«دولت» ؛ معنایی فراتر از حکومت
تاریخ انتشار: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۳۴۷۹۱
عصر ایران - واژۀ "دولت" (State) در فلسفۀ سیاسی اعم از "حکومت" است. در ادبیات سیاسی متعارف، معمولا حکومت به معنای نظام سیاسی و دولت به معنای قوۀ مجریه به کار می‌رود. اما دولت در اصل فراتر از قوۀ مجریه و حتی فراتر از نظام سیاسی است (البته حکومت را به معنای قوۀ مجریه هم به کار می‌برند).
طبق تعریف فلسفه سیاسی، قوۀ مجریه و کل حکومت یک کشور ممکن است به دلایلی ساقط شوند، ولی کمتر پیش می‌آید که دولت به معنای دقیق کلمه، دچار فروپاشی کامل شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
جان لاک و توماس هابز
دولت گسترده‌تر و بنیادی‌تر از حکومت است. حکومت بخشی از دولت یا در واقع جلوۀ دولت است. "دولت" غالبا واحدی پایدار اما "حکومت" موقت است. حکومت‌‌ها چه قوۀ مجریه پنداشته شوند چه نظام سیاسی، با رای یا با انقلاب مردم می‌آیند و می‌روند ولی فروپاشی دولت وقتی رخ می‌دهد که ملت و سرزمین مرتبط با دولت دچار تجزیه شوند. مثل آنچه بر سر دولت عثمانی در 1924 یا دولت شوروی در 1991 و دولت یوگسلاوی در دهۀ 1990 آمد.
فروپاشی غالباً شامل "حکومت" می‌شود. چه حکومت را به معنای قوۀ مجریه به کار ببریم چه به معنای نظام سیاسی. دولت در قیاس با حکومت، مفهومی انتزاعی‌تر است.
دولت "حکمران" است و نهادهای دولتی در برابر نهادهای "خصوصی" جامعۀ مدنی، خصلتی "عمومی" دارند. نهادهای جامعۀ مدنی در راستای تحقق منافع فردی اقشار و طبقات خاص شکل می‌گیرند ولی نهادهای دولتی، بنا بر تعریف، در راستای تحقق منافع و خیر عمومی تأسیس می‌شوند.
"مشروعیت" مختص دولت است چرا که تصمیم‌های دولت الزاما باید در راستای منافع پایدار عموم مردم باشند و به همین دلیل این تصمیمات برای افراد جامعه الزام‌آورند و از آنجایی که دولت قانونگذار است (از طریق پارلمان)، قوانینش باید اجرا شوند (از طریق قوۀ مجریه) و متخلفان از این قوانین، در صورت لزوم مورد برخورد قهری قرار می گیرند (از طریق پلیس یا ارتش) و مجازات می‌شوند (از طریق دستگاه قضایی).
بنابراین دولت واجد حق انحصاری "کاربرد زور" است و به قول ماکس وبر، جامعه‌شناس آلمانی، انحصار "خشونت مشروع" را در اختیار دارد.
ماکس وبر
دولت "انجمنی سرزمینی" است و صلاحیتش در حدود جغرافیایی خاصی تعریف می‌شود و همۀ کسانی را در بر می‌گیرد که در آن محدودۀ جغرافیایی زندگی می‌کنند (شهروند یا غیرشهروند). در عرصۀ بین‌المللی نیز دولت، بنا بر تعریف، واحدی خودمختار و مستقل است.
بسیاری "دولت" و "حکومت" را به یک معنا به کار می‌برند ولی فرق ظریفی بین این دو مفهوم وجود دارد. مثلا با کوتاه شدن دست قاجاریه از قدرت، دولت در ایران از بین نرفت بلکه فقط حکومت یا نظام سیاسی تغییر کرد.
________________________
در "واژه‌خانۀ عصر ایران" ، کلمات و اصطلاحات سیاسی را به زبانی ساده و علمی توضیح می دهیم.
اگر می خواهید معنای واژه ای را توضیح دهیم، زیر همین مطلب برایمان بنویسید.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: دولت حکومت وضع طبیعی نظام سیاسی قوۀ مجریه نظام سیاسی قوۀ مجریه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۳۴۷۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کمک های جدید آمریکا چه معنایی برای اوکراین و پوتین دارد؟
اگرچه ایالات متحده کمک‌های تازه‌ای را برای اوکراین تصویب و بریتانیا اخیرا از بزرگترین کمک نظامی‌اش به کی‌یف رونمایی کرد، اما زمان خواهد برد تا اوکراین قدرتش را به واسطه این کمک‌های جدید احیا کند و البته در عین حال کمبود نیروهای اوکراینی نقطه ضعف دیگری برای این کشور در مقابل جنگ با روسیه تلقی می‌شود.
به گزارش ایسنا، به محض آنکه «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا لایحه کمک به اوکراین را امضا کرد، ارتش ایالات متحده شروع به ارسال تجهیزات مورد نیاز به خط مقدم کرد. با این حال، بعید است اوکراین بتواند پیشرفت چشمگیری را در مقابل برتری‌های روسیه کسب کند.
روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی می‌نویسد: «رای مثبت کنگره جهت ارسال کمک به اوکراین موجب افزایش روحیه برای کی‌یف شده است اما کمبود نیرو دغدغه‌ای بزرگ و حیاتی برای این کشور قلمداد می‌شود. از طرفی شاید کمک‌های آمریکا انگیزه‌ای برای کشورهای اروپایی ایجاد کند تا کمک‌های خود را به اوکراین افزایش دهند؛ همانگونه که نخست‌وزیر بریتانیا در جریان سفرش به ورشو از یک بسته کمکی نظامی ۵۰۰ میلیون پوندی رونمایی کرد.»
این روزنامه انگلیسی در ادامه می‌نویسد: «اوکراین ابتدا امیدوار بود که کمک‌های واشنگتن در ابتدای سال جاری میلادی به دستش برسد اما ظاهرا انتظار می‌رود سال ۲۰۲۴ همچنان برای اوکراین به معنای حفظ خطوط باشد تا بازپس‌گیری قلمروهایش. هفته گذشته لایحه کمک آمریکا به اوکراین تصویب شد و زمان خواهد برد تا اوکراین وضعیت دشوار خود را که از ماه‌های اول ۲۰۲۴ گریبان‌گیر آن شده، بهبود ببخشد. هم‌چنین یگان‌های جدید باید آموزش ببینند و زمان می‌برد تا اوکراین کاملا از کمک‌های آمریکا بهره‌مند شود.»
فایننشال تایمز با اشاره به انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ ایالات متحده می‌نویسد: «کی‌یف شاید برای به رخ کشیدن دستاوردهای نظامی پیش از انتخابات نوامبر ایالات متحده و توجیه این کمک‌ها، تحت فشار قرار بگیرد و آمریکا (دولت جو بایدن) از او دستاوردهای نظامی بخواهد. اما اوکراین همچنان به جذب منابع نیاز دارد و در عین حال با توجه به انتخابات آتی آمریکا و حضور چهره‌ای جمهوری‌خواه نظیر دونالد ترامپ، آینده روند این کمک‌ها به اوکراین مشخص نیست.»
این روزنامه هم‌چنین تاکید می‌کند: «در حال حاضر بهترین راه اوکراین برای تداوم مبارزه با روسیه، ادامه دادن انواع حملاتی است که اخیرا در حال افزایش هستند. طی این حملات از پهپادهای دوربرد علیه پالایشگاه‌های نفت و سایر اهداف با ارزش استراتژیک در روسیه استفاده شده است اما اوکراین نمی‌تواند از موشک‌های دوربرد اتکمز یا موشک‌های کروز سایه طوفان که سوناک در ورشو این هفته وعده داد، برای حمله به اهدافی در روسیه استفاده کند.»
فایننشال تایمز در پایان با اشاره به قدرت روسیه می‌نویسد: «در حالیکه هیچ راه آسانی برای به زانو درآوردن روسیه وجود ندارد، اما شاید در این مسیر نقاط آسیب‌پذیر این کشور فاش شود. از لحاظ انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هم حتی اگر ترامپ پیروز شود، ضمانتی برای خرسندی پوتین ارائه نمی‌دهد زیرا ترامپ احتمالا بخواهد برنامه صلح خودش را در پیش بگیرد.»
کانال عصر ایران در تلگرام
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند