Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «ایران اکونومیست»
2024-05-05@02:08:30 GMT

از ممنوعیت تا محبوبیت!

تاریخ انتشار: ۹ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۱۱۷۲۱۳

از ممنوعیت تا محبوبیت!

جمال‌الدین اکرمی با اشاره به ممنوعیت انتشار کمیک استریپ‌ها در دهه‌های گذشته، از انتشار گسترده آن‌ها و جذابیت‌شان برای بچه‌ها می‌گوید.

این نویسنده و مترجم ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با ایران اکونومیست درباره کلیدواژه‌هایی مانند هیجان‌انگیز، ترسناک و حشتناک که در عنوان‌ بسیاری از کتاب‌های منتشرشده برای نوجوانان دیده می‌شود، اظهار کرد: طبیعتا عناوین به درون‌مایه‌های کتاب برمی‌گردد و عنوان هر کتاب به گونه‌ای انتخاب می‌شود که بچه‌ها را به خود جذب کند،  محتوای کتاب هم طبیعتا دنباله عنوان کتاب است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اگر بخواهیم تقسیم‌بندی‌ای از کتاب‌های کودک داشته باشیم، شاید بتوان کتاب‌های کودک و نوجوان را به سه بخش تقسیم کرد؛ کتاب‌هایی که به عنوان ادبیات ماندگار می‌شناسیم، کتاب‌های هیجانی و کتاب‌های خواندنی. تعریف ادبیات ماندگار مشخص است، ادبیاتی که به شناخت کودکان اهمیت می‌دهد. ممکن است این کتاب تاریخی و یا واقع‌نگر باشد و  بخواهد از شرایط کودکان امروز سرزمین‌مان بگوید و یا بخواهد واقعیت‌های علمی را مشخص کند و به این موضوعات بپردازد. در واقع اگر موضوعات به شکل گذرا در آن مطرح نشده باشد، می‌توانیم بگوییم به ادبیات ماندگار تعلق دارد که فقط شامل رمان و قصه نیست بلکه کتاب‌های علمی، تاریخی و شناخت‌شناسی‌ها هم می‌توانند از جمله کتاب‌های ماندگار باشند که رفتار با زبان در آن‌ها حساب شده‌است، خواسته‌هایی را مطرح می‌کند که مستند است و به آن‌ها اهمیت می‌دهد. در بخش ادبیات خواندنی هم نویسنده از طریق رمان می‌خواهد به کودک شناخت دهد چه به صورت فانتزی و چه واقع‌گرا. اگر فانتزی باشد نویسنده بیشتر به تخیل کودک اهمیت می‌دهد اما باز هم به نوعی از ادبیات وفادار است که نمی‌خواهد کودک را به خیال‌پردازی‌های دور از واقع سوق دهد.

او در ادامه افزود: ادبیات هیجانی سعی می‌کند در کودک هیجان ایجاد کند، چه به شکل ترس و وحشت و یا جنگ‌ و گریزهایی که به نظر نمی‌آید بتواند از خشونت دور باشد. ادبیات هیجانی متأسفانه خیلی گسترش پیدا کرده‌است. اگر بخواهیم ادبیات هیجانی و ادبیات ماندگار  را مقایسه کنیم، شاید چیزی شبیه موسیقی کلاسیک با جاز باشد. نمی‌توانیم هیچ‌کدام از آن‌ها را کنار بگذاریم زیرا به ضرورت خواسته‌های کودک مطرح شده‌اند و هر دو در جهان ادبیات مناسب هستند اما واقعیت این است که پرداختن بیش از حد به کتاب‌های هیجانی و یا  شاخص کردن خود ترس، یعنی کتاب‌هایی که بخواهد مانند فیلم‌های ترسناک بچه‌ها را به سمت ترس‌هایی بکشاند که مناسب سن‌شان و شاید بجا هم نباشد، درست نیست. نمونه‌های این نوع کتاب‌ها را  زیاد می‌بینم و متأسفانه ناشرانی هستند که بیشتر روی این کتاب‌ها انگشت می‌گذارند و تیراژ و فروش کتاب برای‌شان مهم است. کودکان هم به دلایل مختلف ترجیح می‌دهند از واقعیت‌ها دور شده‌ و به جهانی پناه ببرند که برای‌شان ناشناخته و دور از ذهن است.

اکرمی با بیانی این‌که توجه بیش از حد به کتاب‌های هیجانی را آسیب می‌داند، اظهار کرد: شاید اگر تعادلی در آن‌ها وجود داشته باشد مثلا کتاب‌های هیجانی کودکان را به تحرک وادارد و یا تخیل بچه‌ها را افزایش بدهد، نمی‌توانیم بگوییم آسیب است اما کتاب‌هایی که تلاش می‌کنند بچه‌ها را به سرزمین‌هایی بکشانند که چیزی جز ماجرای ترسناک ندارند و ماجراهایی که بچه‌ها را از دنیای واقعی خود دور می‌کنند، به نوعی آسیب هستند. خیلی از ناشران هم به دلیل استقبال بچه‌ها به این نوع کتاب‌ها گرایش دارند؛ «هرچه بچه دوست دارد» ملاک خوبی برای شناساندن ادبیات به کودکان نیست، به همین دلیل گروه‌های بررسی کتاب داریم که کتاب‌ها را انتخاب می‌کنند و گاه برخی از کتاب‌ها را از دسترس بچه‌ها دور نگه می‌دارند زیرا آن‌ها را مناسب کودکان نمی‌دانند.

نویسنده «به خاطر دوستی»، «ویلای فیل خان و خاله کرگدن» و «دم‌دراز و ننه کلاغه» در ادامه گفت: نوع سوم کتاب‌ها، کتاب‌های خواندنی و سرگرم‌کننده هستند. خب قصه‌ای در  آن‌ها وجود دارد، چالشی به وجود می‌آید و بچه‌ها آن کتاب را برای سرگرمی می‌خوانند. این هم نوعی از ادبیات است که بچه‌ها را به سمت کتابخوانی می‌کشد و این زمینه را ایجاد می‌کند که بچه‌ها به سمت کتاب‌های جدی‌تر  و ادبیات ماندگارتر بروند. آن‌طور که دارم می‌بینم، ناشران تمایل بیشتری به چاپ کتاب‌های هیجانی و خواندنی دارند و کودکان برای خواندن‌شان. بنابراین  کمتر به ادبیات ماندگار پرداخته می‌شود زیرا پرداختن به ادبیات ماندگار دشوارتر و زمان‌برتر است، نیاز به زبان شسته‌رفته‌ و وقت بیشتر دارد، بخصوص ادبیات مستند که نویسنده باید شخصیت رمان خود را بشناسد، سفر کند و مردم جاهای مختلف و متفاوت را ببیند، به این‌که هر بخشی از سرزمین ما حماسه‌ها و داستان‌هایی دارد اهمیت بدهد و خودش را به ادبیات کودک متعهد بداند.

او درباره کتاب‌های انیمه و استقبال از آن‌ها و بومی‌سازی این نوع کتاب‌ها نیز گفت: تاریخچه کتاب‌های کمیک استریپ در ایران خیلی قوی نیست و بیشتر در خاور دور مانند ژاپن سابقه دارد. می‌توانیم این کتاب‌ها را در رده کتاب‌های هیجانی و یا خواندنی قرار دهیم که تیراژ زیادی دارند و بچه‌ها مجذوب‌شان می‌شوند. زمانی چاپ این‌ کتاب‌ها مخصوصا کتاب‌های «تن‌تن» در ایران ممنوع بود و بعد از این‌که ممنوعیت از روی کتاب‌های کمیک استریپ برداشته شد، فکر می‌کنم از دهه ۷۰، موج گسترده‌ای بر روی این کتاب‌ها انگشت گذاشت. بخصوص ناشرانی که از قبل کتاب‌های‌شان را آماده کرده بودند  وبعد از این‌که آزاد شد، شروع به چاپ این کتاب‌ها کردند.

اکرمی اظهار کرد: متأسفانه بیش از ۹۰ درصد این کتاب‌ها ترجمه است؛ کمیک استریپ‌ها کتاب‌های پرزحمتی‌اند و نیازمند این‌ هستند که تصویرگر وقت و دقت بیشتری بگذارد. از طرف دیگر کتاب‌های پرهزینه‌ای هستند، به همین دلیل ناشران به ترجمه رو می‌آورند و به سمتی می‌روند که خیلی برای‌شان هزینه نداشته باشد و وقت زیادی هم از آن‌ها نگیرد. ممکن است تولید یک کتاب‌ کمیک‌ استریپ ماه‌ها طول بکشد، درست مانند انیمیشن و فیلم انیمه که زمان‌بر است. البته نمونه‌های ایرانی کمیک استریپ‌ها را هم داریم مانند «رستم و اسفندیار» که سیروس راد پیش از انقلاب در کانون پرورش فکری کار کرده است، کتابی جذاب با طراحی‌های قوی که ماهیت ایرانی دارد. برخی از نشریه‌های کودکان هم به کمیک استریپ‌ها خیلی اهمیت داده‌اند و کسانی چون  احمد عربلو، سعید رزاقی، شیرین شیخی و... کارهایی در این حوزه داشتند. این‌گونه ادبیات در جای خود می‌تواند جذاب، خواندنی و پرتحرک باشد اما وقتی نوع تصویرگری آن‌ها از نمونه‌های دیجیتالی سر درمی‌آورد که با  عجله کار می‌شود و یا موضوعش  صرفا پرماجرا است و فقط به ماجرا اهمیت می‌دهد، بدون این‌که به ادبیات وفادار باشد، آسیب‌زا است.

او خاطرنشان کرد: ما در کتاب‌های کمیک ‌استریپ‌ هم  با نوع بازاری آن روبه‌رو هستیم؛ شاید کتاب‌های سوپرمارکتی که با عجله کار می‌شوند. این کتاب‌ها انگشت روی ماجراهایی گذاشته‌اند که چفت و بست محکمی ندارند، داستان‌هایی که بعضا معقول هم نیستند و فانتزی حساب می‌شوند، ماجراهای پشت‌سر هم بدون این‌که به ادبیات نزدیک شده باشند. من این کتاب‌ها را خیلی تأیید نمی‌کنم به ویژه بخش ترجمه را، شاید در کشورهای غربی خیلی اهمیت داشته باشند اما اگر بومی‌سازی نشود یک الگوبرداری صرف از نمونه‌های خارجی خواهد بود.

 

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: جمال‌الدین اکرمی ، کمیک استریپ ، ژانر وحشت

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: جمال الدین اکرمی کمیک استریپ ژانر وحشت کتاب های هیجانی ادبیات ماندگار کمیک استریپ ها اهمیت می دهد بچه ها کتاب ها کتاب ها بچه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۱۱۷۲۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پایان جشنواره ملی "شعر کودک و نوجوان رضوی" در همدان 

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان همدان؛ پانزدهمین جشنواره ملی شعر کودک و نوجوان رضوی با عنوان "سلام امام مهربان" همراه با عرض ارادت شاعران به ساحت مقدس علی‌بن‌موسی‌الرضا (ع) در سالن شهیدآوینی و نکوداشت چهره برجسته شعر کودک و نوجوان؛ استاد جواد محقق به کار خود پایان داد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان گفت: اعطای افتخار خادمی حرم حضرت امام رضا (ع) به استاد محقق از دیگر قسمت‌های جالب و ماندگار این برنامه بود.

شاعر برجسته کشوری در بخش معرفی کتاب "این لحظه‌ها را دوست دارم" اثر مریم زرنشان نیز در این مراسم گفت: کتاب خانم زرنشان کتابی است سراسر تصاویر زیبا، چرا که بچه‌ها با نگاه خود به زیارت می‌روند و با گنبد و آیینه و گلدسته حرف می‌زنند و برایشان خاطره‌ای رقم می‌خورد.

غلامرضا بکتاش گفت: این کتاب حاوی ۹ شعر کودک و نوجوان است که موضوع و محوریت آن زیارت امام رضا (ع) است؛ در تمامی اشعار این کتاب می‌توان تصاویر زیبا و بدیعی از زیارت و حضور در حرم پیدا کرد.

بکتاش گفت: خانم زرنشان در کتاب "این لحظه‌ها را دوست دارم" با زبانی روان و صمیمی سخن گفته‌اند و تصاویر و معانی اشعار این کتاب برای قشر کودک و نوجوان نه تنها قابل فهم بلکه دلچسب است.

مریم زرنشان نویسنده کتاب "من این لحظه‌ها را دوست دارم" نیز بیان کرد: در این کتاب ۱۰ شعر رضوی سروده شده که توسط انتشارات به‌نشر منتشر شده است.

او گفت: امسال جشنواره را تولیدمحور با طرح هشت کتاب در نظر گرفتیم و همچنین مجموعه شعر‌های این جشنواره و اشعار برگزیده جشنواره ملی در هشت کتاب منتشر خواهد شد.

در ادامه مراسم با حضور مسعود ویژه مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان همدان، احمد میرزاده دبیر پانزدهین دوره از جشنواره شعر کودک و نوجوان رضوی، شاعران و نویسندگان این عرصه و علاقمندان به ادبیات آیینی برای نخستین بار از این کتاب رونمایی شد.
 
دبیر پانزدهمین دوره از جشنواره شعر کودک و نوجوان رضوی گفت: در جشنواره ملی شعر رضوی ۴۳۰ اثر به دبیرخانه جشنواره رسید که ۲.۵ برابر سال گذشته بود و این اشعار توسط ۱۱۵ شاعر ارسال شده بود.

در پایان مراسم، آیین نکوداشت جواد محقق شاعر و ادیب و استاد ادبیات مطرح کشور و استان همدان برگزار شد و از وی تقدیر به عمل آمد.

دیگر خبرها

  • تجدید چاپ مجموعه کتاب «کودکی نامداران»
  • بازیگر سینما و پیشنهاد کتابی مرموز
  • نویسنده ادبیات نوجوان باید مخاطب را با توانمندی هایش آشنا کند
  • پایان جشنواره ملی "شعر کودک و نوجوان رضوی" در همدان 
  • پایان جشنواره ملی شعر کودک و نوجوان رضوی در همدان + تصویر
  • روایت خسروپناه از سجایای اخلاقی محمدرضا سنگری
  • نکوداشت محمدرضا سنگری در دزفول
  • معلم علمدار مبارزه با جهل و معمار هویت کشور است
  • بدرود آقای پل استر
  • برنامه‌های جدید کانون پرورش فکری برای بچه‌ها