به نقل از «ایران اکونومیست»

کانون‏ های بحران آب ایران کدامند؟

تاریخ انتشار: ۲۱ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۱۹۹۷۴۳

تشخیص کانون‏های بحران آب لزوما با شاخص‏‌های بحران آب امکان‏پذیر نیست، بلکه با توجه به مبانی توسعه اقتصادی و در یک ظرف تحلیلی جامع ممکن است و با این نگاه و با تاکید بر دیدگاه دفاع غیرعامل، دو کانون عمده بحران آب در جغرافیای ایران عبارت از توسعه بی‏‌رویه شهرنشینی و تقاضای فزاینده برای تامین آب شهرهای بزرگ و توسعه بی‌رویه کشاورزی در فضای باز و بهره‏‌برداری بی‏‌رویه از سفره‏‌های آب زیرزمینی و فرونشست آبخوان‏ها هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

داریوش مختاری - کارشناس ارشد مدیریت منابع آب -  با بیان این مطلب اظهار کرد: کانون‏های بحران آب در یک چارچوب تحلیلی منسجم و بر اساس منابع و مصارف آب قابل تشخیص و ارزیابی است، اظهار کرد: منابع آب شامل قنات، چشمه، رودخانه و سفره‏‌های آب زیرزمینی (آبخوان) است. اصطلاحات کم آبی، بی آبی، کمیابی و کمبود آب و شاخص‏‌های تشخیص بحران آب همانند شاخص فالکن مارک و یا شاخص بحران آب سازمان ملل با اندازه‏‌گیری سرانه آب تجدیدشونده در یک قلمرو جغرافیایی، مربوط به حوزه منابع آب است. ابتکار حساب داده-ستانده در بخش آب، نیز دارای مبانی مشخصی است که منابع و مصارف آب را به یکدیگر پیوند می‏زند. در این میان شاخص فقر آبی از مبانی ضعیف و اصطلاح ورشکستگی آب، فاقد مبانی علمی است.

وی با بیان اینکه از دیدگاه مصارف آب، بخش‏‌های مصرفی آب شامل کشاورزی، شهری و روستایی، صنعتی و زیست‏ محیطی است، گفت: به این ترتیب، مصرف بی رویه منابع آب و به هم خوردن توازن در مصرف آب در بخش‏های چهارگانه، موجب افزایش تقاضا و فشار بیشتر بر منابع آب می‏شود و به مرور، دامنه بحران آب افزون می‏‌شود.

این کارشناس ارشد مدیریت منابع آب با تاکید بر اینکه در ایران، بخش کشاورزی عمده آب مصرفی را شامل می‏شود و سرانه آب تجدیدپذیر پی در پی کاهش می‏‌یابد، ادامه داد: همچنین مصرف آب در بخش شهری و روستایی فراتر از سرانه متعارف برای یک جغرافیایی نیمه خشک (با بارش سالیانه ۲۲۰ تا ۲۵۰ میلی متر در سال) است.

به گفته مختاری در یک تحلیل جامع‏تر، هر دوی این کانون‏ها، با توسعه اقتصاد غیررسمی تشدید می‏شوند. به این سبب که منافع فعالان اقتصاد غیررسمی در توسعه بی رویه شهرنشینی و توسعه دو بخش عمده مصرفی در اقتصاد کشور یعنی خودرو و مسکن نهفته است. توسعه شهرنشینی در یک گرداب بسیار خطرناک، منحنی تقاضای آب برای مصارف شهری را به سمت راست و بالا جابجا می‏‌کند. توسعه شهرنشینی، تقاضا برای شماره‏گذاری و خرید اضافی سالانه چند صد هزار دستگاه خودرو را تشدید می‏کند. صنایع خودروسازی نیازمند مواد اولیه‏ای هستند که تامین آب برای تولید این مواد اولیه، نیازمند توسعه صنایع آب بَر فولاد و پتروشیمی است.

وی با بیان اینکه در همین حال، توسعه کشاورزی در فضای باز، دست کم ۷۰ درصد از حدود ۶۰۰ دشت‏ کشور را به آستانه کمبود شدید منابع آب رسانده است، گفت: توسعه بی‏رویه سدسازی، زمینه توسعه کشاورزی در فضای باز و توسعه شهرنشینی را فراهم کرد و حقابه زیست محیطی رودخانه‌‏ها و تالابها را به صفر رساند. به این ترتیب در یک چارچوب تحلیلی منسجم، دیده می‏شود که چگونه پیوند پسین و پیشین اقلام عمده در بخش‏های مصرفی شهری، روستایی، کشاورزی و صنعتی، زمینه هم‏افزایی در تشدید بحران را فراهم کرده‏اند و جغرافیای ایران را در یک قدمی یک فروپاشی بسیار جدی جغرافیایی قرار داده‏اند.

به گفته این کارشناس در حوزه راهکارها، لازم است از ظرف قوانین کمک گرفت. قوانین آب، می‏توانند بازدارنده و یا تشدیدکننده بحران آب باشند. برای جلوگیری از گسترده‏شدن دامنه بحران آب، بهتر است از تصویب قانون جامع آب تا پیش از انجام اصلاح آن خودداری شود. مادامی که نظام فنی و اجرایی کشور به درستی مستقر نشود و شوراهای عالی در حوزه آب، کشاورزی، محیط زیست و ده‏ها شورای عالی و استانی تازه تاسیس، برچیده نشوند، نه تنها نمی‏توان به خروج از بحران آب امیدوار بود بلکه باید منتظر یک فروپاشی جغرافیایی گسترده در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بود.
انتهای پیام

 

منبع: خبرگزاری ایسنا

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: بحران آب توسعه بی منابع آب بی رویه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۱۹۹۷۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرورت مدیریت صحیح منابع آبی در فصل زراعی/ مدیران پای کار باشند

به گزارش خبرنگار مهر، مهدی نقدی عصر یکشنبه در اولین جلسه شورای اداری سال جدید ضمن تبریک روز شوراها اظهار کرد: دولت سیزدهم دولتی انقلابی است، مدیران باید با تفکر جهادی برای حل مشکلات مردم گام برداشته و جهادی پای کار باشند.

فرماندار شهرستان شفت با اشاره به اینکه دستگاه‌های اجرایی شهرستان پیگیر پروژه‌های در دست اجرا باشند، افزودد: مدیران در جذب اعتبارات برای پروژه‌های شهرستان شفت تلاش مضاعف داشته باشند.

نقدی بر لزوم کار جهادی و تلاش شبانه روزی مدیران برای رفع محرومیت از چهره شهرستان تاکید کرد و ادامه داد: برای توسعه شهرستان شفت نیازمند همدلی و همکاری همه دستگاه‌ها هستیم.

فرماندار شفت ادامه داد: خوشبختانه این همدلی در شهرستان بین تمامی دستگاه‌ها وجود دارد و با همکاری و همراهی همه مدیران برای رفع محرومیت از چهره این شهرستان تلاش مضاعف خواهیم کرد.

نقدی اضافه کرد: رعایت نظم و انضباط در ادارات و دستگاه‌های اجرایی شهرستان شفت به دقت رعایت شود و همه مسؤولان موظفند که نظم و انضباط را در دستور کار خود قرار دهند.

فرماندار شفت با اشاره به اینکه عملکرد هیچ اداره‌ای نباید پنهان بماند، تاکید کرد: روابط عمومی‌ها بایستی با عملکردی هر چه بهتر در راستای شفاف‌سازی جهت اطلاع رسانی اقدام کنند.

خانواده شهدا مایه خیر و برکت نظام و انقلاب هستند

فرماندار شفت گفت: خانواده شهدا مایه خیر و برکت نظام و انقلاب هستند و مسؤولان موظفند تا با سرکشی مداوم به آنان، ضمن رفع مشکلات این خانواده معظم، در مسیر خدمت رسانی به مردم، از والدین شهدا طلب دعای خیر کنند.

وی افزود: خانواده معظم شهدا در دفاع از ارزش‌های اسلامی تمام هستی خود را تقدیم راه خدا کردند و این کمترین وظیفه مسئولان است تا ضمن سرکشی به آنان، از نزدیک با مسائل و مشکلات آن‌ها آشنا شده و با افتخار در صدد رفع مشکلات بر آیند.

فرماندار شفت با اشاره به اینکه آمارها نشان می‌دهد سال زراعی سختی همچون سال گذشته را در پیش خواهیم داشت، بیان کرد: باید برای پیشگیری از وقوع هرگونه بحرانی دستگاه‌ها از اکنون برنامه ریزی و آمادگی داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه فصل کشاورزی سال گذشته با چالش‌هایی مواجه بودم تصریح کرد: امسال باید از تمام ظرفیت‌ها برای برطرف کردن مشکلات آب کشاورزی شالیکاران در سطح شهرستان استفاده کنیم.

نقدی بر لزوم استفاده از تجربه موفق سال گذشته در مدیریت منابع آب کشاورزی تاکید کرد و بیان کرد: لایروبی انهار، بهسازی آب بندان ها، رفع نواقص ایستگاه‌های پمپاژ، دریچه سازی در نقاط مورد نیاز، طرح تجهیز و نوسازی اراضی در برخی مناطق از جمله اقداماتی است که در مدت زمان باقی مانده با دقت و سرعت اجرایی شود.

تلاش‌های دولت سیزدهم در کم کردن از دغدغه کشاورزان

نقدی با اشاره به تلاش‌های دولت سیزدهم در کم کردن از دغدغه کشاورزان افزود: ضروری است خود کشاورزان هم با توجه به میانگین کاهشی نزولات جوی و دیگر محدودیت‌های موجود، هر چه سریع‌تر نسبت به بیمه اراضی خود اقدام کنند.

وی با تاکید بر جدی گرفتن بحث بیمه، خواستار اطلاع رسانی مناسب در خصوص مزایای بیمه اراضی کشاورزی شد تا در زمان وقوع حوادث احتمالی، کشاورزان از حمایت‌های قانونی برخوردار شوند.
مسؤولان محلی برای رفع مشکلات آب کشاورزی پای کار باشند

فرماندار شفت با اشاره به اینکه مسئولان محلی به عنوان خدمتگزاران مردم در روستاها هستند، بیان کرد: با توجه به شناختی که از مشکلات روستاها در حوزه آب کشاورزی دارند باید در راستای رفع مشکلات کشاورزان گام بردارند.

کد خبر 6091417