به نقل از «فارس»

سالمندی در ایران زنانه می شود/ 90 درصد زنان سالمند تنهای ایرانی در سه دهک پایین درآمدی

تاریخ انتشار: ۱ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۵۷۶۸۵

گروه جامعه خبرگزاری فارس، زنان سالمند تنها، زنانی هستند که 60 سالگی را پشت سر گذاشته‌اند و زیر یک سقف به تنهایی زندگی می‌کنند. تنهازیستی زنان سالمند آسیب‌پذیری آنها را افزایش می‌دهد و چالش‌های پیچیده‌ای برای آنها در پی دارد. بر پایه آخرین سرشماری‌ها تعداد زنان سالمند تنها در ایران رو به افزایش است.

سالمندی در حالی به سمت زنانه شدن پیش می‌رود که تعداد زنان سالمند خودسرپرست در حال افزایش است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به همین دلیل، نیاز به سیاستگذاری‌های اجتماعی و فرهنگی و توجه به منابع در اختیار سالمندان بیشتر احساس می‌شود.

بررسی‌های جهانی هم نشان می‌دهد که امید به زندگی زنان به طور متوسط چهارسال و نیم بیشتر از مردان است و تعداد زنانی که در گروه سنی سالمند قرار دارند، به نسبت قابل توجهی بیشتر از مردان سالمند است. این الگوی سالمندی نشان می‌دهد که احتمال بیوه یا مجرد بودن زنان سالمند نسبت به مردان بیشتر است.

این درحالی است که زنان سالمند، آسیب‌پذیرترین گروه سالمندان هستند و به نسبت مردان سالمند، نیاز به توجه بیشتری دارند. مشکلات زنان سالمند در یک یا دو مقوله خلاصه نمی‌شود و موضوعی گسترده و فراگیر است که نیاز به بررسی و راهکار کارشناسان این حوزه دارد.

با توجه به رشد روزافزون سالمندان زن در کشور، توجه به کیفیت زندگی آنها یکی از فاکتورهای اساسی در سلامت اجتماعی است. وقتی به آمار زنان سالمند تنها نگاه می‌کنیم تعداد آنها سه تا چهار برابر مردان سالمند تنها است و این پدیده می‌تواند چالشی جدی برای این جمعیت و همچنین جامعه به وجود آورد.

آمارها می‌گویند در حال حاضر یک پنجم معادل ۲۰ درصد زنان سالمند یعنی ۷۰۰ هزار نفر زن سالمند، تنها هستند اما این آمار در مردان یک چهارم زنان است. هر چند ازدواج مجدد در میان سالمندان نسبت به گذشته بیشتر شده است؛ اما متاسفانه اغلب زنان سالمند به دلیل محدودیت‌های عرفی و سنتی از ازدواج مجدد استقبال نمی‌کنند و آن را تابو می‌دانند، به همین دلیل تعداد زنان سالمند بدون همسر و تنها بسیار بیشتر از مردان سالمند تنهاست.این در حالی است که نرخ ازدواج مجدد در میان مردان سالمند بیش از زنان است.

 گرفتاری پزشکی زنان در آینده، فقدان نظام مراقبتی و حمایتی از سالمندان، ‌فقدان بیمه‌های مراقبتی، مشکلات اقتصادی و معیشتی موضوع دیگری است که زنان سالمند بیشتر از سایر اقشار جامعه از آن متاثر می‌شوند.

مشکلات اقتصادی برای نگهداری از سالمندان در کنار خانواده، به علاوه فضای محدود منازل امروزی و هزینه درمان افراد سالمند، در موارد زیادی فرزندان را ناچار می‌کند سالمندان را روانه خانه‌ای به نام «خانه سالمندان» کنند که هیچ کدام از آنها، آنجا را خانه خود نمی‌دانند و بسیاری از آنان تا آخرین روزهای عمر منتظر برگشت به منزل خود هستند.

تاکنون پژوهش جامعی در مورد وضعیت زنان سالمند تنها در ایران انجام نشده بود، اما  به تازگی یک پژوهش علمی و کاربردی با موضوع «پیامدهای اجتماعی اقتصادی زندگی زنان سالمند تنها» به سفارش دبیرخانه شورای ملی سالمندان و صندوق جمعیت سازمان ملل متحد توسط یک گروه دانشگاهی به سرپرستی دکتر میرطاهر موسوی انجام شده است، موسوی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی است که پیشینه درخشانی در حمایت‌های مردم‌نهاد از سالمندان دارد.

وی در گفت و گو با خبرگزاری فارس، با اشاره به اینکه طبق این پژوهش  علمی و کاربردی 71 درصد زنان سالمند تنها درآمدی ندارند و تنها 29درصد بقیه درآمد دارند. و با توجه به افزایش الگوی تنهازیستی در میان زنان سالمند نسبت به مردان که به بیش از چهار برابر مردان سالمند رسیده است، و تعداد زنان سالمند مجرد قطعی و مطلقه نیمرخ زنان سالمند تنها در 30 سال آینده تغییر خواهد کرد به‌گونه‌ای که در 30 سال آینده تعداد زنان سالمند تنها، 3 برابر می‌شود و بایدبا در نظر گرفتن تضمین‌های قانونی و همچنین بودجه کافی برای اجرای سند ملی سالمندان در این زمینه اقدام کرد.

 

فارس: چرا زنان سالمند در ایران تنها می‌شوند؟

 درباره علل تنها شدن این دست زنان ایرانی اینطور باید توضیح داد که بیش از90 درصد زنان سالمند تنها در ایران به علت فوت همسر، بیوه هستند و چون از دید فرهنگی ازدواج دوباره پس از مرگ همسر پذیرفته نشده تنها مانده‌اند. بر همین اساس2.4 درصد آنان هرگز ازدواج نکرده‌اند و 4.4 درصد آنها اگرچه دارای همسر هستند ولی تنها زندگی می‌کنند.

فقر شدید و چالش هزینه معیشت، درمان و توانبخشی

بیش از 90 درصد زنان سالمند تنهای ایرانی در سه دهک پایین درآمدی قرار دارند، یعنی به طور جدی مشکل معیشتی دارند و برای پرداخت هزینه‌های درمان و توانبخشی با چالش بزرگی رو به رو هستند. بیش از71 درصد زنان سالمند تنها درآمدی ندارند و تنها 29درصد بقیه درآمد دارند. از این بین نیز 3.5 درصد درآمد کمتر از یک میلیون تومان و 13.5 درصد نیز بین یک تا سه میلیون تومان درآمد دارند.

 بیش از71 درصد زنان سالمند تنها درآمدی ندارند و تنها 29درصد بقیه درآمد دارند. از این بین نیز 3.5 درصد درآمد کمتر از یک میلیون تومان و 13.5 درصد نیز بین یک تا سه میلیون تومان درآمد دارند

زنان سالمند نمی‌خواهند استقلال خود را از دست بدهند

فارس: با وجود این وضعیت اقتصادی جایگاه زنان سالمند چگونه است؟

 ارتباط با فرزندان و یا بستگان جایگاه مهمی در زندگی زنان سالمند تنها در ایران دارد،   بیشتر آنها فرزند دارند و تمایل دارند با فرزندانشان ارتباط داشته باشند و از سوی آنها حمایت بشوند و در عین حال می‌خواهند استقلال خود را حفظ کنند، هرچند تنها زندگی کردن برای زنان سالمند در ایران بسیار چالش برانگیز است و حتی ممکن است با ترس و احساس ناامنی در میان آنها همراه باشد، اما نمی‌خواهند استقلال خود را از دست بدهند.

 یک مسئله جدی این زنان پس از تقسیم اموال شوهرشان است که خانه و زندگی قدیمی را از دست می‌دهند و مجبور به ترک محله قدیمی و سکونت در خانه و محله جدید هستند که بدین ترتیب بخش مهمی از ارتباطات گذشته را از دست می‌دهند و با خطر انزوا مواجه می‌شوند.

نزدیک به 74 درصد زنان سالمند تنها ایرانی بی‌سواد هستند

 زنان پس از تقسیم اموال شوهرشان خانه و زندگی قدیمی را از دست می‌دهند و مجبور به ترک محله قدیمی و سکونت در خانه و محله جدید هستند که بدین ترتیب بخش مهمی از ارتباطات گذشته را از دست می‌دهند و با خطر انزوا مواجه می‌شوند

فارس: خودمراقبتی سالمندان مساله مهمی است که به نظر می‌رسد، به آن پرداخته نشده است 

اگرچه زنان سالمند تنها تلاش می‌کنند از خود مراقبت کنند اما این کافی نیست، آنها نیازمند دریافت مراقبت‌های رسمی و مناسب‌سازی در زمینه‌ امکانات و تجهیزات مختلف هستند که تاکنون به این نیاز به درستی پاسخ داده نشده است.

 نزدیک به 74 درصد زنان سالمند تنها ایرانی بی‌سواد هستند و در بین زنان سالمند تنها با سواد اغلب (58.3درصد) دارای سواد در مقطع ابتدایی یا سوادآموزی هستند و توانایی چندانی برای بهره‌گیری از اینترنت و فناوری‌ها ندارند.

نسبت خانوارهای سالمندسرپرست در سال 1430  به یک سوم کل خانوارهای کشور افزایش می‌یابد

فارس: با توجه به روند افزایش جمعیت آیا نسبت زنان سالمند رو به افزایش نیست؟

 نسبت خانوارهای تک نفره در طول دوره 1395 تا 1430 دو برابر می­‌شود و از 8.7 درصد در سال 1395 به 16.4 درصد در سال 1430 افزایش می‌­یابد. بخش عمده این افزایش به دلیل روند فزاینده تنها ماندن افراد سالمند است. در سال 1395 تنها 10 درصد خانوارهای کشور سالمندسرپرست بوده ­اند اما با توجه به روند افزایشی سالمندی جمعیت در کشور، نسبت خانوارهای سالمندسرپرست در سال 1430 به 32 درصد، یعنی یک سوم کل خانوارهای کشور افزایش خواهد رسید.

الگوی تنهازیستی در میان زنان سالمند بیش از چهار برابر مردان سالمند است

فارس: با توجه به  افزایش تجرد قطعی پیش بینی ها برای سالمندان تنها در سال‌های آینده چطور است؟

هم اکنون الگوی تنهازیستی در میان زنان سالمند بیش از چهار برابر مردان سالمند است. در یک دهه اخیر تعداد زنان سالمند تنهازیست دو برابر شده است. با تغییر سبک زندگی و افزایش تعداد زنان سالمند مجرد قطعی و مطلقه نیمرخ زنان سالمند تنها در 30 سال آینده تغییر خواهد کرد به‌گونه‌ای که در 30 سال آینده تعداد زنان سالمند تنها، 3 برابر می‌شود و در میان آنها شمار زنان با تجرد قطعی افزایش پیدا می‌کند. آنها باسوادتر از زنان سالمند تنهای کنونی هستند، مهارت بیشتری در بهره‌گیری از تکنولوژی دارند و بخش مهمی از شبکه اجتماعی زنان سالمند تنها در 30 سال آینده در فضای مجازی شکل خواهد گرفت. آنها از پایگاه اجتماعی بالاتری برخوردارند، به احتمال زیاد درآمد و وضعیت اقتصادی بهتری دارند، اما به دلیل نداشتن فرزند یا محدود بودن ابعاد خانواده، حمایت‌های غیر رسمی آنها به گونه چشمگیری کاهش می‌یابد. به همین دلیل لازم است برای حمایت‌های رسمی از زنان سالمند تنهای 30 سال آینده از اکنون برنامه‌ریزی بشود.

 تعداد زنان سالمند مجرد قطعی و مطلقه نیمرخ زنان سالمند تنها در 30 سال آینده تغییر خواهد کرد به‌گونه‌ای که در 30 سال آینده تعداد زنان سالمند تنها، 3 برابر می‌شود 

در 30 سال آینده شمار زنان سالمند روستایی افزایش می‌یابد

این پژوهشگر و استاد دانشگاه تصریح کرد: در شرایط کنونی اکثر سالمندان یعنی بیش از 71 درصد آنها در شهرها زندگی می‌کنند، اما در 30 سال آینده به دلیل مهاجرت مردان از روستاها به شهرها شمار زنان سالمند روستایی افزایش می‌یابد.

راهکارهای حمایتی برای بهبود وضعیت زنان سالمند تنها در ایران

فارس: طبق پژوهش‌هایی که انجام داده‌اید، چالش های تنها زیستی زنان چیست؟

 در پژوهش های صورت گرفته  چالش‌های اساسی در زمینه زنان سالمند تنها در شش محور شناسایی شد که عبارتند از تنهازیستی بیشتر زنان سالمند تا مردان، تحصیلات پایین‌تر زنان سالمند تنها، روند افزایش زنان سالمند روستایی، افزایش شمار زنان سالمند با وضعیت تجرد قطعی و بدون فرزند، همچنین افزایش تعداد زنان سالمندتنها با تحصیلات دانشگاهی بالا و افزایش زنان کهنسال.

افزایش شمار زنان سالمند با وضعیت تجرد قطعی و بدون فرزند، همچنین افزایش تعداد زنان سالمندتنها با تحصیلات دانشگاهی بالا و افزایش زنان کهنسال از جمله چالش های پیش روی آینده جمعیتی کشور است

فارس: چه راهکارهای سیاستی برای کاهش این چالش ها در نظر گرفته شده است؟

تنها بر این اساس راهکارهای سیاستی که برای پاسخ به این نیازها بر پایه مدل علمی IOM[1] دسته‌بندی و طیف خدمات ترسیم شده است. بدین ترتیب ضرورت دارد برای تقویت قوانین حمایتی، ارتقای سلامت زنان ایرانی در دوره جوانی و میانسالی به‌ویژه آنها که در دوره سالمندی تنها زندگی خواهند کرد، کمک به کاهش تنهازیستی زنان سالمند، آگاه سازی و آماده‌سازی زنان میانسال مجرد قطعی، مطلقه و بیوه برای تنها زیستی در دوره سالمندی، آماده‌سازی زنان سالمندی که به تازگی تنهازیستی را آغاز کرده‌اند، ارائه خدمات درمانی، حمایتی و توانبخشی ویژه زنان سالمند تنها و رفع مشکلات کنونی آنها و تلاش بر حفظ بهزیستی، رفاه و استقلال زنان سالمند تنها، تجدید نظر در زمینه قوانین ارث، سیاست‌های اختصاصی در نظر گرفته شود و بر اساس آنها برنامه‌های مشخصی به اجرا درآیند.

اگر سیاست ها و قوانین در این زمینه با کپی‌برداری از سایر کشورها اجرایی شوند چه بسا آسیب‌پذیری زنان سالمند تنها را بیش از پیش افزایش دهند

 

 در نظر گرفتن تضمین‌های قانونی و همچنین بودجه کافی برای اجرای سند ملی سالمندان در این زمینه لازم است و باید یادآوری کنم که پدیده زنان سالمند تنها یک موضوع اجتماعی و جمعیتی چند وجهی است و  بی‌گمان سیاست‌ها و قوانینی که در این زمینه بدون همه جانبه‌نگری و ضمانت اجرایی باشند، ارزشی ندارند، سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد اهمیت ویژه‌ای دارند، از همین رو سیاست‌ها و قوانینی که بر اساس ایده‌های هیجانی و ناگهانی و یا فاقد همه جانبه‌نگری یا ارزیابی کارآمدی آنها در ایران و با کپی‌برداری از سایر کشورها اجرایی می‌شوند چه بسا آسیب‌پذیری زنان سالمند تنها را بیش از پیش افزایش بدهند.

[1] . Institute of Medicine http://www.ca-cpi.org/wp-content/uploads/2006/01/Prevention-Tactics-Vol08-No13-2006.pdf

انتهای پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: زنان سالمند سند ملی سالمندان مشکلات معیشتی زنان سالمند تنها در 30 سال آینده درصد زنان سالمند تنها تعداد زنان سالمند تنها دست می دهند زنان سالمند تنهای شمار زنان سالمند زنان سالمند رو میلیون تومان درآمد دارند سالمند بیش مجرد قطعی تجرد قطعی سیاست ها چالش ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۵۷۶۸۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آرامش بازار نفت و افول قیمت طلا تا چه زمانی ادامه دارد؟

به گزارش همشهری آنلاین، بهای نفت برنت در معاملات روز جمعه، با ۴۹ سنت معادل ۰.۵۵ درصد افزایش کرد و به ۸۹.۵ دلار برای هر بشکه رسید. این رشد آرام، یکی از نتایج کاهش نسبی ریسک‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه است که به سرمایه‌گذاران مهلتی داده تا بیشتر به عوامل مثبت اقتصاد جهانی توجه کنند و البته در صورت شعله‌ور شدن دوباره تنش‌ها، آرامش بازار نفت نیز بر باد خواهد رفت.

در این میان، بازار انرژی با تهدید ناشی از تحریم‌های پیشنهادی اتحادیه اروپا برای ممنوعیت واردات گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) روسیه نیز روبروست. پاتریک پویانه، مدیرعامل «توتال انرژی» به‌عنوان یکی از ذینفعان پروژه «یامال ال‌ان‌جی» که اروپا به دنبال تحریم آن است، می‌گوید: اگر اتحادیه اروپا، پروژه «یامال ال‌ان‌جی» را تحریم کند، قیمت ال‌ان‌جی به‌سرعت بالا خواهد رفت و در سطح جهانی، به نفع ما خواهد بود. اگر تحریم‌هایی در کار باشند، مثبت است و منفی نیست زیرا درآمد توتال از این پروژه کاملاً محدود است.

در مقابل آرامش بازار نفت، بازار جهانی طلا با ناآرامی روبرو شده و قیمت‌ها در این بازار پایین آمده است. قیمت هر اونس طلای جهانی به ۲۳۳۱ دلار رسیده که تقریباً ۱۰۰ دلار نسبت به بالاترین رکورد تاریخ در ۱۲ آوریل پایین‌تر است. افول ۱۰۰ دلاری قیمت هر اونس طلای جهانی در بازار ناآرام فعلی، ناشی از کاهش نسبی تنش‌های ژئوپلیتیکی است و عمر آن محدود به زمانی است که تنش‌ها در سطح پایین باقی بماند.

کاهش شیب رشد اقتصاد آمریکا، خبر دیگری است که در اقتصاد جهانی دست‌به‌دست می‌شود. داده‌ها نشان می‌دهند که رشد تولید ناخالص داخلی ایالات‌متحده به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان در سه‌ماهه ۲۰۲۴ به ۱.۶ درصد کاهش یافته که بسیار کمتر از برآورد ۲.۴ درصدی است.

همچنین شاخص هزینه‌های مصرف شخصی، به‌عنوان متغیر تورم کلیدی برای فدرال رزرو، با سرعت سالانه ۳.۴ درصد برای سه‌ماهه ۲۰۲۴ افزایش یافته که بزرگ‌ترین افزایش آن در یک سال را رقم زده است.

در این‌سوی جهان، متحد آسیایی آمریکا یعنی ژاپن برخلاف ایالات‌متحده به دنبال بالا بردن نرخ تورم است و آمارها از کاهش ضریب موفقیت آن خبر می‌دهد. طبق اعلام اداره آمار ژاپن، شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) برای توکیو بسیار کمتر از انتظار بوده و در ماه آوریل به میزان ۱.۸ درصد رشد کرده است. این رقم در مقایسه با داده‌های سالانه ماه قبل که ۲.۶ درصد محاسبه شده بود، کاهش یافته است.

تثبیت سیاست نرخ بهره بانک مرکزی ترکیه نیز از خبرهای مهم اقتصاد منطقه‌ای است. بانک مرکزی جمهوری ترکیه اعلام کرد که نرخ بهره را پس از افزایش در ماه گذشته بدون تغییر در ۵۰ درصد نگه می‌دارد و البته به‌شدت به ریسک‌های تورمی توجه می‌کند و تا زمانی که شاهد کاهش قابل‌توجه و پایدار در روند زیربنایی تورم ماهانه نباشد، موضع پولی فشرده خود را حفظ خواهد کرد.

سقوط سودآوری استخراج‌کنندگان بیت کوین، خبر دیگری است که اقتصاد جهانی به آن توجه نشان داده است. سودآوری استخراج بیت‌کوین پس از هاوینگ چهارم به پایین‌ترین میزان خود رسیده است. خبرها حاکی از این است که شاخص هش‌ریت که میانگین درآمد استخراج‌کنندگان به‌ازای هر تراهش را نشان می‌دهد و معیاری کلیدی برای سودآوری استخراج بیت‌کوین است، پس از چهارمین رویداد هاوینگ در هفته گذشته، سقوط بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است.

در واقع استخراج‌کنندگان بیت‌کوین پس از چهارمین رویداد هاوینگ برای حفظ سودآوری خود با مشکل مواجه هستند زیرا قیمت هش بیت‌کوین به پایین‌ترین حد خود رسیده است. قیمت هش در جمعه گذشته به ۵۷.۰۹ دلار کاهش یافت.

کد خبر 847593 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها نفت قیمت طلا و فلزات گرانبها - جهان قیمت نفت و گاز