به نقل از «عصر ایران»

چرا نفت بارِ گران شد؟

تاریخ انتشار: ۱۵ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۱۵۸۹۸۴

عصرایران؛ سجاد بهزادی - پنجم خرداد، سال‌روز اکتشاف نفت در ایران است. گویی خرداد در تاریخ این سرزمین، آبستن حوادث زیادی بوده است. صد و چهارده سال پیش در چنین روزهایی نخستین چاه نفت خاورمیانه در مسجدسلیمان و در نزدیکی آبادان به نفت رسید.

کشور ایران از آن زمان تا کنون با این سرمایه ملی، فراز و فرودهای زیادی تجربه کرده است اما چه کسی فکر می کرد این ثروت و گنج عظیم یک روز بارگران این مملکت باشد وسبب دردسر باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در سال روز اکتشاف نفت در ایران؛ این کالای استراتژیک به جای رفاه ، آرامش و توسعه کشور نشان ناکامی ما در حوزه های سیاسی، امنیتی و اقتصادی شده است و رویترز خبر داد که آمریکا محموله توقیف شده نفت ایران توسط یونان را در نزدیکی جزیره اویا یونان تحویل گرفته و مصادره کرده است. برای اولین بار نیست که نفت ایران مصادره می شود.

اما رقیبان ما بدون دردسر نفت خود را در خدمت توسعه و رفاه قرار داده اند و جای ایران را در بازارهای جهانی پر کرده اند.

در خبرها آمده بود، امارات صادرات نفت به اروپا را شروع کرد. در بخش گاز طبیعی هم این کشور در نظر دارد به صادر کننده ال ان جی تبدیل شود. دغدغه ایران هم تداوم فروش نفت ارزان به چین و رقابت با نفت ارزان روسیه است.

از طرفی دیگر عربستان سعودی هر روز یک میلیارد دلار (ماهیانه ۳۰ میلیارد دلار) صادرات نفت دارد! جنگ اوکراین و توقف جنگ یمن ثروت زیاد به خزانه عربستان افزوده است.

این وضعیت، حسرت هایی بر دل هر ایرانی نشانده است که نسل های بعدی آن را در تاریخ خواهند خواند و بر همه فرصت سوزی های ما قضاوت خواهند کرد.

برای نسل های بعدی معما خواهد بود که چگونه یک کشور نفتی در اوج تاریخی قیمت نفت، ضعیف ترین اقتصاد جهان را داشته است و هر روزش با بحران شب می شود.

در این میان عده ای هم خوشحال هستند. این عده احساس می کنند ثروت نفت ایران پس از صدو چهارده سال نه تنها رفاه و آسایش برای جامعه به ارمغان نداشته است بلکه سبب اختلال در توسعه و خودکامگی سیستم نیز بوده است. آنها می گویند چرا مالزی و یا کره جنوبی که هیچ ذخیره نفتی ندارند به پیشرفت های بزرگی دست پیدا کرده اند.برخی دیگر حتی پا را فراتر می گذارند و نفت را سبب نکبت می دانند تا نعمت.

اما واقعیت اینست که عقب‌ماندگی کشورهای نفتی را نمی توان الزاما به حساب این ثروت ارزشمند دانست. ما باید در چگونگی حکمرانی خود تردید کنیم. این پارادوکس را باید در چگونگی مصرف درآمد حاصل از نفت دانست. کجای دنیا رابطه معکوسی بین ثروت ملی و توسعه است که ما چنین گرفتار و درمانده این مسئله شده ایم.

به پشتوانه همین ثروت ملی اینطوری برنامه ریزی کردیم که ایران می بایست در سند چشم انداز ۲۰ ساله و تا سال ۱۴۰۴ در جایگاه اول اقتصادی و درآمد سرانه خاورمیانه قرار داشته باشد.

اما امروز بر اساس گزارش منتشر شده از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران، تغییرات شاخص بهای مصرف کننده در مارس ۲۰۲۲ نرخ تورم ایران نسبت به ماه مشابه سال قبل نشان می دهد، نرخ تورم ایران در این مدت ۱۷ برابر تورم عربستان و نزدیک به ۷ برابر تورم عراق دو کشور دیگر نفتی خاورمیانه است.

عراق و عربستان با ثروت ملی خود چگونه برنامه ریزی کردند که امروز اینقدر فاصله تورم میان کشور ما با آنهاست؟

امروز کارکرد سیاسی نفت نیز در کشور ما با هیچ محاسبه و منطقی سازگار نیست. در اقتصادهای غیررانتی و غیر نفتی، درآمد دولت عمدتاً از محل جمع‌آوری مالیات است؛ برعکس اقتصادهای رانتی و نفتی که دولت ها خود را به ملت ها وابسته نمی بینند و بخش بزرگی از درآمدهایشان متکی به درآمد نفت است.

طنز تلخ این ماجرا اینست که؛ کشور نفت خیز باشی اما درآمد نفتی نداشته باشی و بخواهی با مالیات های سنگین از ملت فقر زده کشور را اداره کنی و به لحاظ سیاسی نیز همچنان سلطه بر جامعه داشته باشید و خواست‌های خود را بر جامعه تحمیل کنید. این وضعیت امروز جامعه ایران است که معلوم نیست در چارچوب کدام مدل می توان آن را تحلیل کرد.

این وضعیت وچارچوب در همه بخش ها همین قصه را دارد. این کشور سال های طولانی است که به خاطر اقتصاد رانتی و نفتی که دارد اساسا خود را بی نیاز از مردم می دید و اجازه نمی داد جامعه مدنی تقویت شود و زمینه ساز توسعه و پیشرفت گردد. طنز تلخ ماجرا اینجاست؛ حالا هم که سیستم به شدت به مالیات و جیب ملت وابسته شده است همچنان بستری برای شکل‌گیری جامعه مدنی نیست.

چرا دولتی که مجبور شده است به خاطر حکم رانی اشتباه، از جامعه تهیدست و صنایع ورشکسته خود مالیات سرسام آور بگیرد؛ همچنان مانع شکل گیری جامعه مدنی است و به توانمندیدها در جامعه کم توجه است و کاری نمی کند رضایتمندی مردم بالا رود؟ مگر از ملت ناراضی و فقر زده چقدر می توان مالیات گرفت؟

نفت برای ما "بار گران" شد و به جای اینکه درآمد نفتی به آسانی در دسترس باشد و سبب توسعه و آبادانی این سرزمین باشد، ما را در ردیف ناکارآمدترین کشورهای جهان قرار داده است.

اگر کارآمد بودیم این وضعیت تهدید آمیز فروش نفت را با سیاست گذاری و حکم رانی مطلوب تبدیل به فرصت می کردیم.

قبل از اینکه برنامه گرفتن مالیات گسترده از ملت داشته باشیم، شکل گیری دولت رانتیر(rentier state) را به معنای واقعی حذف می کردیم.

از مدیرانی توسعه گرا در لایه های مختلف استفاده می شد و به جای رانت جویی، از بازیگران واقعی بخش خصوصی حمایت و درهای اقتصادی این کشور را بر روی جهان باز می کردیم.

تماشاخانه ببینید| ویدئویی قدیمی از مراحل ساخت ورزشگاه آزادی با 174 میلیون تومان ببینید | تصاویر جدید از متروپل؛ دفتر عبدالباقی سالم است؟! فیلم های دیگر

منبع: عصر ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۱۵۸۹۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مردمی کردن اقتصاد توسعه پایدار کشور را به دنبال دارد

ایسنا/کردستان معاون و نماینده وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با بیان اینکه تقویت بخش خصوصی و مردمی کردن اقتصاد موفقیت اقتصادی را موجب می شود، گفت: تجربه ثابت کرده است که فاصله گرفتن از دولتی بودن امور اقتصادی همیشه منفعت های زیادی برای جامعه داشته است.

مهرداد عظیمی امروز دوشنبه (۱۱ اردیبهشت) در مراسم گرامیداشت هفته کارگر در مجتمع فجر سنندج، با اشاره به اینکه کردستان، برگ های زرین تاریخ کشور را به خود اختصاص داده و نقش مهم مردمان این دیار در پایداری انقلاب بی بدیل است، اظهار کرد: نیروی انسانی درخشان مهمترین ظرفیت استان کردستان علاوه بر ظرفیت‌های خدادادی است.

وی معرفی درست و به جای ظرفیت های انسانی استان را رسالت مهم رسانه های استان ذکر کرد و افزود: ظرفیت های برجسته کردستان و آیین های سنتی این دیار در این برهه زمانی به همت دولت به بالاترین جایگاه خود رسیده و به همگان معرفی شده است.

رییس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور با تبریک هفته کارگر، عنوان کرد: کارگران مجاهدان عرصه اقتصادی هستند و در شرایطی که دشمنان در صدد تنگ کردن عرصه اقتصادی به مردم هستند، رهبر معظم انقلاب شعار سال را بر پایه اقتصادی انتخاب کرده و مشارکت مردم را مبنای تحقق آن قرارداده است.

وی، با بیان اینکه تقویت بخش خصوصی و مردمی کردن اقتصاد موفقیت اقتصادی را موجب می شود، ادامه داد: تجربه ثابت کرده است که فاصله گرفتن از دولتی بودن امور اقتصادی همیشه منفعت‌های زیادی برای جامعه داشته است.

عظیمی، توجه به کارگران به ویژه کارگران ساختمانی اعلام کرد که دولت مکلف شد که بخشی از اعتبارات عمرانی سالانه دستگاه های اجرایی تحت عنوان تملک دارایی را صرف آموزش مهارت کارگران کنند و این امر از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم به شمار می‌رود.

افزایش ۵۰ درصدی مراکز جوار کارگاهی

معاون وزیر کار تصریح کرد: یکی از راهبردهای جدی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای در سال جاری افزایش ۵۰ درصدی مراکز آموزشی جوار کارگاهی است.

عظیمی، کاهش بی‌سابقه نرخ بیکاری را جز افتخارات دولت عنوان کرد و خاطرنشان ساخت: توانمندسازی دهک‌های ضعیف جامعه نیز از دیگر اقدامات و توفیقات دولت و این وزارتخانه بوده که این روند به خوبی جلو می‌رود و در وزارتخانه در قالب یک قرارگاه در راستای تحقق منویات و مطالبات مقام معظم رهبری تلاش می کنیم و امیدواریم بتوانیم با برنامه ریزی‌های مختلف در قالب این قرارگاه شاهد تحقق منویات رهبری و پاسخگویی به مطالبات مردم عزیز ایران باشیم.

انتهای پیام