مقاومت دقیقه نودی مقابل طرح افزایش ظرفیت پزشکی/ درد و درمان کمبود طبیب در وزارت بهداشت است
تاریخ انتشار: ۲۴ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۷۸۴۳۱
خبرگزاری فارس - گروه سلامت: طرح افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی از سال ۱۳۹۸ با امضای ۸۶ نماینده در مجلس شورای اسلامی کلید خورد. هدف از این طرح، افزایش سرانه تعداد پزشک در کشور و ارائه خدمت به مردم در مناطق محروم ذکر شد اما تا بهمن ۱۴۰۰ اقدامی جدی در این حوزه صورت نگرفت. بالاخره در جلسه ۱۵۵ «شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور» با جمع‌بندی نظرات اعضاء حاضر، مقرر شد سالانه ۳۰۰۰ دانشجوی پزشکی در پنج سال متوالی پذیرش شوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در گزارش ارسالی وزارت بهداشت به شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، سرانه پزشک در کشور به ازای هر هزار نفر ۱.۶ اعلام شده بود. این امر موجب پافشاری بر طرح افزایش پذیرش دانشجوی پزشکی شد. در گزارش شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، در دنیا به ازای هزار نفر ۲ پزشک وجود دارد، این آمار بسیار بالاتر از سرانه پزشکان در ایران است.
23 سال است که تعداد پزشکان را افزایش نداده ایم
بر اساس بررسی‌ها سرانه پزشک در کشورهایی با درآمد متوسط در سال ۲۰۱۷، به‌طور میانگین ۱.۵ بوده است. همچنین سرانه پزشک در خاورمیانه و شمال آفریقا ۱.۴ اعلام شده است. سرانه پزشک در اتحادیه اروپا ۵.۵ و در میانگین جهانی درسال ۲۰۱۷ به میزان ۱.۸ است. کشورهای عربی ۱.۱ پزشک به ازای هزار نفر دارند و درکشورهای حوزه بالتیک این نسبت ۳.۱ است. سال ۲۰۱۸ سرانه پزشک در آمریکا ۲.۶ و در سال ۲۰۱۹ در بریتانیا ۵.۸ بوده است. جالب اینکه سرانه پزشک در کوبا، سال ۲۰۱۸ به ازای هر هزار نفر ۸.۴ اعلام شده است.
واکنش‌های متفاوتی به این طرح افزایش ظرفیت پزشکی نشان‌داده شد و موافقان و مخالفان دلایلی برای دیدگاه خود دارند. چندی پیش کبگانیان دبیر ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور و عضو شورای‌عالی‌انقلاب‌فرهنگی، از موافقان این طرح، با ذکر پیشینه طرح اظهار داشت: «پذیرش پزشکی در سال ۶۷ حدود ۴ هزار و ۶۵۰ نفر بود که در سال ۹۰ هم همین تعداد بوده‌است؛ یعنی بعد از ۲۳ سال علیرغم افزایش تخت‌های بیمارستانی، دانشکده‌ها و اساتید، تغییری در ظرفیت‌های پذیرش رشته‌های پزشکی نداشتیم.»
افزایش جمعیت، کمبود تعداد پزشک در مناطق محروم، فاصله سرانه پزشک در ایران با میانگین جهانی، سالمندی جمعیت در سال‌های آتی و نیاز سالمندان به پزشک و درمان، خروج تعدادی از جوانان کشور برای تحصیل در رشته‌های علوم پزشکی به دلیل عدم‌موفقیت در کنکور و پایین‌تر بودن تعداد پذیرش دانشجوی پزشکی و رشته‌های پیرامونی آن نسبت به کشورهای منطقه، رفع انحصار ایجاد شده توسط وزارت بهداشت و جامعه پزشکی به منظور ایجاد یک بازار با عرضه کم و رقابتی درحوزه سلامت همچنین افزایش قدرت چانه‌زنی بر سر موضوع سلامت مردم از دیگر دلایل موافقان این طرح بوده است.
پنهان شدن پشت شهدا برای افزایش ندادن تعداد پزشک
مخالفان این طرح اما سروصدای بیشتری برپا کردند. مقامات وزارت بهداشت، مجلس، دانشگاه‌ها، نظام‌پزشکی و فرهنگستان علوم‌پزشکی با رویکرد صنفی به مخالفت با این طرح برخاستند و دلایل خود را مطرح‌کردند. سعید نمکی وزیر سابق بهداشت، کمبود پزشک را ناشی از توزیع نامناسب در سطح کشور برشمرد و افزایش کمی را راهکار مناسبی ندانست. همچنین کیانوش جهانپور رئیس سابق مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت در واکنشی متفاوت اذعان‌داشت: «متاسفانه رویکرد ژورنالیستی افراد ناآشنا به موضوع و گردانندگان بازار کاذب کنکور، هزار و یک مشکل بی‌ربط را به ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی تقلی داده است.»
کاهش کیفیت علمی و عملی پزشکی کشور، آسیب بیماران و سقوط سطح سلامت در کشور، «کاهش نشاط بین کسانی که برای ورود به رشته پزشکی در دانشگاه تلاش می‌کنند»، هزینه بالای تربیت نیروی علوم‌پزشکی، نیاز به تجهیزات و فیلد بالینی، نبودن زیرساخت کافی، آزمایشگاه، بیمارستان و کلینیک، افزایش فارغ‌التحصیلان بیکار رشته‌های علوم‌پزشکی، تعیین‌کننده نبودن سرانه پزشک و ترجیح‌داشتن کیفیت از اهم دلایل مخالفان طرح بود.
باقر لاریجانی دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی، در اظهار‌نظری با ارتباط دادن این طرح به سهمیه شاهد و ایثارگر اذعان داشت ایثارگران و خانواده‌های شهدا مورد احترام تمام جامعه هستند و اگر این عزیزان نبودند مرزهای کشور از دست می‌رفت اما باید دقت شود که سهمیه‌ها به نحوی اعمال‌نشود که اختلاف فاحشی بین پذیرفته‌شدگان سهمیه و آزاد در دانشگاه‌ها ایجاد‌شود.
عین‌اللهی وزیر بهداشت، علیرضا مرندی رئیس فرهنگستان‌علوم‌پزشکی، محمد رئیس‌زاده رئیس سازمان‌نظام‌پزشکی و حسینعلی شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به عنوان چهار رکن سلامت کشور طی نامه‌ای این طرح را موجب فرسودگی و آزرده‌شدن جامعه پزشکی در شرایط بعد از کرونا قلمداد‌کردند. در این میان موضوع دندانپزشکی، گرانفروشی خدمات، سرانه پایین ۳۳ دندانپزشک به ازای صدهزار نفر و فاصله زیاد با میانگین جهانی یعنی ۸۰ دندانپزشک، کمتر مورد توجه قرار گرفت. در عین حال جامعه دندانپزشکی بیکار ننشست و شورای صنفی ۳۶ دانشکده، نامه بلند بالایی را علیه افزایش تعداد دندان پزشکان منتشر کرد.
در این نامه علاوه بر دلایلی که در بالا ذکر‌شد، نیاز به تجهیزات، وسایل و ابزارها، مواد دندانی دندانپزشکی، یونیت و آموزش فرد به فرد استاد به دانشجو در دوره بالینی و عدم توسعه متناسب زیرساخت‌ها با این حجم از افزایش پذیرش، کمبود فضای فیزیکی جهت برگزاری کلاس‌ها و امکانات، آموزش چند برابر ظرفیت فعلی، ناکافی‌بودن نسبت استاد به دانشجو مطرح شد. آنان این طرح را نتیجه سیاه‌نمایی یک جریان خاص سیاسی برشمردند، اعلام کردند سکوت نمی‌کنند و از ظرفیت‌های قانونی مانند تحصن و اعتصاب استفاده خواهند کرد.
در مصاحبه با سیدجلال موسوی مدیر‌کل «سیاست گذاری آموزش‌و‌پژوهش شورای‌عالی انقلاب فرهنگی»، مشخص شد با وجود سپری شدن مهلت قانونی وزارت بهداشت، هنوز آیین‌نامه به دبیرخانه شورا ارائه نشده و با ارسال نقطه‌نظراتی، درخواست برگزاری جلسه از سمت وزارت بهداشت داده شده است. به گفته مدیر‌کل سیاست‌گذاری آموزش و پژوهش شورای‌عالی انقلاب فرهنگی دغدغه‌های مطرح‌شده کماکان همان دغدغه‌های صنفی پیش از مصوبه شورا است اما چشم‌انداز مثبتی نسبت به جلسه پیش‌رو و به‌نتیجه رسیدن آیین‌نامه وزارت بهداشت وجود دارد. موسوی همچنین با بیان این که مصوبه لازم‌الاجراست و امکان گریزی وجود ندارد اظهار داشت: «پس از تدوین سیاست افزایش ظرفیت رشته پزشکی، تا رسیدن به مرحله اجرا، مصوبه را راهبری می‌کنیم و نظارت بر اجرای این مصوبه هم به عهده شورا خواهد بود، زیرا ذی‌نفع نمی‌تواند بر اجرای طرح نظارت‌کند و تعارض منافع اتفاق می‌افتد.
کمیسیون اصل 90 ماجرا را جدی بگیرد
از طرفی بیراوند کارشناس حوزه سلامت در مصاحبه با فارس گفت: «وزارت بهداشت از ابتدا نسبت به تدوین آیین‌نامه مقاومت می‌کرد، اکنون نیز میلی به اجرای آن ندارد و به روش‌های مختلف از اجرای آن سر باز می‌زند.» این کارشناس ادامه داد: «اعضای شورای‌عالی‌انقلاب‌فرهنگی، نمایندگان مجلس و کمیسیون اصل 90 باید مصرانه این موضوع را پیگیری و در گام بعد بر نحوه اجرای آن نظارت‌کنند.» بیرانوند در ادامه با اشاره به موضوع توزیع نامتوازن پزشک در کشور و راهکار ارائه شده در مصوبه شورا اذعان داشت: «راهکار وزارت بهداشت برای توزیع متوازن پزشکان دادن پول، امکانات و امتیاز است، در حالی که فرد قرابت فرهنگی با محیط ندارد و راه حل اختلافات با صرف پول زیاد، اشتباه است. لذا راهکار اصلاح از مبدا به صورت تعهدی با اولویت دانشجویان در این طرح دیده شده است.»
وی در ادامه درباره نظارت بر خدمات سلامت و درمان گفت: «نظارت بر ارائه خدمات، امری حاکمیتیست که در حال حاضر به نهادی صنفی سپرده شده است. این نهاد رای خود را از اعضا می‌گیرد و نمی‌تواند نظارت درستی داشته باشد.» بیرانوند همچنین با اشاره به آمار اعلام‌شده و مورد مناقشه در مورد سرانه پزشک در ایران اظهار داشت: «تعداد ۲ پزشک به ازای هزار نفر مطالبه و هدف‌گذاری شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است که بالاتر از میانگین جهانی بوده و اکنون طبق عدد اعلامی وزارت بهداشت ۱.۶ اعلام‌شده اما عدد واقعی حدود ۱.۱ است.»
این بازار هم باید رقابتی شود
خبرنگار فارس تلاش‌کرد نظرات مخالفان طرح را در مقطع کنونی انعکاس‌دهد که حاضر به مصاحبه نشدند. در مجموع از بررسی نظرات موافقان و مخالفان به نظر می‌رسد، درد و درمان در وزارت بهداشت قرار دارد. کمبود کادر پزشکی در کشور و توزیع نامتوازن آن غیرقابل انکار است. افزایش و سالمندی جمعیت به این معضلات دامن خواهد زد. گرانفروشی خدمات، عبور از تعرفه‌های مصوب و نگاه به موضوع درمان به عنوان بازار رقابتی با عرضه کم غیر قابل انکار است. مهاجرت پزشکان در حال حاضر شدت گرفته است اما موضوع کیفیت در آموزش و ایجاد زیرساخت نیز قابل چشم‌پوشی نیست. بدون آموزش مناسب و توجه به فیلد بالینی، نه تنها مشکلات حل نخواهد شد بلکه هزینه مضاعفی نیز به جامعه تحمیل می‌گردد.
به نظر می‌رسد وزارت بهداشت باید با تغییر رویکرد از منظر منافع صنفی به منافع ملی، طرح دغدغه‌ها و مشکلات با نهادهای بالادستی به سمت رفع موانع ساختاری حرکت‌کند و افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی را سریعا در دستورکار قرار دهد. در این راستا، شورای‌عالی‌انقلاب‌فرهنگی، مجلس و کمیسیون اصل 90 باید با استفاده از ظرفیت‌های قانونی خود ضمن نظارت بر اجرای دقیق این مصوبه، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را حمایت و به ایجاد بسترهای مناسب کمک‌کنند.
انتهای پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی افزایش ظرفیت پزشکی شورای عالی انقلاب فرهنگی دانشجوی پزشکی میانگین جهانی سرانه پزشک افزایش ظرفیت وزارت بهداشت پزشک در کشور طرح افزایش تعداد پزشک علوم پزشکی اعلام شده هزار نفر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۷۸۴۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پزشکی به شرط کسب درآمد
کنکور تجربی در حالی همچنان پرمتقاضی‌ترین بخش آزمون سراسری است که چهره‌های نظام سلامت با اشاره به خالی ماندن ظرفیت در رشته‌های کم‌درآمد نسبت به آینده پزشکی کشور نگرانند. - اخبار رسانه ها -
به گزارش گروه رسانه‌های خبرگزاری تسنیم، دومین و آخرین روز نوبت دوم کنکور 1403 با شرکت بیش از نیم میلیون داوطلب در گروه آزمایشی علوم تجربی برگزار شد تا پرونده کنکور امسال بسته شود. نکته قابل تأمل اینکه در همین روز‌ها و در شرایطی که گروه علوم تجربی با بیش از 501 هزار داوطلب بیشترین تعداد داوطلب را در کنکور 1403 به خودش اختصاص داده و همچنان پرمتقاضی‌ترین گروه در میان گروه‌های آموزشی آزمون ورودی دانشگاه‌ها به شمار می‌رود، رئیس سازمان نظام پزشکی یک‌بار دیگر از خالی ماندن ظرفیت‌های پزشکی در رشته‌های قلب و عروق ابراز نگرانی کرد. نامعادله پر متقاضی‌ترین گرایش در کنکور ورودی به دانشگاه و خالی ماندن صندلی‌ها در تحصیلات تکمیلی و آزمون دستیاری پزشکی در کنار انصراف چیزی نزدیک به نیمی از پزشکان عمومی از طبابت و روی آوردن به مشاغل دیگر موضوعی است که ریشه‌یابی آن می‌تواند راه‌حل آن را در دسترس‌تر کند.
ماجرای خالی ماندن برخی از رشته‌های پزشکی در دوره دستیاری و نگرانی از آینده پزشکی کشور موضوعی است که مدت‌هاست به دغدغه‌ای جدی تبدیل شده‌است. در حالی که در چنین روز‌هایی می‌توان به عینه شاهد سر و دست شکستن دانش‌آموزان و والدین آنها برای شرکت در کنکور تجربی و ورود به رشته پزشکی است، اما پس از ورود به دانشگاه و فارغ‌التحصیلی از این رشته و برای ادامه تحصیل در دوره تخصص به یکباره همه چیز تغییر می‌کند. این سر و دست شکستن‌ها اگرچه برای رشته‌های پول‌سازی همچون جراحی پلاستیک و ترمیمی ادامه دارد، اما رشته‌های پر‌ریسک‌تر مانند کودکان، قلب یا بیهوشی جزو رشته‌هایی هستند که اقبالی به آنها نیست و چند سالی می‌شود صندلی‌های این رشته‌ها خالی می‌ماند. ماجرا به گونه‌ای پیش رفته که کم‌کم این نگرانی به شکل جدی‌تر مطرح می‌شود که قرار است آینده پزشکی کشورمان به کجا برسد؟!
وقتی همه نگرانند
«گرایش به پزشکی در حال رنگ باختن است. باید نگران آینده پزشکی باشیم.» این جمله‌ای است که ایرج فاضل، رئیس جامعه جراحان ایران می‌گوید. الان در برخی رشته‌های مهم و حیاتی مثل جراحی عروق، جراحی کودکان، حتی یک داوطلب برای تحصیل نداریم. انگیزه‌ای نیز برای ورود به رشته‌های پر زحمت و طولانی‌مدت وجود ندارد، ولی برعکس در رشته‌هایی مانند جراحی پلاستیک و امثال آن داوطلبان فراوانی وجود دارد.
رئیس جامعه جراحان ایران با بیان اینکه باید شرایط تشویق‌کننده باشد تا انگیزه کافی با امکانات تشویقی برای ورود پزشکان به رشته‌های تخصصی پر زحمت و طولانی‌مدت برقرار شود، می‌افزاید: «باید برای افرادی که بخش عمده‌ای از عمر خود را صرف تحصیل یک دوره تخصصی دشوار و طولانی می‌کنند، انگیزه‌های قوی ایجاد کرد؛ وقتی وضعیت معیشتی و زندگی نسل فعلی پزشکان مطلوب باشد، این یک انگیزه خوب و اثرگذار برای جذب و ماندگاری پزشکان جوان خواهد بود. باید سیاستگذاری‌ها طوری برنامه‌ریزی شود تا جامعه از این بابت صدمه نبیند.»
خالی ماندن مجدد صندلی‌های تخصص قلب
محمد رئیس‌زاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران هم در سخنرانی‌اش در کنگره مشترک قلب و عروق ایران از خالی ماندن ظرفیت‌های پزشکی در رشته‌های قلب و عروق ابراز نگرانی کرد.
به گفته رئیس کل سازمان نظام پزشکی ایران به رغم وجود 100 هزار پزشک عمومی در کشور، ظرفیت برخی رشته‌های تخصصی در حد زیر 40 درصد پر می‌شود. امسال در رشته مهم جراحی قلب و عروق حدود 30 درصد ظرفیت تربیت نیروی جراح قلب در کشور پر شد، در جراحی قلب اطفال اوضاع به مراتب نگران‌کننده‌تر است، در جراحی عروق تقریباً به عدد صفر نزدیک شده‌ایم، در رشته بیهوشی 20 درصد، در رشته اطفال 36 درصد، در طب اورژانس زیر 5 درصد ظرفیت‌ها پر شده‌است.
وی با بیان اینکه مهاجرت شغلی و جغرافیایی هشدار‌ها را به صدا در آورده است، افزود: «بی‌توجهی مفرط به اقتصاد سلامت و کاهش سهم سلامت از تولید ناخالص داخلی، به ادامه خدمات در بخش دولتی و خصوصی آسیب‌های جدی وارد کرده‌است.»
از نگاه رئیس‌زاده دلیل این کم‌اقبالی به رشته‌های پزشکی عدم اجرای قوانین بالادستی از جمله اجرای سیاست‌های کلی سلامت ابلاغی رهبری، عدم به روزرسانی قوانین قدیمی مثل طرح ضریب K، مداخلات غیر‌تخصصی خلاف قانون، وضعیت نیروی انسانی حوزه سلامت و زنجیره تربیت نیروی متخصص در نظام سلامت کشور را از هم گسسته است.
پزشکی به شرط درآمد
تا اینجای کار به نظر می‌رسد ماجرای کم اقبالی به پزشکی در برخی از رشته‌های تخصصی خلاصه شود. به طور خاص رشته‌هایی که چندان پردرآمد نیستند. درست شبیه رشته اطفال یا بیهوشی و حتی رشته قلب. ماجرا به قدری جدی است که گزارش‌هایی از روی آوردن برخی متخصصان قلب به تزریق ژل و بوتاکس حکایت دارد! ماجرایی که اثبات می‌کند یکی از اصلی‌ترین دلایل کم‌اقبالی به برخی رشته‌های تحصیلی مسائل مالی و آلوده‌شدن دامن پاک طبابت به انگیزه‌های مالی است، به گونه‌ای که این ماجرا توانسته آموزش پزشکی را هم تحت‌تأثیر قرار دهد.
حکایت کم‌اقبالی به پزشکی و طبابت، اما به تخصص خلاصه نمی‌شود و پزشکان عمومی یعنی همان گروهی که برای دکتر شدن در سال‌های کنکور سر و دست می‌شکاندند و تمام هم و غمشان را برای قبول‌شدن در کنکور گذاشته‌اند.
آنطور که بابک پورقلیچ، پزشک عمومی و رئیس دفتر تهران انجمن پزشکان عمومی بر اساس آمار سازمان نظام پزشکی، بیش از 95 هزار پزشک عمومی در کشور داریم که 40 تا 45 هزار نفر از آنها مشغول طبابت هستند و بقیه یا دیگر طبابت نمی‌کنند و همان‌طور که گفتم، به مشاغل دیگر رو آورده‌اند یا خیلی از آنها هم از کشور مهاجرت کرده‌اند.
از نگاه وی پزشک عمومی در کشورهای دیگر جایگاه والایی دارد و مردم جایگاه او را قبول دارند. در ایران، اما تعریف نشده که پزشک عمومی چکاره است.
به همین خاطر هم در ایران - به‌خصوص در شهر‌های بزرگ - اگر فردی بیمار شود، در بسیاری از موارد برای ویزیت نزد پزشک عمومی نمی‌رود و مستقیم سراغ متخصص و فوق‌تخصص می‌رود. در حالی که طبق سیستم ارجاع، شما اول باید نزد پزشک عمومی بروید و او تشخیص دهد که لازم است پیش متخصص بروید یا نه؟
چرخه معیوب
شاید اگر پزشک خانواده و نظام ارجاع اجرایی می‌شد، بخشی از این چالش‌ها در کشورمان حل‌شده و بهتر می‌شد نظام سلامت را مدیریت کرد. بدین معنا که مردم در سطح اول به پزشکان عمومی مراجعه می‌کردند و در سطوح بعدی با واقعی‌شدن یا همان افزایش تعرفه‌ها فقط کسانی راهی مطب متخصصان می‌شدند که واقعاً به درمان‌های تخصصی نیاز دارند و از همه مهم‌تر بیمه‌ها هم پای کار می‌آمدند. این چرخه، اما معیوب است. به همین خاطر هم خانواده‌ها با تصور پول‌سازی و آینده‌دار بودن و منزلت اجتماعی پزشکان اصرار دارند فرزندانشان در رشته‌های پزشکی درس بخوانند و همچنان کنکور تجربی پرمتقاضی‌ترین رشته کنکور است. رشته‌ای پر متقاضی که شاید همیشه آن درآمد رؤیایی مد‌نظر بچه‌ها و خانواده‌ها را نداشته‌باشد!
منبع: جوان
انتهای پیام/
فرایند مشاهده و تأیید سوابق تحصیلی داوطلبان کنکور آغاز شد