به نقل از «دانا»

انرژی هسته ای و کاربردهایی فراتر از بمب!/ از کشاورزی و داروسازی گرفته تا تولید برق و آب شیرین

تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۴۳۸۰۳

زمانی که نام انرژی هسته ای به میان می آید، در ذهن بسیاری از افراد تنها کاربرد نظامی آن تجسم می شود ولی این فناوری کاربرد هایی بسیار فراتر از مصارف نظامی دارد که در این گزارش به آنها می پردازیم.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از دیار آفتاب؛  ۲۰ فروردین ماه سال ۱۳۸۵ خبر دستیابی ایران به فن آوری غنی سازی اورانیوم و راه اندازی یک زنجیره کامل غنی سازی در نطنز اعلام شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در پی این خبر با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به پاس قدردانی از تلاش های افتخار آمیز دانشمندان جوان ایران اسلامی، بیستم فروردین ماه، مقارن با تکمیل چرخه سوخت هسته ای در تقویم رسمی ایرانیان روز ملی فن آوری هسته ای نام گرفت.

در حال حاضر اغلب ممالک جهان به نقش و اهمیت منابع مختلف انرژی در تأمین نیازهای حال و آینده پی برده و سرمایه گذاری‌ها و تحقیقات وسیعی را در جهت سیاست گذاری، استراتژی و برنامه‌های زیربنایی و اصولی انجام می‌دهند. هم اکنون تدوین استراتژی که مرکب از بررسی تمامی پارامترهای تأثیر گذار در انرژی و تعیین راهکارهای مناسب جهت تمیزتر و کاراتر نمودن انرژی و الگوی بهینه مصرف آن می‌باشد، در رأس برنامه‌های زیربنایی اکثر کشورهای جهان قرار دارد.

آزادسازی انرژی هسته‌ای

انرژی هسته‌ای با جداسازی اتم‌ها از یکدیگر آزاد می‌شود. این فرآیند که هم‌جوشی هسته‌ای نامیده می‌شود، انرژی حرارتی آزاد می‌کند و سپس به سمت عامل خنک‌کننده‌ای مانند آب هدایت می‌شود و بخار آب حاصل از خنک شدن این حرارت، توربین‎های متصل به ژنراتور‌های تولید کننده برق را به حرکت درمی‌آورد و آن را می‌چرخاند.

در حال حاصر ۴۵۰ رآکتور در جهان وجود دارد که ۱۱ درصد از برق کشور‌های جهان را تولید می‌کند. بزرگترین تولیدکنندگان انرژی هسته‌ای در جهان به ترتیب در آمریکا، فرانسه، چین، روسیه و کره‌جنوبی هستند که اورانیوم معمول‌ترین سوختی است که در انرژی هسته‌ای به کار می‌رود و به عنوان فلزی فراوان در دنیا شناخته می‌شود.

کاربرد صنعت هسته‌ای در ایران

ایران سال‌های بسیاری است که به استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای روی آورده و با حسن نیت ثابت کرده است که هدفی جز استفاده صلح‌آمیز و صنعتی از این انرژی ندارد. عمده فعالیت‌های علمی سازمان انرژی اتمی و صنعت هسته‌ای طراحی، احداث و بهره‌برداری از نیروگاه‌های هسته‌ای قدرت، طراحی، احداث و بهره برداری از شتابدهنده‌ها برای کاربرد پزشکی، صنعت و کشاورزی، کاربرد لیزر در پزشکی و صنعت، چرخه سوخت هسته‌ای، احداث و بهره‌برداری از راکتور‌های تحقیقاتی از نوع شکافت و هم‌جوشی (گداخت) هسته‌ای، فعالیت‌های تحقیقاتی با هدف توسعه کاربرد پرتو‌ها در صنعت، کشاورزی و پزشکی و نظارت بر ایمنی فعالیت‌های هسته‌ای در کشور از طریق مرکز نظام ایمنی هسته‌ای کشور است.

 

استفاده صلح آمیز از انرژی هسته‌ای

موارد زیر از مهمترین استفاده‌های صلح آمیز از علوم و تکنولوژی هسته‌ای می‌باشند:

- استفاده از انرژی حاصل از فرآیند شکافت هسته اورانیوم یا پلوتونیوم در راکتورهای اتمی جهت تولید برق و یا شیرین کردن آب دریاها؛

- استفاده از رادیوایزوتوپ ها در پزشکی، صنعت و کشاورزی؛

- استفاده از پرتوهای ناشی از فرآیندهای هسته‌ای در پزشکی، صنعت و کشاورزی.

استفاده از صنعت هسته‌ای در کشاورزی

فعالیت‌های سازمان انرژی اتمی برای استفاده صلح‌آمیز در کشاورزی از سال ۱۳۵۳ آغاز شد. ماموریت سازمان در جهت بهبود خصوصیات کمی و کیفی خاک، آب و تولیدات زراعی، باغی و دامی با استفاده از فناوری هسته‌ای قرار گرفت.

استفاده از ایزوتوپ‌های مواد رادیواکتیو در به دست آوردن اطلاعات از گذشته، اندازه‌گیری‌های صنعتی، کنترل کیفی محصولات، تشخیص و درمان بیماری‌ها و تولید گونه‌های مقاوم محصولات کشاورزی نسبت به آفات و کمی آب و ... کاربرد دارد.

ویژگی اصلی که باعث استفاده از این مواد در صنعت کشاورزی می‌شود، این است که می‌تواند بدون اینکه ضرری برای بدن انسان داشته باشد، نتایج مطلوبی را به همراه داشته باشد. زیرا بدون استفاده از سموم شیمیایی می‌توان با بسیاری از حشرات و آفات مبارزه کرد. همچنین با استفاده از مواد رادیو اکتیو می‌توان در گیاهان خاصیتی را ایجاد کرد که از حداکثر آب موجود در خاک استفاده کنند. به این ترتیب علاوه بر کاهش آب مصرف و هزینه‌های تولیدی مانع از هدر رفتن آب خواهیم شد.

همچنین در بخش کشاورزی می‌توان برای کنترل حشرات، افزایش تولید موادغذایی و کاهش میزان کود از انرژی هسته‌ای استفاده کرد و کیفیت موادغذایی را تا حد زیادی افزایش داده و مدت‌زمان نگهداری و سالم ماندن آن‌ها را بالا برد.

تاثیر استفاده از صنعت هسته‌ای در محیط زیست

در اکثرکشور‌ها از سوخت‌های فسیلی مانند نفت، گاز و زغال سنگ به عنوان مهم‌ترین منبع تولید انرژی استفاده می‌شود؛ ولی آثار زیست‌محیطی آن، عدم اطمینان در کافی بودن منابع سوخت‌های فسیلی برای تهیه انرژی در آینده و لزوم حفظ منابع نفت و گاز برای نسل‌های آینده، مسائلی است که لزوم توجه به فناوری‌های نوین مانند انرژی هسته‌ای را اجتناب ناپذیر می‌کند.

استفاده از صنعت هسته‌ای برای شیرین کردن آب شور

یکی ازکاربرد‌هایی فناوری‌های هسته‌ای که نقش مهمی در زندگی مردم دارد، قابل شرب کردن آب مصرفی است. در مواردی که نتوان از نهر‌ها و سفره‌های زیرزمینی آب قابل شرب استخراج کرد، نمک‌زدایی آب دریا و آب‌های زیرزمینی معدنی یا فاضلاب‌های شهری در اولویت بعدی قرار می‌گیرند.

بیشتر موارد نمک‌زدایی در زندگی امروز با استفاده از سوخت‌های فسیلی انجام می‌شوند که منجر به بالارفتن میزان گاز‌های گلخانه‌ای می‌شوند. معمولا نمک‌زدایی هسته‌ای یکپارچه در کارخانه با بیش از ۱۵۰ سال قدمت، در کشور‌های قزاقستان، هند و ژاپن به وفور انجام می‌شود.

با توجه به اینکه رآکتور‌های عمل‌کننده هیچ یک از گاز‌های گلخانه‌ای را که در گرمایش کره‌زمین نقش دارند، ترشح نمی‌کنند، می‌توان از آن به عنوان راه‌حلی برای شیرین کردن آب‌های شور و قابل شرب کردن آن‌ها استفاده کرد.

استفاده از صنعت هسته‌ای برای تولید برق

به جرئت می‌توان گفت که بیشترین استفاده از انرژی هسته‌ای برای تولید برق است؛ جمهوی اسلامی ایران با توجه به پایان‌پذیر بودن منابع سوخت فسیلی و همچنین استفاده از گاز مازوت به دلیل کمبود سایر سوخت‌ها که از آلودگی کمتری برخوردار است، اقدام به تولید برق از طریق انرژی هسته‌ای کرده است.

الزامات قانونی کشور نیز هدف بلند مدت ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه‌های هسته‌ای برای تولید ۲۰ هزار مگاوات برق را برای سازمان انرژی اتمی ایران تعیین کرده است. با توجه به آن، سازمان انرژی اتمی ایران برنامه‌های بلندمدت توسعه چرخه سوخت هسته‌ای و فعالیت‌های پژوهشی مرتبط را تدوین و در دست اقدام دارد.

کاربرد صنعت هسته‌ای در زمینه پزشکی و تولید دارو

یکی از روش‌های تشخیصی و درمانی ارزشمند در طب، پزشکی هسته‌ای است. به لطف صنعت هسته‌ای تشخیص بسیاری از بیماری‌ها از جمله سرطان انجام می‌گیرد. همچنین می‌توان از آن برای استریل و ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی و یادگیری فرآیند‌های بیولوژی با استفاده از ردیاب‌ها و مطالعه ویژگی‌های سلول‌های تومور استفاده کرد.

یکی دیگر از موارد استفاده پزشکی هسته‌ای تولید رادیودارو است. به طور کلی رادیو دارو‌ها دو کارکرد متفاوت دارند که عبارتند از کارکرد‌های تشخیصی و کارکرد‌های درمانی. با این حال فرایند کلی کارکرد رادیو دارو‌ها در هر دو مشابه است. به‌طور خلاصه عبارت است از ورود رادیو دارو به درون بدن، هدایت آن به عضو مورد نظر و باقی ماندن رادیو دارو برای یک مدت زمان معین در آن محل و انتشار پرتو از آن.

از صنعت هسته‌ای در حوزه‌های دیگر مانند حوزه صنعت و ردیاب‌های ایزوتوپی، تولید آب سنگین، فناوری کوانتومی که در ارتباطات، زیست‌شناسی، شبیه‌سازی، محاسبات و حسگر‌ها استفاده می‌شود.

سایر کاربردهای انرژی هسته‌ای

- کاربردهای پزشکی: بطور کلی می‌توان عوامل ذیل را به عنوان مصادیق کاربرد تکنیک‌های هسته‌ای در حوزه پزشکی نام برد.

* تهیه و تولید رادیو دارویید-۱۳۱، جهت تشخیص بیماری‌های تیروئید و درمان آن‌ها.

* تهیه و تولید کیتهای رادیو دارویی جهت مراکز پزشکی هسته‌ای.

* کنترل کیفی رادیو داروهای خوراکی و تزریقی برای تشخیص ودرمان بیماری‌ها.

- کاربرد انرژی اتمی در بخش دامپزشکی و دامپروری.

- کاربرد تکنیک‌های هسته‌ای در مدیریت منابع آب.

- کاربرد انرژی هسته‌ای در بخش صنایع غذایی و کشاورزی.

- کاربرد انرژی در صنایع.

- کاربرد تکنیک هسته‌ای در شناسایی مین‌های ضد نفر.

- کاربرد انرژی اتمی در تولید الکتریسته.

انتهای پیام/

 

منبع: دانا

کلیدواژه: استفاده از صنعت هسته ای سازمان انرژی اتمی استفاده صلح آمیز بهره برداری انرژی هسته ای صنعت هسته ای هسته ای کاربرد انرژی هسته ای رادیو دارو تولید برق بیماری ها سوخت ها کردن آب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۴۳۸۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شروع طوفانی هفته دوم معاملات برق در بورس انرژی

مدیرعامل شرکت توانیر گفت: حجم معاملات شرکتهای توزیع نیروی برق در دومین هفته شروعی توفانی داشت و با رشد چشمگیر نسبت به نخستین هفته معاملات، به ٦٨٤ میلیارد ریال رسید. - اخبار اقتصادی -

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم، مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر اظهار داشت: در حالی که در نخستین روز خرید برق توسط شرکتهای توزیع نیروی برق از بورس انرژی (٥ اردیبهشت ماه جاری)، ٧١ میلیارد ریال برق معامله شده بود، ارزش این معاملات در آغاز هفته دوم با جهش خیره کننده به ٦٨٤ میلیارد ریال رسید.

وی خاطرنشان کرد: در هفته نخست ١٦٩ معامله بارزش حدود 130 میلیارد تومان و حجم حدود ١.٢ میلیون مگاوات ساعت انجام شد در اولین روز معاملاتی هفته دوم ٦٨ معامله با حجم ٦٣٨ هزار و 880 مگاوات ساعت برق به ثبت رسید.

مدیرعامل توانیر نکته حائز اهمیت در این هفته از معاملات را، افزایش سهم نیروگاههای بخش خصوصی از نیروگاههای دولتی عنوان کرد به طوری که در آغازین روز این هفته از معاملات، ٧٨ درصد معاملات به وسیله نیروگاههای خصوصی انجام شد.

رجبی مشهدی با بیان اینکه "با اصلاح جریان مالی صنعت برق، شرکتهای توزیع نیروی برق از اول اردیبهشت ماه جاری برق مورد نیاز خود را از بورس انرژی خریداری می کنند"، گفت: با افزایش میزان معاملات شرکت‌های توزیع در بورس انرژی، موتور تولید بدهی در صنعت برق متوقف می‌شود.

وی ادامه داد: بر اساس تاکید ویژه وزیر نیرو اصلاحات مالی جامعی در صنعت برق به جریان افتاده است که بخشی از آن به ورود شرکت‌های توزیع برق به بورس انرژی و خرید مستقیم برق از این بازار باز می‌گردد.

سخنگوی صنعت برق تصریح کرد: بر اساس این طرح که از روز نخست اردیبهشت‌ماه آغاز شد، یک حساب وکالتی برای شرکت‌های توزیع سراسر کشور باز شده است و توانیر ماهانه این حساب‌ها را به میزان 2 هزار میلیارد تومان شارژ خواهد کرد تا شرکت‌های توزیع بتوانند در بورس انرژی به صورت مستقیم اقدام به خرید برق کنند.

مدیرعامل توانیر با بیان اینکه به حساب وکالتی شرکت‌های توزیع هر هفته 500 میلیارد تومان پول واریز می‌شود و هفته جاری نیز 500 میلیارد تومان دوم به حساب به شرکت‌ها واریز شد، ادامه داد: در گذشته تنها مشتریان بالای 5 مگاوات امکان خرید برق از بورس را داشتند که سال گذشته مشتریان بالای یک مگاوات به این لیست اضافه شد و از اردیبهشت ماه سال جاری شرکت‌های توزیع سراسر کشور نیز امکان خرید برق از بورس را پیدا کردند.

رجبی مشهدی اضافه کرد: سال گذشته 53 تراوات ساعت از برق کشور از طریق بورس انرژی به فروش رسید و بر اساس هدفگذاری صورت گرفته در سال جاری قرار است این رقم با 4 برابر افزایش به 210 تراوات ساعت برسد.

وی در همین رابطه بیان کرد: بر اساس برنامه هفتم توسعه مقرر شده است تا در سال اول 30 درصد معاملات برق در بورس انرژی انجام شود و در پایان برنامه هفتم نیز قرار است میزان معاملات به 60 درصد برسد، اما بر اساس هدفگذاری صورت گرفته در وزارت نیرو قرار است در سال جاری هدف گذاری نهایی برنامه هفتم در این رابطه محقق شود.

مدیرعامل توانیر در ادامه با بیان اینکه در هفته گذشته بیش از 1211 هزار میلیارد ریال در بورس انرژی توسط 32 شرکت توزیع برق معامله صورت گرفت، افزود: پیش بینی می‌شود در هفته‌های آتی با برنامه ریزی و هماهنگی‌های صورت گرفته حجم معاملات شرکت‌ها به شکل قابل توجهی افزایش یابد.

رجبی مشهدی در پاسخ به این پرسش که ورود شرکت‌های توزیع برق به معاملات بورس چه نقشی در توسعه صنعت برق خواهد داشت، گفت: ارتباط مستقیم میان خریداران و فروشندگان برق، کاهش نقش دولت در معاملات، کمک به استقلال مالی شرکت‌های توزیع و توسعه رقابت، شفاف شدن معاملات و نیز تزریق نقدی پول به نیروگاه‌ها بر‌خلاف بازار عمده فروشی از جمله مزایای اجرای این طرح است که ضمن کمک به اصلاح نظام مالی صنعت برق بستر مناسبی را برای توسعه صنعت برق فراهم خواهد کرد.

مدیرعامل توانیر خاطرنشان کرد: پرداخت به روز هزینه‌ها و شفاف شدن درآمد‌ها در صنعت برق که در سایه ورود شرکت‌های توزیع به بورس انرژی و خرید نقدی برق از نیروگاه‌ها محقق می‌شود، نه تنها به شرکت‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های جاری و طرح‌های توسعه‌ای خود را با سرعت و قدرت بیشتری دنبال کنند، بلکه موتور تولید بدهی در کل صنعت برق متوقف می‌شود.

انتهای پیام/