سیاست سکوت در قبال مسائل اجتماعی

مسائل فرهنگی، برخورد فقهی صرف، مبتنی بر اعلام حرمت و سپس انکار مسئله راه به جایی ندارد. بلکه لازمه کار مدیریت وضع موجود به سمت وضع مطلوب، از دریچه فهم عمیق امر فرهنگی است. البته که احکام خمسه تکلیفی در یک پیوستار و شبکه می‌توانند نقطه مطلوب امر فرهنگی را ترسیم سازند. توجه به خصلت شبکه‌ای به واسطه مواجهه با واحد اجتماع امری ضروری است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما ارائه خام آن به عرصه مدیریت، زمینه شکل‌گیری سیاست سکوت را فراهم می‌آورد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از «سدید»؛ علی عسگری: کشور ما امروزه در ارتباط با فرهنگ غرب، نقل و انتقالات فرهنگی و به نوعی جهانی شدن شاهد بروز حواشی و معضلاتی در زمینه محصولات فرهنگی وارداتی است که در کشور های مولد این فرهنگ مشاهده نمی‌شود. به عبارت دیگر در این نقل و انتقال فرهنگی، جدای از سازش و یا ناهمخوانی فرهنگ وارداتی با فرهنگ بومی، شاهد بروز چالش های نوظهوری هستیم که در مبدأ صادر کننده فرهنگ مشاهده نمی‌شود. اما علت بروز این مسئله چیست؟

 

برای وضوح بیشتر مسئله به سه مثال زیر توجه کنید:

فرهنگ نگهداری از حیوانات خانگی: نگهداری از حیوانات خانگی و یا فرهنگ«پت» از اساس مسئله ای غربی و شکل گرفته در دنیای مدرن است. در جوامع غیر غربی، حیوانات به حسب وظایفی همچون نگهبانی و یا استفاده از محصولات آنان مورد نگهداری قرار می گرفتند، اما در زمانه فعلی، نگهداری از حیوانات در خانه، به عنوان یک عضو از اهالی خانه و یا با قصد تفریح و تفرج، مرسوم شده است. این مسئله که در کشور ما به تقلید از فرهنگ غربی رواج یافته، ایجاد چالش هایی نموده است که در فرهنگ مبدأ مشاهده نمی شود. برای نمونه استفاده از برخی نژادهای حیوانات خطرناک، وارد کردن آنان در پارک ها و محیط های بازی کودکان، وارد کردن در اماکن عمومی همچون رستوران ها و آرایشگاه ها، عدم استفاده از قلاده و ... از جمله مسائلی است که تنها در کشور ما به نحو یک فرهنگ عمومی مشاهده می شود، این در حالی است که چهارچوب بندی های جدی قانونی در منع رفتارهای فوق، در کشورهای مبدأ این فرهنگ، ترسیم شده و مورد قبول همگان واقع شده است.
  موسیقی رپ: یکی از اقسام نوظهور موسیقی که در مقایسه با دیگر از انواع آن، تاریخچه بسیار مختصری دارد، موسیقی رپ است. موسیقی که در دنیا، با فضایی اعتراضی پا به عرصه ظهور گذاشت، به تقلید از فرهنگ غالب جهانی غرب، در کشور ما نیز با چنین فضایی آغاز به کار کرد. اما مسئله ای که امروزه شاهد آن هستیم، تبدیل شدن موسیقی رپ از موسیقی اعتراضی، به موسیقی است که تمام مرز های اخلاق را شکسته، استفاده از کلمات رکیک، دعوت به مواد مخدر و دیگر رذیله های اخلاقی، به وفور در آن قابل مشاهده است. این در حالی است که غلبه و غلظت این مسئله در فرهنگ مبدأ این سبک از موسیقی به شدت آن چیزی که در موسیقی رپ فارسی مشاهده می کنیم نیست.
  طب مکمل: تعارض میان علم و دین، از جمله مسائلی است که در ارتباط میان جهان اسلام و تمدن غرب، به نحو مسئله و معضل در ذهن اندیشمندان اسلامی نقش بست. این موضوع که در پیشینه و سنت فکری جهان اسلام، گاه با عنوان تعارض عقل و نقل مطرح می شد، پاسخ خود مبتنی بر انگاره وحدت و تعاضد را یافته بود، اما در مواجهه با تمدن غرب، مسئله صورت بندی متفاوتی یافت به نحوی که گاه به سمت تعارض سوق پیدا می کرد. یکی از نمود های بارز این تعارض، میان طب سنتی، اسلامی و یا تعابیر دیگر با طب رایج است. این مسئله در حالی کشور ما را درگیر خود کرده است که در فرهنگ مبدأ شکل گیری این تعارض، رابطه این سبک از طب، به نحو مسالمت آمیزی راه خود را جسته و طب سنتی، اعم از طب های چینی و ... با عنوان طب مکمل، در خدمت درمان مریض به کار گرفته می شود. این در حالی است که رابطه این دو سبک از طب در کشور ما، به نحو نفی مطلق شکل گرفته است به گونه ای که امکان هر نوع ازگفتگو و مفاهمه میان آن ها را از میان برده است. وضعیت پیش آمده، سبب شده است تا بخشی از بدنه طب سنتی، با بی اعتمادی به نظام سلامت کشور، مخاطبین خود را بر حذر از رجوع به بیمارستان های کشور داشته و گاها به نفی و دشمنی با نظام اسلامی کشیده شوند، در نقطه مقابل نیز نظام سلامت کشور، اقدام به نفی و نادیده انگاشتن طرف مقابل کرده است. نکته جالب در این زمینه، بازتولید جریان ها، به واسطه دو سر طیف افراط است. این وضعیت در حالی رخ می دهد که سنت کشور ما، به عنوان نقطه تلاقی فرهنگ های گوناگون، مبتنی بر گفتگوی میان سنت ها، ادیان، مکاتب فلسفی و ... شکل گرفته است.

 

تبیین چرایی بروز مسئله

پس از توصیف صورت مسئله، نوبت به تبیین و بیان چرایی آن می‌رسید. در یک جمله «سیاست انکار» را می‌توان عامل تبدیل مسئله به معضل دانست. در تحلیل علل شکل گیری سیاست انکار عوامل متعددی را می‌توان دخیل دانست، یکی از عوامل جدی ایجاد سیاست انکار، غلبه برخوردهای فقهی با مسئله است. در توضیح مدعای فوق باید گفت که مخاطب فقه، عمل مکلف است، به عبارت دیگر، فقه دغدغه حل مسئله و مدیریت مسئله را نداشته، بلکه رسالت خود را سامان‌دهی افعال مکلفین، در موقف عملی تعیین کرده است. از همین رو این رسالت را با لحاظ قرار دادن افعال مکلفین در ذیل یکی از احکام خمسه تکلیفی (واجب-مستحب-مباح-مکروه-حرام)‍ به انجام می‌رساند. فقه شیعه، دوران شکل گیری و نضج خود را در حالی سپری کرده که در نهایت بعد و دوری نسبت به نهادهای حاکمیتی قرار داشته است، از همین رو طبیعی است که رسالت خود را رهبری و ساماندهی کنش فردی قرار دهد. به عبارت دیگر مخاطب فقه موجود شیعی فرد است و نه حکومت، از همین رو این مسئله اقتضاء آن را دارد که فقه از عرصه مدیریت و حل مسئله که از شئون حاکمیتی است غفلت داشته باشد. حال مسئله آنگاه تبدیل به معضل می‌شود که فقه موجود، با حفظ ساختارها و چهارچوب‌های خود، گسترده شده و در خصوص مسائل حاکمیتی ورود داشته باشد. به طور معمول در چنین حالتی با تفکر «الباطل یموت به ترک ذکره» و اعلام حرمت مسئله اجتماعی و فرهنگی، تلاش دارد تا عرصه عمومی را مقدمه سامان دهی ترک مسئله توسط مکلف یا همان فرد کند، این در حالی است که عرصه عمومی و عرصه حکمرانی، عرصه مدیریت مسئله بوده و نه انکار آن. ذکر این موضوع ضروری است که سخنان فوق به منزله نفی قبح و حرمت یک فرهنگ خاص نیست، بلکه مسئله اصلی بر سر نحوه و چگونگی مواجهه با یک امر اجتماعی و فرهنگی است.

در پایان و به عنوان یک نمونه، می‌توان احکام سه گانه قرآن در خصوص حرمت شرب خمر را نمونه بارز صحیح مدیریت أمر فرهنگی تلقی کرد. مسئله شرب خمر که در عرف عرب عصر نزول دین، به عنوان یک أمر فرهنگی مورد قبول واقع شده بود، به درستی طی یک مدیریت فرهنگی کنار گذاشته شد. نخست در مرتبه اول ضمن بیان منافع، مضرات آن بیشتر دانسته می شود: «یَسْأَلُونَکَ عَنِ الْخَمْرِ وَالْمَیْسِرِ قُلْ فِیهِمَا إِثْمٌ کَبِیرٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَإِثْمُهُمَا أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِمَا ». [1]

در مرتبه دوم بیان می‌شود که هنگام نماز در حالت مستی نباشید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَقْرَبُوا الصَّلَاةَ وَأَنْتُمْ سُکَارَى»[2]

و در مرتبه نهایی به طور کامل نفی می‌شود: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَالْمَیْسِرُ وَالْأَنْصَابُ وَالْأَزْلَامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطَانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ »[3]

آیات فوق دلالت بر آن دارند که در مسائل فرهنگی، برخورد فقهی صرف، مبتنی بر اعلام حرمت و سپس انکار مسئله راه به جایی ندارد. بلکه لازمه کار مدیریت وضع موجود به سمت وضع مطلوب، از دریچه فهم عمیق أمر فرهنگی است. البته که احکام خمسه تکلیفی در یک پیوستار و شبکه می‌توانند نقطه مطلوب أمر فرهنگی را ترسیم سازند. توجه به خصلت شبکه‌ای به واسطه مواجهه با واحد اجتماع أمری ضروری است، اما ارائه خام آن به عرصه مدیریت، زمینه شکل گیری سیاست سکوت را فراهم می آورد.

 

[1] بقره،۲۱۹

[2] نساء،۴۳

[3] مائده، ۹۰

/انتهای پیام/

 

 

 

 

منبع: دانا

کلیدواژه: عرصه مدیریت أمر فرهنگی کشور ما موسیقی رپ شکل گیری

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۴۷۳۵۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خیزش دانشگاهیان آمریکایی؛ چالشی برای سیاست‌های دوگانه غرب در قبال حقوق بشر

 عباس مقتدایی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری علم و فناوری آنا، با بیان اینکه کشورهای غربی سال‌ها تلاش کرده بودند که مسئله فلسطین بازتاب جهانی نداشته باشد، گفت: با عملیات طوفان الاقصی نه تنها مسئله فلسطین بازتاب جهانی پیدا نکرد بلکه مقاومت مردم غزه به یک الگوی جهانی تبدیل شد و از همه مهمتر اینکه ماهیت اصلی و شعاری حقوق بشر غربی نمایان شد و افکار عمومی دنیا با جنایات رژیم صهیونیستی و حمایت‌های بی‌دریغ دولت‌های غربی از آن مطلع شدند.

وی افزود: خیزش دانشگاهیان آمریکا نشان داد دوران موضوعی به نام جهانی شدن از دریچه نگاه مقامات آمریکایی گذشته و امروز تمدن غرب به یک چالش بزرگ برخورده و لذا باید سیاستمداران غربی در نگاه و رفتار خود به جهان اسلام، مسئله فلسطین و ادامه حمایت‌هایشان از صهیونیست‌های کودک‌کش تجدیدنظر کنند.

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه غربی‌ها با در پیش گرفتن استانداردهای دوگانه عملاً دموکراسی و حقوق بشر غربی را زیر سؤال بردند، گفت: در این هفت ماه غرب به جای اینکه موضع عملی و محکمی علیه جنایات رژیم صهیونیستی اتخاذ کند مدام از طریق قدرت رسانه‌ای خود، واقعیت‌های موجود را کتمان و جانب رژیم صهیونیستی را گرفته و از سوی دیگر انواع و اقسام حمایت‌های مادی و نظامی را از رژیم اشغالگر قدس به عمل آورده است.

مقتدایی ادامه داد: اما امروز ملت‌های جهان آگاه و هوشیار هستند و با چشمان خود می‌بینند و با عقلشان درک می‌کنند که چه اتفاقات دردناکی در اراضی اشغالی در جریان است که نمونه آن در خیزش اساتید و دانشجویان آمریکا ظهور و بروز پیدا کرده و از این خیزش می‌توان صدای تنفر از جنایات رژیم صهیونیستی را شنید. 

وی بیان کرد: رژیم صهیونیستی تمام کنوانسیون‌های بین‌المللی اعم از کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو را نقض کرده و قوانین مرتبط با حقوق بشر دوستانه را زیر پا گذاشته و از سوی دیگر از سلاح‌های ممنوعه علیه مردم مظلوم غزه بهره برده است. در چنین شرایطی هیچ انسان آگاه و صلح‌طلب و آزاده‌ای نمی‌تواند سکوت کند و معلوم است افرادی همانند دانشگاهیان آمریکا دست به خیزش علیه سیاست‌های حمایت‌گونه ایالات متحده آمریکا در قبال رژیم صهیونیستی می‌زنند.

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه غربی‌ها می‌خواهند جای جلاد و شهید را در تحولات غزه تغییر دهند، گفت: ولی غرب در این پروژه موفق نخواهد شد و با خیزش‌هایی که در اروپا و آمریکا آغاز شده این هدف به شکست کشانده خواهد شد. مردم دنیا آگاه شده‌اند و در عصری که ابزارهای ارتباطاتی روز به روز گسترش و توسعه پیدا می‌کنند کتمان حقیقت و تحریف واقعیت‌های ناشدنی است.

مقتدایی با اشاره به اقدام تنبیهی ایران علیه رژیم اشغالگر قدس گفت: رژیم صهیونیستی باید تنبیه می‌شد و حساب کار دستش می‌آمد که نباید پایش را از گلیمش درازتر کند. جمهوری اسلامی ایران تنها حکومتی در جهان است که استوار و قاطع از آرمان‌های مردم فلسطین دفاع می‌کند و درصدد تنویر افکار عمومی جهان نسبت به اتفاقاتی که در غزه در جریان است برآمده و به همین دلیل اقدامات روشنگرانه جمهوری اسلامی ایران نقش بسزایی در آشنایی افکار عمومی نخبگان علمی و دانشگاهی دنیا در این رابطه داشته است.

انتهای پیام/