ترجمه کتاب کودک؛ به نامِ مترجم به کامِ ناشر/ سود ترجمه به جیب ناشران می‌رود
تاریخ انتشار: ۳۰ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۷۶۲۳۳
ترجمه کتاب کودک، یکی از موضوعات حوزه نشر است که در این سال‌ها بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. موضوعی که با چالش‌هایی روبروست چراکه برخی از افراد فکر می‌کنند با دانش زبانی و اطلاعات نسبی خود در زمینه کودکان و همچنین به دلیل حجم کم مطالب کتاب‌های کودکان در مقایسه با بزرگسالان می‌توانند به راحتی به فعالیت در حوزه ترجمه کتاب کودک بپردازند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خانم حسینی، درمورد تفاوت ترجمه کتاب کودک با کتاب‌های نوجوان و بزرگسال بفرمایید. آیا ترجمه کتاب‌های این رده سنی آسان است؟
به عنوان کسی که در این حوزه کار کرده ام باید بگویم، چون کتاب‌های کودک، کتاب‌های کم حجمی هستند و بار اصلی معنا روی تصویر است اغلب مخاطبان فکر می‌کنند که ترجمه این کتاب، راحت است. از اینرو، متاسفانه یا خوشبختانه، هرکسی که گوشی هوشمند دارد خودش را مترجم می‌داند. ولی این تصور کاملا اشتباه است. زیرا من به عنوان مترجمی که علاوه بر حوزه کودک، ترجمه کتاب‌های سنگین روانشناسی، بازاریابی و بورس و رمان نوجوان را نیز برعهده داشته ام بر این باور هستم که ترجمه کتاب کودک به مراتب سخت‌تر از ترجمه کتاب‌های سنین دیگر است. چون یکی از مشکلات کتاب‌های تصویری این است که تصاویر، بار اصلی معنا را به دوش می‌کِشند و درواقع، بخش اصلی داستان در تصویر مطرح می‌شود و در قسمت‌هایی که تصویر نمی‌تواند داستان را آن طور که باید روایت کند، جمله‌ای قرار گرفته است که در این میان، خواننده کتاب باید خیلی به تصویر توجه کند و همه این‌ها نشان می‌دهد که برگردان کتاب‌های کودک بسیار سخت‌تر از مقاله‌های علمی، رمان‌های نوجوانان و بزرگسالان است.
نکته دیگری که باید در این خصوص به آن اشاره کنم، این است که دایره واژگان کودکان بسیار محدودتر از نوجوانان و بزرگسالان است و مترجم باید توجه کند که کودکان چگونه چنین واژگانی را بیان می‌کنند و این مفاهیم در ذهن آنها به چه صورت است تا بتواند کار ترجمه را به درستی انجام دهد. از طرفی دیگر، مترجم باید با دنیای کودک آشنایی داشته باشد و صِرف مادر، روان شناس کودک و نوجوان بودن دلیل بر این نیست که فرد بتواند مترجم خوبی در حوزه کودک باشد. زیرا من به عوان مترجم که در حیطه ارزیابی ترجمه و ویراستاری تطبیقی ترجمه هم فعالیت می‌کنم، رزومه‌هایی که برای بنده ارسال شده را دیده ام که مثلا فرد، مادر دو فرزند بوده و تصور می‌کرده است که صِرف مادر بودن، بیان خوب در قصه گویی و داشتن دانش نسبی زبان می‌توانند دلایل خوبی برای موفق شدن او در عرصه ترجمه کتاب کودک باشند و این موضوع تا جایی پیش رفته است که حتی برخی از سلبریتی‌ها به دلیل این که بستگانشان دارای انتشارات هستند، وارد این حوزه شده اند و ناشر‌ها هم از طریق آنها سعی کرده اند که نشر خود را شناخته‌تر کنند. به همین دلیل، تجربه به من ثابت کرده که ترجمه کتاب کودک به دلایل مختلفی، بسیار سخت‌تر است و در طول انجام کار، با وجود این که دست مترجم بسته است، ولی باید ترجمه خوبی را ارائه دهد.
ترجمه کتاب کودک در ایران، بیشتر چه موضوعاتی را در بر می‌گیرد؟ آیا تعدد موضوع در این حوزه وجود دارد؟
بیشترین چیزی که والدین در میان کتاب‌های کودکان جستجو می‌کنند، این است که از طریق کتاب خواندن، یک سری از مشکلات کودکان حل شود. به همین دلیل، اغلب، به موضوع‌های روانشناسی و مهارت پروری علاقه نشان می‌دهند و این کتاب‌ها را بیشتر تهیه می‌کنند. به طور مثال؛ مادری می‌گوید که بچه من زیاد دروغ می‌گوید. از اینرو، کتابی می‌خواهم که بچه ام با مفهوم دروغ آشنا شود تا دیگر دروغ نگوید و یا کتاب‌هایی درمورد نحوه عذرخواهی کردن و یا پذیرش تولد خواهر یا برادر و... که این‌ها نشان می‌دهد مخاطبان کتاب حوزه کودک بیشتر خواهان کتاب‌های آموزشی هستند و این‌ها باعث می‌شود ناشر‌ها هم بیشتر به این سمت حرکت کنند.
به طور کلی، جایگاه و اهمیت ترجمه کتاب کودک در کشور تا چه اندازه است؟ و این حوزه در بازار نشر با چه مشکلاتی روبروست؟
اگر بخواهم از دید خودم به عنوان مترجم، به بیان جایگاه ترجمه کتاب کودک در کشور و برخی از مشکلات آن بپردازم، باید بگویم نسل آینده ما نسلی هستند که الان در حال تربیت آنها هستیم و در حقیقت، کودک، یک لوح سفیدی است که هر خوراکی به او بدهیم براحتی می‌پذیرد و در ذهن ناخودآگاه خود جای می‌دهد و تفکر و تصورات آینده خود را می‌سازد. در نتیجه، این که ناشران زیادی وارد حوزه کودک شده اند، می‌تواند مزایا و معایب زیادی داشته باشد. به طور مثال؛ این که مخاطب تعدد انتخاب دارد و راحت‌تر می‌تواند از میان موضوع‌های متنوع به انتخاب کتاب بپردازد خوب است. اما در مقابل، نکته منفی این است که برخی از ناشران کمک آموزشی ما بیشتر به حوزه کودک روی آورده اند و این موضوع باعث می‌شود آنها پس از مدتی، فقط به این فکر باشند که صرفا کتابی را چاپ کنند و فروش بالا و سود کلانی داشته باشند و متأسفانه، در نشر کودک بسیار شاهد این موضوع هستیم و عمده دلایل آن نیز، حجم کم کتاب ها، استقبال زیاد خانواده‌ها و بازار داغ این حوزه است و از طرفی، سرمایه‌ای که برای این کار صرف می‌شود در مقایسه با سرمایه چاپ کتاب بزرگسالان کمتر است. پس همه این دلایل باعث می‌شوند که پای بسیاری از نشر‌ها از جمله نشر‌های آموزشی به حوزه کودک باز شود و بخواهند کتاب تولید کنند و در قید کیفیت نباشند، چون سود بالای نشر کودک باعث کاهش کیفیت نیز شده است.
آیا تمام ویژگی‌هایی که مترجم کتاب بزرگسالان دارد باید مترجم کتاب کودک هم داشته باشد؟
به نظر من، مترجم کتاب کودکان باید بیشتر از مترجم کتاب بزرگسالان به مسائل فرهنگی، آموزشی، روانشناسی و... واقف باشد. چون بزرگسالان تحت تاثیر تبلیغات، مترجم، انتشارات و... خودشان، انتخاب کننده هستند و قدرت تحلیل دارند، ولی برای کودک، بار آموزشی ضمنی‌تر است و در لا به لای داستان، موضوعی مطرح می‌شود و کم کم تفکر، تخیل و ذهنیت کودک شکل می‌گیرد و توجه به این مسئله برای کودکان بسیار مهم‌تر است. بنابراین، مترجم باید تفاوت‌های فرهنگی را تحلیل کرده و به گونه‌ای ترجمه کند که به ذهن کودک آسیبی وارد شود.
استقبال خانواده‌ها از کتاب‌های ترجمه شعر بیشتر است یا داستان؟
خانواده‌ها از کتاب‌های داستان بیشتر استقبال می‌کنند؛ به طوری که ما برای چاپ کتاب شعری با یک نشر همکاری می‌کردیم که این کتاب شعر، به سختی به چاپ دوم رسید. این در حالی است که برای کتاب‌های داستانی و سرگرم کننده چنین اتفاقی نمی‌افتد و این نوع کتاب‌ها راحت‌تر به چاپ سوم و چهارم می‌رسند و دلیلش این است که شاید چنین کتاب‌های شعری، جذابیت لازم را ندارند و مترجم، شعر را به صورت طولانی برگردان می‌کند و بدنبال آن، مشکل این است که ما شاعرانی داریم که مترجم نیستند و در مقابل، مترجمانی هم داریم که اصلا شاعر نیستند و همین فاصله باعث می‌شود تا کتاب‌های شعر این حوزه با وجود جذابیت تصاویر، کیفیت چاپ و جلد و... از خروجی جذاب و خوبی برخوردار نباشند. زیرا ترجمه آن طور که باید، نبوده و کیفیت لازم را نداشته است. از اینرو، اگر ما شاعر‌هایی داشته باشیم که هم مترجم و هم به انگلیسی واقف باشند شاید اقبال از ترجمه‌های کتاب شعر بیشتر شود. هرچند که من ترجیح می‌دهم شعر به صورت ترجمه شده نباشد، چون مفهوم آن به طور کامل بیان نمی‌شود.
میزان کتاب‌های ترجمه شده در حوزه کودکان بیشتر است یا تألیفی؟ چرا؟
میزان کتاب‌های ترجمه شده در حوزه کودکان در مقایسه با تألیفی بیشتر است و برخی از دلایل آن منافع ناشر، کم بودن نویسنده و تصویرگر کتاب کودک و... است. این در حالی است که بیشترین بار معنایی کتاب کودک برعهده تصاویر است و به همین دلیل، اغلب ناشران ترجیح می‌دهند که کتاب ترجمه شده منتشر کنند. زیرا در بسیاری از مواقع، کتاب‌هایی را از خارج از کشور می‌آورند و یا از طریق سایت‌های مربوطه تهیه می‌کنند که هزینه زیادی برای آنها ندارد و با توجه به متن کم کتاب، صفحه آرایی آن را انجام می‌دهند و سپس با دادن مبلغ بسیار ناچیز به مترجم شروع به کتاب‌های ترجمه کودک کرده و سود کلانی می‌کنند که در این میان، حتی در اغلب مواقع، وجود مافیای نشر کودک باعث می‌شود که همان مبلغ اندک هم به مترجم پرداخت نشود و همه این‌ها چرخه‌ای است که بسیاری از ناشران با صرف نکردن مبلغ زیاد، کتاب‌های این حوزه را منتشر می‌کنند. در صورتی که برای کتاب تألیفی چنین نیست.
باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری ادبیاتمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: کتاب کودک ترجمه کتاب ناشران کتاب
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۷۶۲۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرمان امام علی (ع) به مالک اشتر با ترجمه سید مهدی شجاعی به چاپ ششم رسید
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین،شجاعی در این کتاب نظر به اهمیتی که برای این فراز از نهج‌البلاغه به عنوان منشور و آئین‌نامه حکومت اسلامی قائل بوده است، آن را به صورت مجزا در قالب کتابی آورده است.
شیوه ترجمه این متن ارائه همزمان متن با ترجمه است. شجاعی در صفحات این کتاب متن فارسی و به دنبال آن و در کنارش، متن عربی این نامه را قرار داده است و سعی کرده با استفاده از ساده‌ترین و شیواترین عبارات از عهده ترجمه این اثر برآید. نکته قابل توجه در این ترجمه آهنگین بودن آن و تلاش برای ارائه متنی است که بی‌آنکه به دنبال روایتی شاعرانه در ترجمه باشد توانسته آهنگی حماسی به خود بگیرد و به شکلی خاص عبارات را در پی هم و به منظور ترجمه قرار دهد.
شجاعی که پیش از این نیز در حوزه ترجمه آثاری همچون ترجمه برخی از ادعیه را در قالب کتاب عرضه کرده است، در این اثر تازه به تناسب و اقتضای محتوا سعی کرده تا اثری را پدید بیاورد که همانند متن عربی آن، صلابت یک نامه و در عین حال شورانگیزی توصیه‌های دنیوی و اخروی آن را در خود دارا باشد.
یکی دیگر از نکات قابل توجه درباره این کتاب مقدمه‌ای است که شجاعی برای این اثر تالیف کرده است. او در مقدمه خود به نوعی هدف از حکومت در اسلام و آنچه به عنوان خلافت و حکمرانی در این آئین بر مسلمانان رفته را مرور و در ادامه از زبان خود درباره منشور حکومت علوی و اسلامی که برگرفته از نهج البلاغه است و در نامه حضرت امام علی(ع) به مالک اشتر متبلور می‌شود نکاتی را بیان کرده است.
شجاعی در این مقدمه که برای فهم محتوای این نامه، متنی کارساز و دقیق به شمار می‌رود، نخست تقسیم بندی حکومت اسلامی به دو شیوه حکومت برگرفته از اسلام علوی و حکومت برگرفته شده از اسلام اموی را معرفی و ترسیم می‌کند و برای هر یک از آنها نیز شاهد مثالی را برمی‌شمارد. در ادامه شجاعی با بیان مختصر ویژگی‌های هر یک از دو شکل از آیین مسلمانی و حکومت داری، به بایسته‌های و ضرورت‌های قواعد حکومت از منظر اسلام حقیقی اشاره کرده و نامه حضرت علی (ع) به مالک اشتر را نماد و سمبل خلق این قواعد معرفی می‌کند و از مخاطب می‌خواهد این فرمان را به عنوان شاخصی برای بررسی رفتارهای دولت‌مردان مورد استفاده قرار دهند و با آن دست به شناسایی و واکاوی کارنامه عمل آنها بزنند.
شجاعی همچنین از این عهدنامه در بخشی از مقدمه خود به عنوان مهمترین سند در حمایت از حقوق بشر در تمامی دنیا یاد کرده است و تاکید دارد که از ابتدای خلق بشریت تا کنون هیچ سندی به مانند این به تعریف حدود رابطه میان مردم و حکومت نپرداخته است.
۲۲۰۵۷
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901728
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت