محمدباقر صدر و ارائه چارچوبی منسجم از دستگاه فکری اسلام
تاریخ انتشار: ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۶۸۵۱۷۴
حتی اگر شهید صدر در حوزه علمیه تحصیل نکرده بود از نوادر روزگار ما بود؛ بی شک در فضای حوزه علمیه و چارچوب حوزههای علمیه، شخصیت شهید سید محمد باقر صدر استثنایی و بسیار ویژه است؛ از سویی ایشان فرزند خاندانی با سابقه نهصد سال فقاهت است؛ از سوی دیگر شرایط شخصی یتیم شدن در کودکی، فقر، خود اتکایی در تحصیل و رشد عجیب درسی که نمیشود برای آن مثالی پیدا کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
از نشانههای نبوغ بسیار زیاد شهید محمدباقر صدر اجتهاد در دوازده سالگی او بود. باور کردنی نیست که آثار ایشان برای ایام کودکی است؛ وی در سن 22 سالگی درس خارج دارد؛ جایی که بزرگان در آن حوزه علمیه تدریس میکردند. کسی باور نمیکند که ایشان به پنجاه سالگی نرسیده است.
در غیاب ائمه معصوم علما باید جلوهای از حضور ایشان باشند؛ غالب علما از جهت سلوک فردی و اخلاقی سعی کردهاند شبیه اهل بیت (ع) باشند؛ هرچند فاصله زیاد است اما در آن پیروی و توسل، مردم آن جلوهها را دیدهاند.
زندگی نماینده ائمه اطهار (ع) باید مجموعهای منسجم در تمام ابعاد زندگی باشد؛ ارتباطات و رسانههای جدید، شناختی جدید را به ارمغان آورده است و سئوالات متعددی در برابر اسلام قرار گرفته است.
مطالب قدیمی مشکلی را از مخاطب جدید حل نمیکند؛ اجتهاد به معنای سنتی که احکام دین را از منابع اصیل استخراج کند و تنها احکام نماز و روزه را بگوید، پاسخگوی بشر امروز نیست؛ اینجا به اجتهادی نیاز داریم که کلیت علم و دین را بفهمد و بتواند پاسخ بدهد.
اجتهاد به معنای سنتی، در بعضی موارد نوعی تقلید است. برخی از اساتید فعلی، آرای علمای قدیم را در سینه دارند و آنها را بازگو میکنند؛ این کار بسیار ارزشمند است اما اجتهاد برای زمان فعلی نیست؛ گاهی اوقات به دلیل محیط اجتماعی جرأت نوآوری نداشتهایم، در نتیجه خیلی از اشکالات و ایرادات در حوزه علمیه به وجود آمده است و به این خاطر نمیتواند مشکلی حل کند.
سفر رهبر معظم انقلاب به قم و صحبت برای انجام تغییراتی در حوزههای علمیه را به یاد داریم. سخنرانی رهبر معظم انقلاب نشان از خواست ایشان برای ایجاد تحولی اساسی در حوزههای علمیه بود که به دلیل فشارهای مختلف، فضای ایستادگی جدی نشد.
استاد سید ابوالحسن اصفهانی فرمودند اجتهاد «منطق پیغمبر فهمی» است؛ مجتهد کسی است که به اندازه توان خود تشخیص دهد پیامبر (ص) درباره موضوع فعلی چه تصمیمی میگرفت؛ اگر پیامبر اکرم (ص) با این سئوال مواجه میشد چه میکرد؛ در نتیجه اینجا پیام امام، پیامبر و خدا است پیام فقه، اصول و تفسیر نیست.
اجتهاد جلوهای از رفتار ائمه است که شناخت همگن، منسجم و منضبط با یک دستگاه فکری روشن از دین ارائه میکند. نخست اینکه عالم باید خود این دستگاه فکری را دریافت کند و دوم اینکه آن را منتقل کند؛ چنین مواردی زیاد نبوده است و اگر هم بوده، امکان عرضه خود را پیدا نکرده است؛ البته عمر کوتاه شهید محمدباقر صدر نیز باعث شد که فرصت تبیین اندیشه خود را پیدا نکند.
مهمترین ویژگی شهید صدر، پیدا کردن چارچوبی منسجم از دستگاه فکری اسلام است. شهید محمدباقر صدر توانست پیام دین را برای انسان امروز بیان کند؛ این مهمترین جنبه شهید صدر است و دریغ و افسوس از اینکه جنایت وحشتناک صدام فرصت نداد که این شخصیت بینظیر بتواند این دستگاه فکری را بیشتر تبیین کند.
شهید صدر میتوانست با سفر به کشورهای اروپایی خود را از مهلکه نجات دهد، اما ایستادگی و شهادت را برگزید و جهان معاصر ما از ایشان محروم شد؛ هرچند آثار ایشان به صورت منسجم در اختیار همگان قرار دارد.
چگونه باید اندیشه شهید صدر را ترویج داد؟ ابتدا باید شخصیت خود شهید صدر را به درستی تبیین کرد؛ حتی مخاطبان نخبه و متخصص با شخصیت شهید صدر آشنا نیستند؛ کتابهایی مانند «نا» و آثار عمومیتر درباره ایشان، باید ترویج و خوانده شود؛ به شکلهای دیگری مانند برگزاری همین نشستهای علمی نیز لازم است که فعالیتهایی برای شناخت شخصیت شهید صدر صورت گیرد.
آثار امام موسی صدر، مکمل آثار شهید محمدباقر صدر است. این دو در کنار هم چشمانداز روشنتری را ارائه میکند؛ اول اینکه امام موسی صدر ارتباط بینالملل بیشتری داشت؛ دوم اینکه شهید محمدباقر صدر تجربیات اجتماعی، علمی و فرهنگی محدود به جامعه شیعه و حوزه نجف داشت اما امام موسیصدر با عمر طولانیتر و فعالیتهای بیشتر توانست آن اندیشهها و افکار را با شرایط روز تطبیق کند؛ تلفیقی از امام موسی صدر با شهید محمدباقر صدر بسیار سودمندخواهد بود.
* سخنرانی در برنامه لایو اینستاگرام پژوهشگاه شهید صدر با عنوان «شخصیتشناسی شهید صدر»
کد خبر 1617377منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: محمدرضا زائری جهان اسلام شهید محمدباقر صدر امام موسی صدر دستگاه فکری حوزه علمیه شهید صدر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۶۸۵۱۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
حمایت هزار استاد حوزه علمیه قم از بازگشت ونهای گشت ارشاد
خبرگزاری حوزه، بیانیه بیش از ۱۰۰۰ استاد حوزه علمیه قم در حمایت از طرح نور و اسامی آنان را منتشر کرد.
به گزارش حوزه، متن بیانیه و اسامی اساتید بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
«یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ قُلْ لِأَزْوَاجِکَ وَبَنَاتِکَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلَابِیبِهِنَّ ذَٰلِکَ أَدْنَیٰ أَنْ یُعْرَفْنَ فَلَا یُؤْذَیْنَ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِیمًا» (احزاب/۵۹)
مقام معظم رهبری «مدظله العالی»:
همین مسئله امنیت اخلاقی که این روزها نیروهای انتظامی و وزارت کشور دنبالش هستند، بسیار مسئله مهمی است. بله جنجال میکنند، ولی به این جنجالها نباید توجه بکنند، باید ببینند تکلیف چیست آن را انجام بدهند. (۰۹/۰۴/۱۳۸۶)
تشکل اساتید سطوح عالی و خارج حوزه علمیه قم با تقدیر از وزارت محترم کشور و فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در اجرای طرح نور (عفاف و حجاب) و برخورد قاطع با کشف حجاب و نا امنی اخلاقی در جامعه ضمن حمایت از مجریان این طرح با برکت خواستار است تا با شناخت هرچه بهتر محورهای جنگ ترکیبی دشمن و بکارگیری برنامههای منسجم در مقابله با فتنه انگیزی ها، در اجرای کامل، فراگیر و مستمر قوانین مربوطه، هماهنگ عمل کرده و به دور از هرگونه اعمال سلیقه مر قانون را اجرا نمایند.
در ادامه خبر اسامی ۱۰۵۲ نفر از امضاکنندگان بیانیه ذکر شده است.