به نقل از «جماران»

آیین مسلمانی؛ حقوق انسانها در کلام رسول اکرم (ص) -13 | دوازدهمین حق: «حق اجابت دعوت، تکبّر ناشی از حقارت است»/ به قلم سید حسن خمینی

تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۹۳۴۵۲

حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی در سلسله یادداشت های دیگری با عنوان" آیین مسلمانی حقوق انسانها در کلام رسول اکرم (ص)" به بازخوانی معارف رمضانی اسلام می پردازد.

یادداشت های یادگار امام با این عبارات آغاز می شود: "ماه مبارک رمضان در پیش است و همه باید خویشتن را برای استفاده از آن آماده کنیم. ماهی که ابواب رحمت الهی در آن گشوده می شود و طالبان معرفت بیش از هر زمان دیگر امید دارند تا با اجابت دعوت خداوند، به مطلوب خویش رهنمون شوند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

امسال نیز نگارنده بر آن است که از خرمن معارف اسلامی، هر روز چند سطری را تقدیم دوستان کند. باشد که از نفحات قدسیه ای که در این ماه می وزد، شمیمی نیز نصیب ما شود و از مطالعه آن چه می نویسیم، اثری در جان خسته بنشیند."

 

بدین ترتیب، از امروز تا آخرین روزماه مبارک رمضان ، هر روز، یادداشتی به قلم حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی در پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران منتشر می شود که بخش سیزدهم آن در ذیل می آید:

 

 

دوازدهمین حق

یجیب دعوته

«حق اجابت دعوت، تکبّر ناشی از حقارت است»

 

از زمره حقوق مسلمان بر برادرانش آن است که دعوت او را اجابت کرده و به آن پاسخ مثبت دهند. در این باره روایات بسیاری وارد شده است. [1] از جمله آن که از رسول اسلام صلی الله علیه و آله روایت شده است که: «به حاضران و غایبان امت خود سفارش می کنم که دعوت مسلمانان را، گرچه از فاصله پنج میل، بپذیرند؛ زیرا این کار جزو دین است.» [2] و باز هم ایشان می فرمایند: «از ادب به دور است ... که مردی به میهمانی دعوت شود و نپذیرد یا بپذیرد و از غذای آن نخورد.» [3] و می فرمایند: «اگر مؤمنی مرا به خوردن پاچه گوسفندی دعوت کند، می پذیرم؛ که این کار جزو دین است.» [4] هم چنان که از امام صادق علیه السلام روایت کرده اند که: «یکی از حقوق واجب مؤمن بر مؤمن، این است که دعوت او را بپذیرد.» [5]

البته در اینجا لازم است توجه کنیم که دعوت انسان های فاسق، نه تنها لازم نیست مورد اجابت واقع شود، بلکه در روایات از آن ها نهی شده است. چنانکه پیامبر صلی الله علیه و آله می فرمایند: «خداوند از این که من از غذای کافران و منافقان استفاده کنم، ابا دارد.»[6] و هم ایشان به ابوذر سفارش کرده اند که از غذای مردمان فاسق تناول نکند. [7]

در این باره می توان گفت اجابت دعوت مؤمن باعث رفت و آمد میان برادران دینی می شود و محبت را در میان آن ها زیاد می کند و به همین سبب نیز انسان باید از مراوده با کسانی که آدمی را از راه راست منحرف می کنند، چشم پوشی کرده و آن را به حداقل تقلیل دهد.

در روزهای گذشته درباره میزان اهمیت دوست و رفیق در تربیت سخن گفتیم و اینک تنها به این گفته امیرالمؤمنین علیه السلام بسنده می کنیم که: «بر اثر معاشرت با نابخردان، اخلاق فاسد می شود و بر اثر همدمی با خردمندان، اخلاق به درستی می گراید. مردمان گونه گونند و هر کس بر گونه (ساختار) خود عمل می کند. مردم با هم دوستی می کنند؛ پس هر کس دوستیِ او برای غیر خدا باشد، آن دوستی به دشمنی می انجامد و این سخن خدای تعالی است که: دوستان در آن روز با هم دشمنند، مگر گروه پرهیزگاران.» [8]

نکته: این که کسی از شما دعوت می کند که به منزل او بروید و بر سفره او بنشینید می تواند ناشی از علل متعددی باشد. گاه دعوت کننده قصد آن دارد که به شما احترام بگذارد و گاه می خواهد از مجالست شما بهره مند شود و گاهی نیز می خواهد در آن جلسه، مشکلات خویش را برای شما مطرح کند و از مشورت شما استفاده کند و یا از کمک شما برخوردار شود. و گاهی هم درصدد آن است که با این مهمانی، در میان خانواده و آشنایانش منزلتی پیدا کند.

در همه این موارد ـ و موارد دیگری که می توان برشمرد ـ دعوت کننده به نوعی به شما احتیاج دارد و حضور شما برای او مغتنم و پر فایده است. و ردّ دعوت او، دوری جستن از «برآورده ساختن حاجت برادر دینی» است، امری که بسیار در اخلاق اسلامی نکوهیده و زشت دانسته شده است تا آن جا که امام کاظم علیه السلام می فرمایند: «کسی که توانایی برآوردن حاجات برادرانش را داشته باشد و این کار را انجام ندهد، از ولایت خدا خارج شده است.» [9] ضمن این که ردّ دعوت ـ در صورتی که دعوت کننده مؤمن باشد و مراوده با او ضرری برای ایمان شما نداشته باشد ـ در بسیاری از اوقات بی احترامی به دعوت کننده است و چه بسا نوعی تکبّر و خود بزرگ بینی به حساب آید. به این معنی که «دعوت شده» شأن خود را بالاتر از هم نشینی با «دعوت کننده» به حساب آورد. لازم به ذکر است که این خود از بیماری های روحی است که باید همه به درمان آن قیام کنیم.

رسول خدا صلی الله علیه و آله به ابوذر می فرمایند: «ای ابوذر! هرکس بمیرد و در دلش ذره ای تکبّر باشد، بوی بهشت را استشمام نمی کند مگر این که پیشتر توبه کند. ... کبر، آن است که حق را فروگذاری و به ناحق روی آوری و به مردم با این دید نگاه کنی که هیچ کس آبرویش چون آبروی تو نیست و خونش همانند خون تو نمی باشد.» [10] و امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمایند: «از تکبّر بپرهیز چراکه بزرگترین گناه و نکوهیده ترین عیب هاست.» [11] و هم ایشان در نهج البلاغه به انسان ها هشدار می دهد که: «نخوت و غرور از تلقینات شیطان است و آدمی باید فروتنی پیشه کند.» [12] و امام صادق علیه السلام می فرمایند: «هر کس از کبر و خود بزرگ بینی رهایی یابد به بزرگواری دست می یابد.»[13] و از ایشان روایت شده که هر کس مردم را خوار شمارد و حق را نشناسد، لعنت شده است.» [14]

نکته دیگر این که فراموش نکنیم کسی که تکبّر می ورزد ـ تا جایی که خود را به آن پایه از اهمیت می پندارد که از پذیرش دعوت برادرش سر می زند ـ به فرموده امام صادق علیه السلام حقیر است. ایشان می فرمایند: «هیچ کس تکبّر نکرد مگر به سبب آن که احساس حقارت [در درون خویش] دارد.» [15] و امیرالمؤمنین علیه السلام می فرمایند: «هر متکبّری حقیر و پست است.» [16]

آخرین نکته این که در میهمانی ها باید از تجمّل گرایی پرهیز داشت. رسول اکرم صلی الله علیه و آله در این باره از به زحمت افتادن صاحب خانه نهی کرده اند. [17] و از امام هشتم روایت شده است که: «مردی امیرالمؤمنین علیه السلام را به میهمانی دعوت کرد. حضرت فرمود می پذیرم به شرط این که سه قول به من بدهی. عرض کرد: چه قولی ای امیرالمؤمنین؟ فرمود: از بیرون چیزی برای من تهیه نکنی، حاضریِ خانه ات را از من دریغ نکنی و به زن و فرزندانت اجحاف ننمایی. عرض کرد: قبول می کنم ای امیرالمؤمنین. پس علی بن ابی طالب علیهما السلام دعوت او را پذیرفت.» [18] نیز حارث اعور می گوید: «امیرالمؤمنین علیه السلام نزد من آمد. من عرض کردم: یا امیرالمؤمنین به منزل من تشریف بیاورید. فرمود: به این شرط می آیم که حاضریِ خانه ات را از من دریغ ننمایی و از بیرون هم چیزی تهیه نکنی.» [19]

[1] . وسائل الشیعه، ج16، ص427 و ج24 ، ص271 / المحاسن، ج2، ص411.

[2] . المحاسن، ج2، ص180 / ترجمه میزان الحکمه، ج7، ص3275.

[3] . قرب الاسناد، ص60 / ترجمه میزان الحکمه، ج7، ص3275.

[4] . المحاسن، ج2، ص180 / ترجمه میزان الحکمه، ج7، ص3275.

[5] . المحاسن، ج2، ص179 / ترجمه میزان الحکمه، ج7، ص3275.

[6] . المحاسن، ج2، ص180.

[7] . بحار الانوار، مرحوم مجلسی، ج77، ص84.

[8] . بحار الانوار، مرحوم مجلسی، ج78، ص82 / ترجمه میزان الحکمه، ج6، ص3011.

[9] . کافی، مرحوم کلینی، ج2، ص196.

[10] . بحار الانوار، مرحوم مجلسی، ج77، ص90.

[11] . غرر الحکم، ح2652.

[12] . نهج البلاغه، خطبه192.

[13] . بحار الانوار، مرحوم مجلسی، ج78، ص229.

[14] . کافی، مرحوم کلینی، ج2، ص311.

[15] . کافی، مرحوم کلینی، ج2، ص312.

[16] . غرر الحکم، ح6837.

[17] . کنز العمال، هندی، ح25875.

[18] . عیون اخبار الرضا علیه السلام، ج2، ص42.

[19] . المحاسن، ج2، ص187 / ترجمه میزان الحکمه، ج7، ص3277.

 

منبع: جماران

کلیدواژه: افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان مقدماتی جام جهانی واردات خودرو ویروس کرونا سید حسن خمینی پیامبر اسلام افغانستان سهام عدالت لیگ برتر لیگ قهرمانان مقدماتی جام جهانی واردات خودرو ویروس کرونا امیرالمؤمنین علیه السلام علیه السلام می فرمایند صلی الله علیه و آله بحار الانوار مرحوم مجلسی اجابت دعوت دعوت کننده دعوت او

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۹۳۴۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حضرت نجمه خاتون علیهاالسلام، مصداقی برای آیه شریفه تطهیر است

در این مجلس با شکوه که جمعی از فقهای گرانقدر، علمای اعلام، اساتید حوزه و دانشگاه، محققان و اندیشمندان و شعرای آئینی از شهرهای مختلف ایران و سایر کشورها حضور داشتند، آیت الله حاج سید حجت موحد ابطحی، در بیاناتی به عظمت حضرت نجمه خاتون سلام الله علیها پرداخت و ضمن تجلیل از نویسندگان، شعرای آئینی، هنرمندان و... که با ارائه آثار فاخر خود گام های مؤثری در معرفی مقام والای آن حضرت برداشتند، از حیات امام رضایی (بدواً و نشوا و مقاما) مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی قدس سره سخن گفتند و برکات زندگی ایشان را بر شمردند.
هم‌چنین پیام مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی کریمی جهرمی مدظله‌العالی در این جلسه قرائت شد. 
شایان ذکر است که به همین مناسبت بیش از صد اثر اعم از مقالات علمی و ادبی ارائه و در آینده نزدیک منتشر می شود.
پیام معظم له بشرح ذیل است:

بسم الله الرحمن الرحیم

الأُمُّ مَدرَسَةٌ إِذا أَعدَدتَها
أَعدَدتَ شَعباً طَیِّبَ الأَعراق

مادر، مدرسه و مکتبی است که اگر آن را به شایستگی آماده سازی، نسلی را که از تمام رگ و ریشه‌های او طهارت و پاکی می‌جوشد فراهم آورده‌ای

اقدام مبارک و مسعود پاسداشت مقام و منزلت بانوی معظم آسمانی حضرت نجمه خاتون سلام الله علیها را به برگزار کنندگان عزیز و گرامی آن تبریک عرض می‌نمایم.
شرف بانوان جهان حضرت نجمه سلام الله علیها که گاهی به عنوان ام البنین نیز از ایشان تعبیر شده است مادر والامقام امام و پیشوای مهربانمان حضرت ابالحسن الرضا علیه الاف التحیه و الثنا و کریمه اهل بیت علیهم السلام، حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیهاست و ازین رو برای همگان، تعظیم و تکریم از این مجلله ی دوران امری لازم و مهم می‌باشد.
محدث بزرگوار قمی قدس سره نقل فرمودند که حمیده مادر امام کاظم علیه السلام در خواب مشرف به حضور رسول الله صلی الله علیه واله گردید و پیامبر به او فرمود: یا حمیدة هبی نجمة لابنک موسی فانّه سیلد منها خیر أهل الأرض؛ ای حمیده! نجمه را به فرزندت موسی علیه السلام ببخش؛ زیرا در این صورت به زودی از او فرزندی متولد خواهد شد که بهترین و برترین اهل زمین است. حضرت حمیده این فرمان را به جان اطاعت کرد و کنیز را به حضرت موسی بن جعفر بخشید و از آن بانوی آسمانی، حضرت رضا علیه السلام تولد یافت و پس از این تولد مقدس، امام موسی بن جعفر علیه السلام او را طاهره نامیدند و با این اقدام خود حضرت نجمه مادر امام رضا علیهم السلام را از جنس عزیزان خدا دانستند که در شان آنها آیه تطهیر نازل شده است و از همه عیوب و آلودگی‌ها پاک و منزه است و طاهر و مطهر می‌باشد و در نتیجه برای آیه تطهیر مصداق و نمونه‌ای تازه پیدا شد.
این بانوی معظمه حامل عنصری الهی و آسمانی یعنی حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه السلام بودند و امامی را در دل پروراندند که پیامبر صلی الله علیه و آله او را بهترین خلایق در زمین بعد از موسی بن جعفر علیه السلام معرفی فرمودند. خداوندا! دل همه ما از یاد و نام این بانوی بهشتی بی تاب است. به حرمت نام فرزند ایشان و به پاس اقدامی که در راستای بزرگداشت چنین انسان آسمانی در حال انجام و برگزاری است دل‌های همه مردم عزیزمان را به هم نزدیک فرما و قلوب جوانان عزیز کشور را از ضربه‌هایی که از سوی دشمنان تشیع به اعتقادات آنان وارد می‌شود مصون و محفوظ قرارده و مردم رنج کشیده ی ما را از مشکلات مادی گوناگون و فوق تصوری که آنها را محاصره کرده است رهایی ببخش! موفقیت روزافزون همه عزیزان که در این اقدام مهم و مشحون از قداست همکاری می‌نمایند را از خدای متعال و از فرزند بی مثال آن فخر بانوان جهان و آبروی انسانیت و محبوب ملکوتیان حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام خواهانم. رحمت و درود خدا بر طراح این اندیشه عالم پاک دل و مخلص آیت الله حاج آقا حجت ابطحی دامت افاضاته.

علی کریمی جهرمی 
شوال المکرم ۱۴۴۵