پوتین در پندار پتر کبیر؛ روسیۀ او آلمانِ هیتلر میشود یا عراقِ صدام حسین؟
تاریخ انتشار: ۲۲ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۱۱۶۳۲
عصر ایران؛ جمشید گیل- ولادیمیر پوتین در آخرین اظهار نظرش دربارۀ جنگ اوکراین، خودش را با پتر کبیر (1725-1672) مقایسه کرده و ضمن دفاع از سیاست کشورگشایی او، چنین سیاستی را مبنای موجه حمله به اوکراین قلمداد کرده است.
پوتین گفته است: «با همه معیارها ما باید آماده و قوی باشیم. ما باید سرزمینهایمان را بازگردانیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سخنان اخیر پوتین، مهر تاییدی بر انتقادات منتقدینی است که او را به تلاش برای توسعۀ ارضی قلمرو روسیه و احیای امپراتوری شوروی متهم میکردند. پوتین در آغاز جنگ گفت «روسیه هنوز بخشی از نظام بینالملل است» اما الان که میگوید «ما باید سرزمینهایمان را بازگردانیم»، در واقع حرفش این است که کرملین مرزبندیهای دنیای کنونی را قبول ندارد و این حق را برای خودش قائل است که برخی از کشورهای عضو سازمان ملل را از نقشۀ سیاسی جهان حذف کند.
او دست کم حرفش این است که روسیه مجاز است که قسمتهایی از برخی کشورهای همسایه را به قلمرو ارضی خودش ضمیمه کند. و این یعنی حاکمیت کشورهای عضو سازمان ملل را به رسمیت نمیشناسد مگر اینکه این کشورها مطالبات ارضی روسیه را برآورده سازند.
اما معلوم نیست که این مطالبات ارضی کی و کجا به پایان میرسد. روسیه قطعا خواهان این است که تمام یا قسمتهایی از مولداوی را نیز به خاکش ضمیمه کند. احتمالا نسبت به لهستان و لیتوانی و لتونی و استونی نیز ادعاهایی دارد.
سیاست توسعۀ ارضی مد نظر پوتین، در حالی با جنگ اوکراین آغاز شده است که روسیه بزرگترین کشور جهان است و همین وسعت جغرافیایی، یکی از علل اصلی ناکارآمدی دولت روسیه است. بنابراین معلوم نیست افزایش وسعت روسیه، چه دردی از ملت این کشور دوا خواهد کرد.
در روسیه خبری از دموکراسی و دموکراسیخواهی نیست. دولت روسیه در واقع آینهای از ملت این کشور است. نیروهای اجتماعی دموکراسیخواه در این کشور در اقلیتاند. مهمترین متفکران و ادیبان روسیه هم عمدتا محافظهکار یا مسیحی ارتدوکس یا آنارشیست بودهاند.
جوهرۀ فکری ملت روسیه، تاریخچۀ سیاسی این کشور و دولتمردان فعلیاش تقریبا هیچ ربطی به لیبرالیسم و دموکراسی ندارند. بنابراین عجیب نیست که پوتین به جای کیفیت به کمیت بیاندیشد و دغدغهاش نه حکمرانیِ خوب بلکه توسعۀ ارضی باشد.
آنتیتز این تز پوتین، طبیعتا چیزی جز تجزیۀ روسیه نیست. یعنی وقتی روسیه با این وسعت، هنوز در پی فتح سرزمینهای تازه است و برای مرزهای بینالمللی و حاکمیت سایر دولتهای عضو سازمان ملل تره هم خرد نمیکند، بعید نیست نیروهای گوناگونی در دنیای کنونی، تجزیۀ روسیه را در درازمدت یا میانمدت، چارهای اساسی برای حل "مسئلۀ روسیه" بدانند و این چاره چیزی جز "منحل کردن مسئلۀ روسیه" نمیتواند باشد.
به ویژه اینکه روسیۀ کنونی میراثدار امپراتوری شوروی و امپراتوری عصر تزارهاست و به همین علت عملا متشکل از ملل گوناگونی است که بسیاری از آنها به ضرب و زور سرکوب اعمال شده از سوی کرملین، تحت نام "ملت روسیه" زندگی میکنند ولی هم آنها هم مقامات کرملین به خوبی میدانند که این ملل حاشیهای، که قربانیان روسیه در جنگ اوکراین نیز عمدتا متعلق به اینها بوده، فاقد ارادۀ زیستن با روسهای روسیهاند.
ارادۀ با هم زیستن مبنای اصلی تداوم یک ملت است و اتحاد جماهیر شوروی دقیقا به دلیل نبود چنین ارادهای فروپاشید. چنین ارادهای هیچ وقت در شوروی وجود نداشت ولی سرکوبگری رژیم توتالیتر شوروی، موجب شده بود که ملل لیتوانی و لتونی و استونی و اوکراین و غیره نتوانند از شر زیستن در اتحاد جماهیر شوروی خلاص شوند.
اما در دهۀ 1980 که دیگر معلوم شده بود کفگیر کمونیسم به ته دیگ خورده، عوامل زیادی دست به دست هم دادند و همۀ این ملل از شوروی گریختند و هر کدام دولت خودشان را برپا کردند. خوردن کفگیر کمونیسم به ته دیگ، رها شدن غولها از بطری با اصلاحات گورباچف، فاجعۀ چرنوبیل و ظهور یلتسین قدرتطلب، کار شوروی را یکسره کردند. و البته که عوامل خارجی هم نقش مهمی در فروپاشی شوروی داشتند.
تجزیۀ شوروی، دغدغۀ جنگ جهانی اتمی را، که هر آن ممکن بود با نقض جنگ سرد بوقوع بپیوندد، از بین برد. اگر خطر جنگ اتمی در آن دوران ناشی از تقابل ایدئولوژیک شوروی و غرب بود، الان روسیه فاقد ایدئولوژی به معنای دقیق کلمه است. یعنی روسها دنبال "انسان نوین" نیستند و نسخهای برای عالم و آدم نمیپیچند. آنها دنبال تحقق ذهنیت و سبک زندگی ویژهای در سراسر جهان نیستند و اصولا رسالتی جهانی برای خودشان قائل نیستند.
روسیۀ فعلی فقط به خودش فکر میکند و در غیاب یک ایدئولوژی راستین و فراگیر، صرفا با تکیه بر نوعی ملیگرایی، دنبال احیاء نوعی امپراتوری است. و این هم یکی از تناقضات دنیای سیاست است اما عملا واقعیت دارد. یعنی ناسیونالیسم در بسیاری از موارد منتهی به امپراتوری میشود. در حالی که امپراتوری یعنی زیستن چند ملت در یک کشور. یعنی ملیگرایی به معنای دقیق کلمه نباید منتهی به تاسیس امپراتوری شود، ولی گاهی چنین میشود!
به هر حال اگرچه روسها تجربۀ فروپاشی شوروی را پس پشت دارند، ولی پوتینیسم از آغاز جنگ اوکراین عملا نشان داده مرزهای بینالمللی را به رسمیت نمیشناسد و اکنون نیز با صراحت بیشتری این تمایل را علنی میکند. این در واقع نوعی موتاسیون برای پوتینیسم است و قاعدتا جهان غرب از خطرات چنین جهشی غافل نیست.
کشوری که تمامیت ارضی کشورهای دیگر را به رسمیت نمیشناسد، اگر خوششانس باشد، رژیم سیاسیاش عوض میشود (مثل عراق صدام)، ولی اگر بدشانس باشد، نه تنها یکایک سرزمینهای فتحشده را باید پس بدهد، بلکه خودش نیز تجزیه خواهد شد (مثل آلمان هیتلر). باید دید روسیۀ پوتین طی یکی دو دهۀ آینده چگونه تاوان توسعهطلبی ارضیاش را خواهد پرداخت.
-----------------------
* عصر ایران: رسم الخط «پطر» به صورت «پتر» به این خاطر است که به جز واژگان عربی مانند طول، طلب یا بسیار رایج مثل طوطی، حرف ط در کلمات دیگر را می توان به شکل ساده تر و پارسی ت نوشت مانند غلتیدن، تهران، بلیت، توس و همین پتر.
تماشاخانه ببینید| فیلم استثنایی از حمله خرس نر برای خوردن توله ماده/ دفاع مادر و سقوط هر دو خرس از بالای صخره ببینید| شکار شگفتانگیز یک تمساح توسط جگوار فیلم های دیگرمنبع: عصر ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۱۱۶۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
در هاوانا صدام به من گفت فرصت تاریخی است که تمامی حقوقمان را از ایران پس بگیریم/ ضربتی به ایران بزنیم که تمام کرهی زمین صدایش را بشنود
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، چند روز قبل کانال تلگرامی اینستای انقلابی ویدیویی از صادق زیباکلام منتشر کرد که در آن تحریکات ایران را موجب حملهی عراق به ایران دانسته بود. بر خلاف گفتههای او اما صلاح عمر العلی نمایندهی وقت عراق در سازمان ملل در مصاحبهای با شبکهی الجزیره گفته است که صدام پس از نشست با ابراهیم یزدی در هاوانا، در حاشیهی اجلاس غیرمتعهدها، به او گفته است که فرصت تاریخی برای ضربه زدن به ایران است. بخشهایی از گفتههای صلاح عمر العلی در آن مصاحبه که ویدیویی آن در روزهای اخیر و در پی اظهار نظر زیباکلام دربارهی مسبب آغاز جنگ در شبکههای اجتماعی دست به دست میشود در پی میخوانید:
صلاح عمر العلی (نمایندهی وقت عراق در سازمان ملل): ... رفتم پیش صدام حسین و موضوع را به او گفتم... گفت فردا بعد از اجلاس عدم تعهد در خانهای که سکونت دارم بگو که با وزیر خارجهی ایران دیدار خواهم کرد... ما سه نفر: صدام حسین، ابراهیم یزدی و من در یک جلسهی سهنفره نشستیم. گفتوگو در مورد مشکلات دو کشور شروع شد. گفتوگو در فضایی کاملا مثبت بین دو طرف انجام شد. برای او بسیار اهمیت داشت که مشکل دو کشور را بتواند حل کند... صدام هم بسیار مثبت در این گفتوگو شرکت میکرد. من ابراهیم یزدی را تا در بدرقه کردم. او خیلی از من ممنون شده بود. مرا بوسید و با من به گرمی خداحافظی کرد و رفت.
برگشتم به سمت صدام و او منتظر من بود... هر دو ساکت بودیم و من داشتم به آبی که کنار ما بود نگاه میکردم. او هم فکر میکرد. به من نگاه کرد و گفت: به چی فکر میکنی صلاح؟ گفتم: والله من در حقیقت در حس آن دیدار هستم و خیلی خوشحالم و خوشبین شدم... بعد از چند ثانیه به من نگاه کرد... و گفت میدانی این دیپلماسی چقدر تو را خراب کرده؟!... چه حل مشکلی بین ما و ایران صلاح؟ این فرصتی است که شاید در طول هر قرن بیشتر از یک بار اتفاق نیفتد. اینها اهواز را از ما گرفتند. شطالعرب را از ما گرفتند، ما را تهدید کردند. میخواهند انقلابشان را برای ما صادر کنند و فرصت ما الان که دچار از هم گسیختگی هستند، دچار تفرقه هستند و بینشان درگیری است، این یک فرصت تاریخی است که تمامی حقوقمان را از آنها پس بگیریم و این امر را به تو میگویم و خودت را آماده کن به عنوان نمایندهی عراق در سازمان ملل که یک ضربتی به آنها بزنیم که تمام کرهی زمین صدایش را بشنود و تمای حقوق را از آنها باز پس بگیریم.
۲۵۹۵۷
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901772