گزارشی از شب بخارا در بنیاد پژوهشی شهریار/ نخستین تصحیح شاهنامه در آذربایجان شکل گرفته‌است
تاریخ انتشار: ۲۱ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۵۶۹۱۷۰
خبرگزاری فارس- فرشید باغشمال: ششصد و سی و دومین شب از سلسله‌برنامه‌های «شب‌های بخارا» با بررسی کتاب «آذربایجان و شاهنامه» تألیف «دکتر سجاد آیدنلو» در تالار بنیاد پژوهشی شهریار برگزار شد.
«آذربایجان و شاهنامه»، تحقیقی درباره جایگاه آذربایجان در شاهنامه است که به قلم دکتر آیدنلو، استاد دانشگاه پیام‌نور ارومیه، تالیف شده‌است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در معرفی کتاب ارزشمند او گفته می‌شود، این اثر، پاسخی مستند و علمی به تمام شک و شبهه‌هایی است که شماری از منتقدان به متن شاهنامه و شخص فردوسی وارد ساخته‌اند و مطالعه این اثر می‌تواند پاسخگوی بسیاری از پرسش‌ها و نقدهایی باشد که در این زمینه به شاهنامه وارد شده است.
آذربایجان، جلوه‌ای درخشان در شاهنامه دارد
دکتر ژاله آموزگار، عضو وابسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در این مراسم، با اشاره به اینکه بیشتر اعتراضات به شاهنامه، از سوی کسانی است که شاهنامه نخوانده‌اند، گفت: به عنوان یک آذربایجانی، از دوستان معترض به شاهنامه، می‌خواهم «کتاب آذربایجان و شاهنامه» اثر «دکتر سجاد آیدنلو» را مطالعه کنند؛ این کتاب، اثری است مستدل، خطاب به کسانی که به ناحق، سر ستیز با فردوسی و شاهنامه دارند.
وی با اشاره به جایگاه آذربایجان در تاریخ باستان، اظهار کرد: خطه زرخیر و پرافتخار آذربایجان، با نام ایران گره خورده و جلوه‌ای درخشان در شاهنامه دارد. این سرزمین، در طول تاریخ، همواره خود را آماج بلا کرده تا ایران، «ایران» بماند؛ با این توصیف، آیا حیف نیست که امروز این گذشته درخشان را از یاد ببریم؟ چگونه می‌توانیم از «مادها» بگذریم و ساکنان این سرزمین دوست‌داشتنی را میراث بازماندگان آسیای مرکزی بدانیم؟
آموزگار اضافه کرد: ساکنان آذربایجان، در نبرد با اسکندر مقدونی، آن‌چنان با رشادت و شهامت، از میهن کهن‌سال خود دفاع کردند که پس از پایان نبرد، حاکم پیروز، نتوانست شجاعت آذربایجانی‌ها را انکار کند و اداره این خطه را همچنان به والی آذربایجانی سپرد.
این پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی، با اشاره به نقش ویژه آذربایجان در شاهنامه، تصریح کرد: نام سرزمین آذربایجان، در داستان کیکاوس، مرکزیت می‌یابد و کیخسرو، خوش‌نام‌ترین شاه شاهنامه که در روایت‌های باستانی، یک شخصیت بُت‌بَرانداز است، آتشکده آذرگُشنسب را در کنار دریای چیچست (ارومیه) پی می‌افکند.
وی با بیان اینکه نگارنده کتاب «آذربایجان و شاهنامه» همه مواردی را که آذربایجان در شاهنامه به عنوان سرزمینی تاثیرگذار نام برده شده است، بر شمرده‌است، بیان کرد: موضوع دیگری که نویسنده، بسیار منطقی و عالمانه، مطرح کرده، رفع اشتباه افرادی است که «ترک و تورانی»را یکسان تلقی می‌کنند؛ نویسنده به خوبی تصریح می‌کند که تورانیان و ایرانیان از یک تبار، و هر دو از ساکنان شرق و شمال‌شرق ایران هستند.
تقدیر دکتر شفیعی‌کدکنی از مولف «آذربایجان و شاهنامه»
در ادامه این برنامه، مجری برنامه خاطرنشان می‌کند که دکتر محمدرضا شفیعی‌کدکنی، از مدعوین ویژه این برنامه بوده‌اند که علی‌رغم میل باطنی و به خاطر عوارض کرونا، نتوانسته‌اند خود را به تبریز برساند. با این حال، تقدیر ارسالی از سوی استاد شفیعی‌کدکنی، در مراسم قرائت می‌شود:
«همکار دانشمند و بسیار عزیزم، استاد دکتر سجاد آیدنلو، با پژوهش‌های شاهنامه‌شناسی، مایه افتخار جهان ایرانی است.»
نخستین تصحیح شاهنامه در آذربایجان شکل گرفته‌است
دکتر محمد جعفری‌قنواتی که در محافل ادبی و دانشگاهی با پژوهش‌های ادبیات شفاهی شناخته می‌شود، کتاب «آذربایجان و شاهنامه» را از همین منظر مورد توجه قرار داد و گفت: استاد آیدنلو، از ابتدای فعالیت ادبی و پژوهشی خود، به ادبیات شفاهی و فولکور آذربایجان، اهمیت ویژه قائل شده‌است و بخش قابل‌توجهی از این کتاب را به همین موضوع اختصاص داده‌است.
وی با بیان اینکه تاثیرپذیری کوراوغلی از شاهنامه کاملاً آشکار است، افزود: «آئین نقّالی» از مهم‌ترین کارکردهای شاهنامه در ادبیات فولکور آذربایجان است و طبق مستندات تاریخی «نقّالی شاهنامه» و «نقالی کوراوغلی» از سال‌های دور، در قهوه‌خانه‌های آذربایجان رایج بوده‌است.
این پژوهشگر، با تحسین دکتر آیدنلو به خاطر تالیف کتاب «آذربایجان و شاهنامه» خاطرنشان کرد: اعتقاد دارم استاد آیدنلو، پژوهشگر شش‌دانگ به معنای واقعی کلمه است و خوشا به حال آذربایجان، که فرزندی چنین دارد.
وی با اشاره به اینکه آذربایجان، نقش ممتاز و برجسته در توسعه پژوهش‌های ادبی و به ویژه شاهنامه‌پژوهشی داشته‌است، گفت: نخستین تصحیح شاهنامه در آذربایجان شکل گرفته و پرتصویرترین شاهنامه نیز در آذربایجان، نسخه‌برداری و کتابت شده‌است؛ آذربایجان، دیار شاهنامه‌شناسان نامی نظیر زنده‌یاد دکتر مرتضوی است و بسیاری از روایت‌های شفاهی شاهنامه در همین خطه حاصل شده‌است.
جعفری‌قنواتی تاکید کرد: آذربایجان و ایران در یک معنی، به معنی «سرزمین آزادگان» آمده‌است و این معنی دقیقاً در شاهنامه نیز آمده است: همی تاز تا آذر آبادگان / به جای بزرگان و آزادگان.
نقد شاهنامه باید روش‌مند و علمی و مستند باشد
همچنین دکتر محمد طاهری خسروشاهی، پژوهشگر ادبی و مدرس دانشگاه تبریز، در این مراسم، با بیان اینکه شاهنامه به عنوان یک متن ادبی، مانند هر اثر دیگری، قابل نقد و بررسی است، اظهار کرد: این کتاب در کمالِ انسجامِ لفظ است و چه بسا بتوان شواهدی از ایرادات احتمالی در معنا و محتوای این کتاب به دست آورد.
وی با بیان اینکه شاهنامه اغلب، در کشمکش هواداران افراطی فردوسی و مخالفان متعصب او ارزیابی شده‌است، گفت: متاسفانه در طول سالیان سال، عمده اظهار نظرها پیرامون شاهنامه، بر پایه احساسات و خارج از اصول علمی بوده و مبرهن است که عامل اصلی هر دو طیف، عدول از موازین علمی بوده‌است؛ از این رو معتقدم نقد یا ستایش شاهنامه باید روش‌مند، علمی و مستند باشد.
طاهری خسروشاهی تصریح کرد: به عنوان فردی که ۲۰ سال مستمر در فضای فرهنگی تبریز و آذربایجان حضور داشته‌ام، بارها این جمله را از نوجوانان و جوانان -که تردیدی در صفای باطن ایشان ندارم- شنیده‌ام که شاهنامه اثری ضد مردم ترک‌زبان و ضد آذربایجان است! همین موضوع مشخص می‌کند که حال شاهنامه در آذربایجان خوب نیست.
انتهای پیام/60032
منبع: فارس
کلیدواژه: آذربایجان فارس تبریز ادبیات شفاهی آذربایجان و شاهنامه چیچست دریاچه ارومیه تاریخ باستان ژاله آموزگار شب های بخارا سجاد آیدنلو محمدرضا شفیعی کدکنی شاهنامه در آذربایجان آذربایجان و شاهنامه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۵۶۹۱۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ارتقای فرهنگ و سواد سلامت از اولویت‌های حوزه بهداشت است
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین از قزوین؛ دکتر علیرضا مهرعلیان، رئیس مرکز بهداشت شهید بلندیان شهرستان قزوین به مناسبت هفته سلامت در دیدار با دکتر فاطمه محمدبیگی، مدیرکل کتابخانه عمومی استان قزوین گفت: اگر به سواد سلامت اهمیت داده نشود و جدی گرفته نشود، عوارض متعددی را در حوزه‌های مختلف زندگی برای فرد در پی خواهد داشت.
این مقام مسوول با اذعان به اینکه افزایش ارتقای فرهنگ سلامت در جامعه باعث کاهش هزینه‌های درمان و از بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری می‌کند؛ گفت: ارتقای سواد سلامت افراد، باعث می‌شود که فرد، جامعه‌ای ایمن و امید به زندگی بیشتری داشته باشد.
دکتر فاطمه محمدبیگی، مدیرکل نهاد کتابخانه عمومی استان هم ضمن تبریک هفته سلامت و قدردانی از زحمات کادر سلامت، گفت: تلاش برای هم‌افزایی در ارتقای سرانه مطالعه کتاب و آشنایی بیشتر دو حوزه بهداشت و کتابخوانی و استفاده از پتانسیل کتابخانه‌ها به عنوان یک مکان فرهنگی و اجتماعی برای خدمات‌دهی به افراد، بدون هیچ محدودیتی است.
گفتنی است، این نشست به منظور سلامت خانواده و فرهنگ سلامت در اداره کل کتابخانه عمومی قزوین برگزار شد و مقرر شد که با همکاری بین دو حوزه، مسابقه کتابخوانی با موضوع سلامت روان در سامانه مسابقات کتابخوانی برای عموم مردم برگزار شود.
46
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900612
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است