به نقل از «تسنیم»

خوش‌خو: قهرمان روز صفر بیش از حد هالیوودی است/فاصله از واقعیت به باورپذیری فیلم ضربه زده است

تاریخ انتشار: ۹ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۱۱۹۷۲۴

یک منتقد سینما می‌گوید که قهرمان "روز صفر" به دلیل فاصله گرفتن از معیارهای واقعی و نزدیک شدن به فضای هالیوودی، برای مخاطب ایرانی چندان قابل باور نیست. شاید سازنده فیلم خواسته فیلم را هالیوودی بسازد برای همین دچار مشکل شده است. - اخبار فرهنگی -

آرش خوشخو منتقد سینما و روزنامه‌نگار در مصاحبه‌ای با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نکاتی را درباره فیلم "روز صفر" به کارگردانی سعید ملکان از منظر ژانر فیلم اکشن و امنیتی بیان کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خوشخو این فیلم را اثری توصیف کرد که دارای موضوع و قصه‌ای جذاب است اما از نظر قواعد ژانر اکشن به فیلم‌های هالیوود نزدیک است؛ البته کمی به نسخه‌های قدیمی‌تر آن.

این منتقد سینما در ابتدا با بیان اینکه فیلم "روز صفر" از پرونده جذاب و پیچیده‌ای برداشته شده که درجه بالای ملی و امنیتی دارد، گفت: از طرف دیگر این فیلم نیز جاذبه داستانی بالایی دارد که شاید رؤیای هر فیلمسازی باشد که روزی فیلمی با چنین موضوعی با این همه گره داستانی و فراز و فرود بسازد. پس پرونده به خودی خود امتیاز بزرگی دارد که دلهره‌آور و پرهیجان است و بر مبنای یک اتفاق ملّی است.

آرش خوشخو

او بیان کرد: در دهه 1390  فیلم‌هایی  که بر مبنای پرونده‌های واقعی ساخته شده‌اند جذابیت بیشتری دارند، چون در ایران معمولاً  واقعیت از تخیلات نویسنده‌ها جذاب‌تر است. مانند فیلم های محمدحسین مهدویان "ایستاده در غبار"،"ماجرای نیمروز"، یا فیلم خانم آبیار "شبی که ماه کامل شد" یا "تنگه ابوغریب" که سازندگان همین فیلم آن را ساختند. این آثار از آنجایی که واقعی بودند، بیشتر مورد توجه مردم قرار گرفتند.

فلاح هاشمی: "مرد بازنده" احترام ایستاده مهدویان به قشر با اراده، عدالت‌طلب و انقلابی کشور است

وی ادامه داد: بنابراین "روز صفر" این امتیازات را دارد که بر مبنای عجیب‌ترین و پیچیده‌ترین پرونده امنیتی این سال‌ها ساخته شده است اما به‌خاطر فاصله گرفتن از فضای واقعی و رئال، اصل موضوع  و هدف اصلی مأموریت گم شده است. قهرمانی که در فیلم ساخته شده است، چندان با مشخصات یک قهرمان واقعی با اتمسفر سینمای ایران همخوانی ندارد  و بیشتر به فیلم‌های هالیوودی نزدیک شده است. به نظرم سازندگان فیلم، پروژه را با همین نگاه پیش برده‌اند، یعنی خواسته‌اند کار هالیوودی بسازند و همین‌جا است که مشکل فیلم رخ می دهد و آن را برای مخاطب ایرانی باورپذیر نمی‌سازد.

کارشناس سینمایی برنامه "نقد سینما" در بخش بعدی صحبت‌های خود، ساختار فیلم‌های اکشن و حادثه‌ای سال‌های اخیر را اینگونه شرح داد: واقعیت این است که فیلم‌های حادثه‌ای دنیا پوست انداخته‌اند و کمتر فیلم‌های امنیتی و حادثه‌ای بر اساس تخیلات ساخته می‌شود. قهرمان‌پردازی کلاسیک در فیلم‌های حادثه‌ای جدی در دو سه دهه اخیر کمرنگ شده است و فکت‌های واقعی و نمایش باورپذیر حوادث در اولویت قرار گرفته‌اند. شما نوعی نگاه شبه مستند را در فیلم‌های حادثه‌ای حتی فیلم‌هایی  تخیلی در حد "سه‌گانه بورن" هم می‌توانید ردیابی کنید. یا مثلاً سریال 24. این فیلم‌ها تلاش می‌کنند تا خودشان را با معیارهای خبر و حادثه مستند وفق بدهند و به بیننده خود القا کنند که در حال دیدن یک فیلم جدی و سختند.  اما "روز صفر" با آنکه بر مبنای یک پرونده واقعی است،  بیشتر به فیلم‌های حادثه‌ای  قدیمی‌تر "جیمز باند"، مانند آثاری که "راجر مور" و یا "شان کانری" بازی می‌کردند شبیه شده است.

او با نقد برخی از عناصر اکشن فیلم گفت: اینکه قهرمان فیلم شما قولنج گردن می‌شکاند حرکت خیلی قدیمی در فیلم‌های اکشن است، دیگر سینمای حادثه‌ای دنیا به این سمت نمی‌رود. این رویکرد فیلم به اکشن‌ باعث شده است که پرونده به این بزرگی به سمت فیلمی نوجوان‌پسند برود. هرچند که ساختن فیلم با رویکرد جذب نوجوان مهم است اما این پروژه بزرگ به خاطر مستندات تاریخی و داستان حیرت انگیزش باید با وسواس بیشتری ساخته می شد.  اینجا شما با یک پروژه ملّی طرف هستید و ظرافت‌ بیشتری می‌طلبد. به‌عقیده من همین مختصات که باعث شده است تا مخاطب ایرانی با آن همذات پنداری نکند، در فروش اثرگذار بوده و نتوانست فیلم را در فروش به نقطه مطلوب برساند. البته کرونا نیز تأثیر جدی در فروش داشته است. هرچند که فکر می‌کنم اگر کرونا هم نبود فروشش مانند "شبی که ماه کامل شد" یا "ماجرای نیمروز 1" نمی‌‌شد. ماجرای نیمروز 1 یک فیلم تریلر وطنی بود اما در "روز صفر" با مختصات هالیوودی قدیمی روبرو هستیم که برای کسانی که فیلم‌های جدید می‌بینند مشخص است که  ظرفیت‌های  ملّی‌ این پرونده  تحت الشعاع یک نوع حادثه‌گرایی مفرط قرار گرفته است. در فیلم خون‌پاشیدن‌ها و کشت و کشتار خیلی وسیع است و از دقایق ابتدایی آغاز می‌شود. در اینکه فیلمی امنیتی و اکشن باید صحنه‌های کشتن داشته باشد شکی نیست، اما نباید در پرداختن به چنین صحنه‌هایی ذوق زده باشیم. افراط در مسئله خون و جسد به فیلم شما هاله‌ای فانتزی می‌دهد که گفتم شاید به خودی خود مشکلی نداشته باشد، مثلاً فیلمی در ردیف "جان ویک"، اما وقتی در حال بازسازی یک اتفاق ملّی هستید و یک اتفاق تاریخی، باید خیلی از عوامل و عناصر را کنترل کنید تا تماشاگر شما بفهمد با یک فیلم بزرگ و مهم طرف است. در واقع چنان صحنه‌هایی کد اشتباه به تماشاگر مخابره می‌کند.

خوشخو با بیان اینکه داستان و روند بیان آن جذاب و فیلمنامه قصه را با کشش مناسب روایت کرده است، خاطر‌نشان ساخت: اما در این فیلم‌ها باید همذات پنداری با  قهرمان شکل بگیرد. ما باید کمی نگران قهرمان در فیلم باشیم؛ اینگونه قهرمان واقعی و طبیعی به‌نظر می‌رسد. قهرمان‌ فیلم‌های حادثه‌ای باید ملموس و جذاب باشد و خب این کار سختی است و فکر می‌کنم سازندگان "روز صفر" به خاطر همان نگاه قدیمی به مبحث قهرمان و حادثه درآن موفق نشده‌اند. از امیر جدیدی قهرمانی ساخته شده است که نگرانش نیستیم؛ او مانند یک ابرقهرمان SUPER HERO به حدی قدرتمند است که نزدیک او نمی‌شویم. همین موضوع نقطه ضعف فیلم شده است. او همه‌جا قوی است و قدرتمند، شاید اگر تنها کمی به سمت مایه‌های ملودرام حرکت می‌کرد او را زودتر می‌شناختیم و نگرانش می‌شدیم. او به کمی ترس، نگرانی و دلواپسی محتاج است که خب دریغ شده است.

او درباره تولید فیلم‌های ملی و امنیتی توسط نهادهای فرهنگی بیان کرد: من با ساختن فیلم‌های قهرمانی توسط نهادهایی مانند اوج و حوزه هنری مشکل ندارم حتی اگر بخواهند قهرمانی تخیلی مانند یک کارآگاه و مأمور پلیس بسازند که نقش یک قهرمان شکست‌ناپذیر را داشته باشد. این نوع فیلم‌ها برای جذب مخاطبان نوجوان کاربرد دارند و مهم هستند اما زمانی که پرونده ملّی  در دست دارید و داستان واقعی را قصد دارید بسازید، باید از این مرزها عبور کنید.

عضو انتخاب جشنواره فیلم فجر در پاسخ به این سؤال که چرا قهرمان روز صفر از المان‌های هویتی روشنی برخوردار نیست، گفت: من ملاحظات سعید ملکان رادرک می‌کنم. ما یک بیان و یک ادبیات رسمی داریم. در بیان مسائلی مثل  شهادت، رهبری و انقلاب و ضدانقلاب که این بیان رسمی بسیار پررنگ است و در طبقه‌ای از جامعه هم بسیار طرفدار دارد. اما آن را به صورت شعار در فیلم آوردن، دافعه ایجاد می‌کند. تماشاگر فکر می‌کند مورد هجوم یک فیلم تبلیغاتی قرار گرفته است. در واقع خود این مفاهیم قربانی ادبیات و بیان رسمی می‌شوند. برای همین ملکان برای اینکه طیف بیشتری را به عنوان تماشاگر جذب کند از بیان و ادبیات رسمی دور شده است و از این جهت او را درک می‌کنم. او خواسته تا چهره‌ای همه گیرتر بسازد و سطح قهرمانش را از سطح مقبولیت خاص فراتر ببرد و کارکرد  ملّی و فراگیر برای او ترسیم کند. دغدغه‌ای که کاملاً مقبول و ارزشمند است.

خوشخو گفت: اما فکر می‌کنم اگر قهرمانش را همانطور که بوده می‌ساخته و به مستندات تاریخی وفادارتر می‌بود، خود به خود به هدف خود می‌رسید، یعنی یک مأمور امنیتی که مشخصاً از سوی یک نهاد امنیتی وارد قصه می‌شود، مطمئناً مشخصه‌های واضحی به لحاظ  نشانه‌های مذهبی، ملّی و عقیدتی دارد که اگر در کالبد یک داستان واقعی ترسیم شود، مطمئناً برای مردم هم قابل درک بود. نگاهی کنیم به فیلم‌هایی مانند "موقعیت مهدی"، "ایستاده در غبار" یا "تنگه ابوغریب" که قهرمانانش که المان‌هایی از عقاید مذهبی و دینی دارند برای عموم مردم (حتی طیف‌های ناراضی‌تر) قابل قبول و دارای جاذبه‌اند. شاید بهتر باشد بگوییم قهرمان "روز صفر" بیش از حد لزوم مهندسی شده است.

او در پایان گفت: در پرونده‌های گران‌قیمت امنیتی و ملّی باید تلاش کنیم  قهرمان‌باورپذیر بسازیم نه آنقدر شعاری و نه آنقدر عاری از عناصر هویتی زیرا هردو دور از واقعیت است.

بیانیه سازمان سینمایی درباره "عنکبوت مقدس" : "لکه ننگ ضد فرهنگی" در امتداد مسیر "سلمان رشدی"اولین واکنش وزیر ارشاد به فیلم سینمایی "عنکبوت مقدس" + عکسانتقاد خزاعی از سکوت سینماگران ایرانی حاضر در جشنواره کن درباره "تحریم‌های ظالمانه غرب علیه مردم"
انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: سینمای ایران سینما سینمای ایران سینما فیلم های حادثه ای ساخته شده بر مبنای یک فیلم روز صفر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۱۱۹۷۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سعی کردیم به واقعیت وفادار باشیم / فیلم دفاع مقدس باید برای نسلی که جنگ را یک روز هم ندیده جذاب باشد

حبیب‌الله والی‌نژاد گفت: ما سعی کردیم راوی باشیم و امانت‌دار اگرچه امانت‌داری سخت است چرا که می‌خواهیم درست بگوییم و البته جذاب که این کار سختی است.

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، حاج حبیب والی‌نژاد که در کارنامه هنری خود آثاری چون «پایان انتظار»، «نیمه پنهان ماه»، «ایستاده درغبار»، «بادیگارد» را ثبت کرده خاطراتش را از عهد اخوت و صیغه برادری رزمندگان آغاز کرد. او در شب خاطره حوزه هنری برای حاضران در سالن سوره شرح داد: پیش از عملیات‌ها عهد و پیمانی بسته می‌شد تا بازماندگان ماموریت‌ها حتی یک ثانیه از لحظات جنگ را برای مردم بازگو کنند. یکی وفای به عهد را با روایتگری  یکی با تصویر باید رویت می‌کرد. من سعی کردم وقایع را به تصویر بکشم ولی اینکه چقدر توانسته‌ام عهد اخوت، برادری و توکل را نشان نشان دهم، نمی‌دانم.

 

او افزود: همه قهرمانان کشورمان فقط توکل کردند و هرکس توکل کرد و به ماجرای کربلا ایمان داشت در این مسیر موفق شد چون مسیر، مسیر سختی است و حتی انتخابش هم سخت است.

حاج حبیب والی‌نژاد اظهار کرد: من توفیق داشتم که در حوزه هنری فیلمبرداری را آموختم بنابراین سعی می‌کردم در میدان لحظات را ثبت کنم. و اما سینما، قاب سینما برای امروز است که به گفته مقام معظم رهبری ما تکلیف داریم به تصویر بکشیم. سختی کار تا اینجاست که چطور آن را تبدیل به فیلمنامه جذاب و دیدنی کنیم. کار ساخت فیلم دفاع مقدس و «آسمان غرب» خیلی کار سختی بود و خیلی از افراد برای تولید آن کمک کردند. من به عنوانسرباز در ارتش با دوستان هوانیز خواستم با عهد اخوتی که بسته‌ایم تنها سه روز از انتخاب، توکل و نبرد شهید شیرودی و دوستانی را که به او کمک کردند، نشان دهیم.

وی ادامه داد: در شرایطی که ارتش عراق از چندمرز سعی کرد وارد کشور شود، شهید شیرودی و همرزمانش عهد اخوت بستند. در آن زمان شرایط سختی وجود داشته و انتخاب حضور در میدان هم انتخاب سخت بوده است. از طرفی عراق محل اسکان نیروهای ایرانی را هم بمباران می‌کرد تا به سرپل ذهاب نروند.

وی با اشاره به اینکه برای ما هم از این دست تصمیم‌ها خیلی زیاد است به زیاد بودن قهرمانان بی‌ادعایی که از جانفشانی‌هایشان صحبت نمی‌کنند و قهرمانان کشور هستند، پرداخت.

تهیه کننده «آسمان غرب» خطاب به حاضران در سالن تاکید کرد: ماجراها و رشادت‌هایی در سینه همرزمان و افرادی که در جنگ حضور داشته‌اند وجود دارد که رفتن سراغ آنها و یددن و شنیدن آنها کار شما است. ما با ساخت «آسمان غرب» قدم اول را برداشتیم و قدم‌های بعد را شما باید بردارد. تمام آنچه در سینه مبارزان و مردان جنگ وجود دارد یک درس برای نسل امروز است تا برای آینده عبرت بگیرید. برای همین هم مقام معظم رهبری فرمودند درباره قهرمان‌ها بگوییم و فیلم درباره آنها بسازیم. شهید شیرودی این قهرمانی را برای سه روز در منطقه سرپل انجام می‌دهد و خوب است که پس از آن را شما بخوانید، ببینید و بگویید.

وی درادامه به خاطرات نیروهای هوانیروز در پادگان ابوذر و شهید شدن هزار ایرانی در یک روز سخن گفت. وی همچنین یادآور شد: فیلم سینمایی «آسمان غرب» درباره سه روز عملیات قهرمانه شهید علی اکبر شیرودی و همرزمانش است.

والی نژاد در ادامه به شرایط سخت ساخت فیلم «آسمان غرب» اشاره کرد و در ادامه از شهید مرتضی آوینی یاد کرد.

وی در پایان سخنانش گفت: با مرتضی آوینی در حوزه هنری و در دوره بعد از جنگ همکاری کردم. آنچه شهید آوینی ساخت در دوره‌ای بود که در بخش تولید روایت فتح بودم و برخی آثار ساخته شد. ما سعی کردیم راوی باشیم و امانت‌دار. اگرچه امانت‌داری سخت است چراکه می‌خواهیم درست بگوییم و البته جذاب که این کار سختی است. ما سعی کردیم وفادار به واقعیت باشیم. فیلم باید برای نسلی که جنگ را یک روز هم ندیده جذاب باشد و در عین حال واقعیت داشته باشد. من از شهید آوینی آموختم و در روایت فتح مستندسازی کردم.