تحولات سیاسی در پاکستان برای جهان چه معنایی دارد؟
تاریخ انتشار: ۲۲ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۶۸۷۶۳
به گزارش جماران به نقل از گاردین عمران خان، نخست وزیر پاکستان، پس از سه سال و هفت ماه قدرت، در اولین ساعات روز یکشنبه دهم آوریل 2022 با رأی ۱۷۴ نماینده از مجموع ۳۴۲ نفر از سمت نخست وزیری پاکستان عزل شد.
پس از تشکیل مجدد پارلمان در روز دوشنبه برای رای دادن به نخست وزیر جدید، دولت جدید به احتمال زیاد تحت رهبری شهباز شریف، رهبر مخالفان تشکیل خواهد شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این کشور با بیش از 220 میلیون نفر جمعیت بین افغانستان در غرب، چین در شمال شرق و هند در شرق قرار دارد که آن را از اهمیت استراتژیک حیاتی می سازد.
از زمان به قدرت رسیدن در سال 2018،سخنان خان بیشتر ضد آمریکایی شده است و او تمایل خود را برای نزدیک شدن به چین و اخیراً روسیه ابراز کرد - خان در 24 فوریه، روز آغاز تهاجم به اوکراین، با رئیس جمهور ولادیمیر پوتین گفتگو کرد.
ارتش قدرتمند پاکستان به طور سنتی سیاست خارجی و دفاعی را کنترل می کند، اما لفاظی های عمومی تند خان بر تعدادی از روابط کلیدی تأثیر گذاشت.
افغانستان
روابط بین آژانس اطلاعات نظامی پاکستان و طالبان در سال های اخیر سست شده است.
اکنون که طالبان به قدرت بازگشته اند - در بحبوحه بحران اقتصادی و انسانی به دلیل کمبود پول و انزوای بین المللی - قطر بدون شک مهمترین شریک خارجی این کشور است، موقعیتی که زمانی در اختیار پاکستان بود.
تنش بین طالبان و ارتش پاکستان که چندین سرباز را در حملات نزدیک به مرز مشترک خود از دست داده اند، افزایش یافته است. پاکستان از طالبان میخواهد تا برای سرکوب گروههای افراطی و نگرانی از گسترش خشونت در پاکستان، اقدامات بیشتری انجام دهند. این اتفاق از قبل شروع شده است.
خان نسبت به بسیاری از رهبران خارجی کمتر از طالبان در مورد حقوق بشر انتقاد کرده بود.
چین
خان به طور مداوم بر نقش مثبت چین در پاکستان و در کل جهان تأکید میکرد. کریدور اقتصادی چین و پاکستان به ارزش 60 میلیارد دلار (46 میلیارد پوند) که همسایگان را به هم پیوند می دهد، زیر نظر دو حزب سیاسی مستقر پاکستان که احتمالاً هر دو در دولت جدید قدرت مشترک دارند، مفهوم سازی و راه اندازی شد.
جانشین احتمالی شریف، برادر کوچکتر نواز شریف، نخستوزیر سهبار، مستقیماً بهعنوان وزیر ارشد استان شرقی پنجاب با چین معامله کرد و شهرت او برای اجرای پروژههای زیربنایی بزرگ در حالی که از موقعیت سیاسی دوری میکند، در واقع میتواند به گوش پکن تبدیل شود.
هندوستان
همسایگان دارای سلاح اتمی از زمان استقلال در سال 1947، سه جنگ با یکدیگر داشته اند که دو مورد از آنها بر سر منطقه مورد مناقشه کشمیر با اکثریت مسلمان بوده است. تنش در امتداد مرز دوفاکتو در کشمیر به لطف آتش بس به پایین ترین سطح خود از سال 2021 رسیده است.
اما به دلیل بی اعتمادی عمیق نسبت به طیف وسیعی از مسائل، از جمله انتقاد شدید خان از نخست وزیر هند، نارندرا مودی، به دلیل مدیریت حملات او به مسلمانان اقلیت در هند، سال ها هیچ گفتگو رسمی دیپلماتیکی وجود نداشت.
کاران تاپار، یک مفسر سیاسی هندی که روابط هند و پاکستان را از نزدیک دنبال میکند، گفت که ارتش پاکستان میتواند بر دولت جدید اسلامآباد فشار بیاورد تا بر اساس آتشبس موفق در کشمیر ایجاد شود.
ژنرال قمر جاوید باجوا، فرمانده ارتش قدرتمند پاکستان اخیراً گفت که کشورش آماده است در صورت موافقت هند در کشمیر پیشروی کند.
سلسله شریف در طول سالها در خط مقدم چندین نزاع با هند بوده است.
ایالات متحده
کارشناسان جنوب آسیا مستقر در ایالات متحده می گویند بحران سیاسی پاکستان بعید است اولویتی برای جو بایدن رئیس جمهور این کشور باشد که با جنگ در اوکراین دست و پنجه نرم می کند، مگر اینکه منجر به ناآرامی های گسترده یا افزایش تنش با هند شود.
رابین رافل، دستیار سابق وزیر امور خارجه در جنوب آسیا که از همکاران ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی است، گفت: ما ماهی های زیادی برای سرخ کردن داریم.
به گفته برخی تحلیلگران، با حفظ کنترل پشت پرده سیاست های خارجی و امنیتی توسط ارتش پاکستان، تغییر دولت نگرانی عمده ای نبود.
کورتیس، که به عنوان مدیر ارشد شورای امنیت ملی دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا در جنوب آسیا خدمت می کرد، گفت:از آنجایی که این ارتش است که سیاستهایی را که ایالات متحده واقعاً به آنها اهمیت میدهد، یعنی افغانستان، هند و سلاحهای هستهای، هدف میگیرد، تحولات سیاسی داخلی پاکستان تا حد زیادی برای ایالات متحده بیربط است.
وی افزود که سفر خان به مسکو از نظر روابط ایالات متحده یک "فاجعه" بوده است و یک دولت جدید در اسلام آباد حداقل می تواند به بهبود روابط کمک کند. خان آمریکا را مسئول بحران سیاسی کنونی دانسته و گفته است که واشنگتن خواهان برکناری او به دلیل سفر اخیر به مسکو است. واشنگتن هر گونه نقشی را رد می کند.
هم زمان با برکناری عمران خان از مقام نخست وزیری پاکستان توسط مجلس این کشور، ده ها هزار نفر از موافقان و مخالفان او در خیابانهای اسلام آباد و لاهور حاضر شده و دست به شادی و یا مخالفت زده اند.
شایان ذکر است پس از آنکه مجلس پاکستان پس از یک نشست ۱۴ ساعته طرح استیضاح عمران خان را بررسی کرد و به برکناری وی رای مثبت داد، به طور هم زمان دهها هزار نفر از مردم پاکستان، بعضی برای شادی و برخی برای مخالفت به خیابان های اسلام آباد ریخته اند.
ویدیوهایی از مولانا فضل الرحمان، رئیس جمعیت علمای اسلام پاکستان که روابط نزدیکی با طالبان دارد منتشر شده که جمعیت دیدار کننده با او برکناری عمران خان را تبریک می گویند و او نیز با شادی به آنها پاسخ متقابل می دهد . فضل الرحمان از مخالفان سیاسی جدی عمران خان محسوب می شد که هم اکنون به یکی از خوشحال ترین چهره های سیاسی پاکستان تبدیل شده است.
عمران خان پیش از این هشدار داده بود که در صورت برکناری، دولت جدید را به رسمیت نخواهد شناخت.
آقای خان همچنین مخالفانش را به همکاری با ایالات متحده متهم کرده است. آمریکا این اتهام را رد می کند.
او از مردم خواسته بود تا یکشنبه به خیابانها بیایند و علیه دخالت بیگانگان تظاهرات کنند.
در همین حال منابع خبری از حضور دهها هزار نفر از طرفداران عمران خان در پی عزل او در خیابان های لاهور خبر داده اند.
از نخست وزیر معزول پاکستان نقل شده که گفته است : من در برابر توطئه دشمنان خارجی تنها ماندم اگر میخواهید مرا بکشید، بکشید، من به مردم کشورم خیانت نمیکنم و مرگ یک روز فرا میرسد.
بله من تنها هستم اما بردگی پذیرفته نیست. من تا لحظه آخر می جنگم و حاضرم به زندان بروم.
به نظر می رسد تحولات سیاسی پاکستان یک بار دیگر می رود تا این کشور را مدتی دچار بحران سیاسی کند، موضوعی که در این کشور سابقه دار است چرا که هیچ نخست وزیری در این کشور تا کنون نتوانسته دوره پنج ساله خود را به اتمام برساند و یا از طریق کودتا و یا از طریق ترور از کار برکنار شده است.
با این همه عمران خان اولین نخست وزیر پاکستان است که به شیوه رای عدم اعتماد از طریق مجلس از قدرت کنار گذاشته می شود. اقدامی که از سوی عمران خان و طرفدارانش به کودتای نرم و توطئه آمریکا لقب گرفته است.
منبع: جماران
کلیدواژه: افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان مقدماتی جام جهانی واردات خودرو ویروس کرونا پاکستان طالبان عمران خان عمران افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان مقدماتی جام جهانی واردات خودرو ویروس کرونا ایالات متحده اسلام آباد نخست وزیر عمران خان دولت جدید
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۶۸۷۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چرا کشوری مثل مصر سریال "حشاشین" را ساخت؟
به گزارش تابناک به نقل از تسنیم، نشست نقد و بررسی سریال حشاسین با حضور حجتالاسلام مهدی فرمانیان استاد تمام دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی، حجتالاسلام سید علی بطحایی مدیر کل پژوهش دانشگاه ادیان و مذاهب، فرقهشناس و پژوهشگر جریانهای اسلامی و مهدی علمی دانشور استادیار ادیان شرق دانشکده ادیان و مذاهب برگزار شد.
بطحایی بحث خود را با موضوع جریان های فکری مصر آغاز کرد و گفت: سریال حشاشین نسل جدید را درگیر کرده است. نسل جدید بر خلاف ممانعتها این سریال را دیدند. نظر کلی بنده از سریال همان ضرب المثل معروف است که گفت «بعضیها کج گفتند، اما رج گفتند.» کج گفتنش با آقای دکتر فرمانیان و دانشور است و رج گفتنش با من. رج گفته یعنی برنامه و هدف دارد و کار او روی حساب است. روی جریانهای فکری، این سریال را ارائه داده است. این سریال را در قد و قواره سریال تاریخی نبینیم بلکه این فیلم، یک نبرد جریانی است که صحنۀ آیندۀ جهان اسلام را تشکیل میدهد. نبرد جریان های فکری در این اتفاق رخ میدهد. به چه معنا؟ جریان شناسی جهان اسلام حوزه مغفولی است. آینده پژوهیِ آن، مغفول تر است و از همه مغفول تر، نبرد بین جریانهاست که صحنه آینده جهان اسلام را شکل میدهد. در مصر و تونس و مغرب و ترکیه همین گونه است. تلاقی جریان ها صحنه آینده جهان اسلام را می سنجد.
وی افزود: اسلام سنتی خیلی در تلاقی با جریانات وارد نمیشود و حاشیه امنی برای خود دارد. روشنفکری هم بدنهی مردمی ندارد و حضور اجتماعی هم نمیتواند داشته باشد؛ منتها سه جریانِ اسلام سلفی با قرائت جامعی که دارد و نیز اسلام سیاسی و اسلام سکولار صحنهی آینده جهان اسلام را میسازند که باید در حوزه آیندهپژوهی به آن توجه کنیم تا به مشکلی برنخوریم.
سریال حشاشین به نزاریان شام ارتباط دارد
بطحایی گفت: باید به نکته ای توجه شود؛ اگر توجه نکنیم، بقیه تحلیلها فایده نخواهد داشت. چون بعضی می گفتند این سریال آمده تا ولایت فقیه یا مهدویت را بزند، اما سرحلقه این سریال این است که چرا مصر این دغدغه را داشت؟ چون نزاریان ارتباطی به مصر ندارد. نزار پس از اینکه از خلیفه نهم عزل می شود، مدت کوتاهی به اسکندریه مصر میرود و مدتی در آنجا میماند. برای اینکه نشان دهد من حکومت دارم، سکهای ضرب میکند که ظاهراً در موزه آقاخان تورنتو نگهداری میشود. مدت کوتاهی حکومت میکند و بعد لشکری میآید و او را میکشند. بنابراین این سریال به مصر مربوط نیست به لوئانته یا نزاریان شام ارتباط دارد و عمدۀ آن به ایران مرتبط است. مصر به خاطر مصرف داخلی و مخالفت با اسلام سیاسی و آمادگی جهان اسلام به این سریال پرداخت. بعید هم نیست در آینده به دیگر جریانها و فرقهها بپردازند و ما با اسلام سیاسیهراسی مواجه شویم. پنج قسمت اولش است که به اسلام سیاسی بر خورده است.
مصر لیدر جریان فکری جهان اسلام است
وی با طرح این سؤال که در مصر چه اتفاقاتی افتاد، گفت: باید موجهای تاریخی مصر را یک مرور کنیم و بعد ببینیم اسلام سنتی و سایر جریانهای فکری چه واکنشی نسبت به این موجها داشتند. از 226 سال قبل در 1213 قمری یا 1798 میلادی که ناپلئون حمله میکند و میگویند توپهای ناپلئون مسلمانان را بیدار کرد، تقریباً 6 موج مصر را فرا گرفت. مصر با بقیه کشورهای عربی تفاوت دارد. کشورهای عربی پول دارند، اما مصر پول ندارد.
بحطایی ادامه داد: کتابی با نام «مصر از زاویهای دیگر» از خانم جمیله کدیور منتشر شده است. سفرنامه 300 صفحهای جریانات فکری را در آن بازه زمانی خوب ریشهکاوی کرده است. مصر مهم است. شناخت مصر مهم است. این سرزمین، لیدر جریان فکری جهان اسلام است. از 226 سال قبل تا الان جریان اول که تاکنون ادامه دارد، محمدعلی پاشا و طهطاوی بود. کتابی با عنوان «تخلیص الابریز فی تلخیص باریز» نوشته شد. یعنی پاکسازیِ آب را بیاور تا چهره مشعشع پاریس را نشان دهیم. در این کتاب اولین واکنشهایی که اسلام نسبت به مدرنیته و حمله ناپلئون دارد و علت عقب ماندگی اسلام را خوب تحلیل کرده است. اینها نسل اول هستند که با سختافزارهای غرب مواجه می شوند که چرا غرب از جهتهای مختلف جلوتر از ما است. این جریان شکست می خورد.
این پژوهشگر فرقهها گفت: نسل دوم امثال سید جمال است که بیداری اسلامی را مشخص میکند و عبدُه که اسلام انقلابی و بیداری را مطرح میکنند. نسل سوم، با جنگ جهانی اول مواجه می شود که سعد زغلول است. در این دوران بریتانیا جدا میشود.
روح فرهنگیِ حاکم بر مصر را تفکرات سکولار شکل میدهد
وی با اشاره به اینکه از کنار نسل چهارم و پنجم سه جریان شکل میگیرد،افزود: یکی پان عربیسم است به سردمداری جمال عبدالناصر. او ناسیولانیست دیکتهای و دیکتاتوری است. دوم، حسن البناء است که در همین دوران، شکلگیری اسرائیل را شاهدیم. پانعربیسم در مصر خودش را خوب نشان میدهد. در کنارش طه حسین است که نباید آن را متعلق به گذشته بدانیم. دقیقترین بستهای که درباره سکولاریزم و لیبرالیسم در مصر ارائه میشود، متعلق به اوست. در کتابهای «فی الأدب الجاهلی»، «فی التاریخ الجاهلی» و «مستقبل الثقافة فی مصر» اندیشه خود را میگوید. تکلیف خودش را مدرنیته مشخص می کند. به جهان اسلام نسخه میدهد که چه قسمتهایی از فرهنگ غرب را بگیریم. وزیر امروزین مصر میگوید روح فرهنگیِ حاکم بر مصر، طه حسین است.
بطحایی گفت: الان در مصر دوئلی بین اسلام سیاسی و اسلام سکولار است. تقریباً اسلام سنتی جمع شده است. تنها یکی از مشاوران احمد الطیب گفته بود سریال حشاشین به فرقهگرایی منتج میشود. اسلام سنتی در مصر اسلام کاملاً کنترل شده است. در هر صورت الأزهر واکنش مطلوبی ندارد. اما میداندار در تمام این صحنهها، خالد منتصر و عکاشه است. اینها افراد تأثیرگذاری هستند. پزشک خالد در خیلی از حوزهها وارد شده و سکولاریزم است. او دو سفر به آلمان و هلند میرود. میگوید واکنشها را نسبت به حشاشین میدانم. با مسلمانان هلند که صحبت کردم، از لحاظ لهجه انتقاد کردند، اما از نظر جریانی میگویند، به نظر ما بهترین فیلمی است که توانسته اسلام سیاسی و تکفیریها را منکوب کند.
وی با تصریح بر اینکه خوراک این فیلم کاملاً جریانشناسانه است و تاریخی نبینیم، در بیان راهکار گفت: اما چکار کنیم؟ به ذهنم میآید اسلام سنتی و مراجع تقلید باید سکوت کنند، همچنان که خود اسماعیلیها سکوت کردند. صحبت درباره نزاریان باید متولی داشته باشد. ایران جزو تاریخش است، اما درباره حشاشین که مقداری مسئله دارد، نمیتواند صحبت کند. باید امثال آقاخان صحبت کنند. ما انتظار داریم وارد صحنه شود. البته آقای داریوش محمدپور از مؤسسه اسماعیلیه واکنشی داشت.