به نقل از «ایرنا»

لحظه ثبت آزادسازی خرمشهر به روایت عکاس آن/ شهید همت من را با موتور به خرمشهر برد

تاریخ انتشار: ۳ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۰۸۰۲۵۰

به گزارش خبرنگار تجسمی ایرنا، امروز سوم خرداد، چهلمین سالروز آزادسازی خرمشهر است، ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، خرمشهر زیر آتش سنگین ارتش عراق قرار گرفت و این شهر شاهد درگیری بین نیروهای عراقی و رزمندگان ایرانی بود، سرانجام چهارم آبان ۱۳۵۹ بعد از ۳۴ روز مقاومت، این شهر به اشغال کامل ارتش بعثی عراق درآمد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خرمشهر تا سوم خرداد ۱۳۶۱ در اشغال نیروهای عراق باقی ماند و با عملیات بیت‌المقدس توسط نیروهای ایران بازپس گرفته شد.

آزادسازی خرمشهر از اهداف مرحله چهارم عملیات بیت‌المقدس بود. ساعت ۲۲:۳۰ شامگاه شنبه یکم خرداد ۱۳۶۱ مرحله چهارم این عملیات با هدف آزادسازی خرمشهر توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی علی صیادشیرازی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فرماندهی محسن رضایی و احمد متوسلیان آغاز شد و این شهر سوم خرداد ۱۳۶۱ پس از ۵۷۶ روز اشغال نیروهای ارتش بعث عراق، بازپس گرفته شد.

در این روز سعید صادقی عکاس جنگ خود را به خرمشهر رساند و عکسی نمادین (حضور رزمندگان در مسجدجامع خرمشهر) از لحظه آزادسازی خرمشهر را ثبت کرد.

صادقی متولد سال ۱۳۳۲ در تبریز، عکاسی را از دوران انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ آغاز و با سمت عکاس و خبرنگار در روزنامه جمهوری اسلامی در سال ۱۳۵۸ همزمان با شروع جنگ تحمیلی ادامه داد. سپس مدتی را در حوزه سینما با دستیار فیلمبردار و مدیر فیلمبرداری در فیلم‌های سینمایی و مجموعه‌های تلویزیونی سپری کرد که از جمله فیلم‌هایی که در آن مدیر فیلمبرداری بوده می‌توان به پایان کودکی، مرگ سیاوش، آخرین روز تابستان اشاره کرد.

وی پس از جنگ عراق نمایشگاه نیمه پنهان جنگ را با یک عکاس عراقی برگزار کرد و مستند بلگراد و کارگردانی و فیلمبرداری هفت قسمت از مجموعه مستند جنگ با نام هفت زخم از دفاع مقدس از دیگر فعالیت‌های هنری صادقی به شمار می‌رود.

وی تاکنون ده ها نمایشگاه عکس اختصاصی برپا کرده و در نمایشگاه‌های گروهی بسیاری نیز شرکت داشته است که از جمله موضوعات آن می‌توان به جنگ، کودکان، ایران امروز و زنان ایران اشاره کرد. صادقی سال ۱۳۸۵ نشان شجاعت و سال ۱۳۸۶ نشان درجه یک هنری شورای انقلاب فرهنگی را از آن خود کرد.

صادقی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا به مناسبت سوم خرداد سالروز آزادسازی خرمشهر درباره فعالیت خود در حوزه عکاسی جنگ اظهارداشت: قبل از انقلاب، در هر جریان انقلابی شرکت می‌کردم، اگر در قیطریه (تپه‌های قیطریه که آن زمان بیابان بود) ۱۰ نفر بود، من یکی از آن ۱۰ نفر بودم قبل از آن دوران هم عکاسی کرده بودم، این جریانات به پس از پیروزی انقلاب متصل شد، مرحوم شهیدمحمد بهشتی، من و تعدادی از افراد دیگر را گردهم آورد و اعلام کرد قصد دارد یک حزب تاسیس کند و دوست دارم همه شما در آن باشید، گفتم من حزبی دوست ندارم، شهیدبهشتی گفت منظورش روزنامه است، جریان حزب جداست، روزنامه پایگاهی شد و نخستین بار روزنامه را دیدم، درباره روزنامه‌های قبل از انقلاب مثل رستاخیر، آیندگان، کیهان، اطلاعات سخنانی شنیده بودیم اما ارتباطی با آنها نداشتیم و توجه نمی‌کردیم، 

وی افزود: پس از آنکه جنگ (هشت سال دفاع مقدس) آغاز شد شکل عکاسی از آن فرمت و چیزی که بود، به یک حالت جنگی وارد شد، من با شوق و علاقه‌ای که داشتم با حسن باقری (حسن افشرده) وارد میدان شدیم و بعد آن نترس‌های ریشه‌های اصالت ایرانی بود؛ با وجود اینکه تازه ازدواج کرده بودم، مرا درون خودش در آغوش گرفت، احساس امنیت، لذت و عشق بیشتر را حس می‌کردیم، آن عطش عشق ما، مساله انقلاب، امام خمینی(ره) و هم آن نفس‌ها بود، بهشت را در آنجا لمس می‌کردیم، منظورم ایدئولوژی بهشت نیست، یعنی انسانیت و ارزش‌های انسانی را در آنجا در آغوش می‌گرفتیم، در مقابل دشمن وحشی و صحنه‌های بسیار بد، وحشتناک و غیراخلاقی که از جنگ دیده بودیم.

این عکاس پیشکسوت جنگ خاطرنشان کرد: فضای ارزش‌ها و ریشه‌های نسل من بهم گره خورد بود و بهانه‌اش هم ایران، امام خمینی(ره) و انقلاب بود، انقلابی که یک و نیم سال سن نداشت، کودک بودن انقلاب خودش نقش ویژه داشت؛ صداقت، پاکی، روح، نفس امام خمینی(ره)، عطش عشق و شور عشق ما را به هم گره زده بود، به همین دلیل عکاسی برای من در درجه دوم اهمیت داشت، مثل برخی در گوشه‌ای نمی‌ایستادیم تا از فاصله ۵۰ کیلومتری عکس بگیریم، مثل سرباز عمل می‌کردیم، همگام با رزمندگان بودیم، حدود ۳۰ نفر جمعیت بودیم، بسیاری از عکاسان گلوله خوردند، شهید و جانباز شدند، خیلی از بهتر از من، علی فریدونی و کاظم اخوان بودند که من و فریدونی جزو بازماندگان هستیم، فریدونی و اخوان دغدغه‌مند بودند و آثارشان ویژگی‌های خاصی داشتند.

چگونگی ثبت لحظه آزادسازی خرمشهر

صادقی درباره ثبت لحظه آزادسازی خرمشهر اظهارداشت: من دو مرحله از مسجدجامع خرمشهر عکسی را ثبت کردم؛ اول در آبان ماه سال ۱۳۵۹ که از این شهر فرار کردیم و مرحله دیگر زمانی بود که خرمشهر فتح شد و در آن روز خاص، زمین و آسمان خرمشهر در نشاط نفس‌های ملت ایرانی شادی می‌کردند، همچون لحظات سال ۱۳۵۹؛ آنقدر جسدها و زخمی‌هایی که به جا ماندند، عراقی‌ها با تانک از روی آنها رد می‌شدند، در واقع (در زمان آزادسازی خرمشهر) آن خون‌ها زنده شدند و کوه تراژدی سال ۱۳۵۹ در آن پیروزی سوم خرداد سال ۱۳۶۱ نفس کشید.

وی افزود: در آن زمان عظمت پیروزی در فتح خرمشهر در برابر ۱۲۴ لشکر مکانیزه سنگین، صنایع سنگین عراق را دیدیم که آنها به زانو درآمده بودند، ذلت ارتش عراق را در آنجا با تمام کمک‌هایی که جهان داشت، شاهد بودیم و لمس کردیم، شاهد نشاط ملی بودیم، همه ایران در شادی بودند، تنها عملیاتی بود که شادی اش نشاط ملی در بدن و ملت ایران را فرونشاند، در واقع پس از آن یا قبل از آن، ما چنین نشاطی را نداشتیم، چون پاره تن ایران بود که آن نشاط ایجاد کرده، نه آن عکس مسجد جامع من.

صادقی گفت: مسجد جامع چون معماری اش مسجد و اسلامی است، این آقایان هستند که آن را علم می‌کنند، در حالی که من خودم و دوستان دیگر عکس‌های بهتری گرفتند، منتها معماری و گنبد مسجد مهمتر از مفهوم شده است، من براساس ذهنیت سال ۱۳۵۹ که از همان زاویه گرفته بودم، دوباره براساس آن زاویه، سال ۱۳۶۱ عکس را گرفتم، منتها عکس سال ۱۳۵۹، افسوس ناک‌تر و غمگین‌تر نسبت به سال ۱۳۶۱ است، عکس را با همان دوربین نیکون اس ای و لنز ۲۴ و همان اندازه، فاصله گرفتم که سال ۱۳۵۹ ثبت شده بود، همان دوربینم در عملیات خیبر ترکش خورد که در حال حاضر در انجمن دفاع مقدس نگهداری می‌شود و بعدا دوربین دیگری را برای من خریداری و به منطقه ارسال کردند، نشاط ایران را در فتح خرمشهر می‌بینید، نه عملیات جنگی، چون دشمن به ذلت افتاده بود و نفس ایرانی، تمام نیروهایش در شرق و غرب حتی همسایه نانجیب را به ذلت کشانده بود.

وی بیان کرد: عکس مسجدجامع خرمشهر در روز آزادسازی این شهر مربوط به ساعت ۷:۲۵، ۷:۳۰ صبح سال ۱۳۶۱ است که با اصرار من شهید ابراهیم همت نصف شب مرا با موتور به مسجدجامع خرمشهر که از منطقه هم دور بود، رساند، هر چند در آن زمان احمد متوسلیان عصبانی شده بود و می‌گفت جنگ است، ما به عکاسی چه کار داریم؛ بسیاری از فرماندهان اعتقادی به عکاسی نداشتند، ما به سختی عکاسی کردیم، بارها فرماندهان به دلیل عکاسی با ما برخورد کردند و می‌گفتند نیازی به ثبت عکس نیست.

این عکاس پیشکسوت جنگ افزود: ما از مردم واقعی عکس می‌گرفتیم، فیگور عکاسی نگرفتیم، ما از مستندات؛ چوپان، دانش آموز و مادری که فرزندش را براساس اعتقادش راهی جنگ با دشمن و جلوی گلوله توپ می‌فرستاد، عکس می‌گرفتیم، من و امثال فریدونی با اینها زندگی می‌کردیم.

عکاسی جنگ زبان جدیدی در تاثیرگذاری عکاسی ایران ایجاد کرد

صادقی اظهارداشت: عکاسی جنگ زبان جدیدی در ارتباط و تاثیرگذاری عکاسی ایران ایجاد کرد و شکل آن را تغییر داد، قبل از جنگ، عکاسی به صورت چیدمانی بود، عکاسی جنگ یک نوع مستند عینی، واقعی، قابل باور، همدل، همراه، هم نفس با آن واقعه بود، این ویژگی‌ها را در عکس‌های علی فریدونی می‌بینید.

وی گفت: براین اساس و عقلانیت، ما عطش عشقی که نسبت به امام خمینی (ره) و انقلاب به ظاهر داشتیم، باطن ما باید نشان بدهد که آیا ذات و باطن ما با این واژه‌هایی که به کار می‌بریم عجین بود؟ این براساس نیاز نسل‌ها باید بحث کارشناسی، علمی و عقلانی شود. ما چگونه می‌خواهیم جشن فتح خرمشهر، آن نشاط و شادابی، نقطه مشترک یک ملت را در یک قاب دفاع مقدس بگوییم که این نسل جانشان را ایثار کردن، فداکاری کردند و یک عده نمردند، یک عده از بین رفتند.

این عکاس جنگ افزود: در خبرگزاری ایرنا، عکاسانی مثل فریدونی و اخوان فعالیت می‌کردند، واقعا بی‌نظیر بودند، اخوان استثنای تاریخ عکاسی حتی در سطح جهانی بود. امکان دارد کسان دیگری باشند که من احساسی نسبت به عکس‌های آنان ندارم.

چرا عکاسی جنگ جان سوز شد؟

صادقی با طرح این سوال که چرا عکاسی جنگ و عکس‌های جنگ، جان سوز شدند؟ گفت: در ۳۴ عملیات حضور داشتم، قبل از عملیات، اون موقع، جنگ هم، نقطه‌های ذهنی خود را ثبت می‌کردیم، عکاسانی مثل من و امثال من در طول خاکریزها پرسه می‌زدیم، شب آنجا می‌خوابیدیم، جایی نداشتیم، ماهی یک بار حمام نمی‌توانستیم برویم، دندان‌های ما همچنان مشکل دارد، مسواک نمی‌زدیم، غذا نداشتیم، پلاک و لباس مناسب نداشتیم، اگر می‌مردیم، کسی متوجه نمی‌شد، در سال‌های آخر برخی مانند کمال خرازی متوجه شدند پلاک نداریم، وقتی شهید بشویم، نشانی نداریم، برخی گم شدند، در سال‌های آخر به ما پلاک دادند، الان هم هیچ جایگاهی نداریم.

این عکاس جنگ اظهارداشت: کلیشه‌هایی که در سطح خیابان چیدمان کردند را باید کنار بگذاریم، باید برای ارتباط با نسل‌های بعدی، مقوله خرد را وارد جامعه کنیم.

صادقی افزود: امثال علی فریدونی زحمت کشیدند، اصلا گم شدند، این انسان را چندین بار دیدم، باید کارشناسی شود، این چندین نفری که هستند، باید آثارشان نقد و بررسی شود، آنهایی که دغدغه داشتند. شهید مصطفی چمران بی‌نظیر بود، زمانی که اسم ایشان را به یاد می‌آورم حس خوبی پیدا می‌کنم انقدر انسان صادق و پاکی بود، واقعا انسان شریف بود.

این عکاس پیشکسوت جنگ بیان کرد: بعد از جنگ، ۱۷، ۱۸ سال در جست و جوی و پیگیری افرادی هستم که تصاویر آنان را ثبت کردم، حدود ۴۲ نفر از آنان را پیدا کردم اما متاسفانه برخی از آنان در شرایط خوبی نیستند، عکس سیاه و سفید خانمی را دوم مهر ۱۳۶۱ در داخل مسجد جامع خرمشهر ثبت کرده بودم که آن خانم را بعد از ۳۷ سال پیدا کردم، اجتهاد پیدا کردم و سال ۱۳۹۷ عکس رنگی آن را ویرایش کردم.

وی گفت: ماه رمضان امسال به خرمشهر رفتم، انگار خرمشهر همان سال ۱۳۶۱ مانده، بازسازی نشده، حرف‌هایی که درباره بازسازی آن می‌گویند سیاه‌بازی است. وضعیت خرمشهر بهبود پیدا نکرده، بدتر هم شده، دور روز در این شهر نتوانستم بمانم، حس خوبی نسبت به خرمشهر داشتیم، الان حسم نسبت به آنجا از بین رفته است.

عکاسی باید زبان انسان و ارزش‌های انسانی باشد

صادقی به عکاسان جوان که در حوزه جنگ فعالیت می‌کنند، توصیه کرد: ما باید زبان جامعه و جان سرزمین و مردم خودمان باشیم. به نظرم عکاسی باید زبان مردم، انسان و ارزش‌های انسانی، زیبایی انسانی و زشتی انسانی باشد، اگر به سمت قدرت بروید، امکان دارد ثروت بدست آورید و قاب شما ماندگار نیست و در تاریخ ثبت نمی‌شود.

وی افزود: تاریخ خیلی بی‌رحم است، با کسی شوخی ندارد، تاریخ را نمی‌شود با پول خرید و درستش کرد، برای همین حافظ و سعدی با همه فقری که در زندگیشان داشتند، ماندگار هستند، به خاطر اینکه با انسان سر و کار داشتند، مسلمان بودند، زندگیشان بیرون از نوع نگاهشان بوده است. یا در آثار فردوسی، شما انسان را می‌بینید، فردوسی ایران را هم اضافه می‌کند، به این دلیل، عکاسی باید زبان انسان و ارزش‌های انسانی باشد.

این عکاس پیشکسوت بیان کرد: ما در عکس‌هایم حقیقت و واقعیت تاریخ را گفتم، حاصل تصاویر و عکس‌های جنگی ما کجاست؟ چگونه مصرف می شود؟ الان نمایشی و ابزاری شده است، درباره دفاع مقدس و شهدا همیشه می‌گویند که رفتند برای من، رفتند برای ما جان دادند، برای ما مردند، در صورتی که آنان رفتند تا ارزش‌های انسانی بمانند که ارزش‌های الهی هم در آن هست، الهی حق، جبهه الهی است، آن دفاع مقدس برای ارزش‌های انسان و انسانیت و به معنی هستی است، ماندن ایران و ایرانی است. مساله بیرون و سیاسی را نمی‌توان وارد این ماجرا کرد، مردم از آب و خاک دفاع کردند، وطن مثل مادر و ناموس برایشان بود.

کسب رتبه اول در مسابقات دهه فجر (۱۳۶۵و۱۳۶۷) رتبه برتر مسابقه عکس قرارگاه خاتم الانبیاء در سال ۱۳۶۴ نفر اول جشنواره سینمای جوان و نفر اول جشنواره مهر در سال ۱۳۷۷، دریافت جایزه بزرگ یونسکو -۱۳۶۷، دریافت جایزه ویژه جشنواره سینمای جوان در موضوع دفاع مقدس -۱۳۶۶، کسب لوح زرین یادبود هشت سال دفاع مقدس در سال ۱۳۶۷، دریافت لوح سپاس در سالگرد عملیات بیت‌المقدس سال ۱۳۷۸ از نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی، برنده لوح نکوداشت بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس، کسب لوح تقدیر در بیست و یکمین جشنواره فیلم کوتاه تهران، کسب لوح سپاس وزارت ارشاد اسلامی -۱۳۸۳، برنده لوح تقدیر و جایزه ویژه حوزه هنری به عنوان عکاس برگزیده جنگ -۱۳۷۹، کاندید بهترین فیلمبرداری در دوازدهمین دوره جشنواره فجر برای فیلم عاشقانه، دریافت دیپلم افتخار بهترین فیلمبردار در جشنواره فیلم کودکان برای فیلم دختران گلاب -۱۳۷۵ از جمله افتخارات صادقی است.

عضو هیات داوران تبلیغات عکس و پوستر و آنوس در دوازدهمین و چهاردهمین جشنواره فیلم فجر، عضو هیات داوری عکس و تبلیغات جشنواره زن سال ۱۳۷۷، عضو هیات داوران عکس مطبوعات در سه دوره جشنواره مطبوعات، عضو هیات داوران جشنواره بزرگ هنری مهر سال ۱۳۷۸، عضو هیئت داوران بخش عکس نمایشگاه قرآن، کتاب برگزیده در موضوع دفاع مقدس با عنوان مجموعه تصاویر جنگ در سال ۱۳۷۸، برنده مجسمه زرین طلایی به عنوان بهترین فیلمبرداری برای فیلم گمشدگان دیار صفا در سال ۱۳۸۵ از دیگر افتخارات صادقی است.

همچنین صادقی مقالاتی از جمله لحظه‌های وصال، جوانی ما اینطور قاب شد، زیر پوست عکاسی، شکوفایی ….، نگاه عکاس، آنان را کنار آتش دیدم، دوربین من، عکاسی جنگ هنر مستند عصر ما، من و لودر، جنگ لهجه‌ای جز حقیقت ندارد، یک فریم از داخل عراق را در زمینه عکاسی جنگ و خاطرات در مطبوعات کشور ارائه کرده است.

برچسب‌ها عکاسی جنگ تحمیلی عکاسی جنگ دفاع مقدس سعید صادقی سالروز فتح خرمشهر

منبع: ایرنا

کلیدواژه: عکاسی جنگ تحمیلی عکاسی جنگ عکاسی جنگ تحمیلی عکاسی جنگ دفاع مقدس سعید صادقی سالروز فتح خرمشهر ارزش های انسانی عکاس پیشکسوت آزادسازی خرمشهر مسجدجامع خرمشهر فتح خرمشهر امام خمینی عکاسی جنگ سوم خرداد دفاع مقدس باید زبان سال ۱۳۶۱ عضو هیات سال ۱۳۵۹

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۰۸۰۲۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بازدید استاندار مازندران از روند فعالیت نیروگاه شهید سلیمی

استاندار مازندران از نزدیک با روند فعالیت نیروگاه شهید سلیمی نکا آشنا شد.در این بازدیدحوضچه آبگیر واحدهای بخار و پروژه لایروبی، پروژه آب شیرین کن ( تامین کننده آب مصرفی واحدهای نیروگاه)، اتاق فرمان واحدهای بخار، سالن توربین واحدهای بخار و پروژه طرح توسعه نیروگاه سیکل ترکیبی مورد بازدید قرار گرفت به اشتراک بگذارید: https://tn.ai/3075446 درباره ما ارتباط با ما آرشیو اخبار ؛ جدیدترین اخبار لحظه به لحظه امروز پیوندها بازار پربیننده‌ترین اخبار قیمت ارز و طلا لیگ ایران و جهان ما را دنبال کنید: RSS تلگرام اینستاگرام توییتر   آپارات   سروش   آی‌گپ   گپ   بله   روبیکا   ایتا
All Content by Tasnim News Agency is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.