به نقل از «قدس آنلاین»

انزوای کتاب در دوران استیلای فضای مجازی!

تاریخ انتشار: ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۱۹۵۱۱

روزگاری کتاب و کتابت، کتابداری و کتابخانه‌سازی یکی از مدارهای توسعه علم و دانش و فضیلتی بی‌مثال و برخورداری از کتابخانه‌ای پر بار، نشانه فرهیختگی و دانشمندی و اعتلا بود؛ البته هنوز هم هست. فکر نکنید می‌خواهم بگویم نیست، نه! چراکه هنوز هم کسب سواد و دانش‌افزایی و طلب فضیلت و فرهیختگی از مدار کتاب و مسیر مطالعه و درک معرفت و کسب علم می‌گذرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما آنچه امروز ریل این مسیر کم‌فروغ را تغییر داده‌است و تهدید به شمار می‌رود و موجبات نگرانی دلسوزان و صاحبنظران را هم فراهم کرده‌است، سطحی‌نگری نسل‌نو و دانش‌آموخته در سایه سیطره اطلاع‌یابی از فضای مجازی و حاکمیت مطلق و عنان‌گسیخته مطالعات مجازی و دوری‌گزینی از منابع و مصادر علم و دانش و بسترهای دگرگون‌ساز، یعنی کتاب و کتابخانه‌هاست.
کتاب فی نفسه بستر عمیق اندیشه‌ورزی، دانش‌پروری و محل تبادل دانش‌های نویافته و تعامل اندیشه‌ها و تفکرات ژرف و تجددخواه بر پایه سال‌ها کاوش و کوشش دانشمندان و پژوهشگران در منابع بی‌شمار و عرضه این نویافته‌ها به اهل دانش و بینش و پژوهش و معرفت است. کتاب و بستر نوشتن و تحقیق علمی و پژوهش‌های حرفه‌ای و نظام‌مند است که تحولات و تغییرات علمی و اجتماعی را رقم می‌زند، چنانکه در تمام دنیا نیز آخرین یافته‌های علمی و تحقیقی و نگرش‌های نوین و تحولات اجتماعی و فلسفی بر بستر تبادل اندیشه‌ها در کتاب‌ها و منابع علمی و یافته‌های نوین تحقیقی رقم می‌خورد و بوده‌اند آثاری که در قالب کتاب دنیا را متحول کرده اند و قدرت تغییر و تحول و تأثیرات فکری و معنوی کتاب بارها آزموده شده‌است. البته نمی‌توان در این تحولات، منکر تأثیرگذاری سایر عرصه‌های هنری وفرهنگی شد، اما نقش کلیدی را همچنان کتاب برعهده دارد و خواهد داشت و لزوماً مبدأ، منبع و منشأ تحولات فکری بشر است.
در این سال‌ها در کشورمان با گسترش فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها و تغییر بستر مطالعه از فضای فیزیکی به فضای مجازی بخش اعظمی از زمان و وقت مطالعه‌گران و کتابخوانان در فضای مجازی سپری می‌شود، ضمن آنکه نسخه‌های الکترونیکی و پی‌دی‌اف کتاب‌ها و جزوات و تحقیقات علمی و فرهنگی نیز در این فضای قانونی یا غیرقانونی منتشر شده و در دسترس قرار گرفته‌است و بعضاً نسخه‌های فیزیکی و مکتوب در محاق فراموشی وکم‌توجهی قرار گرفته‌است و نتیجتاً مخاطبان کتابخانه‌ها هم کاهش یافته‌اند. خطرات مطالعات بر بستر مجازی غالباً شامل: کم‌اعتباری، بی‌اعتباری و بی‌اعتمادی، سهل‌اندیشی، سطحی‌نگری و کم‌عمق بودن و گذرا بودن مطالب و محدودیت در بسط مطلب است که اجتناب‌ناپذیر است.
تأثیرات فضای مجازی بر نگرش مخاطبان پربسامد، اما کوتاه و سطحی و روبنایی، اما تأثیرگذاری کتاب بر نگرش و بینش مخاطبان و کتابخوانان کم‌شمار، ولی عمیق، وثیق و حائز اهمیت است. نکته حائز اهمیت در این عرصه، لزوم توجه و سرمایه‌گذاری برای آشنایی، انس و الفت نسل جوان از دوران کودکی و نوجوانی با کتاب و دمخور شدن این نسل با کتاب و مکتوبات است تا جذابیت‌های سایر زمینه‌ها نتواند آن‌ها را مسحور و مجذوب خود کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد مبدأ رشد و تعمیق فرهنگ کتابخوانی در بستر خانواده‌ها صورت می‌گیرد و اگر خانواده‌ها خود با کتاب مأنوس و مألوف باشند، فرزندان نیز طبیعتاً در این مسیر قرار خواهند گرفت، اما وقتی خود والدین بیشترین ساعات طولانی دورهمی خانوادگی را به سرکشی و سرگردانی در کانال‌ها، گروه‌ها و پیج‌ها می‌گذرانند، فرزندان نیز اوقات خالی و خلأ‌های خود را با فضای مجازی و دوستی‌ها در شبکه‌های اجتماعی پر می‌کنند وآن وقت نباید انتظار داشت کتابخانه‌ها پر و کتاب‌ها شمارگانی بیشتر از ۱۰۰ نسخه داشته‌باشند. البته روزآمدسازی کتابخانه‌ها، تأثیرات رسانه‌ها، مراکز آموزشی و تربیتی، وضعیت اقتصادی و اجتماعی و گرانی کتاب نیز همه کم و بیش در کم‌رونقی فضای مطالعه و کم‌توجهی به فرهنگ کتابخوانی تأثیرگذار بوده‌است. حال در این وضعیت برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب جرقه‌ای است در این تاریکی تا شاید توجهات مغفول را به کتاب جلب کند.

منبع: جوان آنلاین

انتهای خبر/

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: انزوای کتاب کتابخانه ها فضای مجازی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۱۹۵۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

این کتاب‌ها می‌توانند شما را بکشند!

رنگ‌های سمی به‌کاررفته در جلد کتاب‌های قرن نوزدهم می‌توانند به مسمومیت شدید و حتی مرگ افرادی منجر شوند که به آنها دست می‌زنند.

به گزارش ایسنا، دانشمندان آثاری از ماده شیمیایی سمی آرسنیک در جلد بیش از ۲۰۰ کتاب از سراسر جهان یافته‌اند.

به نقل از دیلی میل، کتاب‌های قدیمی قرن نوزدهم دارای جلدهای سبزرنگ با سطوح نگران‌کننده‌ای از آرسنیک هستند که باعث شد برخی از کتابخانه‌ها آنها را از قفسه‌ها حذف کنند.

پژوهشگران «دانشگاه دلاور»(University of Delaware) با استفاده از اشعه ایکس برای آزمایش ترکیبات شیمیایی، سطوح جیوه و سرب را نیز در کتاب‌های دارای جلد قرمز و زرد شناسایی کردند.

دانشمندان اکنون به مردم هشدار می‌دهند که مراقب آثار آلوده باشند و می‌گویند که قرار گرفتن در معرض آنها می‌تواند به مشکلات تنفسی، ضایعات و سرطان منجر شود.

ناشران عصر ویکتوریا در اوایل دهه ۱۸۰۰ تولید انبوه کتاب را آغاز کردند اما هزینه بسیار زیاد شد زیرا کتاب‌ها با جلدهای چرمی تولید می‌شدند. ناشران کتاب در عوض جلدهایی را برای کتاب‌ها تولید کردند که حاوی رنگ سبز بود و می‌توانست جایگزین ارزان‌تری برای چرم باشد اما نمی‌دانستند که آرسنیک مورد استفاده برای ساختن رنگ می‌تواند کشنده باشد.

ناشران ترجیح دادند برای جذب خوانندگان از رنگ‌های روشن مانند نوعی رنگ سبز استفاده کنند که به نام سبز پاریسی، سبز زمردی یا سبز شیله مشهور است. نام سبز شیله از نام «کارل ویلهلم شیله»(Carl Wilhelm Scheele) داروساز آلمانی-سوئدی گرفته شده است. کارل ویلهلم شیله در سال ۱۷۷۵ کشف کرد با مخلوط مس و آرسنیک می‌تواند یک رنگ سبز چشم‌نواز را ایجاد کند. شیله نهایتا به دلیل قرار گرفتن در معرض جیوه، آرسنیک و سایر ترکیبات شیمیایی جان خود را از دست داد.

کتاب‌های سمی امروزه هنوز در کتابخانه‌ها وجود دارند و در میان انبوهی از سایر کتاب‌ها در مؤسسات سراسر جهان پنهان شده‌اند. هر بار که یکی از آنها کشف می‌شود، برای تحلیل بیشتر در محیط قرنطینه‌شده قرار می‌گیرد.

هفته گذشته، کتابخانه ملی فرانسه چهار کتاب با جلد سبز زمردی را که گمان می‌رفت حاوی آرسنیک باشند، حذف کرد و اگرچه آسیب‌های ناشی از آنها احتمالا جزئی هستند اما کتابخانه پیش از این که دوباره آنها را در قفسه‌ها قرار دهد، در حال انجام دادن آزمایش‌هایی است. مقامات کتابخانه ملی فرانسه گفتند: ما این آثار را در قرنطینه قرار داده‌ایم و یک آزمایشگاه بیرون از کتابخانه مشغول تحلیل آنهاست تا میزان آرسنیک موجود در هر جلد را ارزیابی کند.

قرار گرفتن در معرض آرسنیک با افزایش علائم تنفسی، ضعف عملکرد ریه و بیماری مزمن ریوی مرتبط است اما قرار گرفتن در معرض این ماده در بلندمدت می‌تواند به بروز ضایعات پوستی و سرطان منجر شود.

پژوهشگران، «پروژه کتاب سمی»(Poison Book Project) را در سال ۲۰۱۹ آغاز کردند و در این پروژه به آزمایش صدها جلد کتاب پرداختند تا فلزات سنگین از جمله سرب، آرسنیک و کروم را در آن پیدا کنند.

همچنین، آنها دریافتند که کتاب‌هایی با جلد قرمزرنگ حاوی نوعی ماده‌ معدنی موسوم به «سینابر»(Cinnabar) هستند که به نام سولفید جیوه نیز شناخته می‌شود و رتبه بالایی را در فهرست مواد سمی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ آمریکا دارد. این رنگ قرمز که قدمت آن به هزاران سال پیش می‌رسد، می‌تواند به مسمومیت با جیوه منجر شود. مسمومیت با جیوه، آسیب عصبی و کلیوی و مشکلات تنفسی را به همراه دارد.

پژوهشگران دریافتند که کتاب‌های دارای جلد زرد نیز حاوی کرومات سرب هستند که در مقادیر زیاد می‌تواند سمی باشد. با وجود این، رنگ زرد به اندازه کتاب‌های قرمز یا سبز باعث نگرانی نمی‌شود زیرا به آن اندازه محلول نیست و همین ویژگی، جذب آن را از راه دست زدن به جلد دشوار می‌کند.

افرادی که در کتابخانه‌ها کار می‌کنند یا ممکن است کتاب‌هایی با پوشش آرسنیک در خانه داشته باشند، باید با پوشیدن دستکش هنگام دست زدن به کتاب و شستن دست‌ها، اقدامات لازم را برای محافظت از خود در برابر مواد شیمیایی انجام دهند. کسانی که کتاب‌ها را در اختیار دارند باید آنها را در پوشش پلاستیکی قرار دهند تا از پوسته‌پوسته شدن جلد سمی کتاب جلوگیری شود.

در دهه‌های پس از کشف رنگ زمردی و پاریسی، گزارش‌هایی مبنی بر مرگ افراد پس از تماس طولانی‌مدت با اقلام پوشیده‌شده در این رنگ منتشر شد. این گزارش‌ها شامل مسمومیت ناشی از شمع‌ در مهمانی‌های کریسمس، مسمویت افرادی که لباس‌های سمی سبزرنگ به تن داشتند و مسمویت کارگران کارخانه پس از رنگ کردن زیورآلات بود که در نهایت به تشنج دچار می‌شدند و استفراغ می‌کردند.

«هیلی وبستر»(Hayley Webster) مدیر کتابخانه «موزه ویکتوریا» گفت: کتاب‌ها به طور سنتی به عنوان اشیای نسبتا ایمن در نظر گرفته می‌شوند. اکنون احساس می‌کنم چیزهای بیشتری وجود دارند که باید یاد بگیرم و بدانم.

انتهای پیام