واکنش روانپزشکان به نحوه انتشار خبرهای خودکشی
تاریخ انتشار: ۲۳ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۵۹۲۴۱۸
«مرگ خودخواسته اتفاقی است که باید نادر باشد. نباید به این فکر کنیم که مرگ خودخواسته یک راه حل در دسترس است. عادیانگاری باعث میشود تصور کنیم افراد زیادی خودکشی میکنند و انگار این یک موضوع عادی است.»
روزنامه ایران نوشت: «مرگ دو بازیگر و چند رزیدنت پزشکی اخبار ناگواری بود که امسال در رسانهها منتشر شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
دکتر امیرحسین جلالی ندوشن، رئیس کمیته پیشگیری از خودکشی انجمن روانپزشکان ایران، با تأکید بر این که نباید مرگ خودخواسته عادیانگاری شود، معتقد است نباید شرایطی را به وجود بیاوریم که افراد آسیبپذیر نتوانند تاب بیاورند و زندگیشان را از دست بدهند: «هر کسی میخواهد در این حوزه کار یا اطلاعرسانی کند، باید بداند مرگ خودخواسته یک امر جدی است و اگر به ذهن کسی بیاید احتمال این که اقدام کند و جان خودش را بگیرد، وجود دارد. یک نکته را نباید از یاد ببریم که مرگ خودخواسته قابل پیشگیری است. بسیاری از کسانی که به این موضوع فکر میکنند، در صورتی که در آن لحظات کمکی داشته و این امکان را داشته باشند که با کسی حرف بزنند و مشورت و حمایت بگیرند، احتمال زیادی دارد پشیمان شوند و به زندگی برگردند.
مرگ خودخواسته در افرادی با زمینههای مختلف از جمله زمینههای اجتماعی، اقتصادی تا زمینههای ابتلا به بیماریهای روانی رخ میدهد اما آن چیزی که باعث میشود فرد به این سمت برود که جان خودش را بگیرد یک ادراک و موقعیتی است که احساس میکند چیزی در زندگی وجود ندارد که به آن چنگ بزند و چیزی در زندگی ندارد که ارزش این را داشته باشد به خاطر آن ادامه دهد. این فرد احساس میکند هر چه در زندگی داشته و دارد ازدسترفته است. بنابراین نباید در شبکههای اجتماعی جامعه را زیر بمباران اخبار مرگ خودخواسته قرار دهیم. وقتی یک نفر تلگرام یا اینستاگرام را نگاه میکند و میبیند کسی که بین مردم شهرت دارد به زندگیاش پایان داده و برخی این مرگ خودخواسته را تمجید و تبلیغ میکنند و از شهامت آن فرد مینویسند، همه اینها احتمال این که افراد بیشتری را به این ورطه بکشاند، زیاد میکند. اینها میتواند خطرناک باشد و افراد بیشتری را به مرگ خودخواسته ترغیب کند.»
افزایش تماس با خط بحران روانپزشکی نشاندهنده افکار منفی بویژه موضوعی مثل مرگ خودخواسته در ذهن افرادی است که زمینه بیماریهای روانی دارند یا احساس میکنند در زندگی به بنبست رسیدهاند. دکتر مریم محقق، روانپزشک و عضو تیم مداخله در بحرانهای روانپزشکی، با اشاره به این که بعد از انتشار گزارش روزنامه ایران از این خط تماس تعداد تماسها با مرکز از ۳۰ تماس در روز به ۷۰۰ تماس رسیده است، از نقش مهم هنرمندان در انتشارندادن اخبار مربوط به مرگ خودخواسته یا دامننزدن به آن میگوید: «باید به این موضوع توجه داشته باشیم که برخی از کسانی که در صفحات مجازی طرفدار زیادی دارند یا برخی از رسانهها با انتشار اخبار مرگ خودخواسته و تمجید از این کار یا تقدیر از کسی که زندگیاش را پایان داده، باعث حساسیتزدایی نسبت به مرگ خودخواسته میشود و این پدیده بسیار شوم و خطرناک است. پرداختن به این مسأله بدون مطالعه و آگاهی میتواند زمینهای را فراهم کند تا افرادی که در موقعیتهای سخت زندگی قرار میگیرند یا در شرایط بد اقتصادی هستند به مرگ بیشتر از زندگی فکر کنند. باید در انعکاس اخبار مرگ خودخواسته حساسیت زیادی داشت. ظرفیت انسانها با هم متفاوت است و دامنزدن به این خبرها برای کسانی که ظرفیت کمتری دارند، خطرناک است. تماسهایی که مردم با خط مداخله در بحران میگیرند این واقعیت تلخ را نشان میدهد که بحران روانپزشکی خیلی جدی است. کسانی که این خبرها را منتشر میکنند باید آموزشدیده باشند. در کنار آن باید نظارت جدی بر صفحات افرادی که دنبالکننده زیادی دارند انجام شود. این افراد باید بدانند که دامنزدن به این نوع خبرها چه عواقب خطرناکی دارد.»
دکتر جلالی نیز تأکید میکند: «گاهی اوقات تصور میکنیم باید بعضی از موضوعات اجتماعی را آن قدر بیان کنیم تا حکمرانان و سیاستگذاران به آن موضوع فکر کنند. مثلاً موضوع مرگ خودخواسته را آن قدر باید تحلیل کنیم تا مسئولان کشور هم به فکر بیفتند اما واقعیت این است که انسانهای آسیبپذیر به مرگ خودخواسته فکر میکنند. این موضوع باید با حساسیت بالایی در رسانهها منعکس شود و نباید به آن دامن زد.»
با این توصیف برای پیشگیری یا کاهش مرگ خودخواسته چه کاری میتوانیم انجام دهیم؟ دکتر جلالی پاسخ سؤال را این گونه میدهد: «واقعیت این است گروهی از افراد که این اخبار را منتشر میکنند یا به نحو نامناسبی آن را نشر میدهند، اطلاع ندارند و تصور میکنند این باعث میشود شرایط جامعه بهتر شود ولی مسأله مرگ خودخواسته مسألهای بسیار ظریف است و با بسیاری دیگر از مسائل متفاوت است. اتفاق ناگواری که امروز با نشر ناشیانه این اخبار در جامعه میافتد عادیانگاری مرگ خودخواسته است. رسانهها، شخصیتهای اجتماعی و هنرمندان باید مانع از عادیانگاری این مسأله شوند. مرگ خودخواسته اتفاقی است که باید نادر باشد. نباید به این فکر کنیم که مرگ خودخواسته یک راه حل در دسترس است. عادیانگاری باعث میشود تصور کنیم افراد زیادی خودکشی میکنند و انگار این یک موضوع عادی است.
ممکن است افرادی که این اخبار را منتشر میکنند یا به آن دامن میزنند و تمجید میکنند متوجه این موضوع نباشند که هر باری که خبر مرگ خودخواسته در گوشهای از کشور منتشر میشود به نوعی جامعه آرامآرام به این موضوع عادت میکند. بر خلاف این که تصور میکنیم با انتشار این اخبار حساسیتزایی میکنیم اما به نظر من از جهت دیگر حساسیتزدایی میکنیم؛ هم نسبت به کسانی که دست به چنین اقدامی میزنند و هم نسبت به افرادی که تأثیر میپذیرند. البته من منکر نقد اجتماعی نیستم ولی باید زمینههای آن دقیق واکاوی شود. اما این شیوه و روشی که در رسانهها میبینم حقیقتاً نقد اجتماعی نیست و یک نوع کنش هیجانی با مسألهای است که شوخیبردار نیست. این موضوع مثل ازدواج مجدد یک بازیگر یا خرید یک ماشین گرانقیمت نیست. واقعیت این است که وقتی خبر مرگ خودخواسته یک بازیگر منتشر میشود روی نوجوانان و افراد آسیبپذیر اثر نامطلوبی میگذارد و این وظیفه ماست که حساس باشیم و مراقبت کنیم.»
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: مرگ خودخواسته مرگ خودخواسته یک مرگ خودخواسته عادی انگاری رسانه ها باعث می شود
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۵۹۲۴۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا آمار خودکشی پزشکان بالا رفته؟ / این طبقه مانند گذشته نزد مردم محترم نیست
سیدمحمد میرخانی، مشاور اجتماعی سازمان نظام پزشکی میگوید: «هیچوقت نمیتوان گفت، یک نفر به چه علت اقدام به خودکشی کرده است. قطعا عوامل زیادی در این موضوع نقش دارند، اما بهطور کلی مسائلی در جامعه پزشکی وجود دارد که ممکن است تشدیدکننده عوامل شخصی فرد شود.» به نوشته روزامه دنیای اقتصاد، او معتقد است:«زمانی رشته پزشکی، رشته بسیار محبوبی بود و موقعیت مالی خوبی هم داشت. پزشک با مداوا کردن بیمار حس خوبی پیدا میکرد و از جایگاه مطلوبی بهرهمند میشد، اما متاسفانه در چند دهه اخیر مشکلات مالی بیشتر شده است. پزشکان معمولا به دلیل شرایط شغلی از نظر خانوادگی و عاطفی حساستر میشوند و از سوی دیگر بیداریهای مکرر فرد را بهشدت آسیبپذیر میکند.» میرخانی با بیان مهمترین عوامل تاثیرگذار روی خودکشی پزشکان میگوید: «یکی دیگر از عوامل، سختی کار است که وقتی با ناکامیهای پزشکی روبهرو شود، فرد را دچار ناراحتی عمیق میکند. از سوی دیگر بحث برخوردهای خشن بیمار و خانوادههای بیمار با پزشک است. چون موقعیت پزشکان در چند سال گذشته افت کرده است. در بسیاری مواقع خانواده خیلی از بیمارهایی که فوت کردند؛ پزشک را مقصر جلوه میدهند. خانواده بیمار معمولا بدون هیچ بررسی برخوردهای خشن نسبت به پزشک معالج اعمال میکنند. مواردی دیده شده که حتی به پزشکان حمله کردند یا آنها را با چاقو زدند. بهطور کلی میزان امنیت پزشکان پایین آمده است.» او یکی دیگر از عوامل موثر بر حال کنونی پزشکان را محیط پادگانی بیمارستانها عنوان میکند: «این موضوع به خصوص در مورد رزیدنتها صدق میکند. آنها گاهی ۷۲ ساعت نمیتوانند بخوابند و این شرایط بهشدت خطرناک است. معمولا این شرایط آنها را دچار افسردگی میکند و نیاز به درمان دارند، اما گاهی وقتها این درمان به موقع انجام نمیشود. شاید باورش سخت باشد، اما یک پزشک ممکن است تنها فرصت خوابیدن و حمام رفتن را پیدا کند و بیشتر وقتها مشکلاتش لاینحل باقی میماند.»
پیش از این، علی سلحشور، سرپرست اداره کل روابط عمومی و امور بینالملل سازمان نظام پزشکی ایران هشدار داده بود: «این حجم از افسردگی میان پزشکان جوان بیسابقه است!»
یک مطالعه در سال ۱۴۰۰ درباره وضعیت سلامتی رزیدنتهای در حال تحصیل در دانشگاههای علومپزشکی کشور نشان میدهد: «۲۳درصد از دستیاران پزشکی دارای افسردگی شدید تا بسیار شدید بودهاند. حدود ۲۵درصد از افراد اضطراب شدید تا بسیار شدید و نزدیک به ۳۴درصد از آنها استرس شدید تا بسیار شدید داشتهاند.» میرخانی یکی دیگر از ریشههای اصلی این شرایط را دوران رزیدنتی میداند: «در سیستم سلامت و بهداشت ما تحقیر سیستماتیک وجود دارد. ساختار بهگونهای است که از رزیدنت بیگاری میکشند و او هم هیچ راه فراری ندارد. او نمیتواند کوچکترین مخالفتی با بالادستی خود داشته باشد چراکه طبق قراردادی که دارد ممکن است که پای ضامنها و وثیقهای که گذاشته، پیش کشیده شود. بنابراین ترجیح میدهد سکوت کند. به هر حال بیشتر این افراد امکان ازدواج ندارند و در یک محیط ناامن زندگی میکنند.» سعید بابایی، روانشناس با توجه به خودکشیهای اخیر پزشکان توصیه میکند: «هر چقدر ما شرایط خوبی داشته باشیم و از تمام اختلالها به دور باشیم مثل افسردگی و اضطراب، ممکن است حس ناکافی بودن ما را به پوچی برساند و تمام تروماهای دوران کودکی تاثیر مستقیم رویمان بگذارد.» زندگی در اتاقهای محقرمیرخانی در ادامه عوامل تاثیرگذار روی حال کنونی جامعه پزشکی میگوید: «بسیاری از دانشجویان پزشکی برخلاف تصور عمومی در دوران گذراندن طرحشان در شهرستانها معمولا در اتاقهای محقر زندگی میکنند. شما ببینید چند عامل آنها را تحتتاثیر قرار داده است. پس وقتی همه این عوامل دست به دست هم میدهند برخی به پایان زندگی میاندیشند.»
میرخانی با تاکید بر این مساله که «خودکشی در دین ما اخلاقی و پسندیده نیست» یادآوری میکند: «افرادی که خودکشی میکنند در شرایط خاص روحی قرار میگیرند و آگاهی خود را به زندگی از دست میدهند و عملشان ناخودآگاهانه است. بنابراین این امر یاغیگری در برابر خدا یا کفر نیست.»اگر چه ممکن است این مساله به میان آید که پیش از این هم خیلی از رزیدنتها و پزشکان با این عوامل دستوپنجه نرم میکردند، با این حال میرخانی میگوید: «زمانی مردم برای پزشکان احترام زیادی قائل بودند، اما اکنون اقبال عمومی جامعه از دست رفته است. دیگر احترام پیشین خود را ندارند. ارتباط میان مردم و پزشکان نامناسب شده است و دلیل این امر به ساختار بهداشت کشور برمیگردد. هزینههای درمان بالا رفته است و بیمهها معمولا این هزینه را نمیپردازند و بیمار و پزشک رودرروی هم قرار میگیرند.»
حال باید دید که مسوولان چه راهحلی برای برونرفت از شرایط کنونی دارند و چگونه میتوانند محیط پزشکان را امن کنند تا این اندازه تنها نباشند تا به جایی برسند که حتی از فرزند خود بگذرند و خود را بکشند.
23302
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900407