به نقل از «ایسنا»

مخالفت صریح یک حزب سیاسی با طرح شاهچراغ

تاریخ انتشار: ۴ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۴۳۶۲۲۳

با وجود آن‌که استاندار فارس با تعرض به بافت تاریخی شیراز مخالف کرده و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز تخریب ۲۰۰ خانه تاریخی در شیراز و ساخت مجتمع تجاری به‌جای آن را در جریان طرح "گسترش ۵۷ هکتاری شاهچراغ" کذب دانسته، اما همچنان صدور بیانه‌ها و مطالبه‌گری برای "توقف کامل" این طرح با هدف جلوگیری از تخریب بافت تاریخی شیراز ادامه دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در تازه‌ترین مورد یک حزب سیاسی مخالفت صریح خود را با اجرای این طرح اعلام کرده است.

به گزارش ایسنا، توقف طرح "گسترش ۵۷ هکتاری شاهچراغ" تا کنون از سوی افکار عمومی و جامعه متخصص میراث فرهنگی و معماری پیگیری شده است، اینک یک طیف سیاسی در بیانیه‌ای رسمی با اجرای این طرح مخالفت کرده و ضمن ارجاع به مقررات کشور، تاکید کرده است: «از هر گونه اقدام سلیقه‌ای و شتابزده خودداری شود.»

در بیانیه حزب همدلی مردم تحول‌خواه ـ شاخه استان فارس به قلم هاشم انصاری جابری، دبیر آن آمده است: «در این واپسین روزهای زمستان ۱۴۰۰ موضوع توسعه حرم شاهچراغ (ع) و طرح بین‌الحرمین شیراز و نگرانی از تخریب‌های روزافزون بافت تاریخی شیراز، شایع‌ترین موضوعی است که با نام شیراز جنت‌تراز گره خورده است. یادآوری ضرورت صیانت از تمامی داشته‌های ارزشمند فرهنگی مذهبی شهر شیراز در میانه بافت تاریخی آن و جفایی که از خیابان‌کشی‌های گذشته تا طرح‌های توسعه‌ای و عمرانی متأخر در این بستر فرهنگی مذهبی رفته است، در مطالب منتشرشده اخیر از سوی دانشگاهیان و دغدغه‌مندان حفاظت فرهنگی و انجمن‌های مردم‌نهاد به خوبی و درستی اشاره شده است.

بافت تاریخی شیراز با وجود اهمیت جهانی و برخورداری از طرح شگرف معماری و شهرسازی و آثار مفاخر پرآوازه تاریخی، سال‌هاست در معرض تخریب‌های خطرناک و عمدتا با انگیزه‌های سوداگرانه قرار گرفته و شوربختانه این اقدامات مخرب به‌ویژه از دهه‌های ۷۰ تاکنون، در محدوده‌های مرکزی بافت که به جهت همجواری با حرم مطهر شاهچراغ (ع) و امامزاده‌های حضرت سیدعلاءالدین حسین (ع) و سیدمیرمحمد (ع) که افزون بر هویت تاریخی فرهنگی از قداست مذهبی نیز برخوردارند، بیشتر اتفاق افتاده است. ساخت و جایگزینی اماکن خدماتی و تجاری، همانند غرفه‌ها و واحدهای تجاری، هتل‌ها، استخر، جکوزی، سونا، پارکینگ، ساختمان اداری و سالن همایش، مسافرخانه‌ها و زائرسراها، پاساژها، مراکز درمانی و درمانگاه‌ها و خیابان‌کشی‌های عریض و طویل نامناسب و نامأنوس با معماری مجموعه باارزش فرهنگی، تاریخی و مذهبی پیرامون حرم به قتلگاه بافت تاریخی هزارها و صدها مکان باارزش تاریخی و فرهنگی تبدیل شده و بقایای این میراث ارزشمند فرهنگی را که به نسل‌های آینده تعلق دارد با خطر و تهدید جدی تخریب روبه‌رو کرده است.

نظر به این‌که پیامدها و سوءاستفاده‌های سودمدارانه از چنین طرح‌هایی که اهداف صرفا اقتصادی کوتاه‌مدت را به قیمت از بین رفتن تمام پشتوانه‌های فرهنگی و مذهبی و صنعت پایدار توسعه‌زای گردشگری، دنبال می‌کند و در درازمدت به فروپاشی زیرساخت‌های توسعه پایدار شهر و از بین رفتن هویت فرهنگی مذهبی شهر می‌انجامد و تنها به شادی دشمنان فرهنگ و اقتصاد این خطه منجر می‌شود و احتمال همراهی و سوءاستفاده معاندان نظام از ساده‌انگاری‌های طرح‌های فاقد مطالعه و مخرب را دور از ذهن نشان نمی‌دهد و با توجه به این‌که اجرای هرگونه طرح خام و بدون مطالعه، پیامدهای نگران کننده‌ای را برای دوستداران شاهچراغ (ع) و تاریخ و فرهنگ این خطه به همراه دارد، حزب همدلی مردم تحول‌خواه (همت) مخالفت آشکار خود را با هرگونه تخریب احتمالی بافت تاریخی شیراز به‌ویژه پیرامون حرم مطهر شاهچراغ (ع) اعلام می‌کند و خودداری از هر گونه اقدام سلیقه‌ای و شتابزده را مورد تاکید جدی قرار می‌دهد.

اکیدا لازم است با نگاه حفظ آثار تاریخی و در پرتو قوانین مصوب و ملاک عمل قراردادن قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی فرهنگی و قوانین موضوعه میراث فرهنگی کشور و در کمال آرامش و متانت و با کمک گرفتن از انبوه ظرفیت‌های متخصصان توانمند معماری و شهرسازی استان فارس و کشور و با همکاری و همراهی نیروهای کنشگر و سازمان‌های مردم‌نهاد با رویکرد حفظ و مرمت نسبت به پایدارسازی این پهنه منحصربه‌فرد تاریخی کشور اقدام شود.

لازم به یادآوری است که برابر قوانین کشور یک هیأت سه نفره نمی‌تواند در خصوص بافت تاریخی تصمیم کارشناسی و تاریخی بگیرد و بنابراین ضروری است تجدید نظر اساسی در شیوه و عمل دستگاه استانداری فارس و متولیان امر به عمل آید.

همچنین یادآوری می‌شود برابر اصل ۵۷ قانون اساسی، هرگونه دخالت نمایندگان قوه مقننه در جزییات چنین امور اجرایی قویا ممنوع است و شایسته است هیأت نظارت بر رفتار نمایندگان تصمیم مناسب را در این خصوص اعمال دارد. امید است گوشزدهای فراوان کارشناسان متخصص و دلسوز و احزاب و فعالان این حوزه مورد توجه متولیان امر قرار گیرد و از هرگونه نگاه سطحی و خام در خصوص چنین تصمیم تاریخی به طور جدی پرهیز شود.»

دکتر غلامحسین معماریان،  استادتمام رشته معماری در دانشگاه علم و صنعت ایران چندی پیش در نامه‌ای سرگشاده به استاندار فارس که به آیت‌الله دژکام، امام جمعه شیراز، آیت‌الله کلانتری، تولیت آستان شاه چراغ (ع)، دکتر پاک‌فطرت، نماینده شیراز، مهندس طاهری، رییس شورای شهر شیراز و مهندس اصنافی شهردار شیراز رونوشت شده بود، یادآور شده بود که تخریب بافت تاریخی شمال مسجد نو با نابودی ده‌ها خانه و ساخت خیابان شهید دستغیب در دهه  ۱۳۶۰ آغاز شد، حدود ۸۰ هزار متر مربع دیگز از این بافت در جنوب بارگاه شاهچراغ به نام بین‌الحرمین در اوایل دهه ۱۳۷۰ تخریب و به پاساژها و هتل و ... تبدیل شد.  ۳۵۰۰۰ متر مربع از فضای پیرامون مدرسه خان (مدرسه ملاصدرا عالم بزرگ اسلامی) نیز به پاساژ طلافروشی در حریم حفاظتی این مدرسه مهم کم‌نظیر تاریخی تبدیل شد. و احداث خیابان ۹ دی در بافت تاریخی به بهانه ایجاد دسترسی به در غرب شاهچراغ و به بهای تخریب ده‌ها خانه تاریخی تمام شد، در حالی که دسترسی از طریق خیابان و میدان موجود بود و  با ساخت شبستان روی میدان احمدی، راه دسترسی عمومی را بستند و مجموعه را با مشکل مواجه کردند. اینک طرح ۵۷۰ هزار متری (بیش از نیم میلیون متر مربع) گسترش شاهچراغ (ع) با هدف تخریب بخش‌های بزرگی از بافت تاریخی و ایجاد صحن بزرگ (به اندازه تقریبی ۶ زمین فوتبال)، قبرستان زیرزمینی و مراکز رفاهی، خرید و ... مطرح است که در نهایت سرنوشتی مانند پیرامون بارگاه امام رضا (ع) را در پی خواهد داشت و تاکنون بخش‌هایی از آن نیز تخریب شده است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: بافت شیراز تخريب بافت تاریخی شیراز شاهچراغ طرح توسعه حرم شاهچراغ ع حزب همدلی مردم تحول خواه بافت تاریخی شیراز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۴۳۶۲۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آرزوهای شیرین برای محله‌ای در دروازه تاریخ / «دروازه ری» در انتظار لباس نو

محله دروازه ری قم که خاستگاه ۱۲۸ شهید و بزرگانی همچون سردار موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی بوده، این روزها در انتظار پوشیدن لباسی نو بر تن کهنه و زخم خورده خویش است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، ری، تهران، ساوه، اصفهان، کاشان؛ از هر سوی که زائران برای تشرف به حرم مطهر بانوی کرامت قصد ورود به شهر قم را داشتند، باید از دروازه‌ای در باروی شهر وارد می‌شدند که به «دروازه ری» معروف بود.

دروازه ری که احتمالاً کهن‌ترین دروازه قم قبل از احداث جاده ناصری از مسیر علی‌آباد به قم و شاهراه ارتباطی شهر با ری و تهران محسوب می‌شده، تا سال ۱۳۲۱ هنوز پابرجا بوده است.

اگر در اسناد تاریخی که جست‌وجو کنید، المان هویتی دروازه ری را خواهید دید. یک بنای ساده و گنبدی که نشان از تاریخ پرفرازونشیب شهر قم دارد و کاروان‌های اهل دانش و زیارت در سفر به قم را به سمت این شهر راهنمایی می‌کرده است.

محله دروازه ری و نوبهار (چاله کاظم) پیش‌ازاین، مزرعه سعدآباد را در خود داشت و مقبره «خواجه اباصلت» از یاران امام رضا (ع) را در خود جای داده بود که هنوز هم وجود دارد.

از جمله ازدست‌رفته‌های محله دروازه ری می‌توان به «گذر ری» اشاره کرد که جایش در محله خالی است. این گذر سه یا چهارطاق چشمه‌ای داشته که به میدان کهنه و پامنار متصل می‌شده است. گفته می‌شود گذر حدود ۴۰ سال پیش تخریب شده و موجب شده است شکل و شمایل کنونی این محله چندان تاریخی و هویتی نباشد.

از پیشه‌های قدیم مردم این محل که در گذر هم نشانی داشت، می‌توان به نمک‌کوبی اشاره کرد. اهالی معاصر این محله هرچند آثاری از برج و باروی دروازه ندیده‌اند، اما زیبایی گذر و گاراژی که اتوبوس‌های راه پیموده از دشت مسیله به آن وارد می‌شد را به خاطر می‌آورند.

این محله تا سال‌ها در برزخی از دشت‌های سرسبز و باغات انگور و کوره‌های آجرپزی محلات مجاور قرار داشت، گویی دروازه‌ای میان بهشت و جهنم بود. در بیرون گذر هرچند شهر تا سال‌ها در حال تغییر و گذر از سنت به مدرنیسم بود، اما قطار مدرنیسم دیرتر و ناقص‌تر به دروازه ری رسید و غبار فرسودگی را بر تن این محله برجای گذاشت.

مهم‌ترین مشکل محله ناتمام ماندن خیابان و ترافیک ناشی از آن است که به تعبیر اهالی، محله را شبیه به مناطق جنگ‌زده کرده است. حداقل می‌شد از این بناهای تخریب شده به عنوان فضای عمومی استفاده کرد.

احمد اشعری، کارشناس حوزه شهرسازی از جمله کسانی است که روی مشکلات محله دروازه ری کار علمی انجام داده است و آن را از نظر گونه بافت‌شناسی «بافت ناکارآمد میانی» دسته‌بندی می‌کند.

به گفته وی، محله دروازه ری در خط مرزی بافت تاریخی ۳۰۰ هکتاری قم قرار دارد که در گذشته اراضی کشاورزی و کوره‌پز خانه بوده، اما از سال ۱۳۳۵ به تدریج سکونت در آن اتفاق افتاده است.

محله دروازه ری بر اساس سرشماری سال ۹۵ حدود ۱۴ هزار و ۷۰۰ نفر جمعیت دارد و چهار هزار خانواده در آن زندگی می‌کنند. ۲۵ درصد ساکنان محله دروازه ری، از اتباع هستند.

محور این محله در طرح تفصیلی، چهار طبقه دیده شده و قرار است انواع کاربری‌های خدماتی در آن لحاظ شود. این خیابان هم‌اکنون ۶۴ نوع فعالیت اقتصادی و خدماتی را در خود جای داده است و بخشی از این فعالیت‌ها نیز سازگاری مناسبی با محله ندارد.

این کارشناس حوزه شهرسازی معتقد است برای مرهم گذاشتن بر این زخم نیمه‌باز باید پروژه تملک خیابان دروازه ری را تکمیل کرد، اما در عین حال باید تلاش کنیم تا کارکرد محلی و انسجام اجتماعی در این محله حفظ شود.

اشعری با اشاره به وجود فضاهای بلاتکلیف در محله و در جریان تملک نیمه‌تمام بدنه خیابان، می‌گوید: با هزینه اندک می‌توان این فضاهای بلاتکلیف را به مکانی برای توقف اهالی تبدیل کرد.

وی با اشاره به وجود بعضی کاربری‌های ناسازگار در این محله عنوان می‌کند: با تملک چند پلاک می‌توان برای اهالی مسکن تولید و الگوی صحیح توسعه محله را تدوین کرد.

از جمله پیشنهادهای مشاور برای این محله، تملک آب‌انبار حاج رئیس به‌عنوان یک عنصر هویتیِ واقع در آن و اضافه کردن یک عنصر دروازه‌ای در محل طاق قدیم برای ارتقای هویت محلی بود که با پای‌کار نیامدن اداره کل میراث فرهنگی، معطل مانده است.

این کارشناس شهرسازی معتقد است یک سری از کاربری‌های ناکارآمد همچون مصالح‌فروشی و حمام متروکه در این محله باید برای تأمین خدمات عمومی به کار گرفته شود.

فرایند اجرایی شدن بازآفرینی محله دروازه ری تا امروز بدون تغییر در این تصمیم‌گیری پیگیری شده است، اوایل سال ۱۴۰۲ شهردار قم اعلام کرد که این پروژه در اولویت تملک با همان عرض ۱۸ متر است.

محمدحسین علی‌اکبری، مدیر منطقه یک شهرداری قم، مرداد سال گذشته در توضیح مشکلات و چالش‌های بازگشایی محله دروازه ری به ریزدانگی املاک این محله اشاره کرد که توافق با مالکان را دچار مخاطره می‌کند.

مساحت پایین املاک تجاری و کوچک بودن آن‌ها یکی دیگر از معضلات تملک در این پروژه است، چراکه این املاک وسیله امرارمعاش اهالی است، اما ارقام تملک به نحوی نیست که ملک تجاری دیگری جایگزین آن شود، از طرفی بسیاری از ملک‌ها جنوبی‌ساز یا به صورت مشاع است که فرایند تملک را دچار چالش می‌کند.

از طرفی به گفته این مسئول شهرداری قم، بخشی از این محله در بافت تاریخی قرار دارد و بهسازی آن نیازمند مشارکت سازمان میراث فرهنگی است.

با این همه تاکنون نزدیک به ۴۰ قطعه در محله دروازه ری تملک و تخریب شده و جدول‌گذاری و ساخت محور نیز در حال انجام است. گام بعدی احداث مرکز فرهنگی و فضای سبز کوچک این محله توسط شهرداری قم است که می‌تواند امید را به رگ‌های محله بازگرداند.

مدیر منطقه یک شهرداری قم در پاسخ به ابهاماتی درباره عرض محور دروازه ری، عرض ۱۸ متری را مصوبه طرح تفصیلی شهر قم می‌داند که با توجه به قرار گرفتن نیمی از محله در محدوده بافت تاریخی، شهرداری بر سر اجرای همین مقدار نیز با سازمان میراث فرهنگی دچار چالش است.

آذرماه سال ۱۴۰۲ بود که دفتر تسهیل‌گری محله دروازه ری تشکیل و در مسجد این محله جلسات با اهالی برگزار شد. مفهوم احداث دفتر تسهیل‌گری این است که بهسازی یک محله را تنها کالبدی نبینیم بلکه باید به مسائل اجتماعی و اقتصادی به‌صورت توأم با موضوعات کالبدی و عمرانی توجه کرد.

در روزهای اخیر تصاویری در فضای مجازی رد و بدل می‌شود که نشان دهنده ادامه تملک و تخریب بعضی املاک در مسیر خیابان ۱۸ متری این محله است.

نقش ویژه محله دروازه ری در روزهای دفاع مقدس و تقدیم ۱۲۸ شهید به کشور، حضور مشاهیری همچون امیر موسوی فرمانده ارتش جمهوری اسلامی و وجود جمع بزرگی از ایثارگران انقلاب اسلامی و جنگ از نقاط قوت و سرمایه‌های اجتماعی این محله است که می‌توان با پررنگ کردن این نقش، به بهبود مشارکت اجتماعی برای حل معضلات آن کمک کرد؛ مسجد فعال و اهالی دغدغه‌مند که روزهای بهتری برای محله‌شان آرزو می‌کنند، از سرمایه‌های ارزشمند این محله است.

یکی دیگر از سرمایه‌ها و دارایی‌های محله، تنوع قومیت‌ها و ملیت‌ها است که می‌تواند فرصت تلقی شود. شبکه خویشاوندی، مهارت‌های فنی، همچنین وجود عناصری همچون آب‌انبار و مسجد از دیگر سرمایه‌های محله است.

پای صحبت قدیمی‌ها که بنشینی، خاطرات جالبی از روزگار گذشته محله دروازه ری دارند. از گاراژی که محل تردد مسافران به قم بود و روستانشینان و عشایر کلکو از دشت مسیله به آن می‌رسیدند. از پرده‌خوانان و پهلوانان که هرازگاهی بساط خود را در میانه محله به پا می‌کردند و بوی نان سنگک تازه و دود کبابی که زیرگذر به مشام می‌رسید.

شاید امروز بخشی از این خاطرات دیگر رنگ‌باخته باشد، اما می‌توان دروازه ری را طوری بازسازی کرد که اصالتش به یادگار بماند و اهالی‌اش همچنان پایبند این محله باشند.

کد خبر 746803