت افزایش مستمری مددجویان کمیته امداد در سال ۱۴۰۱ اعلام شد ۸ "دعای مخصوصی" که قرائت آن در صبح "انسان" را از تمام آفات مصون میکند! اخبار روز اجتماعی عملکرد ضعیف ایران در بازاریابی و جذب گردشگران/ ایران را با عراق اشتباه میگیرند هر هیئت مذهبی "بازپروری اجتماعی" یک معتاد را بپذیرد بسترسازی برای زمینخواری در قانون بودجه با الحاقیه کمیسیون تلفیق؟! "طرح ملی تولید پوست مصنوعی" با تلاش نخبگان ایرانی به نتیجه رسید! مهمترین اخبار معاونت قوانین مجلس رایگیری طرح صیانت را فاقد اعتبار دانست + سند رئیسی: غربیها ضمن حفظ روحیه استعماری خود روشهای استعمارگری را تغییر دادهاند اتحادیه اروپا: ۲۷ شخص و نهاد روسی را تحریم میکنیم/ پوتین فعلاً تحریم نمیشود پیشنهادی برای «صیانت» از شأن نمایندگی در مجلس/ این نوع برخورد با فضای مجازی چه نسبتی با تدبیر دارد؟ امیرعبداللهیان: بایدن نمیتواند هم از حسننیت حرف بزند هم تحریم جدید علیه ایران اعمال کند درباره ما ارتباط با ما آخرین اخبار | آرشیو اخبار پیوندها بازار پربینندهترین اخبار قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان ما را دنبال کنید: RSS تلگرام اینستاگرام توییتر آپارات سروش آیگپ گپ بله روبیکا ایتاAll Content by Tasnim News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
منبع: تسنیم
کلیدواژه: موزه های ایران وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی موزه های ایران وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی میراث جهانی و ملی نظر گرفته شده ایام نوروز وزارت میراث مدیران موزه پایگاه ها موزه ها استان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۴۳۴۶۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مافیای «بافت تاریخی» به زمین میخورد؟
در چند سال گذشته، طرحها و مصوبات مختلفی بهعنوان نجاتدهنده وِرد زبان مالکان خانهها و بافتهای تاریخی سراسر کشور شدهاند؛ طرحها یا لایحههایی که شورای شهر، شهرداری یا گاهی نمایندگان مجلس مطرح میکردند و هرازگاهی بر سر زبانها میافتادند و نصفه و نیمه اجرایی میشدند، اما بهواسطه قدرت مافیا در بافتهای تاریخی زمین میخوردند و بخشی دیگر از همان ابتدا بیتوجه به حال خود رها میشدند، درست مانند طرح مرمت مشارکتی سازمان میراث فرهنگی و مالکان بناهای تاریخی که حدود ۱۰ سال پیش بهعنوان یکی از نخستین طرحهای کمکی سازمان میراث فرهنگی برای مالکان آثار تاریخی مطرح شد و شاید در چند دور اول، کار بهخوبی هم پیش میرفت، اما بهمرور، بهدلیل نبود اعتبار همیشگی یا همراه نبودن بانکهایی که قرار بود به مالکان وام مرمتی پرداخت کنند، این طرح هم با شکست مواجه شد و البته هنوز هستند مالکانی که با همین طرح قصد نجات خانههای تاریخی خود را دارند.
به گزارش هم میهن، حالا در این شرایط کمتر از یکهفته پیش، شهردار تهران مصوبه «فرآیند صدور پروانه مرمت و احیا، سیاستگذاری تملک و بهرهبرداری و مدیریت بافت و بناهای تاریخی شهر تهران» را به متولیان شهری ابلاغ کرد و هدف از تهیه آن توسط اعضای شورای پنجم و ششم شهر تهران، تجدید حیات و تزریق کاربرد متناسب در بافت و بناهای تاریخی شهر تهران اعلام شد.
حامد سلیمی، مدیرکل معماری و ساختمان شهرداری تهران در زمان ابلاغ این طرح به رسانهها توضیح داد: «در سال ۱۴۰۱ لایحهای بهمنظور سیاستگذاری و اجرای صدور پروانه مرمت و احیای بناهای تاریخی و ارزشمند شهر تهران توسط شهرداری تهران، تدوین و به شورای شهر ارسال شد که پس از برگزاری جلسات متعدد و بررسیهای تخصصی با حضور اعضای کمیسیونهای شهرسازی و معماری، اجتماعی و فرهنگی شورای شهر تهران، مقرر شد تصمیم درخصوص تمام لوایح مرتبط به بافت و بناهای تاریخی بهصورت متمرکز صورت گیرد.».
اما این طرح چه بود؛ «شهرداری تهران به منظور حفاظت از ابنیه و بافت تاریخی شهر تهران، کاهش زمان و تسهیل در فرآیند مرمت و احیای آنها، نسبت به صدور «پروانه مرمت و احیا» اقدام خواهد کرد. زیرساختهای لازم و قانونی نیز در حوزههای صدور پروانه مرمت و بهرهبرداری و نظارت بر کاربریهای متناسب با هویت بنای تاریخی برای مرمت و احیای بناهای ارزشمند شهر تهران توسط مالکان و سرمایهگذاران خصوصی ایجاد شده است. معافیت از تمام عوارض مربوط به پروانههای ساختمانی، امکان توسعه بنا به میزان ۲۰ درصد از مساحت اعیان تا سقف ۲۰۰ مترمربع، اعطای کارکرد متناسب جهت احیا و الزام نداشتن به تامین پارکینگ، از مشوقهای پیشبینیشده برای مرمت و احیای ابنیه تاریخی و ارزشمند شهر تهران در اینطرح مطرح شدند.»
الزام تشکیل کمیته سیاستگذاری تملک و بهرهبرداری بناهای ارزشمند و تاریخی تحت مالکیت شهرداری تهران هم در این مصوبه جا گرفتند تا این کمیته به منظور مدیریت واحد و سیاستگذاری متمرکز در حفاظت، مرمت و بهرهبرداری از بافت و ابنیه دارای ارزش تاریخی و هویت فرهنگی شهر تهران تشکیل شود و قرار شد شرایط مناسب برای ورود سرمایهگذاران خصوصی در راستای ارتقای سرانههای خدماتی و افزایش کیفیت زندگی در بافت واجد ارزش تاریخی و فرهنگی شهر تهران ایجاد شود.
حضور «شهردار ویژه» در بافت تاریخی و تدقیق محدوده تاریخی برای عملکرد مجزای شهردار ازیکسو و ازسویدیگر امضای تفاهمنامهای مشترک با میراث فرهنگی شهر تهران برای صدور این مجوزها مطرح شدند تا باتوجه به تعداد ۲۲۰۰ بنای ثبتشدهی ملی و واجد ارزش تاریخی فرهنگی شناسایی شده در پایتخت، زمان پاسخگویی به استعلامات، فرآیند مرمت و احیا، صدور مجوزات تخریب و نوسازی در ابنیه فاقد ارزش و ارائه اطلاعات ابنیه بهصورت شفاف تسهیل شود.
این طرح قبلاً یکبار دیگر هم به صحن شورای شهر تهران رفته بود و بعد از بررسی، نواقص آن اعلام شد، اما بهنظر میرسد همچنان تعیین تکلیف مواردی مانند نحوه صدور مجوز و فرآیند چارت آن هنوز مشخص نشده است، حتی اجرای کلی طرح هم هنوز نکات مبهمی دارد، مثل چگونگی ایجاد تعامل در صدور پروانه یا اصل حضور یک شخص دوم بهعنوان «شهردار ویژه».
یکی از نکات مهم دیگر، اما مخالفت برخی از مدیران میراث فرهنگی با اصل موضوع یعنی صدور پروانه مرمت و احیاست؛ اقدامی که تا پیشازاین هم چندان در حوزه میراثیها مطرح نبود و آنها فقط طرحهای مرمتی را تایید و امضاء میکردند و همین را بهمثابه پروانه مرمتی در نظر میگرفتند، درحالیکه حالا شنیده میشود: «میراث فرهنگی خود را موظف به دادن پروانه شهرداری میداند و از شهرداری میخواهد خود را از اجراییکردن اینطرح کنار بکشد».
سد راه مافیای مرمت بناهاجاد عسگری، یکی از طراحان طرح «صدور پروانه مرمت و احیای بافتها و بناهای تاریخی شهر تهران» دراینباره توضیحاتی میدهد. او میگوید: «این طرح از سوی شورای شهر پنجم تهران ارائه و با حمایت یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی ـ اجتماعی شورای شهر پنجم تهیه شد، هرچند در زمان ارائه در شورای شهر نمایندگان شهرداری هم طرح مشابهی را ارائه کردند، اما درنهایت موارد مهم از هر دو طرح ترکیب و تدوین شد و به مرحله امروز رسید، حتی متولیان میراث فرهنگی هم در جلسات اولیه از حامیان طرح بودند، در چند جلسه بررسی حاضر شدند و موانعی ایجاد کردند تا سرانجام اواخر سال گذشته طرح تصویب شد.»
دبیر کمیته پیگیری خانههای تاریخی تهران، مهمترین نقطه مثبت این طرح را قانونمند اجراشدن آن میداند: «در این طرح قرار است مالک بنا سراغ دستگاههای مختلفی برای پروانه اجرایی خود نرود، بلکه قرار است نسبت به مدلهای قبلی قانونمندتر عمل کند.»
به گفته او، این طرح راه را بر مافیای مرمت بناهای تاریخی و حتی کسانی که از تخریب این بناها نسبت به احیایشان سود بیشتری میبرند، میبندد. عسگری معتقد است که با اجراییشدن این طرح و نهاییشدناش در تهران، میتوان آن را به شهرهای دیگر هم بسط داد و حتی بهعنوان یک مدل و قانون درست در دسترس متولیان شهری شهرهای دیگر قرار داد.
شهردار ویژه؟سولماز شمشیری هم که مدیر دفتر توسعه محلی بازار است، درباره این موضوع صحبت میکند و میگوید: «صدور مجوز مرمت و احیا یک فرآیند است که مجوز، یکسمت ماجرا و سمتدیگر، نحوه به اجرا رساندن آن است. معمولاً در قوانین و ضوابط موارد بهصورت کلی نوشته میشوند، اما در زمان اجرا چیز دیگری ترجمه میکنند، دراینمیان بحث تسهیلگری اجرا میتواند از منحرفشدن مسیر جلوگیری کند.»
او ادامه میدهد: «وقتی قرار است بنایی تاریخی مرمت شود، در برخی از نقاط خانه باید بازسازیهایی هم انجام شود، مثلاً سقف چوبی یک خانه نیاز به تعویض الوار دارد، دراینمیان شهرداری میتواند مانع شود و بگوید برای تعمیر سقف باید پرونده تشکیل و عوارض آن پرداخت شود، اما زمانیکه این بحث وارد مصوبه مرمت و احیا میشود، حتی اگر فقط شامل تعمیر سقف باشد، دیگر مانعی از سوی شهرداری نیست و پس از آن باتوجه به کاربریهایی که برای احیای آن بنا مطرح است، دیگر لازم نیست برای تغییر کاربری عوارضی پرداخت شود و درواقع شهرداری از عوارض تجاری شهر میگذرد، این موارد برای نقاطی مانند بازار تهران بسیار کمککنندهتر است، چون در جایی مانند بازار نیاز به مشوق مالی هم نیست، اما شاید در محلات دیگر مشوق مالی کمککننده باشد.»
طی سالهای گذشته شهرداری تهران بهواسطه اقدامات تخریبی که بدون مجوز میراث فرهنگی بارها انجام داده بود، آنطور که باید نتوانست اعتماد میراث فرهنگی و فعالان میراثی را در حمایت از بافتها و بناهای تاریخی شهر جلب کند و حالا براساس این طرح که توسط شورای شهر تهران هم تصویب شده، صدور مجوزهای مرمت و احیا هم قرار است توسط شهرداری انجام شود.
شمشیری درباره صدور پروانه مرمت و احیا توسط شهرداری میگوید: «در حالت کلی میراث فرهنگی بهدلیل بودجه کم سالانه و امکانات و نیروهای کمتری که در حوزه شهر تهران دارد، بهنظر میرسد قدرت و امکانات صدور مجوز مرمت و احیا را ندارد، بنابراین این دستگاه نظارت بر مرمت و احیا را بهعهده گرفته و ازسویدیگر شهرداری دستکم تاکنون بهدلیل صدور مجوزهای مختلف برای تخریب، بازسازی و حتی تعمیرات اساسی و غیراساسی یک فرآیند برای صدور مجوز داشته، نیروهایی را برای این کار تربیت کرده و البته نباید فراموش کرد که بخشی از درآمد شهرداری بر دریافت عوارض استوار است، چون از ابتدا این کار برعهده شهرداری بوده و بهنظر میرسد این نهاد بهتر از هر دستگاهی بتواند آن را به سرانجام برساند. اما اگر میراث فرهنگی هم قدری قدرتمندتر ظاهر شود و بتواند بهجای واژه «دریافت عوارض نوسازی» از بناهای تاریخی، «عوارض مرمت و مقاومسازی» را جایگزین کند و به این موضوع ورود کند، میتواند مرجع صدور مجوز مرمت و احیا هم باشد.
تهران عقب ماندمدیر دفتر تسهیلگری بازار بزرگ تهران با تاکید بر این نکته که شهرهای دیگر کشور دراینزمینه از پایتخت جلو زدهاند، توضیح میدهد: «بافتهای تاریخی شهرهایی مانند کاشان، اصفهان، یزد و شیراز پیشتازتر از تهران برای زنده نگه داشتن بافتهای تاریخی خود عمل میکنند، معتقدم تهران دراینزمینه عقب مانده که یکی از مهمترین دلایل آن را باید همجواری با بازار تهران و تبدیلشدن بخش زیادی از بافت به انبار دانست؛ شاید بهتر است بگوییم برای نجات بافت تاریخی تهران باید از این شهرها درس بگیریم، بعید میدانم آنها نیازی به این طرح داشته باشند.»
تحمیل استفاده از شهردار ویژه در بافت تاریخی، موضوعی است که از سوی شمشیری مطرح میشود. او میگوید: «با این بخش از طرح موافق نبودم، نمیدانم از کجا آمده، بهنظرم یک نگاه تحمیلی است، چون بازار تهران یک مجموعه است که با حصار صفوی (محدوده پیرامونیاش) شکل میگیرد و درهمتنیدگی دارد و باید متوجه بود که مشکل بازار را در بلوک ۱۱۲ هکتاری محصور با خیابانهای پیرامونش نمیتوان حل کرد.»
او با بیان اینکه در شرایط کنونی این محدوده از درون بهشدت متراکم شده و در حال انفجار است و امدادرسانی به این محدوده در مواقع بحران چهبسا امکانپذیر نیست، توضیح میدهد: «در این شرایط اگر قرار باشد نقشی بهنام «شهردار ویژه» بهصورت جداگانه ایجاد شود، ممکن است بحث درآمدزایی آن ایجاد شود که کارها پیچیدهتر میشود. معتقدم شهردار بافت تاریخی گزینه بهتری است؛ اینکه مناطق ۱۱ و ۱۲ تهران شهرداری منسجم داشته باشند، از حضور یک شهردار ویژه که بخواهد راه را از ابتدا طی کند، بهتر است و البته مهمترین حُسن حضور آن در بافت تاریخی، جلوگیری از هدر رفتن اعتبار است.»
براساس اعلام او، متاسفانه در بازار، قدرتهای پنهان و آشکار متعددی وجود دارد و مدیریت شهری در بازار مانند سایر بخشهای شهر هم اکثراً شخصی و سلیقهای است، حال ایجاد شهرداری ویژه برای قلب اقتصادی پایتخت کشور که نقش قوی و جدی در مسائل سیاسی، امنیتی و اجتماعی دارد، میتواند مانند یک شمشیر دولبه عمل کند و چه بسا آسیبش برای بازار تاریخی تهران بیشتر از حُسن آن باشد.
چکشکاری نشدهبهروز مرباغی، مرمتگر و شهرساز که چندسال گذشته خانهای تاریخی را در دل بافت تاریخی «اودلاجان» خرید و از آنزمان فعالیت حرفهای خود را در خیابان پامنار انجام میدهد هم به چند نکته اشاره میکند. او میگوید: «اقداماتی که میراث فرهنگی باید انجام دهد در این مصوبه به وضوح مشخص شده است، صدور مجوزها منوط به توافق با میراث فرهنگی است، درست مانند سالهای گذشته که شهرداری قبل از صدور هر نوع پروانهای موظف به استعلام از میراث فرهنگی بود.»
این معمار با اشاره به تجربههای گذشته خود میگوید: «به چشم دیدهام بدنه کارشناسی میراث و بدنه کارشناسان شهرداری معمولاً با یکدیگر همخوان نیستند و زمانی که شهرداری کسی را برای گرفتن تاییدیه از میراث فرهنگی معرفی میکند، گاهی اوقات روند گرفتن مجوز با، اما و اگرهای میراثی، طولانیتر میشود.»
او روند کلی مرمت را در این طرح، مشابه همان روند قدیمی میداند: «مجوز را شهرداری یا مدیر بافت تاریخی قدیمی که حالا همان شهردار ویژه است، باید صادر کند و از میراث فرهنگی استعلام بگیرد. اما دراینمیان یکی از بندهای طرح، روش همکاری با میراث فرهنگی در قالب کمیته فنی مشترک بین شهرداری و میراث فرهنگی است که آن را متفاوت میکند، چون میتواند راهبری صدور مجوزها باشد و اگر چنین کمیته مشخصی دراینزمینه تشکیل شود و صدور مجوزها را در دست گیرد، اتفاقات بهتری رخ میدهد.»
مرباغی معتقد است، مانند بسیاری از کشورهای دیگر دنیا، باید شهرداری آگاه به همه زمینهها در رأس کار باشد که در عین داشتن تجربه، بتواند هماهنگی خوبی نیز با دستگاهها داشته باشد، در این شرایط به دور از هر نوع ادارهبازی و با خیال راحت کمیتههای مختلف که جز وقت گذراندن کار دیگری ندارند، حذف میشوند: «در گذشته با ایجاد اداره بافت تاریخی تهران، این پست فقط وظایفی را برعهده داشت، اما حکم اختیار برای عملکرد درست نداشت، حالا در این طرح قرار است به فاصله چندماه بعد از ابلاغ این مصوبه، تدقیق محدوده بافت تاریخی تهران انجام شود، بهحدیکه مانند شهردار یک منطقه جدید مسئولیت دارد.»
او مشوقهایی که برای مالکان خانههای تاریخی در نظر گرفته شده مانند تامین نکردن پارکینگ در موارد خاص یا بخشودگی ۲۰ درصد اعیان یک خانه برای ساخت تاسیسات عمرانی را ازجمله این موارد میداند که میتواند یک امتیاز مثبت برای مالکان بناهای تاریخی باشد؛ کسانی که قصد بازسازی بناهای تاریخی خود را دارند. به گفته مرباغی، در این طرح عنوانشده که میتوان به بنای مرمتشده کاربردهای متناسب داد و میتوان خانه مسکونی را با مجوز میراث فرهنگی و کمیسیون ماده ۵ به تجاری (مانند اقامتی) تبدیل کرد، این درحالیاست که کمیسیون ماده ۵ این اختیار را ندارد، برخلاف طرح تفصیلی چیزی را تصویب کند، بنابراین در این شرایط پیچیدگی به وجود میآید و به نظر میرسد در موارد مشابه هم نیاز است تا این طرح چکش کوچکی بخورد، برخی کمیتهها کوچکتر و حتی حذف شوند تا کارها روانتر باشد، هرچند نکات قابلتوجه مثبت زیادی هم دارد.
مسئولیت با کیست؟حالا سوال این است که در این طرح آیا به جرائم بناهای تاریخی، احتمال درخواستها برای توسعه این بناها هم توجه شده؟ اینکه نقش میراث فرهنگی بهعنوان دستکم یک ناظر دقیق کجای طرح است؟ هرچند تاییدیه پروانهها برعهده این نهاد متولی گذاشته شده باشد، اما آیا این همه مسئولیت که به بافت تاریخی و شهردار ویژه (که مشخص نیست عملکرد آن تا چهحد است) سپرده شده، میتواند بهدرستی جلو برود و شخص انتخابشده این کارها را به درستی انجام دهد؟ تخصص فردی که برای این کار انتخاب میشود، چه خواهد بود؟ آیا تیم متخصصی در معاونت بافتهای تاریخی حضور خواهد داشت که کارآمد و مجرب باشد؟
بهنظر میرسد، باید این نکته را هم بررسی کرد که باتوجه به شاکله مهم این طرح که چندینسال هم برای تهیه آن وقت و هزینه شده و حتی جلسات شورای شهر صرف آن شده، همراهی میراث فرهنگی، شهرداری و شورای شهر تا چهحد است؟ همکاریای که تا همین دیروز و در آخرین نمونه آن یعنی ساختمان «تئاتر سنگلج» قابل قبول نبود. وقتی شهرداری بدون اعلام به میراثفرهنگی ساختمان کناری این بنای تاریخی را تخریب میکند و باعث واردشدن لرزش زیادی به بنا میشود، یعنی شهرداری میتواند خود را برای حفاظت از خانهها و بافتهای تاریخی ثابت کند؟
ازسویدیگر نهتنها لازم است ناظران میراث فرهنگی تهران مشخص شوند (سازمانی که کمبودها از کارشناس گرفته تا امکانات بازرسی و نظارتی آن را در اکثر موارد عملیاتی خود ناکام گذاشته)، بلکه تجربه در طرحهای بافت تاریخی ثابت کرده که معمولاً بیشتر به خود ساختمان توجه میشود تا بافت تاریخی؛ بنابراین نیاز است همانطور که برای بافت فرسوده امتیاز و مشوقهای مالی میدهند، برای اجراییکردن این طرح هم، جز مشوق پارکینگ، مشوقهای کارآمدتری داده شود.
حالا بهنظر میرسد مصوبه تازه تصویب شده که شهردار تهران هم در حال ابلاغ آن به همه مراکز بالادستی شهری است، آنقدر سرزنده و کاربردی نیست که به آن امید چندانی داشت، مگر اینکه افراد انتخابشده در مسیر این مصوبه، ارادهای قوی برای اجرا داشته باشند.