برجام و ۴سال ابهام | روایتی از رویکرد آمریکایی‌ها در مسیر گفت‌وگوهای هسته‌ای
تاریخ انتشار: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۹۷۳۲۵۸
به گزارش همشهری آنلاین، علیرضا احمدی در روزنامه همشهری نوشت: ۱۸اردیبهشت‌ماه۱۴۰۱، دقیقا ۴سال از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا برای خروج از توافق هسته‌ای سال۲۰۱۵ گذشت؛ توافقی که بالاخره در روز سه‌شنبه، بیست‌وسوم تیرماه۱۳۹۴ و پس‌از حدود ۲۰ماه مذاکرات فشرده میان هیأت‌های دیپلماتیک جمهوری‌اسلامی ایران و کشورهای ۱+۵ در وین اتریش منعقد شد و «برنامه جامع اقدام مشترک» یا همان «برجام» نام گرفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در ابتدا انتظار این بود که برنامه جامع اقدام مشترک که به‌دنبال تفاهم هسته‌ای لوزان و توافق روی راه‌حل‌های مورد قبول همه طرف‌ها، از دی‌ماه۱۳۹۴ وارد مرحله اجرایی شد، مسیر جدیدی را پیش‌روی ایران و غرب قرار دهد و راه را برای انتفاع اقتصادی ایران از مزایای تجارت آزاد با جهان باز کند، اما سیر تحولات نشان داد این امید بیهوده بود و برجام کمی بیش‌از ۳سال دوام یافت.
اگرچه در ابتدا برنامه جامع اقدام مشترک با صدور قطعنامه۲۲۳۱ ازسوی شورای‌امنیت سازمان ملل نیز شکل «الزام‌آور» به‌خود گرفت، اما طرف آمریکایی از همان ابتدای کار، به سیاق سابق، رسم دیرینه بدعهدی را در پیش گرفت و با نقض مکرر «روح برجام» با عنوان‌های مختلف، نشان داد از اراده کافی برای اجرای تعهدات خود برخوردار نیست؛ رویکردی که چشم‌انداز تیره و تاری را پیش‌روی توافق هسته‌ای سال۲۰۱۵ قرار می‌داد.
مواجهه کج‌دار و مریز واشنگتن با برجام، پس‌از روی کارآمدن دولت جمهوریخواه ترامپ به مقابله تمام‌عیار بدل شد و رئیس‌جمهور جدید ایالات‌متحده که از همان ابتدا رویکرد خصمانه‌ای به برنامه جامع اقدام مشترک داشت و آن را سند ضعف دیپلماسی دمکرات‌ها می‌پنداشت، بالاخره در روز ۱۸اردیبهشت‌ماه۱۳۹۷ (۸مه۲۰۱۸) تصمیم خود برای خروج آمریکا از برجام را عملی و با امضای فرمانی، بازگشت تحریم‌ها به حالت قبل را اعلام کرد. متعاقب چنین اقدامی آمریکا نه‌تنها تعهدهای برجامی خود را کنار گذاشت و برای بازگشت تحریم‌های گذشته اقدام کرد، بلکه اجرای دور جدیدی از اعمال فشارهای سیاسی و اقتصادی با کمک برخی اهرم‌های منطقه‌ای را در دستور کار قرار داد و عزم خود را برای تنگ‌تر کردن حلقه محاصره اقتصادی ایران جزم کرد.
اما در این میان رئیس‌جمهور سابق آمریکا در بیان چرایی انجام چنین اقدامی، برخلاف نظر قدرت‌های بزرگ دنیا، همواره تأکید می‌کرد که قصد جایگزین کردن برجام با توافق بهتری را دارد؛ چراکه معتقد بود ایرانی‌ها کلاه گشادی بر سر دیپلمات‌های آمریکایی گذاشته‌اند و دولت جدید این کشور می‌تواند در زمان کوتاهی، جمهوری اسلامی ایران را به امضای توافقی «بهتر» وادار کند؛ رویکردی که ۴سال زمان نیاز داشت تا به همه و به‌ویژه سیاستمداران دمکرات و جمهوریخواه آمریکا، ثابت شود نتیجه‌ای به‌جز «شکست خفت‌بار» به‌همراه نداشته است.
واشنگتن از همان ابتدای خروج از توافق هسته‌ای، تلاش کرد راهبری گفت‌وگوهای آینده با جمهوری‌اسلامی ایران را رأسا به‌دست گیرد و مقام‌های ارشد این کشور تلاش کردند نقشه راه مواجهه با ایران را ترسیم کنند؛ بر همین مبنا هم بود که مایک پمپئو، وزیر امورخارجه وقت آمریکا، در نخستین روزهای خردادماه۱۳۹۷ سیاست جدید دولت آمریکا در قبال جمهوری اسلامی را تشریح و با ارائه یک طرح ۱۲ماده‌ای، اعلام کرد واشنگتن آماده مذاکره با تهران است؛ البته مشروط به تغییر رفتار ایران.
طرح ۱۲ماده‌ای پمپئو طیف وسیعی از موضوع‌های هسته‌ای، نظامی- دفاعی و منطقه‌ای را دربرمی‌گرفت و آنقدر خام‌دستانه طراحی شده بود که با بی‌تفاوتی تهران مواجه شد و این درحالی بود که واشنگتن اعلام کرد این کشور حتی حاضر است روابط خود با جمهوری‌اسلامی ایران را از سر بگیرد.
اقدام‌های خصمانه دولت جمهوریخواه آمریکا نسبت به جمهوری‌اسلامی نه‌تنها با پاسخ «مذاکره» ازسوی تهران مواجه نشد، بلکه استراتژی «صبر راهبردی» ایران فقط یک‌سال ادامه یافت و در ۱۸اردیبهشت‌ماه۱۳۹۸، شورای‌عالی امنیت‌ملی کشورمان با صدور بیانیه‌ای خطاب به کشورهای عضو برجام، از برداشتن گام‌هایی خبر داد که براساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام و «در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی مردم ایران» طراحی شده بود؛ گام‌های ۵گانه‌ای که به لغو برخی محدودیت‌های وضع شده بر فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان انجامید و زمینه‌ساز ازسرگیری بخش قابل‌توجهی از فعالیت‌های متوقف شده در صنعت هسته‌ای ایران شد.
در این میان دولت ایالات‌متحده تلاش کرد با به‌راه انداختن کارزار «فشار حداکثری» علیه جمهوری‌اسلامی، ایران را برای توافق جدید، پای میز مذاکره بکشاند؛ راهبردی که اگرچه با اعمال حدود ۱۵۰۰تحریم تازه و بی‌سابقه در بخش‌های مختلف همراه بود، اما نتوانست باب گفت‌وگو برای دستیابی به توافق جدیدی را برای دولت ترامپ بگشاید و درنهایت رئیس‌جمهور جمهوریخواه این کشور پس‌از حدود ۲سال و ۸ماه تلاش و فشار بی‌وقفه برای وادار کردن ایران به «مذاکره جدید» با کارنامه‌ای سیاه که صدور فرمان ترور سردار سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران در رأس آن قرار داشت، مجبور به ترک کاخ‌سفید شد.
در چنین شرایطی اگرچه جو بایدن، رئیس‌جمهور دمکرات آمریکا با شعار «احیای برجام» به کاخ‌سفید راه یافت و از ۱۷فروردین‌ماه۱۴۰۰ نیز گفت‌وگوهای احیای توافق هسته‌ای سال۲۰۱۵ میان جمهوری‌اسلامی ایران و کشورهای ۱+۴ در وین اتریش آغاز شد، اما واقعیت این بود که دَر واشنگتن بر همان پاشنه سابق می‌چرخید و دولت جدید اگرچه در کلام بارها اعلام کرد کارزار فشار حداکثری علیه جمهوری‌اسلامی ایران با شکست فضاحت‌باری همراه بوده، اما در عمل شاهد ادامه سیاست‌های دولت ترامپ بوده‌ایم.
در ابتدای روی کارآمدن بایدن بسیاری از کارشناسان و ناظران بین‌المللی بر این گمان بودند که دولت جدید آمریکا با عبرت گرفتن از شکست سنگین ترامپ، رویکرد سازنده‌ای را در قبال احیای توافق هسته‌ای سال۲۰۱۵ در پیش خواهد گرفت و به‌جمع کشورهای برجامی بازمی‌گردد. این انتظارات بیهوده درحالی بود که باگذشت حدود یک‌سال و ۴ماه از استقرار دولت جدید در کاخ سفید، آمریکایی‌ها همچنان از اجرای تعهدات خود شانه خالی می‌کنند و می‌کوشند با طرح ادعاهای فرابرجامی، مسیر گفت‌وگوهای هسته‌ای را منحرف کنند. اتخاذ چنین رویکردی ازسوی واشنگتن درحالی است که مقام‌های ارشد جمهوری‌اسلامی همواره اعلام کرده‌اند که درصورت انجام تعهدات برجامی ازسوی آمریکا، ایران آماده اجرای تعهدهای برجامی خویش است، اما شاهدیم مقام‌های آمریکایی همچنان مشغول طرح مطالبات فرابرجامی باهدف امتیازگیری حداکثری از ایران هستند؛ رویکردی که آینده احیای توافق هسته‌ای سال۲۰۱۵ را همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
کد خبر 675567 برچسب‌ها هسته‌ای - برجام ایران و آمریکامنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: هسته ای برجام ایران و آمریکا برنامه جامع اقدام مشترک جمهوری اسلامی ایران رئیس جمهور گفت وگوهای دولت جدید
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۹۷۳۲۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کنعانی: تحریم خللی در عزم ایران ایجاد نمی‌کند
به گزارش گروه سیاسی ایسکانیوز؛ ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه اقدام سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا در اعمال تحریم‌هایی علیه برخی اشخاص حقیقی و حقوقی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، همچنین قطعنامه پارلمان اروپا و طرح ادعاهایی علیه کشورمان را به شدت محکوم و از همراهی معدود کشورهایی در اروپا از رویکرد ظالمانه دولت آمریکا انتقاد کرد.
بیشتر بخوانید: رئیسی: ایران تحریم ناپذیر استکنعانی افزود: ظرفیت‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران متناسب با نیاز آن در تامین امنیت و منافع ملی، حفاظت از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و دفاع مشروع و بازدارنده در مقابل هرگونه تهدید و تجاوز خارجی است و جمهوری اسلامی ایران از شرکای مهم جامعه جهانی در تأمین صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی و مبارزه با تروریسم بین‌المللی است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: توسل به ابزار تحریم علیه ظرفیت‌های دفاعی جمهوری اسلامی ایران نه تنها خللی در عزم و اراده دولت و مردم ایران در افزایش اقتدار ملی با هدف دفاع مشروع و قاطع از حاکمیت و تمامیت سرزمینی و امنیت و منافع ملی ایران ایجاد نمی‌کند، بلکه برخلاف میل تحریم کنندگان، تحریم‌ها را به فرصتی برای خودکفایی و خوداتکایی در تقویت و توسعه ظرفیت دفاعی و نظامی ایران تبدیل کرده است.
کنعانی از رویکرد دوگانه پارلمان اروپا در موضوع حمله رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران در دمشق و دفاع مشروع ایران شدیدا انتقاد کرد و گفت: جای تأسف است که پارلمان اروپا در قطعنامه خود نسبت به اقدام متجاوزانه و ناقض قوانین و حقوق بین‌الملل رژیم صهیونیستی به مقر دیپلماتیک ایران و شهادت مستشاران رسمی ضدتروریست ایرانی، صرفا به ابراز تأسف بسنده کرده است، اما اقدام مشروع ایران علیه رژیم یاد شده در چارچوب حق ذاتی دفاع مشروع را شدیدا محکوم می‌کند!
سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: چرا پارلمان اروپا از پرداختن به منشأ و عامل اصلی بروز تنش و ناامنی در منطقه که ریشه در اشغالگری و رویکرد جنایتکارانه رژیم صهیونیستی اسرائیل در کشتار مردم فلسطین و نیز نقض مکرر قوانین و حقوق بین‌الملل توسط این رژیم جعلی دارد، طفره می‌رود و در مقابل همسو با سیاست آمریکا از رژیمی حمایت می‌کند که اصل و اساس ناامنی و تنش در منطقه در طول هشت دهه متمادی است!
کنعانی همچنین با روشن و شفاف توصیف کردن سیاست و مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران اوکراین و با رد مجدد ادعاهای مربوط به استفاده از تسلیحات ایران در جنگ اوکراین تاکید کرد: اگر آمریکا و اروپا عزم صادقانه‌ای داشته باشند، جنگ در اوکراین و جنگ علیه غزه در سریعترین زمان ممکن خاتمه خواهد یافت، اما آمریکا و برخی کشورهای اروپایی اصرار دارند که در مسیر غلط تاریخ حرکت کنند و به جای کمک به توقف جنگ، بر آتش آن بیفزایند و وقت خود را مصروف اتهام زنی به دیگران کنند.
وی تاکید کرد: بسیاری از ملت‌ها و دولت‌ها به خصوص در منطقه غرب آسیا دیگر هیچ امید و اعتقادی به نقش آمریکا و متحدان اروپایی آن در کمک به برقراری ثبات و امنیت در منطقه ندارند.
کنعانی افزود: این دولت و مردم ایران هستند که باید از آمریکا و اروپا به دلیل نقض توافق هسته‌ای و ایفای نقش مخرب در ثبات و امنیت پایدار در منطقه سؤال و طلبکاری کنند، نه اینکه این دولت‌های ناقض عهد و پیمان، خود را جای طلبکار و مدعی نشانده و به گستاخی بر فهرست تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران بیفزایند.
وی ادامه داد: اگر رشادت و جانفشانی سپاه پاسداران و مستشاران شهید ضد تروریست سپاه در منطقه نبود، تروریسم داعشی تا پشت درب پارلمان اروپا و قلب آمریکا نفوذ کرده بود و امنیت منطقه و جهان را بیش از پیش تهدید می‌کرد، حال چگونه پارلمان اروپا وقیحانه خواستار گنجاندن تنها نیروی واقعی ضدتروریسم جهان در فهرست تروریسم می‌شود؛ مگر اینکه تصور کنیم گروه‌های تروریستی در راستای اهداف و منافع نامشروع آمریکا و معدود دولت‌های اروپایی و رژیم صهیونیستی برای دامن زدن به بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه غرب آسیا عمل می‌کنند!
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پایان بار دیگر تاکید کرد تکرار رویکردهای غیرقانونی و اشتباه توسل به ابزار تحریم و فشار از سوی آمریکا و تبعیت برخی دول اروپایی از واشنگتن، هیچ حق و مشروعیتی برای ادعاهای آنها از منظر حقوقی و بین‌المللی ایجاد نمی‌کند و آنها باید زمانی پاسخگوی این ادعاها و اقدامات ظالمانه خود علیه دولت و مردم ایران باشند.
انتهای پیام/
کد خبر: 1228562 برچسب‌ها تحریم ایران
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است