تهديد فرونشست براي 610 دشت ايران
تاریخ انتشار: ۲۲ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۰۸۴۶۴
خبرگزاری آریا-رشد جمعیت و نیاز روز افزون به منابع آبی و همچنین تغییرات اقلیمی و وقوع پدیده خشکسالی در چند دهه اخیر باعث افزایش برداشت بی‌رویه منابع آب زیر زمینی شده که صدمات جبران ناپذیری به بار آورده است، به طوری که طبق بررسی‌های علمی، حدود 610 دشت ایران در وضع بحرانی قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری آریا، بر اساس تحقیقات علمی؛ در این بین دشت‌های جنوبی تهران به علت تراکم بیشتر جمعیت در زمره بحرانی‌ترین دشت‌های کشور قرار گرفته است؛ طبق مطالعات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، میزان فرونشست زمین در جنوب غرب تهران سالانه 24 سانتی‌متر برآورد شده است که این امر می‌تواند زندگی بسیاری از مردم این ناحیه را تحت الشعاع قرار دهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
علی بیت الهی، عضو هیئت علمی و مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در این خصوص می‌گوید: فرونشست زمین، پدیده‌ای است که رابطه مستقیمی با افت سطح آبهای زیرزمینی دارد، یعنی در دشت‌هایی که آبهای زیرزمینی از طریق چاه بیش از حد تغذیه‌شان استحصال و برداشت می‌شود، سطح آب پایین‌تر می‌رود. به عنوان مثال دشت ورامین در گذشته عمده محصولات کشاورزی مورد نیاز شهر تهران را تامین می‌کرد. پیش از این معمولا در این دشت وقتی 20 یا 30 متر چاه حفر می‌شد، به آب می‌رسیدیم، اما اکنون در همین دشت، مناطقی وجود دارد که حتی اگر 120 متر هم چاه حفر شود به آب نمی‌رسیم، زیرا سطح آب زیرزمینی کمتر شده است.
وی می‌گوید:کمتر شدن آب زیرزمینی به علت افزایش مصرف است. از سوی دیگر، تغذیه سفره آبهای زیرزمینی و میزان بارندگی‌ها نیز کاهش یافته است و با احداث سدها، جلوی روان آب‌ها را گرفته‌ایم. چنین مسائلی باعث شده که سطح آب پایین برود و بیلان آب منفی شود؛ بیلان منفی آب بدین معناست که مصرفمان بیشتر از تغذیه آب زیرزمینی است. به همین علت سطح آب پایین می‌رود. زمانی که سطح آب زیرزمینی پایین برود، دانه‌های خاک و لایه‌های زمین درهم فشرده می‌شوند و سطح زمین نشست پیدا می‌کند و به تدریج پایین می‌رود. بنابراین علت اصلی فرونشست زمین افت سطح آبهای زیرزمینی است.
610 دشت ایران کمبود آب دارد
بیت الهی می‌گوید: مطالعات نشان داده‌اند که اکنون تمامی 610 دشت یا محدوده مطالعاتی ایران، کمبود آب و کسری مخزن آب زیرزمینی دارد که در پی آن، فرونشست زمین رخ می‌دهد. هم اکنون بجز استان گیلان که دستخوش این پدیده نشده است، در همه استان‌های کشور شاهد بروز فرونشست دشت‌ها هستیم.
وی خاطرنشان می‌سازد: مقادیر و اعداد فرونشست دشت‌های ایران با توجه به شرایط هواشناسی، نوع کشاورزی و تعداد جمعیت و میزان افت سطح آب زیرزمینی با یکدیگر متفاوت است. در حال حاضر بیشترین کسری مخزن یا کاهش آب را در استان خراسان رضوی در فلات مرکزی ایران داریم؛ کسری مخزن آب این استان عدد بسیار بالایی را نشان می‌دهد. همچنین میزان فرونشست زمین در دشت‌های اطراف تهران و استان تهران به دلیل تمرکز جمعیتی به مراتب بیشتر از سایر استان‌هاست.
وی تاکید می‌کند: اخیرا طی مطالعاتی که ما در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی انجام داده‌ایم، میزان فرونشست زمین در جنوب غرب تهران سالانه 24 سانتی متر برآورد شده است. این عدد خیلی بزرگ است، زیرا اگر در یک ناحیه زمین سالانه 1 تا 2 سانتی‌متر فرونشست داشته باشد، بحرانی تلقی می‌شود. اگر این میزان فرونشست جنوب غرب تهران در نظر بگیریم، طی دو الی سه دهه آینده زمین چندین متر پایین‌تر می‌رود.
سرتاسر استان اصفهان تحت تاثیر فرونشست زمین است
مدیر بخش زلزله و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی می‌گوید: بر اثر نشست زمین، تخلخل و فضای بین خاک در لایه‌های زمین گرفته و متراکم می‌شود بنابراین آب باران و برف دیگر نمی‌تواند در آن دشت‌ها نفوذ پیدا کند از اینرو به صورت سیلاب در سطح زمین روان می‌شود و مواد مغذی که در سطح خاک وجود دارند را می‌شوید و با خودش می‌برد که اصطلاحا فرسایش خاک را پدید می‌آورد.
وی یادآور می‌شود: پدیده فرونشست زمین در استان اصفهان خصوصیت ویژه‌ای دارد؛ این پدیده سرتاسر کلانشهر استان اصفهان را در بر گرفته است و آثار تاریخی زیادی در حال آسیب دیدن هستند. اکنون ساختمان‌های زیادی تحت تاثیر فرونشست زمین قرار دارند که باید اقدامات ویژه‌ای در این خصوص انجام دهیم.
وی بیان می‌کند: در میان دشت‌های کشور، دشت رفسنجان در استان کرمان رکوردار است. اکنون در حوالی شهر کرمان در زرند و ارزوئیه کرمان، میزان پراکندگی پهنای فرونشست زمین بالاست. همچنین میزان فرونشست زمین به دلیل برنج کاری‌ها، کشاورزی‌ها و مصرف بی‌رویه آب در مرودشت (استان فارس) حوالی آثار تاریخی تخت جمشید و نقش رستم بسیار زیاد است و اکنون آثار تاریخی تحت تاثیر این پدیده قرار گرفته‌اند.
B, [12/06/2022، 08:30 ق. ظ]بیت الهی می‌گوید: همچنین این پدیده به ترتیب در استان‌های یزد، سمنان، هرمزگان، آذربایجان شرقی و مرکزی در حال وقوع است. یکی از خصوصیات بسیار مهم پدیده فرونشست این است که منقطع نیست و به صورت پیوسته روزانه رخ می‌دهد. هرچند اکنون میزان نشست زمین روزانه در حد میلی متر است، اما در سال به 10 تا 20 سانتی متر می‌رسد.
وی می‌گوید:این پدیده استمرار دارد و مانند رخداد زلزله نیست که یکبار رخ دهد و پس از گذشت 5 یا 10 سال بعد دوباره اتفاق بیفتد. همچنین یکی دیگر از دلایل عمده ایجاد این رویداد به انسان ارتباط دارد. انسان به دلیل اینکه عامل فرونشست زمین است، می‌تواند این پدیده را مدیریت و کنترل کند تا رخ ندهد. رخ دادن پدیده زلزله یا سیل دست ما نیست و نمی‌توانیم آن را کنترل کنیم، اما کنترل فرونشست زمین کاملا دست انسان است. اکنون کشور‌های مختلف در سطح دنیا، کار‌های خوبی در این زمینه انجام داده‌اند و نتایج خوبی نیز کسب کرده‌اند. ضرورت دارد ما نیز با اولویت‌بندی کارهای‌مان، این پدیده را کنترل کنیم.
منبع: خبرگزاری آریا
کلیدواژه: تهدید فرونشست میزان فرونشست زمین مرکز تحقیقات راه آب های زیرزمینی فرونشست زمین مسکن و شهرسازی آب زیرزمینی سانتی متر دشت ها سطح آب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۰۸۴۶۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آب‌گرفتگی و فرونشست‌های متعدد در محوطه باستانی نقش رستم
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید از استقرار گروه‌های پایش، حفاظت، مرمت و باستان شناسی در مجموعه تاریخی نقش رستم خبر داد.
به گزارش تسنیم، علیرضا عسکری چاوردی گفت: در اثر بارندگی‌های اخیر، محوطه باستانی نقش رستم دچار آب‌گرفتگی شد و در پی آن فرونشست‌های متعددی در منطقه رخ داده است.
وی افزود: در حال حاضر تیم پایش، حفاظت و مرمت همراه با گروه باستان شناسی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در این محوطه باستانی مستقر هستند و پس از تهیه گزارش علمی، برنامه ساماندهی محوطه نقش رستم آغاز خواهد شد.
عسکری با بیان اینکه بخشی از فرونشست‌های رخ داده در این محوطه باستانی مربوط به فرونشست عمومی دشت مرودشت است افزود: بخش دیگری از مشکلات مجموعه هم به آوار گسترده بارو‌های خشتی نقش رستم برمی‌گردد که طی این بارندگی‌ها بخش بارو‌ها و آوار‌های رسوب شده باستانی دچار رانش شد.
وی گفت: پایگاه میراث جهانی تخت جمشید بلافاصله پس از اخذ مجوز از پژوهشگاه میراث فرهنگی برنامه ساماندهی، حفاظت و مرمت نقش رستم را آغاز خواهد کرد.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان