Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «قدس آنلاین»
2024-04-30@04:56:43 GMT

توسعه موفق بافت اطراف حرم، ۱۷۰ سال پیش

تاریخ انتشار: ۲۴ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۲۶۲۹۰

توسعه موفق بافت اطراف حرم، ۱۷۰ سال پیش

با آغاز وزارت امیرکبیر، تحولات گسترده‌ای در اداره امور کشور به وجود آمد و کارگزارانی که توسط امیرکبیر برای انجام امور برگزیده می‌شدند، خواه ناخواه مجبور بودند در مسیر بازسازی کشور گام بردارند.

این رویکرد به دلیل سخت‌گیری‌های امیرکبیر، چنان در بدنه مدیریتی کشور نهادینه شد که تا چند سال پس از برکناری و کشته شدن وی نیز دوام آورد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یکی از کارگزارانی که در چنین فضایی منشأ خدمات بسیار شد، میرزا فضل‌الله وزیرنظام بود. وی در دوران امیرکبیر، سمت‌های گوناگون دولتی را تجربه کرد و حدود دو سال پس از کشته شدن وی، در رمضان سال ۱۲۷۰ / خرداد سال ۱۲۳۳ با سمت تولیت آستان‌ قدس رضوی وارد مشهد شد. به دلیل وابستگی وزیرنظام به دودمان میرزا آقاخان نوری، صدراعظم ناصرالدین‌شاه و طراح اصلی پروژه برکناری و قتل امیرکبیر، نگاه مورخان به میرزافضل‌الله با وجود همه خدماتش، چندان مثبت نیست. در حالی که متهم کردن وی به دلیل انتساب به میرزا آقاخان، کاری پسندیده و منصفانه به نظر نمی‌رسد و ملاک سنجش شخصیت و خدمات یک فرد را باید کارنامه او قرار دهیم.

گام نخست؛ ترمیم و تقویت اماکن متبرکه
میرزا فضل‌الله وزیرنظام حدود دو سال تولیت آستان قدس رضوی بود. زمانی که او برای انجام مأموریتش به مشهد رسید، این شهر به دلیل حاشیه‌ها و اتفاق‌های ناشی از برکناری و قتل امیرکبیر و به هم ریختگی اوضاع اداری، وضع چندان مطلوبی نداشت. بسیاری از ساختمان‌های اماکن متبرکه دچار آسیب‌دیدگی و نیازمند مرمت و بازسازی بود. وزیرنظام بلافاصله پس از ورود به مشهد، دست به فعالیت‌های گسترده عمرانی زد. بر اساس گزارش فاضل بسطامی در «فردوس التواریخ»، وزیرنظام پس از یک بازدید چندروزه از اماکن متبرکه و همین ‌طور تأسیسات شهری مجاور آن، سیاهه‌ای از نیازهای عمرانی فوری تهیه کرد و با دستور وی، بلافاصله کار بازسازی آغاز شد. با مدیریت وزیرنظام، ابتدا سنگفرش کف صحن عتیق و نو به صورت کلی تعویض شد. سنگ‌های قدیمی مسطح نبودند و زائران به ویژه کسانی که سن بالایی داشتند، برای راه رفتن روی آن با مشکل روبه‌رو می‌شدند. همزمان برخی خرابی‌ها که از زمان شورش سالار همچنان باقی‌ مانده بود، تعمیر و مرمت شد. سقاخانه صحن عتیق را که در وضع بدی قرار داشت، دوباره احیا کردند و برای تأمین آب مورد نیاز مهمانسرای حضرتی، شعبه‌ای از قنات سناباد را به سمت آن بردند. صحن نو که در حال طی کردن مراحل پایانی تزئینات خود بود، با پیشنهاد وزیرنظام، صاحب حوض بزرگی شد. گلدسته‌های مسجد گوهرشاد را که به دنبال برخی حوادث طبیعی و نیز درگیری‌های نظامی دچار خرابی شده‌ بود، دوباره بازسازی و مرمت کردند. وزیرنظام که خود اهل مطالعه و تحقیق بود، در پی بازدید از کتابخانه، دستور سازماندهی مجدد و تعمیر محل آن را صادر کرد و این کار در مدت کوتاهی به انجام رسید. 

گام دوم؛ ترمیم و توسعه بافت اطراف حرم مطهر
با این حال فعالیت‌های عمرانی وزیرنظام به تعمیر اماکن متبرکه محدود نشد؛ او به زیباسازی فضای اطراف حرم مطهر و رونق فعالیت‌های اقتصادی در آن نیز علاقه‌مند بود. با تدبیر او، کاروانسرایی متروک واقع در ضلع شمالی بالاخیابان را خراب کردند و به جای آن مغازه ساختند و اجاره دادند؛ درآمد حاصل از این اقدام صرف تأمین روشنایی بیشتر برای حرم رضوی شد که به عقیده وزیرنظام، کمبود و کسری فراوانی داشت. وی پس از بازدید از مسجد محرابخان، دستور بازسازی و ترمیم این مسجد قدیمی را صادر کرد؛ اقدامی که می‌توانست نقش مهمی در چشم‌نوازی معماری و شهرسازی اطراف حرم مطهر در ضلع شمال و شمال‌غربی آن داشته ‌باشد. وزیرنظام که ایجاد بازار را در رونق فعالیت‌های شهر و بهبود فضای کسب و کار بسیار مؤثر می‌دانست؛ زمینی در حاشیه شمالی صحن عتیق را به بازار فیروزه‌تراشان اختصاص داد و در ضلع جنوبی بالاخیابان در مکان فعلی صحن جمهوری اسلامی، دست به ایجاد بازار بزرگی زد که بعدها به «سرای وزیرنظام» مشهور شد و تا اواسط دهه ۱۳۵۰ خورشیدی نیز پابرجا بود. افزون بر این‌ها او دستور داد وضعیت ظاهری بالاخیابان و پایین‌خیابان که به دلیل تصرفات غیرمجاز برخی کسبه و بی‌توجهی به وضعیت نهر و درختان اطراف آن، اصلاً شرایط خوبی نداشت، تصحیح شود. به دنبال دستور وزیرنظام، از فضاهای اشغال شده اطراف نهر خیابان، رفع تصرف شد و کناره‌های دو طرف خیابان را با استفاده از سنگ و ساروج به شکل آبرومندی تزئین کردند. نکته جالب توجه در اقدام‌های وزیرنظام را باید توجه و تمرکز وی به هماهنگی میان بافت اطراف حرم رضوی با معماری و جایگاه حرم مطهر در شهر مشهد دانست؛ تغییرات، مرمت‌ها و توسعه‌های انجام گرفته تماماً در راستای تقویت ساختار سنتی و مبتنی بر فرهنگ و اقتصاد زیارت در بافت اطراف حرم مطهر رضوی بود. وزیرنظام پیش از آنکه نتیجه فعالیت‌های خود را ببیند، در ذی‌القعده سال ۱۲۷۲ / تیر سال ۱۲۳۵ به پایتخت فراخوانده شد. او ۱۶ سال بعد در ۱۲۵۱ خورشیدی، در تهران درگذشت.

خبرنگار: محمدحسین نیکبخت

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: حرم مطهر رضوی معماری مشهد بافت اطراف حرم اطراف حرم مطهر اماکن متبرکه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۲۶۲۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تخصیص ۱۷۰ میلیارد تومان اعتبار برای عمران و توسعه روستاهای گلستان

محمدرضا ولی الهی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: ۱۷۰ میلیارد تومان اعتبار در سفرهای ریاست جمهور به استان گلستان برای عمران و توسعه روستاها مصوب شد.

معاون عمران روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گلستان گفت: در سفر اول ریاست جمهوری به استان گلستان مبلغ ۱۴۰ میلیارد تومان اعتبار برای عمران و توسعه روستاهای استان در قالب تهیه و اجرای طرح‌های هادی، اجرای بافت باارزش روستایی و ایمن سازی روستاهای در معرض خطر مصوب شد که ۲۶۹ روستای استان از آن بهره مند شدند.

وی با اشاره به اینکه از محل مجموع این اعتبارات ۲۲۸ روستا از نعمت طرح هادی برخوردار می‌شوند، افزود: طرح بهسازی بافت ۱۲ روستا اجرایی و همچنین ایمن سازی ۲۵ روستا در دستور کار قرار گرفت.

ولی الهی با بیان اینکه تا کنون ۱۱۵ میلیارد تومان از این اعتبارات تخصیص و به بنیاد مسکن استان ابلاغ شده است، اظهار کرد: بخش عمده‌ای از این اعتبارات در قالب پروژه‌های عمرانی در روستاهای استان هزینه شده و یا در حال کارسازی است.

کد خبر 6090056

دیگر خبرها

  • شورای شهر مشهد با پیگیری ویژه رفع کمبود پارکینگ اطراف حرم را به سرانجام برساند
  • توسعه فناوری موجب برتری کشور‌ها می‌شود
  • نقش دانشگاه امیرکبیر در تحقق شعارهای سال و اقتصاد دانش‌بنیان
  • پیگیری ویژه شورای شهر مشهد برای رفع کمبود پارکینگ اطراف حرم رضوی
  • لزوم بازشناسی بقیع به جهان اسلام
  • بازدید ۷۰ هزار نفر از موزه‌ های حرم مطهر رضوی
  • تخصیص ۱۷۰ میلیارد تومان اعتبار برای عمران و توسعه روستاهای گلستان
  • ۷۰ هزار نفر از موزه‌های حرم مطهر رضوی دیدن کردند
  • پذیرایی خادم الشهدای هرمزگان از زائران در چایخانه حرم مطهر رضوی + تصاویر
  • هر صبح و شام در آستانه مقدسه رضوی قرآن تلاوت نمایند / نگاهی به شواهد تاریخی درباره پیشینه قرائت قرآن در حرم مطهر امام رضا(ع)