به نقل از «ایران آنلاین»

اراک؛ کلانشهری نیازمند استراتژی فرهنگی مشخص

تاریخ انتشار: ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۰۳۰۹۱

اراک، یکی از معدود شهرهای بزرگ کشور است که امکانات، فضاها و زیرساخت‌های فرهنگی، تفریحی، فراغتی و گردشگری آن طی سال‌های اخیر، متناسب با جمعیت آن بویژه جمعیت جوان رشد نکرده است.

دکتر امیر مولوی/ کارشناس فرهنگ و رسانه
به گزارش ایران آنلاین، ساکنان امروز شهر که نوعی از زندگی کلانشهری را تجربه می‌کنند، در میان انبوهی از ساختمان‌های قد و نیم قد و جمعیت انبوه گرفتار آمده‌اند و امکانات بایسته و شایسته برای تفریح و فراغت و فعالیت‌های فرهنگی و هنری برایشان فراهم نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به رغم آن که شهر اراک در آغاز شکل‌گیری به شهری فرهنگی و برخوردار از مراکز علمی - مذهبی شهره بوده است اما در دورانی که گذر از شهری نوبنیاد و متوسط به شهری بزرگ را سپری می‌کند، سیاست‌های توسعه در این شهر، معطوف به توسعه صنعتی و اقتصادی است و توسعه فرهنگی و اجتماعی از لحاظ توجه در سیاستگذاری‌ها و بودجه‌های اختصاص داده شده آشکارا اهمیت اندکی داشته است.
گهگاه شهروندان و فعالان اجتماعی، نویسندگان و دلسوزان شهر نیز در این خصوص که وضعیت پیش گفته ممکن است به ایجاد «بیابان فرهنگی» منجر شود، هشدارهایی در محافل و مجامع رسمی و غیر رسمی داده‌اند اما عملا تلاشی جدی برای ایجاد یک «سیاست فرهنگی» کلی دراز مدت وجود نداشته و ندارد. در عین حال که برخی جریان‌های فرهنگی و کانون‌های فکری هرچند محدود و جدا از هم تاکیدی فزاینده و آشکاری بر توسعه فرهنگی شهر داشته‌اند،کانون‌های فرهنگی موثر تاکنون با قدرت و قوت شکل نگرفته‌اند تا بتوانند بر سیاست‌های فرهنگی شهر، تاثیر گذار باشند. در سال‌های اخیر که انتظار می‌رفت در سایه برخی تلاش‌های نامنظم در سیاستگذاری فرهنگی، تشکیل انجمن‌های فرهنگی و هنری در کنار زنجیره‌های به نسبت طولانی از رسانه‌ها و مطبوعات محلی، به عنوان نقطه عطفی در تاریخ فرهنگی شهر ، بارقه‌های امیدی روشن شود اما متاسفانه این رویش‌های جدید نیز تحت تاثیر سیاست‌های فرهنگی آشفته از یک سو و باری به جهت بودن برنامه‌ها و دور شدن تدریجی از اهداف و نیز ناتوانی در شناخت بایدها و نبایدهای فرهنگی شهر از سوی دیگر طی سال‌های اخیر به درستی هدایت نشده و عملا اثری بر توسعه فرهنگی شهر نداشته‌اند.

اراک نیازمند توسعه فرهنگی 

این در حالی است که اراک به عنوان یک قطب صنعتی و اقتصادی و موقعیت ویژه جغرافیایی و ترانزیتی، می‌تواند در سایه توسعه فرهنگی به یکی از شهرهای پیشگام کشور در آینده تبدیل شود.
توسعه هنرها به عنوان ابزار جذب تجارت و افراد با استعداد جز اساسی از تفکر سیاستگذاری فرهنگی است زیرا هنرها می‌توانند افراد با استعداد را برای کار، تفریح و بازدید جذب کنند. توسعه فرهنگی با تاکید و بر هویت فرهنگی شهر، بهینه‌سازی شرایط فرهنگی و رشد کیفی و کمی مسائل مربوط به خود را نوید می‌دهد، اخلاق، آداب و سنن جامعه را بهبود می‌بخشد و بر رونق بازار فنون و تکنیک‌ها می‌افزاید.
ترویج هنرها به مفهوم تبدیل شهر به یک جامعه هنری و برخوردار از مراکز هنری ملی و بین‌المللی با تعریف راهبرد مشخص، مدون و قابل اجراست که این راهبرد می‌تواند بخشی از برنامه حرکتی متولیان دولتی فرهنگ عمومی، انجمن‌ها و گروه‌های فرهنگی رسانه‌ای و فعالان اجتماعی باشد.
ایجاد و توسعه جامعه کتابخوان با تاسیس و راه اندازی کتابخانه‌های بزرگ و غنی به منظور تقویت یک جامعه آگاه، از ضرورت‌های توسعه فرهنگی شهر است. در حالی که اراک امروز از  فقر کتاب، کتابفروشی، انتشارتی وکتابخانه‌های عمومی رنج می‌برد و روند تکمیل و راه‌اندازی کتابخانه مرکزی استان پس از گذشت یک دهه از آغاز عملیات اجرایی چنان کند است که امیدی به راه‌اندازی آن در سال‌های آتی نیز خوش‌بینانه به نظر می‌رسد.
تقویم فرهنگی شهر، همواره خالی از جشنواره‌های متعدد فرهنگی و هنری در سطوح ملی و بین‌المللی و اینک حتی استانی و شهرستانی و ذهن مدیران فرهنگی شهر عاری از شهامت و جسارت برگزاری اینگونه رویدادهای فرهنگی و هنری است. در حالی که این حرکت‌ها می‌تواند هویت جدیدی برای شهر در عرصه ملی و بین‌المللی رقم بزند و تقویت غنای فرهنگی از طریق بهبود رویدادهای جانبی و توسعه زیرساخت‌های فرهنگی و گردشگری مانند ایجاد سالن‌های جدید نمایش، مجموعه‌های فرهنگی، عرضه محصولات فرهنگی و جان گرفتن اقتصاد فرهنگ و نیز توسعه مراکز بزرگ فروشگاهی، توسعه هتل‌ها، توسعه حمل و نقل هوایی، زمینی و ریلی، باززنده‌سازی و حفظ و مرمت بناهای تاریخی و امثال آن که غالبا در اثر ورود شرکت کنندگان در رویدادهای بزرگ فرهنگی و هنری و بازدیدکنندگان از جشنواره‌ها حاصل می‌شود. به بیان دیگر دیگر توسعه فرهنگی شهر، پرورش ایده‌ها و خلق ثروت‌های جدیدی را سبب می‌شود که توسعه متوازن و همه جانبه شهر را به دنبال خواهد داشت.
این در حالی است که ضعف و نبود مراکز تفریحی و فراغتی، فرهنگی و هنری مشخصه بارز اراک امروزی است. مسئولان و برنامه‌ریزان استانی و شهری نیز سال‌هاست در این خصوص اقدام سازنده‌ای انجام نداده اند و هر گونه توسعه مراکز تفریحی و فراغتی و فرهنگی شهر  را به زمان دیگری موکول می کنند. این همه تعلل در تصمیم‌گیری خاطره بزرگراه بی‌سرانجام امیرکبیر یا همان پروژه موسوم به 55 متری را در اذهان زنده می‌کند.
چراغ سینماهای شهر یکی پس از دیگری به خاموشی گراییده، ظرفیت مراکز فرهنگی مانند فرهنگسراها و مجتمع‌های فرهنگی و هنری بلا استفاده مانده‌اند، افتتاح سالن بزرگ شهر همچنان در هاله‌ای از ابهام است، حوزه هنری، فعالیت چندانی در شهر ندارد و به رغم نداشتن سینمای اختصاصی در اراک، قادر به راه‌اندازی یکی از سینماهای تعطیل شده نیست، باغ موزه دفاع مقدس استان که یکی از کوچکترین باغ موزه‌های دفاع مقدس در بین مراکز استانهاست، پس از گذشت بیش یک دهه از آغاز عملیات اجرایی همچنان نیمه کاره مانده‌ است، چراغ هنرهایی مانند تئاتر، موسیقی، نقاشی و ... در شهر خاموش است و اگر از احداث و فعالیت مجتمع حوزوی خاتم‌الانبیا(ص) بگذریم، می‌توان گفت طی دو دهه گذشته، هیج زیرساخت فرهنگی جدید در اراک ایجاد و راه‌اندازی نشده است، بلکه تعداد زیادی از مراکز فرهنگی و هنری به تعطیلی کشانده شده و برخی مجتمع‌های فرهنگی و هنری در شهرستان‌های دیگر استان نیز قبل از راه‌اندازی و آغاز فعالیت خود، فرسوده شده و در حال نابودی هستند.
مهمتر از همه این موارد آن است که شهری با جمعیت چندصد هزار نفری، هیچ‌گونه استراتژی و ویژگی فرهنگی مشخص و قاعده‌مندی نداشته باشد. اگر شهر همچنان یک مکان کسل‌کننده و ملال‌آور باشد نه تنها افراد با استعداد به این مکان نخواهند آمد، بلکه احساس ناآرامی هم در آینده وجود خواهد داشت و فرهیختگان و نخبگانش مهاجرت خواهندکرد.
در چنین شرایطی، فرایند از نو مجسم کردن و از نو شکل دادن شهر و زندگی شهری و سیاست‌های فرهنگی و بازاندیشی در مورد روابط میان سیاست فرهنگی و مدرنیزه کردن آن که دلالت‌های وسیع‌تری برای مطالعه سیاست فرهنگی دارد، مهمترین نیاز و البته از بایدهای اساسی برای مدیران فرهنگی و مدیریت شهری بویژه شورای اسلامی شهر و شهرداری است. ساده‌انگاری است که برخی مراسم مناسبتی کم‌اثر و فاقد استراتژی مشخص و مدون را بخشی از اقدامات فرهنگی و اجتماعی مدیریت شهری دانست و بر آن تاکید ورزید. ممکن است بعضی از این آیین‌ها آن هم در صورت برخورداری از غنای محتوایی و توجه واقعی به نیازهای مخاطبان، نقشی اندک در تقویت هژمونی حاکم داشته باشد، اما به دلیل عدم برخورداری از انسجام و انتظام کافی با سایر برنامه‌ها و مولفه‌های موثر بر فرهنگ عمومی، نمی‌تواند به عنوان بخشی از سیاست فرهنگ شهر تلقی شود. برهم خوردن تعادل اجتماعی شهر که در قالب گسترش‌ بزه‌کاری اجتماعی نمایان شده است را باید ممحصول همین سیاست‌های فرهنگی مطالعه نشده و سیاست‌زده دانست که به رغم بر باد دادن سرمایه‌های مردم و شهر، نقشی در بهبود اوضاع نداشته و حتی بعضا به دلیل عدم برخورداری از محتوای غنی و تکنیک‌های هنری ویژه، از سوی مخاطبان به صوت متضاد، رمزگشایی شده‌اند.

 

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: فرهنگی و هنری سیاست های فرهنگی توسعه فرهنگی شهر سیاست فرهنگ راه اندازی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۰۳۰۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برنامه‌های فرهنگی و هنری اوقات فراغت مساجد اردبیل گسترش می‌یابد

به گزارش خبرنگار مهر، مصطفی آمون عصر سه‌شنبه در جلسه کارگروه تخصصی غنی سازی اوقات فراغت کانون های فرهنگی هنری مساجد استان اردبیل با تاکید بر ضرورت برنامه ریزی مناسب برای نوجوانان و جوانان در ایام تابستان، اظهار کرد: جریان‌سازی، پشتیبانی و نظام‌مند کردن فعالیت‌های تابستانی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان اردبیل در این کارگروه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه برنامه‌ریزی خلاقانه و طرح ایده‌های جدید برای اوقات فراغت موجب بهره‌مندی هر چه بیشتر نوجوانان و جوانان از برنامه‌های تابستانی خواهد شد، گفت: مساجد می‌توانند نقش مهمی در بحث عدالت فرهنگی و گسترش برنامه‌های فرهنگی، هنری و تربیتی اوقات فراغت در محلات داشته باشند.

مدیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد استان اردبیل بیان کرد: فضای معنوی مساجد می‌تواند تاثیر عمیقی در گسترش برنامه‌های فرهنگی و تربیتی در بین جوانان و نوجوانان داشته باشد.

آمون به شبکه عظیم کانون‌های فرهنگی هنری مساجد نیز اشاره کرد و ادامه داد: امروز بیش از ۶۵۰ کانون فرهنگی هنری در سطح استان اردبیل می‌توانند به عنوان پاتوق فرهنگی و تربیتی نوجوانان و جوانان نقش مهمی در اجرای برنامه های تابستانی و غنی سازی اوقات فراغت آن‌ها داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: توسعه تعاملات و بهره‌مندی از ظرفیت‌های دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی برای هر چه باشکوه تر برگزار شدن طرح «مسجد، کانون نشاط» لازم و ضروری است.

کد خبر 6093446