زندگی پس از زندگی از منظر کلام جدید
تاریخ انتشار: ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۹۱۷۵۰۵
به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام حیدر همتی در یادداشتی اختصاصی که در اختیار مهر قرار داده است به بررسی برنامه زندگی پس از زندگی از منظر کلام جدید پرداخته که در ادامه با هم میخوانیم:
یکی از برنامههای شبکه تلویزیون در ماه مبارک رمضان که مخاطبین زیادی را به خود جذب کرده زندگی پس از مرگ است که پرسشها و مواجههای مختلفی را با خود داشته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
این برنامه که محور آن مربوط به موضوع مرگ و اتفاقات مربوط به آن است از ابعاد مختلفی در نسبت با انسان مدرن قابل تحلیل است. با غلبه تجربه گرایی در نگاه انسان مدرن بنیان معرفتی ادیان که بر پایه عالم نامحسوس است به چالش کشیده شد چرا که غیرمادی بودن نفس و نیز عالم بعد از مرگ نقش اساسی در معنا دهی به معرفت دینی دارد. با غلبه نگاه تجربه گرایی در انسان مدرن حجیت متون دینی و نیز استدلالهای عقلی برای اثبات وجود امر غیر مادی از اعتبار روانی ساقط شد.
در این میان علم کلام قدیم که متکفل تبیین و دفاع از اصول اعتقادی و گزارهای دینی است در برابر تجربه گرایی خلع سلاح گردید چرا که استدلالهایش در برابر انسان مدرن تجربه گرا کارآمد نبود از این رو لازم بود تا دستگاه جدید معرفتی ای در مواجه با تجربه گرایی ایجاد کند چرا که انسان مدرن معرفتی را صادق میداند که اولاً قابل مشاهده, تکرار پذیر, عمومی و قابل تفاهم اهل علم باشد و این در حالی بود که بیشتر گزارهای دینی مبتنی بر گزارشهای تاریخی و یا امر درونی و و حیانی میباشد و از چنگ تجربه خارج است.
در این میان یکی از مقولاتی که میتوانست زبان مشترک انسان دین دار و مدرن قرار گیرد مقوله مرگ بود که از ابعاد مختلفی دستگاه ذهنی و روانی انسان مدرن را با چالشهایی مواجه کرده و در جهت تقویت الهیات قرار گیرد که از جمله. آنها:
الف: مرگ در چالش با سبک زندگی مدرن؛
از جمله مبانی انسان مدرن ساخت بهشت دنیایی و این جهانی برای انسان بود و این که بهشت ادیان امری توهمی و نسیه است با این پیش فرض توجه به آن جهان را به فراموشی سپرد.
در این میان مواجه با مرگ به جهت ویژگیهایی که دارد سبک زندگی دنیای مدرن را دچار چالش کرده است تاکید دنیای مدرن بر خوش باشی این جهانی و وعده ساختن بهشت این جهانی با چالش مرگ مواجه گردید چرا که مرگ در تقابل با لذت و اراده معطوف به زندگی انسان مدرن قرار دارد. امری غیر قابل انکار که در تعارض با اصالت لذت و اراده معطوف به زندگی است از این رو دنیای مدرن در تلاش است تا مرگ را از فرهنگ و سبک زندگی بیرون کند بیرون بردن قبرستانها از شهرها و دور کردن آنها از زندگی در جریان مردم و نیز سپردن کفن و دفن به گروهی مجهز و متخصص عملاً به دنبال قطع ارتباط انسان مدرن با مسأله مرگ است.
ب: مرگ و اثبات امری غیر مادی؛
اثبات جاودانگی انسان و نابود نشدن انسان با مرگ بنیان الهیات است.
این مقوله با غلبه نگاه تجربه گرایی و مرجعیت روش حسی با چالش مواجه شد. از این رو مرگ با توجه به این که امری دو بعدی است یعنی قسمتی از آن حسی و قسمتی دیگر غیر محسوس است توانست زبان مشترک با تجربه گراها برقرار کند این امر بر اساس گزارش تجربه محتضرینی که به نوعی تا مرز مرگ رفته بودند در جهت اثبات بعد غیر مادی انسان به کار گرفته شد.
در گزارش محتضرینی شاخصههای وجود دارد که در اقناع و اثبات بعد غیرمادی انسان برای دنیای مدرن کارآمد است. این گزارشها برای افراد مختلف در زمانها و مکانهای مختلف تجربه شده است. از این رو مؤلفههای روش تجربی را برای اثبات بعد غیرمادی انسان را دارا میباشد.
ج: محتوای تجربه گر؛
اما بعد دیگر چالشهای آموزهای ادیان درباره محتوای مشاهده است.
این گزارشها از منظر طرفداران ادیان محل بحث و تأمل است به گونهای که محتوای گزارشها و نوع تفسیر از آنچه که شخص تجربه کرده است نیازمند تفسیر و بلکه تعبیر و تأویل است آنچه که در این میان اتفاق نظر است تأثیر آموزها و احساسات و معرفت انسان تجربه گر در تفسیر مشاهدات عالم دیگر است که این تفسیر نمیتواند حجیت عمومی قلمداد شود.
این امر با خیال اتفاق میافتد و مشاهده گر این دیدهها را بر اساس فرهنگ حاکم پیش فرضها و معرفتهایی که دارد خوانش میکند. همانند تعبیر خواب اما تجربه تجربه گرایان مرگ به دلیل مشاهده پذیری تکرار پذیر و عام که در افراد و زمانهای مختلف به وقوع پیوسته است میتواند در جهت محاجه با مادی گرایی قرار گیرد.
با تحولاتی که در جهان صورت گرفت دستگاه علم کلام با چالشهای مواجه شد از این رو لازم بود مطابق با انسان مدرن به بازخوانی دستگاه معرفتی خود بپردازد و با روش تجربی مبانی دینی را اثبات کند. تجربه و گزارش تجربه گرایان از مرگ به روش تجربی مشاهده و تکرار و عمومیت میتواند در اثبات امر غیر مادی انسان کارآمد باشد.
کد خبر 5480822 فاطمه علی آبادیمنبع: مهر
کلیدواژه: ماه مبارك رمضان یادداشت ماه امید ماه رمضان 1401 برنامه زندگی پس از زندگی ماه رمضان 1401 ماه امید ماه مبارك رمضان قرآن کریم قرآن روز جهانی قدس عید فطر 1401 فعالیت های قرآنی عید سعید فطر امام خمینی انقلاب اسلامی ایران خادمان قرآن مسجد سازمان تبلیغات اسلامی تجربه گرایی انسان مدرن دنیای مدرن مادی انسان گزارش ها غیر مادی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۹۱۷۵۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیتاللّه نوری همدانی: اسلام بزرگترین حامی حقوق زن است
آیتاللّه العظمی نوری همدانی در پیامی به همایش هویت عصری زنان در آینه قرآن و حدیث تاکید کرد: مکتب حیات بخش اسلام که کاملترین ادیان است با توجه به نظر واقع بینانه به انسان و وظایف و تکالیف او، موقعیت بانوان را به نحو اصولی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با عنایت به ساختار خلقت زنان به تبیین حقوق آنها پرداخته است که با نگرش دقیق و خالی از اغراض باید گفت: در هیچمکتب و گرایشی اینگونه حریم و حقوق زنان مورد حمایت قرار نگرفته و شأن و منزلت آنان مصونیت پیدا نکرده است.
به گزارش جماران، متن پیام آیتاللّه العظمی نوری همدانی به همایش هویت عصری زنان در آینه قرآن و حدیث بدین شرح است:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ عَلَی سَیِّدِنا وَ نَبِیِّنَا أَبِی الْقَاسِمِ المصطفی مُحَمَّد وَ عَلَی أهلِ بَیتِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ سیَّما بَقیَّهَ اللَّهِ فِی الأرَضینَ.
با سلام و تحیت به آن مجمع محترم.
موضوع «جایگاه و موقعیّت بانوان» از دیر باز مورد گفتمان اندیشمندان و صاحب نظران بوده و نویسندگان و نظریه پردازان در این زمینه دیدگاههای گوناگونیارایه داده و هر یک از آنان برداشت و تحلیلی داشته و طبق جهان بینی خود آن را ابراز داشتهاند؛ که این موضوع با مطالعه تاریخ اقوام و ملل روشنتر میشود.
در این میان مکتب حیات بخش اسلام که کاملترین ادیان است با توجه به نظر واقع بینانه به انسان و وظایف و تکالیف او، موقعیت بانوان را به نحو اصولی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با عنایت به ساختار خلقت زنان به تبیین حقوق آنها پرداخته است که با نگرش دقیق و خالی از اغراض باید گفت: در هیچمکتب و گرایشی اینگونه حریم و حقوق زنان مورد حمایت قرار نگرفته و شأن و منزلت آنان مصونیت پیدا نکرده است.
مگر نه این است که پیش از ظهور اسلام با زنان در همه نقاط جهان به بدترین نوع برخورد میشده و از کمترین حقوق اجتماعی محرومشان داشته بودند؛ که در آن فضای مسموم حضرت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) رفعت مقام و شأن والای بانوان را با کمال صراحت اعلام و قوانینی بر اساس فطرت انسان مقرّر داشت؛ و مگر نه این است که با استقبال از حضور زنان در عرصههای جهادی و آموزشی و پرورشی و اجتماعی سالهای نخستین ظهور اسلام به عصر طلایی تبدیل شد و بر تارک جبین تاریخ اسلام درخشید.
انسانی در میان دو دیوار بلندِ تحجر و تمدّنِ کاذب. محبوسی در اعماق دو زندان: زندان جاهلیّت و زندان بردگی مُدِرن. اسیر دو کمند: کمند اوهام و خرافات و کمند تهمت و افتراءآت. مقهور دو فرهنگ، فرهنگ جاهلی و فرهنگ کلمات فریبنده به نام آزادی و بعنوان علم و تمدن و تساوی حقوق. بالاخره فریادگری بدون فریادرس! و مُجرمی بدون ارتکاب جرم، مظلومی به ظلم مضاعف و محروم از حقوق زندگی صحیح!
در روزگاری که در تمام فرهنگهای اقوام و ملل جهان «زن» بعنوان یک «موجود پست» و «طفیلی» و انسان درجه دوّم مطرح بود و تلخی و محرومیّت بر همه ابعاد و زندگی او چه سیاسی، چه فرهنگی و چه اقتصادی سایه افکنده و مورد بدبینیها و آماج تهمتها بود و از هیچ روزنهای بر افق زندگی او روشنایی نمیتابید، و همه درها بر روی او بسته بود، خورشید اسلام طلوع کرد و افق زندگی او را از کَران تا کَران روشن نمود و ندای عطوفتآمیز پیغمبر رحمت، حضرت محمّد مصطفی (صلی الله علیه و آله) روح نشاط و امید در کالبد او دمید و راه ترقی و تکامل را به روی او از همه جهت باز کرد.
حضرتش موقعیّت مهم «زن» در اجتماع بشری و جایگاه بلند او و شایستگیها و استعدادهای فراوانی را که دست آفرینش در وجود اینموجود بدیع قرار داده است را گوشزد کرد و آیههایی از قرآن مجید را در رابطه با معرفی مقام مهم زن و ارزش والای او برای مردم بیان نمود. «زن» را بعنوان اینکه مانند مرد یک انسان کامل است و شایسته همهکمالات و کرامتهای انسانی است و شایستگی خلیفه الهی بودن را دارد معرفی کرد.
«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ»
«إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِینَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِینَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِینَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِینَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِینَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیرًا وَالذَّاکِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا»
و این نمونهای از آیات قرآن در عظمت زنان است و بر همین اساس همانطور که نمونهای از مردان برای الگوسازی ذکر نمود، از زنان شایسته نیز به عنوان الگو معرفی میشود:
«ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینَ کَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَامْرَأَتَ لُوطٍ کَانَتَا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَیْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ یُغْنِیَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وَقِیلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِینَ وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ وَنَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ وَمَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِکَلِمَاتِ رَبِّهَا وَکُتُبِهِ وَکَانَتْ مِنَ الْقَانِتِینَ»
و در روایات ما نیز احادیث مختلف و متواتر درباره حقوق و جایگاه بانوان ذکر شدهاست که توصیه میشود به کتب حدیثی ما مراجعه کرده و با در نظر گرفتن سند احادیث بعضی از مطالب جعلی که با قرآن کریم مطابقت ندارد را استثناء نمود.
امروز نیز دنیای کفر با متهم ساختن اسلام نسبت به حقوق زن آنچه را که خود در عمل انجام میدهد به دین مقدس ما نسبت میدهد در حالی که با این عمل میخواهد پرده سیاه بر حقایق و موقعیت زن در اسلام بپوشاند و عمل ننگین خود را نسبت به بانوان توجیه نماید، اما باید با صدای رسا و بلند اعلام کرد که این دین بزرگترین حامی حقوق زن میباشد.
در پایان از همه حاضرین، خصوصاً از برگزار کنندگان این جلسه محترم و بویژه نماینده معظم، ولی فقیه آیت الله آقای نورمفیدی کمال سپاس و تشکر را دارم و توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم و متلمس دعای خیر میباشم.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
قم مقدسه
حسین نوری همدانی