به نقل از «قدس آنلاین»

مسلمان شدن ایزوتسو سیاسی بود، نه دینی/ مروری بر نخستین مواجه ژاپنی‌ها با اسلام

تاریخ انتشار: ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۹۹۰۶۷۳

یک اسلام پژوه ضمن اشاره به تاریخچه آشنایی ژاپنی‌ها با دین اسلام اظهار کرد: ایزوتسو در کنار زبان عربی، اسلام را هم یاد می‌گیرد تا اینکه ‌توسط عبدالرشید به اسلام ایمان می‌آورد. البته به نظر من این اسلام آوردن دینی نیست بلکه سیاسی و در جهت آرمان‌های دولت ژاپن بوده است.

به گزارش قدس آنلاین، ششمین نشست از سلسله نشست‌های مجازی «دورنما» که به گفت‌وگو با اسلام پژوهان ایرانی خارج از کشور اختصاص دارد، شب گذشته بیست و دوم اردیبهشت‌ماه با حضور بهمن ذکی‌پور، پژوهشگر فلسفه و ادیان تطبیقی دانشگاه میجی ژاپن برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این نشست که با موضوع «ایزوتسو؛ اسلام پژوهی و فلسفه شرقی» برگزار شد، ذکی‌پور سخنان خود را با اشاره به جایگاه خدا در فرهنگ ژاپنی آغاز کرد. گزیده مباحث این جلسه را در ادامه می‌خوانید؛

معادل کلمه «خدا» در زبان ژاپنی واژه «کامی» است. اگر کلمه کامی را بر اساس خط تصویری تحلیل کنیم این کلمه دو شکل دارد یک شکل به معنای روح است یعنی در زبان چینی باستان در معنای روح به کار می‌رفته و شکل دوم به معنای انکسار نور است. اگر این دو را از نظر شکلی تحلیل کنیم به معنای شکست نور روحانی است. این کلمه چه معنی می‌دهد؟ منظور از شکست نور، شکست نور در زمان رعد و برق است که به انسان یک حالت روحانی و ترس‌آور می‌دهد. این معنای کامی است. در دین ژاپنی این کامی همه‌جا می‌تواند باشد و هر چیزی می‌تواند باشد؛ از یک سامورایی سلحشور تا یک تاجر موفق یا حتی موجودات غیر طبیعی. در این کلمه به هیچ وجه معنای خدا یا توحید در ادیان سامی وجود ندارد. این کلمه که در زبان ژاپنی به معنای خدای واحد تصور می‌شود مدیون جهد مسیحیانی است که سعی کردند کامی را با مفهوم خدا در مسیحیت منطبق کنند.

در اولین ترجمه قرآن که به زبان ژاپنی انجام شد، ساکاموتو که اولین مترجم قرآن به زبان ژاپنی بود وقتی به کلمه الله می‌رسد نمی‌داند چگونه الله را به زبان ژاپنی انتقال دهد و ناچارا کلمه کامی را به کار می‌گیرد و این ترجمه ماندگار می‌شود و الله برابر با کامی می‌شود. با این حال خود ایزوتسو در کتاب روش خواندن قرآن بحث جالبی دارد به نام «الله و کامی» و آنجا تاکید می‌کند این را بدانید کلمه کامی به هیچ وجه نمی‌تواند بار معنایی الله را به زبان ژاپنی انتقال دهد.

ما باز سر کلماتی مثل پیامبر هم مشکل داریم. در زبان ژاپنی از کلمه پیش‌گو و غیب‌گو برای اشاره به پیامبر استفاده می‌شود که دو شکل دارد؛ یکی اینکه پیش‌گو الآن هست و از آینده خبر می‌دهد، شکل دوم پیش‌گویی که در آینده خواهد بود. مسئله بعد در کلمه وحی است. وقتی ما درباره وحی صحبت می‌کنیم می‌گوییم وحی از طرف ملائکه الهام می‌شود ولی وقتی بودیسم را نگاه می‌کنیم، دقیقا رابطه معکوس است یعنی فرشته‌ای برای سیدارتا نیامد بلکه سیدارتا با تمرکزی که بر آگاهی خودش کرد از درون خودش روشن شد و آگاهی پیدا کرد و بودا شد. بنابراین نمی‌توانیم با نگاه سامی به ادیان ژاپنی نگاه کنیم.

نگاهی به تاریخ دین در ژاپن

ایزوتسو ‌از نظر تاریخی، سر پیچ تاریخی قرن بیستم متولد شد که تمام این اتفاقاتی که درباره آن صحبت خواهیم کرد به این آدم منتهی می‌شود. ابتدا توضیح دهم کلمه دین و اسلام از چه زبانی وارد فرهنگ و زبان ژاپن شد. تا قرن هجدهم کلمه دین در زبان ژاپنی وجود نداشت. در زبان قدیم کلمه‌ای به صورت «دو» داریم که به معنای راه یا طریقت اشاره دارد. این «دو» پایه فرهنگ ژاپنی است. وقتی بودیسم به ژاپن آمد «بوتسو دو» نامیده می‌شد، یعنی باید راه بودا را طی کنیم تا به روشنایی برسیم. این راه، جای انتقاد و چندوچون کردن نیست، لذا نخستین متفکرانی که متون بودایی را می‌نوشتند نام خود را نمی‌نوشتند. پس تا قرن هجدهم کلمه‌ای برابر با دین در زبان ژاپنی وجود نداشت. در قرن هجدهم برای اولین‌بار وزیر آموزش و پرورش ژاپن از کلمه «ادیان متنوع» استفاده کرد و این کلمه را اختراع کرد.

در ادیان سامی برای اشاره به ادیان کلمه «ایسم» می‌آید. ایسم حالت مکتب دارد، لذا در فرهنگی ژاپنی هم مجبور شدند از کلمه «کیو» استفاده کنند. کیو به معنای آموزه‌ است نه طریقت. این آموزه راه را برای کندوکاو در متون بودایی باز می‌کند و دیگر آیین بودایی طریقت و راه نیست بلکه متن تاریخی است که باید آن را جراحی کنیم. در همین فضا ژاپنی‌ها برای اولین بار با دین اسلام آشنا می‌شوند.

چنانکه اشاره کردم ایزوتسو ‌در یک نقطه بکر تاریخی حضور دارد و این خیلی مهم است. من ابتدا زمینه تاریخی ورود اسلام به ژاپن را بگویم. ژاپنی‌ها و مسلمان‌ها از گذشته ارتباطاتی داشتند مثلا یکسری ملوان اندونزیایی که مسلمان بودند در کشتی‌های ژاپنی کار می‌کردند، ولی در سال ۱۸۸۰ اولین برخورد جدی میان دنیای اسلام و ژاپن شکل می‌گیرد بدین ترتیب که ژاپنی‌ها یک نظامی را به دربار عثمانی می‌فرستند، یک سال بعد عثمانی هم یک فرستاده به ژاپن می‌فرستد ولی کشتی او غرق می‌شود لذا دولت ژاپن به منظور دلجویی هدایایی به خانواده آنها اهدا می‌کند و همراه آن یک خبرنگار به درباره عثمانی می‌رود تا این موضوع را گزارش کند ولی به دلایل سیاسی در دربار عثمانی می‌ماند و مسلمان می‌شود. بعد از آن یک ژاپنی دیگری به درباره عثمانی می‌رود و این دو نفر اولین مسلمانان ژاپن می‌شوند.

ایزوتسو ‌که بود؟

ایزوتسو در ‌چهارم مه ۱۹۱۴ متولد شد. پدرش از خانواده تجار برنج‌فروش ژاپن بود و بسیار ثروتمند، ولی بسیار سختگیر بود و ایزوتسو ‌را وادار می‌کرد تعلیمات ذن را انجام دهد. یکی از ادله‌ای که موجب می‌شود ایزوتسو به سمت اسلام برود تنفر او از اجبار پدر بود. از مادرش هیچ کجا صحبتی نیست. مادرش آوازخوان بود و به دلیل اینکه چهره قدیس از ایزوتسو ‌باقی بماند به مادرش اشاره نمی‌شود. به هر حال پدرش کمک کرد ایزوتسو ‌زبان‌های مختلف را یاد بگیرد.

وقتی ایزوتسو به دوران جنگ می‌رسد، مجبور به خدمت در نیروی دریایی ژاپن می‌شود ولی دوستش کمک می‌کند از یگان رزمی بیرون بیاید و به کارهای دفتری بپردازد. ایزوتسو ‌به نظامی‌ها که قرار بود به کشورهای اسلامی بروند زبان عربی تدریس می‌کرد. جالب اینکه وقتی ایزوتسو می‌خواست زبان عربی یاد بگیرد با یک مسلمان تاتاری به نام عبدالرشید ابراهیم برخورد می‌کند که می‌خواسته ژاپنی‌ها را به اسلام دعوت کند. به همین جهت ایزوتسو در کنار عربی، اسلام را هم یاد می‌گیرد تا اینکه ‌توسط عبدالرشید به اسلام ایمان می‌آورد. البته به نظر من این اسلام آوردن دینی نیست بلکه سیاسی و در جهت آرمان‌های دولت ژاپن بوده است.

بعد از اینکه ایزوتسو ‌این گرایشات را پیدا می‌کند، به موسی جارالله می‌رسیم. ایزوتسو ‌پیش موسی جارالله زبان عربی خود را کامل می‌کند و جالب اینکه «الکتاب» سیبویه را به عنوان متن درسی انتخاب می‌کند. ایزوتسو در سال ۱۹۴۱ اولین کتاب خودش را می‌نویسد که اولین تاریخ فلسفی اسلامی به زبان ژاپنی است. او در سال ۱۹۵۶ اولین کار خود به زبان انگلیسی را می‌نویسد. نهایتا ایزوتسو ‌در چهل و پنج سالگی دکتری خودش را می‌گیرد و به کانادا می‌رود.

آثار ایزوتسو در حوزه اسلام‌شناسی و قرآن‌پژوهی مشتمل بر سه رویکرد است. رویکرد اول، رویکرد زبان‌شناسانه است. دومین رویکرد این است که او فوق العاده تاریخی و بسته نگاه می‌کند. نکته سوم اینکه ایزوتسو ‌وامدار متون اسلامی است و سعی می‌کند خودش را در متون اسلامی بسته نگه دارد. این امر به رویکرد نخستین شرق‌شناسان اروپایی برمی‌گردد که درون‌دینی موضوعات را بررسی می‌کردند. در همین راستا، از جمله متون دینی که ایزوتسو ‌به آن توجه می‌کند آثار بازمانده عرب جاهلی و آثار متکلمان اسلامی به خصوص متکلمان سنی مذهب تمرکز است. این چکیده رویکرد ایزوتسو ‌است که مطالعات قرآن‌پژوهی او را در بر می‌گیرد.

منبع: ایکنا

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: اسلام در ژاپن ایزوتسو زبان ژاپنی زبان ژاپنی زبان عربی ژاپنی ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۹۹۰۶۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

◄ کاربرد کلمات و عبارات حمل و نقلی در متون و اشعار فارسی

تین نیوز مسعود ذهبیون :

در اشعار فارسی کلمات و عبارات و اصلاحات حمل و نقلی متعددی توسط شاعران و سخنوران ادیب، دانشمند، خوش ذوق و هنر پرور ایرانی استفاده شده است که مضامین و مفاهیم حالب و ارشمندی را در خود دارد. در اینجا این کلمات را استخراج و در معرض دیدگاه مخاطبین قرار می دهیم.

امیدواریم عزیزانی با تحقیق و پژوهش بیشتر در این آثار بتوانند به اعتلای مفاهیم این حوزه کمک کنند.          

ردیف	کلمه/ عبارت	تعداد اشعار و متون حاوی (حدود*)	آدرس اشعار و متون از سایت گنجور	توضیح
1	راه	1986	لینک اشعار و متون حاوی کلمه راه
2	جاده	60	لینک اشعار و متون حاوی کلمه جاده
3	قطار	300	لینک اشعار و متون حاوی کلمه قطار
4	ترن	14	لینک اشعار و متون حاوی کلمه ترن
5	بن بست	6	لینک اشعار و متون حاوی کلمه بن بست
6	بندر	40	لینک اشعار و متون حاوی کلمه بندر
7	خیابان	112	لینک اشعار و متون حاوی کلمه خیابان
8	کوچه	96	لینک اشعار و متون حاوی کلمه کوچه
9	پل	54	لینک اشعار و متون حاوی کلمه پل
10	چرخ	980	لینک اشعار و متون حاوی کلمه چرخ
11	هندسی	51	لینک اشعار و متون حاوی کلمه هندسی
12	مهندس	136	لینک اشعار و متون حاوی کلمه مهندس
13	پرواز	2280	لینک اشعار و متون حاوی کلمه پرواز
14	دریا	7380	لینک اشعار و متون حاوی کلمه دریا
15	دریایی	500	لینک اشعار و متون حاوی کلمه دریایی
16	هواپیما	2	لینک اشعار و متون حاوی کلمه هواپیما
16	راننده	17	لینک اشعار و متون حاوی کلمه راننده
16	خلبان	1	لینک اشعار و متون حاوی کلمه خلبان
19	ملوان	3	لینک اشعار و متون حاوی کلمه ملوان
20	کشتیبان	17	لینک اشعار و متون حاوی کلمه کشتیبان
21	موج	522	لینک اشعار و متون حاوی کلمه موج
22	ساحل	1180	لینک اشعار و متون حاوی کلمه ساحل
23	ریل	0	لینک اشعار و متون حاوی کلمه
24	کوپه	0
25	اتومبیل	0
26	ماشین	8	لینک اشعار و متون حاوی کلمه ماشین
27	بالن	3	لینک اشعار و متون حاوی کلمه بالن
28	پارو	6	لینک اشعار و متون حاوی کلمه پارو
29	قایق	4	لینک اشعار و متون حاوی کلمه قایق
30	سفر	3560	لینک اشعار و متون حاوی کلمه سفر
31	مسیر	260	لینک اشعار و متون حاوی کلمه مسیر
31	گردش	2560	لینک اشعار و متون حاوی کلمه
32	حرکت	270	لینک اشعار و متون حاوی کلمه حرکت
33	موتور	4	لینک اشعار و متون حاوی کلمه موتور
34	اسب	116	لینک اشعار و متون حاوی کلمه اسب
35	بار	12920	لینک اشعار و متون حاوی کلمه بار
36	مسافر	300	لینک اشعار و متون حاوی کلمه مسافر
37	عزیمت	320	لینک اشعار و متون حاوی کلمه عزیمت
37	مقصد	960	لینک اشعار و متون حاوی کلمه مقصد
39	راندن	200	لینک اشعار و متون حاوی کلمه راندن
40	ارابه	0	لینک اشعار و متون حاوی کلمه
	سوار	21	لینک اشعار و متون حاوی کلمه سوار
	پیاده	13	لینک اشعار و متون حاوی کلمه پیاده

* توجه: تعداد درج شده به معنای تعداد کلمه بکار رفته نیست، بلکه تعداد شعر یا متنی است که از سایت گنجور یافته شده است. به این معنی که ممکن است در یک قطعه شعر یا متن(پاراگراف) چند بار این کلمه یا عبارت بکار رفته و استفاده شده است. لذا این عدد معرف تعداد دفعات استفاده شده نیست. برای استخراج تعداد کلمه و یا هرگونه اطلاعات بیشتر باید به اشعار و متون مراجعه کرد.

این صفحه تکمیل می شود. شما هم کلمات مناسب و مرتبط را پیشنهاد دهید تا به این فهرست افزوده شود!

 

منبع این اطلاعات از سایت گنجور می باشد.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید