پیشروی گامبه گام برای خنثی سازی تحریم
تاریخ انتشار: ۹ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۴۷۹۰۶۶
بدون شک این دومینوی بیتعهدی طرفهای درگیر برجام، ناشی از ضعــف ذاتی برجام بــود که نه تنها درباره اعضای آن بلکه در خصوص رفع جامع تمام تحریم ها هم خلأها و نارساییهای متعددی در آن وجود داشت و در نهایت آن چیزی که از برجام تصور میشد، اتفاق نیفتاد تا اینکه با آمدن دولت بایدن در آمریکا با تکرار رویکرد دولت اوباما، درخواست آمریکا برای بازگشت به برجام دریافت شد و دولت سیزدهم هم صرفا با رویکرد لغو تمامی تحریمها پذیرفت که مذاکرات را برای رفع تحریم از سر بگیرد البته دولت رئیسی قبل از آن ماشه خنثی سازی تحریم ها در داخل فعال کرده بود تا کمترین وابستگی به مذاکرات اتفاق بیفتد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
یک چیز از همیشه محسوستر است و آن این است که با نزدیک شدن به روزهای حساس مذاکرات نهایی در وین، گمانهزنیها در خصوص محتوای توافق احتمالی و چگونگی بازگشت آمریکا به برجام افزایش یافته اما پیش از هر قضاوتی درباره اخبار روزهای اخیر، چند نکته را باید در نظر گرفت. مساله توافق در دولت جدید از نظر ماهیتی متفاوت از دولت قبل است.
مذاکرات در این دولت تنها یکی از دهها مسیری است که در حال پیگیری بوده و نهتنها محوریت و اصالت سابق را ندارد، بلکه میان اولویتهای دست چندم نیز تمام برنامههای دولت مستقل از این مسیر و با فرض ادامه تحریمها تنظیم میشود اما در دولت قبل، همان ابتدای مذاکرات اعلام شد خزانه کشور خالی است و به همین علت دشمنان جمهوری اسلامی ایران به این فکر افتادند که پشت سر هم از ایران امتیاز بگیرند اما دولت سیدابراهیم رئیسی و تیم جدید مذاکرهکننده بر این مبنا در مذاکرات وین حاضر نشدند. بنابراین ایران اصلا نیازی به مذاکرات ندارد و غربیها نیازمند مذاکره با کشورمان هستند کما اینکه بودجه ۱۴۰۱بدون توجه به نتیجه مذاکرات بسته شده است.
در لبه بازدارندگی اتمی
دولت سیزدهم، مذاکرات وین را در حالتی شروع کرد که سطح و ذخیره غنی سازی، کشور را در آستانه بازدارندگی اتمی قرار داده بود. چیزی که غربیها به آن گریز هسته ای ایران میگویند و این مساله، بهشدت نگرانشان میکند و همین امر باعث شده زمان مذاکرات بیشتر از تهران برای طرفهای غربی بهویژه آمریکا حائز اهمیت باشد. علاوه بر این، افزایش فروش نفت و کاهش کارمزدهای دور زدن تحریمهای مالی، در کنار توسعه دیپلماسی انرژی و ترانزیت در منطقه موجب تقویت موضع برتر ایران در میز مذاکرات بوده است.
جلوگیری از برجام پلاس
در مذاکرات همیشه برگ برنده و پیروز با طرفی است که پیشنهاد اولیه را ارائه کند و در حال حاضر مذاکرات مطابق با پیشنهادهای تهران دنبال میشود.
در چنین شرایطی ایران با اعلام اینکه تنها به فرمت مذاکرات دولت قبل پایبند بوده و به محتوا ورود انتقادی خواهد داشت، با ارائه دو متن مبتکرانه در اولین دور گفتوگوها توانست به طور کامل از ادامه مسیری که منجر به شکلگیری برجام پلاس و آغاز گفتوگوهای دفاعی و منطقهای میشد، جلوگیری کند. درواقع ما در این دوره از مذاکرات مبنا را روی توافق وین۶ قرار ندادیم و تیم مذاکرهکننده فعلی قانونگراست و به قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها پایبند است.
توافق منهای واشنگتنیک سوال اصلی در این دوره، هنوز ظاهرا برای برخی بیپاسخ است؛ خروجی هشت سال مذاکره مستقیم با آمریکا چه شد؟ جز اینکه تحریمهای ما بیشتر شد و ما عقبنشینی هستهای کردیم و هیچ تحریمی هم برداشته نشد.
ما دیگر حالا به یقین میدانیم نشستن با آمریکا پشت میز مذاکره هیچ مشکلی از مشکلات ما را حل نخواهد کرد، چون آمریکا عوض نشده است؛ بنابراین بهرغم آدرسهای غلط و مشاورههای نادرست بخش برجامی وزارت خارجه، ایران حضور آمریکا در روند گفتوگوها را نپذیرفت و در صورت ادامه همین روند تا روز توافق، واشنگتن بدون آنکه اجازه حضور در اتاق مذاکرات را پیدا کرده باشد، به تعهدات خود باز خواهد گشت.
ضعف ذاتی متن برجام، که شاکله کلی توافق وین را شکل خواهد داد، به هر ترتیب مانع دستیابی ایران به توافقی مطلوب خواهد بود. این البته به این معنا نخواهد بود که ایران از تلاشهای خود برای رسیدن به نتیجهای که در آن، استفاده حداکثری از توافق حداقلی و پر اشکال برجام را ممکن کند، دست بکشد بلکه ایران ضمن پیگیری این هدف، با حساسیت تحرکات آمریکا برای اجماعسازی بینالمللی حول پرونده ایران را با دقت رصد کرده و واکنشهای مناسب را نشان خواهد داد.
در این اسلایس، تضمین ذاتی در مذاکرات خود را پررنگتر نشان میدهد، مثلا تضمین سیاسی این است که رؤسایجمهور یا نخستوزیر این کشورها هم باید تعهد دهند و در حالت تضمین اقتصادی باید تضمین داده شود که شرکتهای خارجی بتوانند به ایران بیایند و بهراحتی در ایران سرمایهگذاری کنند.
پیشروی در دور هشتم وینایران در دور جدید گفتوگوها موفق شده پیشرویهای متعددی در حوزه تحریم، هستهای و نحوه اجرای توافق داشته باشد.
اگر بخواهیم مصداقیتر صحبت کنیم این موارد پیش روی ماست: مخالفت با هرگونه گفتوگو در موضوعات دفاعی و منطقهای، مستثنا شدن شرکت ملی نفت و بانک مرکزی از قانون کاتسا، الزام آمریکا به خارج کردن تعدادی از شرکتهای مهم از لیست قرمز، یعنی همان فهرستی که آمریکا قبلا آن را غیرقابل مذاکره دانسته بود.
همچنین مذاکره نکردن روی بندهای موسوم به غروب آفتاب که به موجب مهمترین سررسیدهای آن، محدودیتهای سازمان ملل در ۲۰۲۳ درباره موشکهای بالستیک، در ۲۰۲۴ درخصوص تحقیق و توسعه هستهای و در ۲۰۲۵ درمورد کلیه موارد اشاعهای برداشته و قطعنامه ۲۲۳۱ لغو خواهد شد، لغو دستور اجرایی خرید و فروش تسلیحات با ایران، عقب راندن آمریکا از نابودی سانتریفیوژهای نسل جدید، عدم خروج ادوات جدید صنعت هستهای از کشور، انجام تراکنش حجیم مالی در آغاز اجرای توافق احتمالی، پذیرش پرداخت خسارت ناشی از اقدامات اجرایی ایران برای بازگشت به تعهدات قبل.
آمریکا همچنان بر تفسیر خود از تضمین و راستیآزمایی تاکید داشته و جز تشویق بانکها و شرکتها به همکاری با ایران و برقراری مجدد قراردادهای سابق، زیر بار تعهد دیگری نمیرود.
علاوه بر این، قرار گرفتن تاریخ لغو قطعنامه ۲۲۳۱ در دولت بعدی آمریکا، ریسک ناپایداری هرگونه توافق احتمالی را بهشدت بالا میبرد. هرچند اخذ امتیازاتی چون نگهداری سانتریفیوژهای نسل جدید در خاک کشور متضمن نوعی تضمین ذاتی در قرارداد خواهد بود اما وضعیت فعلی در این بخش هنوز با سطح حداکثری اعلامی ایران فاصله دارد.
در نهایت به نظر میرسد حاصل تلاشهای تیم مذاکرهکننده ایران نسبت به مذاکرات دولت قبل، پیشرفتهای قابل توجهی داشته اما تا نقطه مطلوب و سقف خواستههای ایران فاصله دارد.
با توجه به عملکرد دولت در چند ماه ابتدایی خود میتوان قاطعانه گفت به حاشیه رفتن برجام و مشروط نکردن حکمرانی کشور به آن در صورت توافق احتمالی، بسیاری از مضرات و معایب جانبی برجام را برای آینده اقتصاد کشور در بر نخواهد گرفت اما باید دید در دور جدید که علی باقری، عضو ارشد تیم مذاکرهکننده کشورمان، مجدد با دستور کار مشخص برای پیگیری مذاکرات با هدف حل مشکلات و حصول توافق عازم وین شده چه اتفاقاتی رخ خواهد داد. زمان زیادی تا روشن شدن نتیجه نمانده است.
امین صبحی - دبیر سیاسی روزنامه جام جم
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: برجام تحریم بودجه ۱۴۰۱ بازدارندگی اتمی غنی سازی گریز هسته ای برجام پلاس قطعنامه ۲۲۳۱ توافق احتمالی مذاکره کننده دولت قبل تحریم ها هسته ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۴۷۹۰۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کنعانی: توسل به ابزار تحریم خللی در عزم ایران ایجاد نمیکند
سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در واکنش به تحریمهای جدید آمریکا، انگلیس و کانادا و همچنین قطعنامه جانبدارانه پارلمان اروپا علیه ایران تصریح کرد: توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیتهای دفاعی ایران خللی در عزم و اراده ایران ایجاد نمیکند. - اخبار بین الملل -
به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریمهایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان را به شدت محکوم و از همراهی معدود کشورهایی در اروپا از رویکرد ظالمانه دولت آمریکا انتقاد کرد.
کنعانی افزود: ظرفیتهای نظامی جمهوری اسلامی ایران متناسب با نیاز آن در تامین امنیت و منافع ملی، حفاظت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و دفاع مشروع و بازدارنده در مقابل هرگونه تهدید و تجاوز خارجی است و جمهوری اسلامی ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت منطقهای و بینالمللی و مبارزه با تروریسم بینالمللی است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیتهای دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه تنها خللی در عزم و اراده دولت و مردم ایران در افزایش اقتدار ملی با هدف دفاع مشروع و قاطع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و امنیت و منافع ملی ایران ایجاد نمیکند، بلکه برخلاف میل تحریم کنندگان، تحریمها را به فرصتی برای خودکفایی و خوداتکایی در تقویت و توسعه ظرفیت دفاعی و نظامی ایران تبدیل کرده است.
کنعانی از رویکرد دوگانه پارلمان اروپا در موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق و دفاع مشروع ایران شدیدا انتقاد کرد و گفت: جای تأسف است که پارلمان اروپا در قطعنامه خود نسبت به اقدام متجاوزانه و ناقض قوانین و حقوق بینالملل رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران و شهادت مستشاران رسمی ضدتروریست ایرانی، صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است، اما اقدام مشروع ایران علیه رژیم یاد شده در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع را شدیدا محکوم میکند!
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: چرا پارلمان اروپا از پرداختن به منشأ و عامل اصلی بروز تنش و ناامنی در منطقه که ریشه در اشغالگری و رویکرد جنایتکارانه رژیم صهیونیستی اسرائیل در کشتار مردم فلسطین و نیز نقض مکرر قوانین و حقوق بینالملل توسط این رژیم جعلی دارد، طفره میرود و در مقابل همسو با سیاست آمریکا از رژیمی حمایت میکند که اصل و اساس ناامنی و تنش در منطقه در طول هشت دهه متمادی است!
کنعانی همچنین با روشن و شفاف توصیف کردن سیاست و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اوکراین و با رد مجدد ادعاهای مربوط به استفاده از تسلیحات ایران در جنگ اوکراین تاکید کرد: اگر آمریکا و اروپا عزم صادقانهای داشته باشند، جنگ در اوکراین و جنگ علیه غزه در سریعترین زمان ممکن خاتمه خواهد یافت، اما آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که در مسیر غلط تاریخ حرکت کنند و به جای کمک به توقف جنگ، بر آتش آن بیفزایند و وقت خود را مصروف اتهام زنی به دیگران کنند.
وی تاکید کرد: بسیاری از ملتها و دولتها به خصوص در منطقه غرب آسیا دیگر هیچ امید و اعتقادی به نقش آمریکا و متحدان اروپایی آن در کمک به برقراری ثبات و امنیت در منطقه ندارند.
کنعانی افزود: این دولت و مردم ایران هستند که باید از آمریکا و اروپا به دلیل نقض توافق هستهای و ایفای نقش مخرب در ثبات و امنیت پایدار در منطقه سؤال و طلبکاری کنند، نه اینکه این دولتهای ناقض عهد و پیمان، خود را جای طلبکار و مدعی نشانده و به گستاخی بر فهرست تحریمهای ظالمانه علیه مردم ایران بیفزایند.
وی ادامه داد: اگر رشادت و جانفشانی سپاه پاسداران و مستشاران شهید ضد تروریست سپاه در منطقه نبود، تروریسم داعشی تا پشت درب پارلمان اروپا و قلب آمریکا نفوذ کرده بود و امنیت منطقه و جهان را بیش از پیش تهدید میکرد، حال چگونه پارلمان اروپا وقیحانه خواستار گنجاندن تنها نیروی واقعی ضدتروریسم جهان در فهرست تروریسم میشود؛ مگر اینکه تصور کنیم گروههای تروریستی در راستای اهداف و منافع نامشروع آمریکا و معدود دولتهای اروپایی و رژیم صهیونیستی برای دامن زدن به بیثباتی و ناامنی در منطقه غرب آسیا عمل میکنند!
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان بار دیگر تاکید کرد تکرار رویکردهای غیرقانونی و اشتباه توسل به ابزار تحریم و فشار از سوی آمریکا و تبعیت برخی دول اروپایی از واشنگتن، هیچ حق و مشروعیتی برای ادعاهای آنها از منظر حقوقی و بینالمللی ایجاد نمیکند و آنها باید زمانی پاسخگوی این ادعاها و اقدامات ظالمانه خود علیه دولت و مردم ایران باشند.
تحریمهای مشترک انگلیس، آمریکا و کانادا علیه ایرانقطعنامه جانبدارانه پارلمان اروپا علیه ایرانانتهای پیام/