بحران اوکراین؛ سیاهچاله تحریمهای آمریکایی
تاریخ انتشار: ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۵۴۳۶۰۲
به گزارش قدس آنلاین، بحران اوکراین و شروع درگیریهای نظامی در قلب اروپا بدونشک برای نظام بینالملل و ساختار آینده آن نقطهعطفی مهم محسوب میشود؛ اما این بحران نقطهعطف نظام بینالملل را شکل میدهد نه صرفا از این جهت که میتواند نقطه آغاز یک درگیری نظامی و تمامعیار میان بلوکهای قدرت در نظام جهانی باشد، مانند بحرانهایی که پیش از این موجبات آغاز جنگهای اول و دوم جهانی را فراهم کردند؛ بلکه بیشتر از آن جهت که بخش عمده عکسالعملهای ارائهشده در برابر آن در قالبهایی خارج از تقابل و مهار نظامی و درواقع در بستر بازدارندگی اقتصادی بهوسیله اعمال فشارها و تحریمهای گسترده در حوزههای مالی و تجاری انجام گرفته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
شبکه تحریمها، ابزار جدید هژمونی جهانی
اسلاماوغلو تحلیل خود در نشریه ایندیناکسپرس را از یک بحث بنیادین درمورد تغییر ابزار سلطه و هژمونی در نظام بینالملل آغاز میکند: «در دادوستد سلطه و هژمونی در جهان تغییری درحال رخدادن است؛ تغییرجهت از الگویی که بر ابراز توانمندی از طریق نظامی تاکید داشت، به سوی مدلی که بر تحریمهای مالی متکی است. این مدل توسط ایالاتمتحده رهبری میشود و اخیرا نیز در قالب تحریمهای آمریکا و اروپا علیه روسیه مشاهده شده است.»
وی در ادامه به تبعاتی که این تغییر به همراه دارد، اشاره میکند؛ تبعاتی که موجب میشود جهانگرایی قانونمند گذشته در حال حرکت بهسوی مفهومی از مدیریت اقتصادی انفرادی باشد که از نظر وی سه خصیصه مهم را در خود جای داده است.
۱- اقتصاد جهانی در آن مبتنیبر رقابتهای انفرادی میان کشورها و شرکتهاست.
۲- در این سیستم متحدان پیوسته درحال تغییر و درحال حرکتی سیال هستند.
۳- در این نظام بینالمللی رویدادهای غیرمترقبه از قطعیتهای ساختاری فرضشده، پیشی خواهند گرفت.
وی عقیده دارد این شرایط زمینهساز یک رقابت شدید انفرادی میان کشورها خواهد شد و آنها را به نمایانسازی خطوطقرمزشان به یکدیگر ترغیب خواهد کرد؛ خطوطقرمزی که عبور از آنها حتی پتانسیل ورود به یک رویارویی نظامی را به معرض نمایش میگذارد. اویغورها و تایوان برای چین، حضور و نقشآفرینی ایالاتمتحده در پاسیفیک و سرانجام اوکراین برای روسها، نمونههایی از این خطوطقرمز به شمار میآیند که البته این مورد آخر به فاز نظامیشدن رسیده است.
شبکه تحریمها چگونه اجرایی میشود؟
تحلیلگر ایندیناکسپرس در توضیح چگونگی اجراییشدن این تحریمها، که وی از آنها باعنوان مداخلات مالی از راه دور نیز یاد میکند، افغانستان را مصداق عینی قرار داده و دو مسیر متفاوت را برمیشمارد؛ نخست مسیری که در آن تمام اقدامات و فعالیتهای سرمایهگذاری در این کشور را هدف قرار داده و آنها را منوط به مجوزدهی و تایید خزانهداری آمریکا میکند.
درواقع اجرای این فرآیند به ایالاتمتحده این امکان را میدهد که از طریق مواجهساختن بازیگران بینالمللی با خطر مالی و حقوقی تحریمها، از یکسو بر یک دولت یا فعالیتهای آن یا هردوی این موارد، کنترل لازم را اعمال کند(اثرات مستقیم و اولیه تحریمها) و از سوی دیگر کشورها یا شرکتهایی را که با این دولت دادوستد میکنند یا قصد سرمایهگذاری در آن را دارند، تحتنظر داشته باشد.
(اثرات ثانویه تحریمها) ظاهرا چنین رویکردی باعث میشود ایالاتمتحده این حق را برای خود قائل شود که درمورد مناسبات و روابط تجاری سایر کشورها، اظهارنظر و مداخله کند، البته اسلاماوغلو این نکته را هم یادآوری میکند که چین درحال حاضر راههایی را برای کنار آمدن با این مساله پیدا کرده یا حتی توانسته تحریمهای ایالاتمتحده در قبال برخی کشورها همچون ایران را دور بزند.
اما در افغانستان مسیر دیگری هم برای مداخله و اعمال کنترل از راه دور بهکار گرفته شده است؛ مصادره ذخایر ارزی این کشور در بانکهای آمریکایی. پس از خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان در ۱۵ آگوست، ایالاتمتحده ذخایر ارزی هفتمیلیارد دلاری این کشور را که در بانک فدرال نیویورک سپردهگذاری شده بود، مسدود کرد.
طالبان خواستار لغو مسدودشدن سپردههایی شدند که در افغانستان بهشدت موردنیاز است؛ در جایی که به گفته سازمان ملل بیش از نیمی از مردم درمعرض قحطی کامل قرار دارند.
با این حال روز ۱۱ فوریه خبر تکاندهندهای منتشر شد؛ دولت بایدن تصمیم گرفته بخشی از این ذخایر را بهعنوان غرامت بین قربانیان یازدهم سپتامبر تقسیم کند و بقیه را به کمکهای بشردوستانه برای افغانها اختصاص دهد.
نقش بازیگران بخش خصوصی در شبکه تحریمها
تحلیلگر نشریه ایندیناکسپرس در ادامه بحث به جنبه دیگری از پیامدهای استقرار شبکه تحریمها توجه نشان میدهد؛ سیاست آمریکا در استفاده از ابزارهای اقتصادی برای تحقق اهداف سیاست خارجی و اهداف کلی امنیت ملی موجب شده نقش بخشهای خصوصی پررنگتر از قبل شده و ارجحیت و اولویت خاصی برای آنها در نظر گرفته شود.
درواقع در شبکه تحریمهای آمریکایی، تحریمها توسط دولت طراحی شده و توسط شرکتهای خصوصی انتفاعی و غیرانتفاعی و همچنین توسط سازمانها و NGOهای محلی و بینالمللی(ازجمله سازمان ملل) اجرا میشود. درنتیجه چنین فرآیندی است که بازیگران بخش خصوصی در اهرمگذاری و تنظیم تحریمها و در خدمت سیاست خارجی و اهداف امنیتی گستردهتر، اهمیتی دوچندان پیدا میکنند.
تاثیرات ثانویه شبکه تحریمها بر دولتها
پیامدها و تاثیرات ثانویه تحریمها نکته دیگری است که از سوی نویسنده این مطلب مورد پرسش و توجه قرار میگیرد. وی در تشریح این موضوع به مورد چین و افغانستان استناد کرده و سوالاتی کلیدی در این زمینه مطرح میکند؛ در شرایطی که طالبان چین را در جایگاه منجی اقتصادیاش برای بازسازی کشور میبیند، پکن با تحریمها در افغانستان چگونه برخورد خواهد کرد؟
درمورد اهرم اقتصادی که این شرایط به چین در تعاملاتش با طالبان میدهد؛ درمورد شرکتهای دولتی چینی و شرکتهای خصوصی با فرصت سرمایهگذاری در زیرساختهای افغانستان؛ از جنبه پیونددادن این موضوعات با پروژه یک کمربند و یک جاده و درنهایت در رابطه با منابع معدنی غنی از مس، کبالت و لیتیوم افغانستان چه میتوان گفت؟ درکنار همه اینها چین میتواند از وضعیت کنونی منطقه بهعنوان فرصتی درجهت متحد ساختن سرمایهگذاریهایش در افغانستان و پاکستان و همچنین در راستای انزوای هند استفاده کند.
آیا همه این امتیازات و فرصتها به امید الطاف خزانهداری آمریکا رها خواهد شد؟ اگر چین بخواهد با این تحریمها مخالفت کند چه کانالهایی برای مذاکره یا منازعه احتمالی وجود دارد؟
بحران اوکراین بستر تقابل با شبکه تحریمهای آمریکایی
در پاسخ به پرسش مطرحشده در رابطه با راهها و کانالهای موجود برای مخالفت با شبکه تحریمهای آمریکا و غرب، تحلیلگر ایندین اکسپرس معتقد است پاسخ روشن و شفافی وجود ندارد. با این همه به نظر میرسد وی بحران اوکراین را فرصت مناسبی برای ابراز و احتمالا سازماندهی این مخالفتها ارزیابی میکند: «چین و روسیه در هماهنگی با یکدیگر ممکن است راهی برای خروج از این تحریمها فراهم کنند. تلاشهای فزاینده نظامی و سیاسی روسیه برای برقراری کنترل بر نواحی شوروی سابق همچون اوکراین، بلاروس و قزاقستان و نزدیکی چین و روسیه علیه غرب، ممکن است فرصتهای جدیدی را برای چین در اوراسیای میانه ایجاد کند.»
از سوی دیگر اسلاماوغلو در رابطه با کارآمدی تحریمهای اخیر روسیه نیز تردیدهای جدی مطرح میکند. در این راستا باید گفت ممانعت از دسترسی روسیه به سیستم سوئیفت در پرداختهای بینالمللی برای سیستم مالی جهان یک معضل است. در مقایسه با اقتصاد افغانها که ۷۵درصد مخارجش از محل کمکهای خارجی تامین میشد، اقتصاد روسیه بیشتر ایزوله، محافظتشده و با اتکای کمتر به منابع بینالمللی است.
اقتصاد روسیه تحتسیطره وامدهندگان داخلی است و بنابر این امکان تاثیرگذاری تحریمها چیزی حدود کاهش یک درصدی تولید ناخالص داخلی این کشور خواهد بود. درمقابل تاثیر هرگونه اختلال در صادرات نفت، گاز، پالادیوم، گندم و کود روسیه، آن هم در زمانی که بهای این اجناس به سختی از فشارهای تورمی ناشی از اختلالات کووید-۱۹ بهبود یافته، احتمالا هر اهرمی را که تحریمهای غرب امیدوار است از این طریق به دست آورد، خنثی میکند.
اما بالاتر از تمامی این موارد، نکته مهم و قابلتامل دیگری هم وجود دارد؛ واقعه اوکراین از ظهور یک تقسیمکار میان روسیه و چین خبر میدهد. در این تقسیمکار چین بر اقتصاد تمرکز دارد و روسیه بر جنبه سیاسی و نظامی دور نگهداشتن ایالاتمتحده از اوراسیا متمرکز شده و درعینحال تلاش خواهند کرد میان اروپا و ایالاتمتحده شکاف ایجاد کنند.
در این شرایط اگر بحث امتناع چین از همراهی با غرب در تحریمهای روسیه چیزی فراتر از شایعات عمومی باشد، به نظر میرسد این کشور خطر ناسازگاری با شرکای اصلی در اوکراین، اتحادیه اروپا و ایالاتمتحده را پذیرفته است.
درواقع پکن با حمایت از روسیه مواضع دیرینه خود مبنیبر عدممداخله در امور داخلی دیگر کشورها را به حالت تعویق درآورده است. این امر شاید موجب گمانهزنیهای فراوان دیگری در این زمینه شود که رئیسجمهور چین حرکت پوتین در مناطق مختلف اوراسیا را یک سابقه برای اقدام در تایوان در نظر خواهد گرفت.
درنهایت نویسنده یادداشت ایندیناکسپرس مطلب خود را با این یادآوری خاتمه میدهد که یک بازی بزرگ جهانی در برابر چشمان ما درحال رخدادن است؛ چینی که به قدرت اقتصادی جهانی خود اطمینان دارد و افکار عمومی خود را از طریق «ویبو» اداره میکند تا مطمئن شود درسهای درستی از رویداد اوکراین گرفته شده است. درمقابل و در بازی جدید به نظر میرسد ائتلاف غربی به رهبری ایالاتمتحده در پیچوخم تحریمها گم شدهاند؛ تحریمهایی که تا حد زیادی در اقتصاد جهانی ناکارآمد نشان داده و کنترل آن درحال از دست رفتن است.
منبع: فرهیختگان
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: بحران اوکراین آخرین تحولات اوکراین تحریم های آمریکا بحران اوکراین ایندین اکسپرس شبکه تحریم ها ایالات متحده سرمایه گذاری اسلام اوغلو بین المللی نظام بین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۵۴۳۶۰۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فیلمهای سیاه ما با فیلمهای سیاه آمریکایی تفاوتهایی دارد
به گزارش خبرگزاری مهر، حجتالاسلام احمد اولیایی در نشست تحلیل و بررسی فیلم «و عدالت برای همه» از سلسله نشستهای سینما اندیشه که در سالن نمایش فیلم معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد در بیان نقد فیلم از لحاظ محتوایی تصریح کرد: باید نگاه کنیم فیلم از نظر محتوایی چه پیامی را در خود دارد؟ و چه چیزی را میخواهد ثابت کند؟ و چه ظرفیتی را برای ما ایجاد میکند؟ این فیلم پیرامون عدالت میباشد و عدالت اجتماعی به عنوان یک فضیلت انسانی اجتماعی در تمام دنیا در تمام حکومتها در تمام مکاتب فکری مورد توجه است.
حجتالاسلام احمد اولیایی تصریح کرد: عدالت اجتماعی موضوع بسیار جذاب برای کار هنری چه در برنامههای تلویزیونی چه در سینما و چه در تمام قالبهای هنری میباشد و این موضوع میتواند موضوع به شدت جذابی باشد چرا که فارغ از مکتب و ایدئولوژی و جامعه و جغرافیا است و همه انسانها به این موضوع علاقه مند هستند و اینگونه محتواها میتوانند همانند مسائل انسانی آغاز یک گفتگو باشد.
وی گفت: ما در تمام فیلم شاهد تضادهایی هستیم که آلپاچینو باید در بازی خود تضاد بین اخلاق و عدالت در تضاد بین فساد و عدالت در تضاد بین منافع شخصی و عدالت اجتماعی همه را نشان دهد و همچنین کارگردان به شکل بسیار رادیکال در صدد نقد سیستم قضائی آمریکا است.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان داشت: البته شرایط زمینهای تولید این فیلم خیلی حائز اهمیت است یعنی حد فاصل بین ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۰ یک زمینهای در ایالات متحده وجود دارد و ما آن را پیروزی جنبش سیاه پوستان را داریم که بعد از سالها شاید در حدود صد سال مبارزه حقوقی موفق میشوند تا لایحه برابری سیاه پوست-سفید پوست را در سال ۱۹۶۸ به تصویب برساند.
وی ادامه داد: کل فیلم درون سیستم قضائی اتفاق میافتد یعنی شما لوکیشن خیابان خانه و کلاً جامعه را کمتر میبینیم و سیستم قضائی که در این فیلم نشان داده میشود یک بروکراسی مداری محض را اشاره میکند بطوری که بروکراسی اداری در سیستم قضائی آمریکا در این فیلم به عنوان یک مانع بزرگ نشان داده میشود.
حجتالاسلام اولیایی گفت: امروزه در عمده کشورهای جهان در ایران ما همین معضل را داریم که مقام معظم رهبری بارها فرمودند که ما باید وارد مرحله دولت سازی بشویم چرا که ما در دولت مدرن زیست میکنیم. دولت مدرن یعنی مبتنی بر بروکراسی، مبتنی بر عقلانیت ابزاری و در زندگی مدرن، انسانها بر اساس منافعی که به دست میآورند عقل خود را به کار میگیرند و این عقل ابزاری عقل به مثابه ابزاری برای تأمین منفعت میشود و این عقلانیت ابزاری نیز در سیستم قضائی به تصویر کشیده میشود.
وی بیان داشت: در برخی از فیلمهای سیاه ما با فیلمهای سیاه آمریکایی تفاوتهایی وجود دارد. بازیگر در این فیلم با یک بازی بی نظیر با یک کنشگریهای قشنگ در صدد این است که به مخاطب خود بفهماند اصلاح سیستم امکان دارد و امید را در فیلم تزریق میکند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اضافه کرد: یعنی به جایی آنکه سیستم فاسد قضائی در ذهن شما و مخاطب بماند، اصلاح و امیدی در ذهنها خواهد ماند اما در سیاه نماییهای برخی فیلمهای ایرانی کارگردان و تهیه کننده سیستم را فاسد نشان میدهد که یک نفر بیاید و اصلاحش کند و نیت کارگردان و تهیه کننده بولد کردن آن سیاهی بوده ولی این فیلم با نقد سیستم قضائی آمریکا یک خوبی هم که دارد این است که یک سری عدالتهایی هم اجرا شده است و عدهای به حق و حقوق خودشان رسیدهاند و در تیتراژ به ذهن مخاطب القا میشود که این امکان هست که سیستم رو به بهبودی برود و این با تزریق این نگاه به مخاطب آمریکایی بد در ذهن نمیماند و ما در انتهای فیلم احساس میکنیم که با آمریکایی در چند سال آینده روبرو خواهیم شد که قویترین و پاکترین سیستم قضائی دنیا را دارد اما ما در ایران برعکس عمل میکنیم.
وی ابراز داشت: ما به جای عدالت کیفری باید به سمت عدالت ترمیمی برویم و عدالت ترمیم به چه معناست؟ در عدالت کیفری چه سوالهایی مطرح میشود؟ سوال این است که چه قوانینی شکسته شده؟ مجرم کیست؟ و مجرم چه مجازاتی باید ببیند؟ اما در عدالت ترمیمی سوال نمیشود بلکه توضیحات سوال میشود که چه کسی آسیب دیده؟ چند نفر دخیل بودند؟ در آسیب دیدن این شخص چه کسانی در این وضعیت سهیم بودند؟ چه نیازهایی باعث شده است که اینها به سمت این کار بروند؟ عدالت ترمیمی دنبال آن است که بخواهد بزه را از بین ببرد لذا ما در ایران به سبب وجود اندیشه اسلامی این ظرفیت را داریم که متأسفانه به آنها پرداخته نمیشود.
حجتالاسلام احمد اولیایی ادامه داد: سینمای ما در ادبیات عدالت ترمیمی از حیث ادبیات علمی دانشگاهی و آکادمیک در ایران تکمیل نشده است ولی در اندیشه اسلامی ظرفیتهایی وجود دارد که ما بتوانیم در این ادبیات تولید فیلم کنیم. امروزه فیلمهایی که در حوزه دادگاهی و حوزه حقوقی در ایران تولید و پخش شده اینها همگی در بحث عدالت حقوقی عدالت کیفری همچون فیلم «علفزار» یا فیلم «هیس! دخترها فریاد نمیزنند» زیاد داریم که سیستم را خشک نشان میدهند.
وی تصریح کرد: امروزه برخی از رویههایی که در دادگاه ایران وجود دارد مثل بحث مشاوره، بحث تغییر مجازاتها توسط قاضی مثل کتاب خواندن یا مانند اینها یا حتی ایجاد چرخه تقصیر ترک فعل چند سالی در ایران باب شده است. در پارادایم عدالت تربیتی اندیشه اسلامی، اندیشه دینی منطبق با حقوق اسلامی و علوم انسانی اسلامی میباشد نه حقوق که از غرب وارد ایران شده باشد و لذا ما این ظرفیت را داریم که در این فضا تولید اندیشه کنیم و ما در اندیشه اسلامی دینی و بومی خودمان حرف داریم یعنی مردمی سازی که رهبری تاکید میکنند.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: برگزاری این سلسله جلسات برای این است که ببینیم ما ظرفیتهای اندیشهای و علم انسانی خودمان را چگونه میتوانیم از مسیر سینما و تولید آثار هنری به مخاطب منتقل کنیم و حداقل یک سری گرههای ذهنی ایجاد کنیم، حداقل پرسشهایی را خلق کنیم این حلقه مفقوده فقط با گفتگو ایجاد میشود یعنی اندیشمندان باید بنشینند گفتگو کنند تا این رابطه برقرار شود تا هنرمند با یک نگاه اندیشهای به سمت تولید حرکت کند.
سلسله نشستهای اکران و تحلیل و بررسی و ایده پردازی تولید فیلم از دیدگاه اندیشه اسلامی از سوی میز اسلامی سازی علوم انسانی و معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی برگزار میشود.
کد خبر 6098144 فاطمه علی آبادی