ضرورت‌های تخمین و تحلیل شکاف مالیاتی
تاریخ انتشار: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۲۸۸۵۰
نظر به اهمیت کاهش شکاف مالیاتی و غفلت دولت گذشته از این موضوع ضروری است با محاسبه دقیق این شاخص و درک اهمیت وضرورت آن برای تقویت درآمدهای پایدار دولت در سال‌های آتی اقدامات لازم در جهت به حداقل رساندن این شاخص صورت گیرد.
به گزارش ایران آنلاین، تفاوت مالیات وصول شده و ظرفیت مالیاتی بالقوه را اصطلاحاً «شکاف مالیاتی» می‌نامند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بر این اساس محاسبه و تحلیل شکاف مالیاتی اهمیت و مزایای بالاتری علاوه بر نمایش درآمدهای از دست رفته مالیاتی دارد. تحلیل این شاخص می‌تواند نقاط مهم، حساس و گلوگاهی طراحی قوانین و ناکارآمدی طراحی سیاست‌های مالیاتی را هشدار دهد. همچنین آثار مثبتی از جمله پیش‌بینی و درک رفتار مودیان در قبال سیاست‌های مالیاتی، کشف ناعدالتی‌ها و نابرابری‌های مالیاتی، ایجاد امکان کاهش پیچیدگی‌ها و ساده‌سازی به منظور افزایش تمکین، تحلیل و اندازه‌گیری پایداری نظام مالیاتی و درآمدهای آن، کمک به افزایش شفافیت نظام مالیاتی و... از دیگر آثار آن است.
شاخص شکاف مالیاتی بیانگر آن است که درآمد وصولی مالیات تا چه اندازه از ظرفیت بالقوه نظام مالیاتی درآمد کسب می‌کند. به بیان دیگر با ساختار قانونی مالیاتی حاکم بر اقتصاد، فرار و اجتناب مالیاتی چقدر است و چه میزان درآمد مالیاتی از دست رفته داریم. مزایای متعددی برای اندازه‌گیری و تحلیل شکاف مالیاتی وجود دارد. شکاف مالیاتی ابزاری مفید برای درک اندازه نسبی و ماهیت عدم تمکین مالیاتی است. از این درک می توان در موارد مختلفی استفاده و بهره‌برداری کرد.
چه کشورهایی شکاف مالیاتی را برآورد می‌کنند؟
در حال حاضر تعداد فزاینده‌ای از سازمان های مالیاتی در سراسر جهان شکاف مالیاتی را برآورد می‌کنند. به عنوان مثال از بین 36 کشور عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، بیش از 20 کشور شامل بریتانیا، آمریکا، دانمارک، استرالیا، سوئد، مکزیک و ... آشکارا بیان کرده اند که شکاف مالیاتی را برآورد می‌کنند. همچنین نهادهایی مانند صندوق بین المللی پول و بانک جهانی، پروژه‌های محاسبه شکاف مالیاتی را در برنامه نظام های مالیاتی کشورها گنجانده اند.
شناخت نقاط حساس و گلوگاهی قوانین و فرایندهای مالیاتی
محاسبه شکاف مالیاتی نه تنها به دلیل نشان دادن درآمدهای از دست رفته اهمیت دارد بلکه می‌تواند نقاط مهم، حساس و گلوگاهی طراحی قوانین را که مدیریت و اجرای آن دچار خدشه شده، شناسایی کند.
علاوه بر این، شکاف مالیاتی می‌تواند شواهدی مبنی بر ناکارآمدی طراحی مالیات را نمایش دهد. به این نحو که مالیات به طور ناخواسته تغییراتی در وضعیت اقتصادی ایجاد می‌کند، لذا در قبال آن، رفتار مودیان نیز متفاوت خواهد شد که در تفاوت بین درآمد مالیاتی واقعی و بالقوه مشهود است.
کشف بار مالیاتی ناعادلانه و پایداری نظام مالیاتی با تحلیل شکاف مالیاتی
شکاف مالیاتی همچنین نابرابری‌های ناشی از بار مالیاتی ناعادلانه در مورد مودیان را برجسته می‌کند. محاسبه و تحلیل این شاخص، مسائل مربوط به هدف طراحی نظام مالیاتی خوب و ساده سازی آن را آشکار می کند و نشان می دهد چگونه پیچیدگی ممکن است منجر به کاهش تمکین مالیاتی به دلیل هزینه های بالا در پیروی از قانون شود.پایداری نظام مالیاتی نیز از طریق بررسی روند ریسک های درآمد مشهود (درآمد وصولی مورد انتظار) در روند شکاف مالیاتی در طول زمان آشکار خواهد شد.
شکاف مالیاتی و شفافیت
در مطالعات و تحلیل شکاف مالیاتی با در نظر گرفتن و بررسی اینکه چه چیزهایی درآمدهای بالقوه مالیاتی را تشکیل می‌دهند، این سوال مطرح می‌شود که آیا نظام کنونی مالیات بهینه است یا خیر؟ در واقع این مطالعات تنها بر روی دلایل عدم تمکین مالیاتی در نظام فعلی تمرکز نمی‌کند؛ بلکه از نظر سیاستی نیز به دلایل شکاف مالیاتی می پردازد و ممکن است نظام مالیاتی بهتری تحت قوانین و مقررات جدید پیشنهاد دهد.
از این رو تخمین و تحلیل شکاف مالیاتی منافع متعدد و متفاوتی برای ذینفعان مختلف خواهد داشت. شکاف مالیاتی برای مردم (و نمایندگان منتخب آنها)، مهم است؛ زیرا که این شاخص، شفافیت را در برابر هرگونه نابرابری و ناکارآمدی اقتصادی ناشی از عدم رعایت یا اتخاذ طرح‌های خاص سیاست مالیاتی فراهم می‌کند.
این ابزار، مبنایی برای تدوین راهبرد نظام مالیاتی فراهم می‌کند. تفکر در مورد شکاف مالیاتی کمک می‌کند که چگونگی رخداد عدم رعایت تکالیف مالیاتی درک و کشف شود. سپس با رفع علل عدم تمکین، سلامت کلی نظام مدیریت مالیات بهبود پیدا می‌کند. تجزیه و تحلیل شکاف مالیاتی بینشی را ارائه می‌دهد که کدام راهبردها در کاهش شکاف مالیاتی موثرتر هستند.
درک الگوهای پیچیده و منحصر به فرد فرار مالیاتی
فرار مالیاتی به طور کلی از روش‌های شناخته شده و تکراری انجام می‌شود. اما در برخی موارد شناخت پیچیدگی‌ها و الگوهای منحصر به فرد فرار مالیاتی بسیار مشکل است. تحلیل شکاف مالیاتی کمک می‌کند که تعامل پیچیده بسیاری از عوامل که باعث ناهمگونی قابل توجهی در فرار مالیاتی با الگوهای اغلب منحصر به فرد و نه سیستماتیک می‌شود، شناسایی شود.
یکی از مزایای عمده مطالعات شکاف مالیاتی این است که پیگیری و شناخت عمیق پاسخ‌های رفتاری مودیان در رابطه با یک مالیات خاص ممکن است به پاسخ‌هایی فراتر از آن مودی منجر شود و در واقع این امکانوجود دارد که نشانه هایی نمایان شود که به بیش از آن مالیات خاص مربوط می‌شود. به عنوان مثال ریشه نپرداختن مالیات مودی در مورد یک پایه مالیاتی خاص، به مشاوران مالیاتی مربوط شود که راه فرار مالیاتی را در اختیار مودیان قرار می‌دهند.
تشخیص صحت داده‌های آماری به کمک شکاف مالیاتی
همه آماردانان دولتی به وضوح به اندازه‌گیری شکاف تمکین مالیاتی علاقه دارند زیرا شکاف مالیاتی اثرات مستقیمی بر تشخیص صحت داده های حساب‌های ملی و اندازه اقتصاد غیررسمی دارد. تجربه اختلاف اتحادیه اروپا و بریتانیا در زمینه مالیات بر ارزش افزوده و عوارض گمرکی نمونه‌ای از کشف کلاهبرداری بریتانیا به وسیله تحلیل شکاف مالیاتی است.
شکاف مالیاتی اطلاعات مهمی را ارائه می‌دهد که به سازمان مالیاتی به خصوص در درک عملکرد بلندمدت کمک می‌کند. شکاف مالیاتی همچنین اطلاعات مهمی را در مورد تمکین مالیاتی و میزان قانون‌مداری مودیان به مردم ارائه می‌دهد و باعث ایجاد شفافیت بیشتر در نظام مالیاتی می‌شود.
انتهای پیام/
منبع: ایران آنلاین
کلیدواژه: شکاف مالیاتی تمکین مالیاتی نظام مالیاتی فرار مالیاتی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۲۸۸۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«مشوق‌های مالیاتی هدفمند سرمایه گذاری» گامی مهم درجهت رونق تولید و افزایش مشارکت مردم
حسینعلی حاجی دلیگانی عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در گفتگو با خبرنگار قدس در رابطه با لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم بیان داشت: مشکل این است آن هایی که فعالیتشان آشکار است، معمولا مشمول پرداخت مالیات می شوند ولی آن هایی که فعالیتشان زیر زمینی و یا مخفی است معمولا به نوعی از پرداخت مالیات فرار می کنند.
این عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی در خصوص تاثیر مشوق های مالیاتی هوشمند و هدفمند در جهت افزایش مشارکت مردم در لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، بیان داشت: تولیدکنندگان و سرمایه گذارانی که فعالیتشان شفاف و آشکار است، باید مورد شمول مشوق‌های مالیاتی جدید شوند و این تغییر مهم در لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، کاری بسیار درست و دقیق در جهت رونق تولید و افزایش مشارکت مردم است. وقتی کار تولید مورد اقبال قرار گیرد، طبیعتا مشارکت مردم می تواند در آن بخش تولیدی افزایش پیدا کند.
حاجی دلیگانی نماینده مردم شاهین شهر و میمه در مجلس شورای اسلامی در رابطه با تشویق سرمایه گذاران به سرمایه گذاری در مناطق محروم در لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم، گفت: هر چقدر مشوق های مالیاتی در مناطق محروم و کم برخوردار بیشتر باشد و به خصوص از لحاظ زمانی مدت این معافیت‌ها زیاد باشد، باعث جلب توجه و گرایش افراد به سرمایه گذاری در آن مناطق می شود.
وی همچنین در انتقادی نسبت به لایحه بودجه 1403 گفت که دولت برای بودجه سال 1403 در بخش تبصره و احکام بودجه، این مساله را به صراحت نیاورده بود و بعد در جداول آورده است که کار درستی نیست و موجب شده است که زمان بررسی بودجه به درازا کشیده شده است.
حاجی دلیگانی در خصوص زمان بررسی لایحه « اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم» یادآور شد که لایحه باید فرایند و مسیر خود را طی کند و زمان بررسی لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم با توجه به درگیر بودن صحن به بحث بودجه و برنامه هفتم مشخص نیست.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است