گل و گیاه دامن زاگرس را نتکانیم
تاریخ انتشار: ۴ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۸۵۹۹۶۲
بازار بی در و پیکر گیاهان دارویی به قیمت تخریب منابع طبیعی داغ شده است.
به گزارش ایران اکونومیست، روزنامه ایران نوشت: «زاگرس شاهد عریانی خود از گیاهان دارویی و خوراکی است که طی سالیان در دامن پرورده؛ دامن پربرکتی که قرن‌هاست مردم ساکن ارتفاعاتش از آن سیراب می‌شوند و روزی می‌گیرند. اما اتفاقی که در ارتفاعات این رشته‌کوه و در استان‌های ساکن آن مانند کهگیلویه و بویراحمد در حال وقوع است، نگران‌کننده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نیکخو با آماری که از سازمان منابع طبیعی و دانشگاه یاسوج گرفته است از دو هزار و ۱۰۰ گونه گیاه خوراکی و دارویی در عرصه طبیعی استان می‌گوید که حداقل ۴۷۰ گونه آن خواص دارویی ثبت شده و پشتوانه تحقیقاتی و علمی در آزمایشگاه دارند: «این یک سرمایه ارزشمند است که روزبه‌روز در حال مصرف است و سیاست و مدیریت مناسبی برای رشد مجدد آنها وجود ندارد. ما ۴۶ گونه گیاه دارویی و گیاهی بومی در استان داریم. سه گونه گیاه کمیاب دنیا را داریم به نام‌های «آنغوزه»، «باریجه» و «گزانگبین» که در ارتفاعات بالای دوهزارمتری رشد می‌کنند و جزو گیاهان کمیاب هستند اما سوءمدیریت و برداشت بی‌رویه باعث شده سطح تراکم این سه گیاه همچون دیگر گیاهان دارویی و خوراکی کم شود.»
نیکخو آتش‌سوزی‌ها، آفرودسواری در ارتفاعات و مناطق کوهستانی همچنین گردشگرانی که با ناآگاهی و نبود اطلاع‌رسانی خیلی از این گیاهان را می‌کنند و با خود می‌برند از جمله دلایل انقراض این موجودات ارزشمند می‌داند. گردشگرانی که حتی به «لاله واژگون» که از نظر گذشتگان گیاه خوش‌یمنی نیست هم رحم نمی‌کنند و هر کدام یک بغل از آنها را با خود می‌برند: «ما حیوانات وحشی گیاهخوار یا همه‌چیزخواری داریم که از گیاهان تغذیه می‌کنند. در طبیعت گرمسیری ما یک گیاه خوراکی داریم به نام «ریواس» که همه جا هم هست و خرس و روباه از آن برای تأمین آب بدنشان استفاده می‌کنند. گیاهانی در طبیعت وجود دارند که گراز از آن استفاده می‌کند و به زندگی ادامه می‌دهد و زاد و ولد می‌کند. اگر این گیاه در طبیعت نباشد دیگر گرازی نخواهد بود که غذای گرگ و پلنگ شود و چرخه اکوسیستم به هم می‌ریزد. این گیاهان تنها برای ما نیستند، خزندگان و پرندگان هم از این گیاهان استفاده می‌کنند تا نسل خود را ادامه دهند.»
نیکخو به استناد آمارهایی که سازمان منابع محیط زیست با کمک دانشگاه یاسوج از تراکم گیاهان به دست آورده از انقراض و خطری که طبیعت زاگرس را تهدید می‌کند، حرف می‌زند: «در استان ما در کوه سیاه شهرستان لنده و چاروسا «بیلهر یا کندل کوهی» منقرض شده است. تراکم گیاه دارویی «بن سرخ» و «موسیر وحشی» ۷۰ درصد نسبت به ۱۰ سال قبل کاهش داشته است. «موسیر وحشی» کوه سیاه یکی از با کیفیت‌ترین موسیرهای طبیعی و وحشی دنیا است.»
او از بازار پرسودی حرف می‌زند که در حال جاروکردن عرصه‌های طبیعی از گیاهان گرانبهاست: «متأسفانه افرادی که محلی نیستند با ماشین‌های آفرود از اطراف می‌آیند و به شکل انبوه برداشت می‌کنند. با توجه به شکل‌گیری چنین بازاری، آنها با مبلغ اندکی بخشی از جمعیت محلی را هم به خدمت می‌گیرند و از آنها می‌خواهند در دامنه‌ها برداشت کنند و بعد به صورت گونی در ماشین به شهرهای مختلف بفرستند. بعضی گونه‌های گیاهی دارویی را که ۲۰ میلیون تومان می‌ارزد با یکی، دو میلیون به دست می‌آورند.»
او از سوداگرانی می‌گوید که از خوزستان به وسیله ماشین‌های آفرود از جاده‌های خاکی دیشموک وارد استان می‌شوند و با گونی‌های پر باز می‌گردند: «در نگاه به آینده محیط زیست و تنوع زیستی باید بازنگری کنیم. باید برنامه مدون داشت. نباید به بهانه اشتغالزایی به طبیعت ضربه زد و در اراضی ملی دانه ریخت و کشت کرد و به مردم گفت بروید برداشت کنید. این گونه نه اشتغالی می‌ماند نه توسعه‌ای اتفاق می‌افتد و چند سال دیگر همه چیز از بین می‌رود. این اتفاق باید در زمین‌های کشاورزی بیفتد نه منابع طبیعی تا یک کار حسابی اقتصادی باشد و شرکت‌های دانش‌بنیان هم بیایند در حوزه تخصصی ادامه بدهند.»
امید سجادیان، فعال محیط زیست یاسوج، دلایل انقراض برخی گونه‌ها را برداشت بیش از حد آنها می‌داند. در حالی که گیاه در حال گل‌دادن است و هنوز فرصت تخم‌ریزی و احیای خود را ندارد: «کرفس، آنغوزه، کنگر وحشی، ریزک، آویشن دنایی، هلمه رازیانه، پنیرک و ... همه اینها گونه‌هایی هستند که متأسفانه به دلیل برداشت بی‌رویه یا از بین رفته یا در حال ازبین‌رفتن هستند و برنامه خاصی برای احیای این گونه‌ها نیست؛ در حالی که می‌شود بعضی از این گونه‌ها را در جنگل کاشت تا مردم بهره‌برداری کنند اما برنامه‌ای نیست و این کار هم به صورت شغل کاذب در آمده است.»
آن طور که سجادیان می‌گوید کار به جایی رسیده است که اگر بفهمند در کوه‌ها یک گونه گیاهی مانند «جاشیر»، «بیلهر» و «قارچ» هست گروه‌های زیادی با ماشین وارد عرصه‌های طبیعی و جنگلی می‌شوند و تا جایی که می‌توانند برداشت می‌کنند و حتی یکدانه را هم نمی‌گذارند که بعداً بتواند بذر بدهد تا برای سال‌های آینده برداشت کنند. این رفت‌وآمدهای گروهی همچنین باعث پاکوب شدن عرصه‌های طبیعی، آتش‌سوزی‌های غیر عمد و ناامن‌شدن مناطق مرتفع برای حیوانات و جانوران می‌شود: «الان در شهر یاسوج چهارراه سبزی‌فروشان آزادانه این گیاهان را می‌فروشند و آن قدر استقبال زیاد است که تا ساعت ۱۰ شب مشغولند.» بسیاری از مردم محلی به خاطر غذاهای سنتی از این گیاهان استفاده می‌کنند و این تقاضای بالا باعث به وجود آمدن بازار پرسودی شده است.
سجادیان پیشنهاد می‌دهد که با آموزش به مردم می‌توان بعضی از این گونه‌ها را در زمین‌های کشاورزی یا باغ‌ها کاشت و به فروش رساند تا به منابع طبیعی آسیب نرسد: «حالا این گیاهان به همه جا برده می‌شود. حتی در استان‌های همجوار هم بعضی گونه‌ها منقرض شده‌اند چون به همه استانها رفته و کنده شده‌اند. برای مقابله با این وضعیت که آینده خطرناکی را ترسیم می‌کند هم برنامه و هم برخورد و هم آموزش برای رسیدن به یک درآمد پایدار مؤثر خواهد بود.»
رضا سعادت‌منش، فعال محیط زیست، که ساکن لرستان است بهترین راه برای اصلاح این وضعیت را در مرحله اول توانمندسازی جوامع محلی و در مرحله دوم ایجاد مشاغل مکمل و مشاغل جایگزین می‌داند. او فشارهای اقتصادی و بیکاری را از دلایل این وضعیت می‌داند: «تب گسترده‌ای بین مردم برای خریدوفروش و مصرف گیاهان دارویی به وجود آمده که این هم تأثیر به‌سزایی دارد؛ به‌ویژه این که در شبکه‌های اجتماعی بازار پر زرق و برقی برای مردم به وجود آمده که آنها را به مصرف بیشتر تشویق می‌کند.»
او سازمان منابع طبیعی کشور را در خط مقدم اصلاح این وضعیت می‌داند؛ سازمانی که از نظر او در میان شانه‌خالی‌کردن سازمان‌های دیگر باید با ایجاد پروژه‌های مختلف مردم را از این روند خارج و به سمت کارهای دیگر سوق دهد: «قیمت‌هایی که هر روز بالاتر می‌رود وسوسه کننده است. گیاهانی مثل «سریش»، «پای قاضی» و «قارچ» بیشترین آمار تخریب را دارند. «کنگر»، «موسیر» و «سیر وحشی» هم به‌شدت تحت تخریب هستند. ما زمانی در لرستان عرصه‌های وسیع موسیر را شاهد بودیم که دیگر یا نمی‌بینیم یا خیلی کم می‌بینیم.»
او معتقد است تا زمانی که مردم محلی را درک نکنیم و به فکر یک اقدام ملی برای بهترشدن معیشت آنها نباشیم اوضاع بدتر خواهد شد.»
منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: گیاهان دارویی ، دامنه های زاگرس
منبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: گیاهان دارویی دامنه های زاگرس گیاهان دارویی منابع طبیعی گونه گیاه محیط زیست گونه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۸۵۹۹۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایران رتبه چهارم علم گیاهان دارویی و طب سنتی دنیا
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری از کسب رتبه چهارم جهانی تولید علم در حوزه تولید گیاهان دارویی و طب سنتی از سوی محققان ایرانی خبر داد. - اخبار اجتماعی -
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، محمدرضا شمس اردکانی؛ دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری از کسب رتبه چهارم جهانی تولید علم در حوزه تولید گیاهان دارویی و طب سنتی از سوی محققان ایرانی خبر داد.
شمس اردکانی خاطرنشان کرد: ما از نظر علمی و عملی جایگاه خوب و رتبه ممتاز و بین‌المللی قابل قبولی در حوزه گیاهان دارویی کسب کرده‌ایم.
وی با بیان اینکه سابقه استفاده از گیاهان دارویی و طب سنتی در این حوزه چند هزار ساله است، افزود: پس از تشکیل دانشکده‌های طب سنتی در سال 1386 با توفیق بسیار خوب و شتاب مناسبی در حوزه تولید علم در دنیا خودمان را نشان دادیم و از دو سال پیش (2022) تاکنون توانستیم رتبه چهارم دنیا را کسب کنیم که این موفقیت بسیار ویژه‌ای است.
شمس اردکانی تصریح کرد: ستاد اقتصاد دانش بنیان گیاهان دارویی و طب سنتی در حوزه معاونت علمی ریاست جمهوری تلاش و عزم جدی دارد که در پازل ایران قوی بتواند موضوع و سرفصل بسیار مهم در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی داشته باشد.
وجود 1200 گیاه دارویی در ایران/ رتبه چهارم کشور در تولید علم طب سنتیدبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان گیاهان دارویی در ادامه بیان کرد: در این راستا ما شرکت‌های دانش‌بنیان خوبی داریم که در حوزه تولید و فرآوری و استخراج فعالیت می‌کنند و ستاد نیز از آنها حمایت خواهد کرد.
به گفته وی، مردم در ایران از نظر فرهنگی و تمدنی و سابقه، دید خوبی نسبت به عطاری‌ها دارند و عطاری‌ها توانسته‌اند در بیشتر موارد اعتماد و رضایت مردم را جلب کنند.
وی مطرح کرد: شرکت‌های دانش‌بنیان به خوبی در حوزه‌های مختلف تلاش کرده اند و ما باید در حال حاضر با دست به دست هم دادن و ظرفیت‌های افزوده کار را پیش ببریم. در سال‌های اخیر بازگشت به طبیعت در همه حوزه‌ها پررنگ شده و امیدواریم با تلاش خودمان و به‌کارگیری همه ظرفیت‌ها در این زمینه موفق‌تر از پیش عمل کنیم.
شمس اردکانی، طب سنتی ایرانی را سلامت‌محور دانست و افزود: بسیاری از آموزه‌‌های طب سنتی ایران مبتنی بر اصلاح سبک زندگی است و با توجه به ریشه‌دار بودن این آموزه‌ها در فرهنگ مردم، قابلیت پذیرش خوبی دارد و دسترسی به خدمات آن نیز برای مردم آسان است.
وی ادامه داد: ارتقای سلامت و کاهش بیماری‌ها مستلزم افزایش سطح سواد سلامت مردم و تغییر رفتار آنها است. امروزه به دلیل تغییر سبک زندگی ، نوع غذاها، کم تحرکی و ... علی‌رغم کنترل بیماری‌های واگیر و عفونی، بار بیماری‌های غیرواگیر افزایش یافته است.
شمس اردکانی در پایان "رعایت اصول تغذیه بر مبنای طب سنتی" را مهمترین اصلی دانست که رعایت آن منجر به حفظ سلامتی می‌شود.
انتهای پیام/
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت