به نقل از «اقتصاد آنلاین»

تسهیل رقابت از طریق مقررات‌زدایی یا تنظیم زدایی؛ نگاهی به کارکرد هیئت مقررات‌زدایی

تاریخ انتشار: ۲۴ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۵۹۵۳۴۵

طرح "تسهیل صدور برخی مجوزهای کسب و کار" که اخیرا 1400 در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت و پس از چند بار رفت و برگشت بین مجلس و شورای نگهبان، در آستانه تبدیل شدن به قانون است. رویکرد این طرح ایجاد رقابتی عادلانه در فضای کسب و کارها از طریق برداشتن انحصارهای موجود در زمینه صدور مجوزهای کسب و کار بود که در حال حاضر در بخش‌های مختلف کشور وجود دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

تصویب این طرح بار دیگر نام "هیئت مقررات زدایی" مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی را بر سر زبان‌ها انداخت. هیئتی که محور اصلی طرح مذکور، به نوعی تثبیت جایگاه و ایجاد قدرت اعمال نظر آن در همه کسب و کارها بود.

هرچند رد پای این هیئت از اولین نسخه قانون اجرای سیاستهای کلی اصل44 (مصوب25/3/1387) و در ماده7 این قانون وجود داشت اما عبارت کلی "رئیس جمهور موظف است هیئتی را مأمور نظارت بر مقررات‌زدایی و تسهیل شرایط صدور مجوزها و پروانه فعالیتهای اقتصادی نماید" در تبصره4 این ماده، بدون اشاره به شرح وظایف، اعضاء و دایره اختیارات، ظرفیت مناسبی اجرایی شدن نداشت. اما به صورت جدی از سال 1393 و با اصلاح ماده قانونی فوق الذکر هیئت مقررات زدایی جایگاه روشنی پیدا کرد و دبیرخانه آن در وزارت اقتصاد آغاز به کار کرد. محور کار این هیئت حذف مقررات زائد و تسهیل صدور مجوزهای کسب و کار بود.

از همان زمان بحث‌هایی شکل گرفت مبنی بر اینکه این هیئت برای نخستین بار در نظام حکمرانی ایران کارکرد تنظیم‌زدای را ایفاء خواهد کرد و با توجه به سوابق و تجربیات موجود در دنیا در موضوع تنظیم‌زدایی خصوصا در جریان بحران مالی 2007 این موضوع ابعاد تازه‌ای پیدا کرد.

این موضوع همچنان محل بحث است و به مناسبت مطرح شدن مجدد نام این هیئت در طرح فوق‌الذکر که در راستای افزایش قدرت این هیئت است، مناسب است که به این سوال پرداخته شود که آیا هیئت مقررات زدایی کارکرد تنظیم زدایی را دارد یا خیر؟ یعنی مقررات‌زدایی به معنی تنظیم‌زدایی است؟ و اینکه آیا ایجاد فضای رقابتی که مد نظر این هیئت است از طریق تنظیم‌زدایی اتفاق خواهد افتاد؟ سؤال دیگر اینکه اساسا آیا نظام حکمرانی ایران در این برهه که هنوز نظام تنظیم‌گری در آن به صورت کامل و مناسب مستقر نشده، نیازمند تنظیم‌زدایی هست یا خیر؟

نکته قابل توجه در اینجا این است که مقررات زدایی لزوما به معنی کاهش اعمال تنظیم‌گری و رهاسازی بازار نیست بلکه می‌تواند به نوعی پیاده‌سازی تنظیم‌گری باشد. اصلی‌ترین هدف تنظیم‌گری تحقق منفعت عمومی است و منظور از پیاده‌سازی تنظیم‌گری، مجموعه اقداماتی است که در راستای تحقق منفعت عمومی توسط نهاد تنظیم‌گر صورت می‌گیرد. مقررات زدایی را از این جهت می‌توان پیاده‌سازی تنظیم‌گری دانست که گاهی اوقات وجود برخی مقررات زائد مانع از تحقق منفعت عمومی می‌شوند فلذا تنظیم‌گر جهت تحقق منفعت عمومی آنها را حذف می‌کند. هدفی که در قانون فوق الذکر برای هیئت مقررات زدایی ذکر گردیده تسهیل ورود به فضای کسب و کار است. موضوعی که به دلیل وجود مقررات زائد و در هم تنیده که بسیاری از آنها در بستر تعارض منافع وضع شده‌اند، دچار چالش جدی است.  قوانین و مقررات مختلفی که طی سالیان متمادی در بخش‌های مختلف وضع شده‌اند، ورود به کسب و کار را برای متقاضیان به شدت دشوار ساخته‌اند. دخالت مؤثر ذی‌نفعان در فرایند صدور مجوز در کسب و کارهای مختلف باعث بروز پدیده‌هایی همچون ظرفیت‌گذاری و حدود صنفی شده است که شدیدا عدالت در بهره‌مندی از فرصت‌های شغلی را خدشه‌دار کرده و مجوزها را به ابزاری برای تأمین منافع گروه‌های خاص مبدل ساخته است. در چنین فضایی هیئت مقررات‌زدایی به منظور از بین بردن فضای رانتی موجود اقدام به حذف مقررات فوق الذکر می‌نماید که اقدامی در راستای تحقق منفعت عمومی و ایجاد عدالت در بهره‌مندی یکسان همه مردم از فرصت‌های شغلی و رقابتی کردن بازار است که علاوه بر طرف عرضه،‌ موجب افزایش رفاه طرف تقاضا از طریق کاهش قیمت و افزایش کیفیت نیز خواهد شد. عملکرد هیئت مقررات‌زدایی تاکنون نشان می‌دهد که این هیئت بیشتر بر حذف مقررات زائد بعضا متراکم از گذشته متمرکز شده تا کنون به دنبال تنظیم‌زدایی به معنی کاهش ابزارهای تحقق منفعت عمومی نبوده است.

البته نکته حائز اهمیت این است که موضوع منفعت عمومی در تنظیم‌گری در دو قسمت مطرح می‌شود. قسمت اول منفعت عمومی اقتصادی است که عمدتا از طریق ایجاد رقابت حاصل می‌شود. یعنی با ایجاد فضای رقابتی منفعت عمومی اقتصادی محقق خواهد شد و هر چیزی که مانع ایجاد فضای رقابتی شود (از جمله مقررات زائد) باید از بین برود. از این منظر مقررات زدایی اقدامی در راستای تحقق منفعت عمومی است. به معنی دقیق‌تر مقررات زدایی خودش نوعی تنظیم‌گری است. قسمت دوم منافع عمومی، ناظر به مؤلّفه‌های اجتماعی و غیراقتصادی است که به مقولاتی همچون ارائه محتوای سالم و ... اختصاص دارد. این قسمت از منافع عمومی لزوما از طریق ایجاد رقابت محقق نمی‌شود و نیازمند سازوکارهای دیگری جهت تحقق می‌باشد. حتی با به وجود آمدن فضای رقابتی ممکن است منفعت عمومی خدشه‌دار شود؛ از آن جهت که عرضه‌کنندگان خدمت با هدف جذب مشتری دست به اقداماتی بزنند که با منفعت عمومی در تعارض است. مثلا رسانه‌ها برای جذب مشتری اقدام به عرضه محتوای ناسالم نمایشی نمایند. به همین جهت باید گفت در رویکرد حذف مقررات زائد برای ایجاد فضای رقابتی از یک سو باید به ایجاد فضای رقابتی توجه شود اما از سوی دیگر ابعاد غیراقتصادی منفعت عمومی مورد غفلت قرار نگیرد.

عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع)* اخبار مرتبط ۲۳:۱۰:۵۶ نفس مافیای امضاهای طلایی به شماره افتاد / اولین دستاورد دولت به بار می نشیند؟ ۲۲:۲۹:۳۰ پرخرج اما کوتاه؛ گرفتن مجوز از راه های غیرقانونی! ۰۸:۵۲:۱۳ حذف امضاهای طلایی با اصلاح نظام مجوزدهی ۱۹:۴۰:۳۲ همکاری سه قوه برای برخورد با دستگاه ها ۱۳:۳۲:۳۴ ۴۰ هزار مجوز کسب و کار به روش الکترونیکی صادر شد ۰۹:۳۸:۴۰ ماه عسل امضاهای طلایی به پایان رسید

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: ثبت نام سایپا ثبت نام ایران خودرو مقررات زدایی فضای رقابتی هیات مقررات زدایی مجوز کسب و کار هیئت مقررات زدایی ایجاد فضای رقابتی مقررات زائد تنظیم زدایی حذف مقررات فوق الذکر تنظیم گری کسب و کار

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۵۹۵۳۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رئیسی: بانک هایی که مقررات را رعایت نکنند منحل خواهند شد | مطلقا به فساد و مفسد رحم نمی‌کنیم

به گزارش جام جم آنلاین، حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور در جمع مردم جنوب غرب تهران با اشاره به ساخت دو میلیون‌و ۴۰۰ هزار مسکن تصریح کرد: اگر سالی یک‌میلیون مسکن در ادوار قبل ایجاد می‌شد امروز با مشکل مسکن در استان ها مواجه نبودیم ولی این اتفاق رقم نخورد.طبق قانون و نیاز کشور اگر یک میلیون مسکن در سال ایجاد شود، نیاز ها در این زمینه برطرف می‌شود.   رئیس جمهور بیان کرد: میزان اراضی که در دولت سیزدهم به محدوده شهری در سراسر کشور متصل کردیم با گذشته قابل قیاس نیست.دومیلیون‌و ۴۰۰ هزار مسکن در حال ساخت است و شبانه روز وزارتخانه ها و دستگاه ها در این زمینه مشغول فعالیت هستند.   دولت از هدفگذاری ایجاد اشتغال به هیچ وجه عقب نیست   رییس جمهور خاطر نشان کرد: رفع تنش آبی ۱۰ هزار روستا از ضرورت‌هایی است که آغاز شده و نیمی از میزانی که هدف گذاری شده انجام شده است.در تهران خاموشی‌های زیادی داشتیم و در مجموع ۲۲ هزار مگاوات کسری و ناترازی برق داشتیم امروز در خدمت شما خانواده معظم و معزز شهیدان این منطقه عرض می‌کنم که با تولید برق ۸۰۰۰ مگاوات ناترازی رفع شده است و مابقی نیز به سرعت در حال پیگیری است.   وی بیان کرد: از مشکلات این منطقه و بسیاری از مناطق و جوانان تهران، مشهد و سایر نقاط کشور بیکاری بود در برنامه‌ریزی دولت اعلام کردیم که هر سال باید یک میلیون شغل ایجاد شود اگر پیش از این ایجاد می‌شد در حال حاضر با این مشکل مواجه نبودیم.   رئیس جمهور با بیان اینکه از وعده ایجاد اشتغال به هیچ عنوان عقب نیستیم، اظهار کرد: در بسیاری از استان‌ها آمار بیکاری کاهش جدی را نشان می‌دهد و بعضاً به ۵ درصد رسیده است.حتماً می‌توان با اتکا به داشته‌های کشور کاری کرد که خانواده‌های عزیز ما دغدغه بیکاری فرزندان خود را نداشته باشند.   هرآنچه به نفع مردم باشد انجام می‌دهیم   رئیس جمهور در جمع مردم جنوب غرب تهران بیان کرد: اینطور نیست که ندانم در زندگی‌مردم چه می‌گذرد قبل از اینکه به جمع شما بیایم برای حل مسائل تشکیل جلسه دادیم و مسائل بهداشتی که از موضوعات این منطقه است برایش زمان‌بندی شد تا مشکلات مرتفع شود. بافت فرسوده از دیگر نکاتی بود که مطرح شد و باید بسته تشویقی در این زمینه قرار داد.   وی گفت:دولت از کنارچاله ها نمی‌گذرد مگر اینکه برای آنها چاره اندیشی کند. هرآنچه به نفع مردم باشد انجام میدهیم.   همانطور که وعده دادیم، مطلقا به فساد و مفسد رحم نمی‌کنیم   رئیس‌جمهور بیان کرد:بنای بنده طلبه خدمتگزار صداقت با مردم است آنچه را تشخیص می‌دهیم اگر در جایی به هر دلیلی نشد، در کنار کارهای انجام شده، آن را نیز به مردم اعلام خواهیم کرد.   ابراهیم رییسی تاکید کرد: ما وعده‌های خود را از یاد نمی‌بریم این دولت بنا دارد که صادق الوعد باشد، بدانید و آگاه باشید که به همه مسئولان اعلام کرده‌ام، نه فقط اعلام بلکه اقدام کرده‌ام که مطلقا به فساد و مفسد رحم نخواهد شد.بدانید در این دولت همانطور که بارها اعلام کردیم در تمام استان‌ها در تمام شوراهای اداری، ما مخالف هرگونه رابطه ناسالم، تبعیض، پارتی‌بازی و رشوه در تمام ادارات و سازمان‌های کشور هستیم.   بانک هایی که مقررات را رعایت نکنند منحل خواهند شد   رئیسی بیان کرد: موسسات بانکی که اضافه برداشت از بانک‌دارند موجب تورم‌می شوند، در سال گذشته سه موسسه متخلف را بدلیل رعایت نکردن مقررات منحل کردیم. بانک هایی که مقررات را رعایت نکنند حتما منحل خواهند شد.   وی تاکید کرد: تمام توان دولت این است که با استفاده از ظرفیت هایی که در کشور وجود دارد نسبت به وضعیت اقتصادی اقداماتی انجام دهد تا شرایط اقتصادی برای زندگی مردم بهبود بخشیده شود.   رییس جمهور خاطر نشان کرد: نمی خواهم به گذشته نگاه کنم که چه کردند و نمی خواهم بگویم دولت چه چیزی را تحویل گرفت چون این روش را در این جمع باصفای شما مردم نمی پسندم که بگویم اما در جلسات کارشناسی ممکن است بگوییم که چه وضعیتی تحویل شد و ما کجا بودیم.شهریور ۱۴۰۰ که دولت آغاز شد با کسری بودجه مواجه بودیم یکی از نگرانی های مردم تورم است که نگرانی درستی است و باید تورم را کاهشی کنیم.   وی تصریح کرد: با کمک مردم و فعالان اقتصادی در حال حاضر تورم کاهشی شده اما بدانیم عامل تورم چیست؟ چون برخی موارد معلول است و باید علت را بررسی کرد و از بین برد.یکی از علت های تورم کسری بودجه است به این معنا که دولت بیش از توان و درآمد، هزینه داشته باشد و هزینه بر دولت بار کنیم که فشار آن بر مردم می آید.   رییس جمهور گفت:دولت سیزدهم تلاش کرد اولا کسری بودجه باقی مانده از دولت قبل که قریب به ۴۸۰ هزار میلیارد تومان را بتواند به نحوی پشت سر بگذارد که روی زندگی مردم فشار نیاید.تنها راه آن افزایش تولید بود که با ایجاد درآمد، مسأله را حل کنیم وگرنه اگر قرار بود از بانک مرکزی استقراض شود یا پول چاپ کنیم، باز هم فشار نهایی بر مردم تحمیل می شد.نتیجه این شد که ۱۴۰۰ را پشت سر گذاشتیم و کسری بودجه با تولید و ایجاد درآمد حل شد.در ۱۴۰۱ تلاش شد که منابع و مصارف ما همخوانی داشه باشد که کار جدیدی بود.   وی خطاب به نمایندگان بیان کرد: بارها از دوستان مجلس خواسته ایم که به لایحه بودجه ای که به مجلس داده می شود، هزینه جدید افزوده نشود و هزینه ها را کاهش دهند نه افزایش.اول باید به منابع‌مان نگاه کنیم چه چه میزان پول داریم بعد به مصارف‌مان بنگریم که چه قدر هزینه داریم.همیشه قرارمان این بود که در لایحه بودجه ای که ما تنظیم می کنیم کسری بودجه که به بیان رهبر انقلاب ام الخبائث است و مشکلات را ایجاد می کند، نباشد.   بنای ما تعامل با کشورهایی است که می خواهند با جمهوری اسلامی روابط سالم و سازنده داشته باشند   رئیس جمهور گفت:بنای نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران مقاومت و ایستادگی در برابر همه دشمنان است.به مردم پاکستان به نمایندگی از شما مردم گفتم که پیام ما به دشمنان ایستادگی ‌ومقاومت است.همچنین پیام‌ما برای دوستانمان همبستگی و پیوند اخوت است، بارها اعلام‌کردیم هرکس در دنیا دست به طرف ما دراز کند با محبت دستای اورا میفشاریم و بنای ما تعامل و همکاری با همه کشورهایی است که می خواهند با جمهوری اسلامی روابط سالم و سازنده داشته باشند.   رفتار با دانشجویان چهره واقعی آمریکا را به جهان نشان داد   سید ابراهیم رئیسی افزود:غزه تابلویی در جلوی چشم‌جهان ترسیم کرده که در آن نورانیت، ایستادگی و مقاومت و جانفشانی در راه خدا به تصویر کشید همچنین کودک‌کشی ونسل کشی وجنایت علیه بشریت هم در غزه به نمایش گذاشته شد. اینها جنایتکاران در تاریخ و بزرگترین ناقضان حقوق انسان هستند.   وی گفت: مگر تا دیروز نمی‌گفتند به دانش و دانشگاه احترام میگذاریم دیدیم که چگونه پلیس به مراکز دانشگاهی حمله کرد و دانشجویانی که از غزه و فلسطین حمایت کردند را مورد آزار و اذیت قرار دادند. رفتار با دانشجویان چهره واقعی آمریکا را به جهان نشان داد.