نقدی بر نگاه مرکز پژوهش‌های اتاق بازگانی ایران به تجارت با همسایگان
تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۴۶۶۴۲
با وجود اینکه تعاملات اقتصادی با همسایگان از مزایای بسیاری در تجارت برخوردار است اما مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران بدون در نظر گرفتن این مزایا در پژوهشی به نقد دولت سیزدهم مبنی بر اولیت قراردادن همسایگان در دیپلماسی اقتصادی پرداخته است.
به گزارش ایران اکونومیست، مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران اخیرا در گزارشی شامل گزارههای غیرمنطقی و ناسازگار با واقعیت به نقد سیاست دولت سیزدهم مبنی بر اولویت قرار دادن همسایگان در دیپلماسی اقتصادی پرداخته است و بر این اساس خواستار تغییر در این سیاست شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این یادداشت ابتدا مهم‌ترین دلایل ضرورت اتخاذ سیاست اولویتدهی به همسایگان بیان می‌شود و سپس انتقاداتی نسبت به گزارههای مبنای استدلال اتاق مطرح می‌شود.
مزایای تجارت با همسایگان
توسعه تعاملات اقتصادی با همسایگان می‌تواند کم هزینهترین مسیر در جهت توسعه تجارت خارجی یک کشور باشد. کشورهای همسایه در کوتاهترین فاصله مکانی قرار گرفتهاند و بنابراین هزینه‌های حمل و نقل کالا و تردد تجار برای تعامل اقتصادی با این کشورها ارزانتر است.
در مورد همسایگان ایران به طور خاص می‌توان اذعان کرد که به علت در حال توسعه بودن این کشورها، رقابت جهت تامین کالاهای مصرفی این کشورها برای بنگاههای ایرانی راحتتر از حضور در بازار کشورهای توسعه یافته‌هایی همچون کشورهای اروپایی خواهد بود.
بدیهی است که هر چقدر مقاصد صادراتی ایران از نظر استانداردهای تجاری سختگیری بیشتری به خرج دهند، میزان صادرات کشورمان کمتر خواهد بود و در واقع هزینه‌های صادرات افزایش می‌یابد. در این زمینه نیز همسایگان ایران با کشورهای توسعه یافته اروپا یا شرق آسیا تفاوت چشمگیری دارند و از این منظر نیز تجارت با همسایگان دارای مزیت است.
یکی دیگر از مولفههای نشان‌دهنده برتری دیپلماسی اقتصادی همسایه محور، اشتراکات فرهنگی و تعاملات فراوان مردم و بازرگانان در این کشورهاست. لازم به ذکر است که شبکه ارتباطی تجار میان همسایگان بصورت سنتی وجود دارد و توسعه بازار با وجود پیوندهای اجتماعی-فرهنگی همسایگی راحتتر از نفوذ در بازار کشورهای دوردست خواهد بود.
علاوه بر مزایای ذکر شده، تجارت در بازار کشورهای همسایه را می‌توان به عنوان محیط تمرینی در نظر گرفت که موجب رشد و ارتقای توانمندی های تجاری بنگاهها و بازرگانان ایرانی شود. به نظر می‌رسد که کشورهای موفق در گام اول برای جهش صادراتی و توسعه تجارت خارجی روی همسایگان خود تکیه میکنند. برای مثال مقصد 70 درصد از صادرات ترکیه محیط همسایگی این کشور است و ترکیه پس از موفق شدن در این گام برای دستیابی به بازارهای دوردست‌تر در شعاع 8 هزار کیلومتری سیاستگذاری کرده‌است. جالب است که گزارش مرکز پژوهش اتاق ایران این نکته را در مورد ترکیه پوشش داده است ولی توجه نمیکند که چرا این کشور چنین روابط اقتصادی گسترده ای با همسایگان دارد.
مجموعه این مزایا را می‌توان در این نکته جمع بندی کرد که اولین گام در مسیر توسعه تجارت، رشد تعاملات اقتصادی با کشورهای همسایه‌هایی است که رقابت و هزینه‌های تجارت در این بازارها بسیار کمتر و سهل الوصولتر است.
بررسی گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق ایران
محتوای منتشر شده توسط اتاق بازرگانی در زمینه دیپلماسی اقتصادی، در جمع بندی خود محور قراردادن همسایگان توسط دولت را بدلیل کوچک بودن، فناوری پایین، حاشیهای بودن و قاعدهپذیر بودن اقتصاد همسایگان نسبت به اقتصاد جهانی، خطای راهبردی تلقی کرده است.
مهم‌ترین انتقادات به گزارش اتاق بازرگانی در ادامه بیان می‌شود:
در زمینه حاشیهای بودن اقتصاد همسایگان ایران لازم به ذکر است که مجموع ارزش واردات این کشورها در یک سال حدود 1200 میلیارد دلار ذکر می‌شود. این عدد در برابر صادرات غیرنفتی 40 میلیارد دلاری ایران قابل توجه و معنادار است. کسب تنها 4 درصد سهم از این بازار می‌تواند صادرات غیرنفتی کشور را دو برابر کند. بازار کشورهای همسایه اگر چه بخش کوچکی از اقتصاد جهان است، اما بازاری جذاب و هدفی در دسترس برای اقتصاد ایران است.
این گزاره که ایران فقط روی 5 درصد از تجارت بین الملل متمرکز شدهاست، صحیح نیست، دولت همزمان با پیگیری دیپلماسی اقتصادی با همسایگان، به‌دنبال پیگیری و اجرای توافق 25 ساله با چین بعنوان یکی از کانونهای قدرتمند و نوظهور زنجیره ارزش جهانی است. ارتباط دولت با کشورهای اروپایی نیز تابع قواعد تحریمی آمریکاست و به‌دلیل ناپایدار بودن چنین تعاملی پیگیری آن عاقلانه نیست. هرچند که دولت مذاکرات وین را در دستور کار خود قرار دادهاست.
این حقیقت که اقتصادهای منطقه جنوب غرب آسیا عمدتا تامین کننده مواد خام و کامودیتیها است، اتفاقا یک مزیت به حساب میآید. تجارت با اقتصادهای کوچک و متوسط و با سطح پایین فناوری نمیتواند لزوما منفی و به ضرر اقتصاد ایران باشد بلکه از محاسن همسایگان به شمار میرود.
این انگاره که اقتصادهای کوچک منطقه قاعده پذیرند و غولهای اقتصادی قاعدهگذار، بسیار کلی است و نمیتواند در سیاستگذاری تجاری راهگشا باشد. در این زمینه لازم به ذکر است که صادرات ایران به همسایگان دقیقا در سال‌های 1397 و 1398 و در اوج فشار حداکثری آمریکا، نه تنها مختل نشدهاست بلکه افزایش هم پیدا کرده‌است. آمارها نشان دهنده این حقیقت هستند که تجارت ایران با همسایگان در دوره تحریم، شریان حیاتی اقتصاد کشور بودهاست و کمترین تاثیرپذیری را از قواعد تعیین شده از سوی غرب داشتهاند. در مقابل در همین مدت غولهای اقتصادی اروپایی و جنوب شرق آسیا واردات خود از ایران را به میزان چشمگیری کاهش دادند و قواعد تحریمی یکجانبه آمریکا را علی رغم میل باطنی خود پذیرفتند.
ایران تنها در میان شرکای تجاری اصلی همسایگان خود از جمله عراق، افغانستان، ترکمنستان و عمان قرار دارد و تعامل اقتصادی کشورمان با سایر کشورهای جهان مقدار قابل توجهی نیست. بنابراین اگر استدلال اتاق مبنی بر اهمیت این امر در نگرش همسایگان صحیح باشد، دیدگاه کشورهای غیرهمسایه نسبت به ایران به مراتب بدتر خواهد بود.
به نظر می رسد در تحلیل مرکز پژوهش‌های اتاق ایران با موضوع آن چیزی که مورد غفلت قرار گرفته است، انفعال دولت ایران جهت تلاش برای کسب منفعت از اقتصاد منطقه بوده است. وضع موجود روابط اقتصادی با منطقه به دلیل همین انفعال، در آن حد که انتظار می رود نیست. کشورمان در هشت سال گذشته، اروپا و آمریکا را در مرکز دیپلماسی خود قرار داده بود و در چنین شرایطی طبیعی است که از منظر همسایگان، جایگاه ایران کمرنگ به نظر آید.
منبع: خبرگزاری فارس برچسب ها: اتاق بازرگانی ایران
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: اتاق بازرگانی ایران دیپلماسی اقتصادی کشورهای همسایه بازار کشورهای اتاق بازرگانی مرکز پژوهش
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۴۶۶۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیر صمت: خطوط کشتیرانی به غرب و جنوب آفریقا توسعه می یابد
به گزارش خبرگزاری مهر، عباس علی آبادی روز جمعه در دومین اجلاس ایران و آفریقا اظهار کرد: دبیرخانه دائمی اجلاس همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا در این وزارتخانه و پیگیری مسائل مهم در جهت توسعه روابط برد برد با کشورهای آفریقایی ایجاد می‌شود. این دبیرخانه دائمی گام مهمی است تا مسیر توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی بین ایران و آفریقا هموار شود.
وی افزود: تلاش برای اصلاح تعرفه‌های گمرکی در جهت توسعه روابط برد برد با کشورهای آفریقایی یکی از مسائل مهمی است که از طریق این دبیرخانه پیگیری خواهد شد.
وزیر صمت، با بیان اینکه رفع موانع تجارت و صادرات در اولویت کاری ما قرار دارد، گفت: اطلاعات کاملی از ظرفیت کشورهای آفریقایی از تولید و امکان صادرات انواع سنگ‌های معدنی، قیمتی و صنایع دستی وجود دارد و بر این باور هستیم که با توسعه معادن و خطوط محصولات فرآوری به کمک توانمندی‌های یکدیگر و واردات بخش عمده نیازهای ایران از قاره آفریقا را از طریق روابط برد برد توسعه دهیم.
وی ادامه داد: برنامه‌های ما برای توسعه تجارت شامل توسعه زیرساخت‌های فیزیکی، رفع مشکلات مربوط به نقل و انتقالات بانکی و افزایش تعاملات برای حل مشکلات به صورت دوره‌ای است.
علی آبادی به توسعه زیرساخت‌های فیزیکی بین ایران و آفریقا اشاره کرد و گفت: ایران درصدد است تا با توسعه خطوط کشتیرانی به غرب و جنوب آفریقا و سرویس دهی منظم و خطوط هوایی با اولویت یک یا دو کشور در هر منطقه، با استفاده از ظرفیت خطوط حمل و نقل مبادلات تجاری را توسعه بخشد.
وی تاکید کرد: رفع مشکلات مربوط به نقل و انتقالات بانکی از طریق استفاده از ارز محلی و تهاتر کالا یکی از مسائل در توسعه تجارت است؛ یکی از ابزارهای مهم برقراری روابط مالی و بانکی بین ایران و منطقه تبادل کالاست.
وزیر صنعت، معدن و تجارت بیان داشت: در این اجلاس فرصت بسیار خوبی فراهم شده است تا نهادهای مالی مهم و پشتیبان صادرات و سرمایه گذاری با یکدیگر مذاکره و ملاقات داشته باشند تا نتیجه آن در تعمیق روابط بانکی طرفین را مشاهده کنیم.
علی آبادی، بر افزایش تعاملات برای حل مشکلات به صورت دوره‌ای بین توسعه تجارت ایران و آفریقا تاکید کرد و گفت: آمادگی بر تشکیل اتاق‌های بازرگانی و افزایش تعداد مراکز تجاری از ۱۰ مرکز به حداقل ۱۵ مرکز و افزایش تعداد رایزنان به ۱۲ رایزن در یک افق کوتاه مدت، تسهیل در دسترسی متقابل رایزن‌ها در قالب هیأت‌های تجاری و حضور در نمایشگاه‌ها و عرضه محصولات ایران در آفریقا به صورت متقابل را داریم.
وزیر صنعت، معدن و تجارت ابراز امیداوری کرد که کشورهای آفریقایی در موارد توسعه تجارت، اقداماتی را انجام دهند.
وی با اشاره به دستاوردهای ایران در حوزه‌های مختلف گفت: جمهوری اسلامی ایران از توانمندی‌های صنعتی قابل توجهی در زمینه‌هایی مانند پتروشیمی مواد شیمیایی ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی، صنایع معدنی، صنایع خلاق و دانش بنیان شوینده و مواد بهداشتی دارو و تجهیزات پزشکی مصالح ساختمانی مواد غذایی و همچنین در بخش خدمات فنی و مهندسی به خصوص در زمینه زیرساخت‌های پالایشگاهی نیروگاهی حمل و نقل مسکن گردشگری بهداشت و درمان و آموزش برخوردار است.
علی آبادی افزود: ایران می‌تواند این توانمندی‌ها را در جهت توسعه هرچه بیشتر کشورهای آفریقایی به کار گیرد.
وی گفت: همه تلاش ما در این چند روزه این بوده که این اجلاس از جنبه تشریفاتی خارج شود و به یک رویداد کاری تبدیل گردد از اینکه امروز شاهد حضور بیش از ۲۰۰ بازرگان برجسته آفریقایی در این نشست هستیم بسیار خوشحالیم و تقاضا می‌کنم در نشست‌هایی که از نزدیک بین بازرگانان برگزار می‌شود همه تلاش کنیم تا این اجلاس را از سطح یک اجلاس صرفاً تشریفاتی به یک اجلاس کاری تبدیل کنیم.
کد خبر 6088945
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»