نقاشی قهوه‌خانه‌ای نمونه‌ای از هنر انحصاری ایران است
تاریخ انتشار: ۳۰ خرداد ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۲۷۸۸۹۳
حسن یوسفی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به هنر نقاشی قهوه خانه‌ای اظهار کرد: نقاشی قهوه‌خانه‌ای یا نقاشی خیالی نگاری از جمله سبک‌هایی است که در بطن ساختار نقاشی قاجار شکل می‌گیرد، به این معنا که این سبک نقاشی روندی از نقاشی ایرانی و اسلامی از مکتب سلجوقی، دوره مغول، ایلخانی، صفوی، صفویه دوم، قزوین، اصفهان، زندیه، افشاریه و سپس قاجار شکل گرفته و به تعبیر دیگر این سبک نقاشی از دل دوره قاجاریه برخواسته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
نویسنده کتاب تاریخ نقاشی قزوین بیان کرد: در دل دوره قاجار و در دوره پهلوی اول ما شاهد تحولی در ساختار مکان و فضای اجتماعی نقاشی هستیم و با توجه به اینکه مردم علاقه خاصی به مکان‌هایی مانند قهوه‌خانه داشته و در گذشته قهوه خانه‌ها محل تجمع یا به اصلاح پاتوق مردم بوده است این سبک از نقاشی شکل می‌گیرد.
وی با بیان اینکه قهوه‌خانه‌ها محل حضور مرشد، بچه مرشد، نقال و پرده‌خوان بود افزود: با توجه به تمام این مسائل هنرمندانی تصمیم گرفتند صحنه‌هایی از عاشورا و شاهنامه فردوسی را محور نقاشی‌های خود قرار داده و مشغول به تصویرسازی پرده‌هایی شوند که این پرده‌ها در داخل این مکان‌ها قرار می‌گرفت.
استاد دانشگاه هنرهای تجسمی در استان قزوین تاکید کرد: زمانی که هنر نقاشی روی پرده نقش بست و پرده‌ها در قهوه خانه‌ها نصب شد شخصی با عنوان پرده‌خوان به بازنمایی این وقایع پرداخت که مخاطب این داستان‌ها عموم مردم بودند.
وی ادامه داد: هنرمندان آن زمان افرادی نظیر حسین قوللرآقاسی، محمد مدبر و در ادامه احمد خلیلی، حسن اسماعیل‌زاده و کاظم چلیپا بودند که سبب ادامه‌دار شدن هنر نقاشی قهوه‌خانه‌ای شدند و هنر خیالی گری را روی پرده تصویر سازی کردند که در اینجا منظور ما از پرده، تصویرسازی در ابعاد بزرگ مانند ابعاد بیلبورد است که در قهوه خانه‌ها نصب می‌شد.
این محقق قزوینی ابراز کرد: عمده موضوعات این هنر روایتی از تمام صحنه‌های عاشورا، محرم و مبارزات بود که در این تصویرسازی شخصیت‌های اصلی در ابعاد بزرگ‌تر و شخصیت‌های دوم و سوم به مراتب کوچک‌تر تصویرسازی می‌شدند و در این میان همانند تعزیه برای اولیا الله لباس‌های سبز رنگ و برای مخالفین رنگ‌های قرمز استفاده می‌شد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه صحنه‌های از شاهنامه و رزم نیز جزو موضوعات دیگر نقاشی قهوه‌خانه‌ای بود تاکید کرد: لازمه پرداختن به هنرهایی از این قبیل، استفاده از کارشناسان و اهالی فن در این حوزه‌ها هستند.
یوسفی مطرح کرد: هنر قهوه‌خانه از جمله هنرهای اصلی ایرانی بوده و به تعبیر دیگری نمونه‌ای از انحصار طلبی است و ما می‌توانیم در این حوزه مدعی باشیم که این هنر متعلق به ما است اما متأسفانه با توجه به اینکه این هنر همچنان جریان دارد شاهد آن هستیم که به علت عدم اطلاع و آگاهی مسئولین و عوامل از هنرهای اینچنینی این هنرها مغفول می‌ماند.
وی در پایان گفت: برای انتقال هنرهای کهن به نسل آینده نیازمند برگزاری نشست‌های تخصصی، گفتمان‌سازی و تجزیه و تحلیل هستیم و بهتر است در این حوزه تنها به برگزاری مراسم‌های نمادین اکتفا نکنیم و در این حوزه‌ها به صورت کارشناسانه ورود پیدا کرده و در کنار مراسمات به مسائلی در خصوص هنرهای اصیل ایرانی بپردازیم.
گفتنی است در همین راستا و به منظور گفتمان سازی در مسیر شناساندن هنر نقاشی قهوه خانه‌ای و پرده خوانی برنامه «خلیل خیال» روز چهارشنبه، یکم تیر، ساعت ۱۸ در سبزه‌میدان، محوطه عمارت چهلستون برگزار می‌شود و رونمایی از یکی از آثار مرحوم استاد خلیلی نیز در موزه قزوین رقم خواهد خورد.
منبع: مهر
کلیدواژه: چهلستون کاظم چلیپا شاهنامه بوشهر کرمانشاه خراسان رضوی خطبه های نماز جمعه سفر استانی مشهد ویروس کرونا آمار کرونا کشاورزی سیدابراهیم رئیسی اردبیل سازمان تبلیغات اسلامی قوه قضاییه نقاشی قهوه خانه ای قهوه خانه ها هنر نقاشی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۲۷۸۸۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تونس حوزه هنری را نماینده تئاتر ایران می‌داند/مفاهیم مشترک تئاتری
به گزارش خبرنگار مهر، نمایش «آلاء» به نویسندگی و کارگردانی محمد کاظم‌تبار در ادامه اجراهای بین‌المللی خود، این‌بار از سوی مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، در هفته دوم اردیبهشت در جشنواره مونودرام کارتاژ تونس روی صحنه می‌رود. به بهانه این اجرا کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی به ارایه توضیحاتی درباره این مرکز و فعالیت‌های آن در عرصه بین‌المللی، پرداخت.
وی درباره فعالیت‌های بین‌المللی مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، یادآور شد: سال‌ها بود که ما بحثی را در حوزه هنری انقلاب اسلامی مطرح می‌کردیم اما هر بار که مطرح می‌شد، به نتیجه نمی‌رسید. گرچه سال‌ها قدم‌هایی جسته و گریخته برداشته شد اما آنطور که باید اتفاقی نمی‌افتاد. بحث مورد نظر این بود که حوزه هنری، هنرمندان حوزه هنری و توان تولید حوزه هنری به جایی رسیده است که ما باید کم کم بتوانیم به کشورهای مختلف؛ به ویژه کشورهای همسایه و کشورهای مسلمان، آثار خود را ارایه دهیم. آن هم به ۲ دلیل مهم، اول توجه به مساله جهاد تبیین است که رهبری نیز به آن تاکید دارند و دلیل دیگر سخنی است که امام خمینی (ره) سال‌ها به آن تاکید داشتند و می‌فرمودند که ما باید انقلاب‌مان را به جهان صادر کنیم. در طول ۴۵ سالی که از انقلاب گذشته است، هنرمندان حوزه هنری در رشته‌های مختلف اعم از سینما، ادبیات، شعر، تجسمی و هنرهای نمایشی به جایی رسیده‌اند که توان انتقال تجربیات و دانش خود به کشورهای همسایه و مسلمان و فراتر از آن، حتی کشورهای اروپایی را دارند، اما همواره نبود بخش بین‌الملل در حوزه هنری به عنوان یک خلاء محسوب می‌شد. ما سال‌ها می‌گفتیم که باید یک بخش بین‌الملل در حوزه راه‌اندازی شود، چراکه هنرمندان حوزه هنری باید فراتر از ایران، فعالیت کنند.
اتفاقات خوبی در چند سال اخیر در بخش بین‌الملل رقم خورد
زارعی ادامه داد: این صحبت‌ها ادامه داشت، تا بالاخره در دوره جدید هم، ما این مساله را با آقای دادمان و مدیران جدید حوزه هنری مطرح کردیم. صحبت‌ها نتیجه داد و حالا چند سالی است که بخش بین‌الملل در حوزه هنری تاسیس شده و در حال فعالیت است. اتفاقات خوبی در چند سال اخیر در بخش بین‌الملل رقم خورد، به عنوان مثال ما در کشورهای سوریه و عراق دفتر راه‌اندازی کردیم و به کشوری چون لبنان رفت و آمد زیادی داشتیم. این رفت‌وآمدها روز به روز بیشتر شد به طوری که ما در عراق، لبنان و سوریه شب شعر برگزار کردیم و کم کم اتفاقات هنری رقم خورد و هنرمندان عرصه تجسمی ما نیز، به کشورهای مذکور اعزام شدند.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری با اشاره به اینکه از سال ۹۵ به عنوان مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری منصوب شده است، توضیح داد: در این مرکز حرکتی بین‌الملل را با برگزاری همایش بین‌المللی تئاتر مردمی پیاده‌روی اربعین با عنوان «روایت راهیان»، آغاز کردیم. هفت دوره آن از سال ۹۵ تاکنون برگزار شده است. هر سال نزدیک به ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر از هنرمندان آیینی را انتخاب می‌کردیم، ۲ روز در نجف، چهار روز در مسیر کربلا، سه تا چهار روز در شهر کربلا هنرهای نمایشی به زبان‌های فارسی، ترکی و عربی اجرا می‌شد. بعد از راه‌اندازی بخش بین‌الملل در حوزه هنری، سعی کردیم که با کشورهای مسلمان و عربی، ارتباطات بیشتری پیدا کنیم. من تجربیاتی را سال‌ها در کشور عراق و به مدت سه سال در کشور سوریه داشتم، آن تجربیات برای رقم‌زدن ارتباطات موثر به ما کمک کرد و ما با هنرمندان تئاتر سوریه و یمن و عراق و تونس ارتباط گرفتیم. این ارتباطات باعث شد که سال ۱۴۰۰، ما از بخش بین المللی حوزه هنری با نمایش «عِندَ ما تَنتَهی تُسقُط» که دارای موضوع و محتوا ضدصهیونیستی است، در جشنواره‌های «جندو» و «کاف» کشور تونس شرکت کنیم. این نمایش در این ۲ جشنواره اجرا شد، رتبه و جوایزی زیای دریافت کرد و عنوان نمایش برگزیده به مفهوم مطلق را از آن خود کرد. درضمن، در این اعزام و شرکت، ما با هنرمندان تونس ارتباطات بیشتری پیدا کردیم.
تئاتر حوزه هنری و تئاتر ایران می‌تواند در جشنواره‌های آسیایی، اروپایی و آفریقایی حضور پیدا کند
وی با بیان اینکه ارتباطات ما با کشور تونس، به عنوان یکی از کشورهای مهم آفریقایی-عربی که دارای اعتبار و جزو رسمی‌ترین جشنواره‌های تئاتری کشورهای عربی و مسلمان است، بسیار مهم و ارزشمند بود، گفت: سال ۱۴۰۱ گروه تعزیه‌ای را به جشنواره تئاتر صحرایی در یکی از استان‌های جنوبی تونس اعزام کردیم. این گروه، بهترین‌های تعزیه ایران بودند و در رقابت با ۳۰ کشور دنیا توانستند با اجرای تعزیه حضرت حر، عنوان کار برگزیده به مفهوم مطلق را کسب کنند. سال گذشته نیز، «اسب قاتلین» به کارگردانی سیدمحمدهادی هاشم‌زاده از هنرمندان استان فارس، برگزیده مفهوم مطلق دوره چهل و یکم جشنواره تئاتر فجر شد. پس از اجراهای موفق و پرتماشاگر در شیراز، ما این کار را برای اجرا در تونس انتخاب کردیم و به جشنواره «کارتاژ» اعزام شد؛ جشنواره «کارتاژ» بزرگترین و معتبرترین جشنواره تئاتر تونس است. امسال نیز نمایش «آلاء» از طرف بخش بین‌الملل حوزه هنری به هفتمین جشنواره بین‌المللی مونودرام «کارتاژ» تونس اعزام شده است. این نمایش قرار است از ۶ تا ۱۳ اردیبهشت در این جشنواره بین‌المللی حضور پیدا کند و با آثار کشورهای اقصی نقاط دنیا حاضر در این رویداد، رقابت کند.
زارعی تاکید کرد: تئاتر حوزه هنری و تئاتر ایران به سطحی رسیده که بتواند در ژانرهای مختلف در جشنواره‌های آسیایی، اروپایی و آفریقایی حضور پیدا کند. جا دارد از آقای سیدامیر جاوید مدیر بخش بین‌الملل حوزه هنری انقلاب اسلامی تشکر کنم چراکه در این چند سال، همکاری لازم و تمام و کمال را با مرکز هنرهای نمایشی داشته است. ما هر زمان که خواستیم نمایشی را به جشنواره‌های مختلف در کشورهای دیگر اعزام کنیم با آغوش باز از آن استقبال کردند. این امر نشان از این دارد که تئاتر حوزه هنری به جایی رسیده است که هم بتواند تجربیات خود را در جشنواره‌های کشورهای مختلف انتقال دهد و هم بتواند بحث جهاد تبیین و صدور انقلاب را که جزو وظایف ذاتی حوزه هنری است به خوبی انجام دهد.
وی درباره ویژگی‌های نمایش «آلاء» توضیح داد: نمایش «آلاء» به کارگردانی و نویسندگی محمد کاظم‌تبار، نمایشی در حوزه مقاومت و جنگ است که روایتی جذاب از مقاومت و جنگ و دفاع مقدس ما ارایه می‌دهد. این نمایش تاکنون توانسته اجراهای موفقی داشته باشد و جوایز بسیاری را کسب کرده است.
تونس در حوزه تئاتر، حوزه هنری را نماینده ایران می‌داند
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری درباره ویژگی‌های جشنواره‌های تئاتر کشور تونس، یادآور شد: کشور تونس، کشوری است که بحث بیداری اسلامی برای اولین بار از آنجا آغاز شد و هنوز هم بحث بیداری اسلامی در این کشور مطرح است. هنرمندان و روشنفکران تئاتری کشور تونس، با ما در صهیونیست‌ستیزی و ظلم‌ستیزی ثابت‌قدم هستند و آثار هنری و تئاتری ضدصهیونیستی زیادی را تولید می‌کنند. در ضمن هم هنرمندان، هم مردم تونس سال‌ها است که از مدافعان مردم فلسطین و غزه هستند و افرادی هستند که در بحث انقلابی‌گری با ما بسیار هم‌سو بوده و پیشرو هستند.
خزاعی درباره معیارهای مدنظر جشنواره‌های تئاتری تونس برای انتخاب آثار ایرانی، گفت: انتخاب آثار هم از وجه هنری، هم محتوایی برای این جشنواره‌ها اهمیت دارد. معمولا در تونس به جهت اینکه کشوری بسیار سیاسی است، نمایش‌هایی که در جشنواره‌هایش روی صحنه می‌رود، جنبه‌های سیاسی بالایی دارد. در اکثر تئاترهای هنرمندان کشور تونس مفاهیمی چون مبازره با فساد، انقلابی‌گری و مبارزه با صهیونیست‌ها زیاد دیده می‌شود و این مساله در بحث انتخاب آثار ایرانی نیز موثر است.
وی با بیان اینکه تونس در حوزه تئاتر حوزه هنری را نماینده ایران می‌داند، افزود: بیشتر تئاترهایی که از ایران به تونس اعزام شده و در جشنواره‌های مختلف حضور پیدا کرده‌اند، آثار حوزه هنری هستند به گونه‌ای که می‌توان گفت جشنواره‌های تونس مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری انقلاب اسلامی را نماینده تئاتر ایران می‌دانند.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در پایان درباره معرفی تماشاخانه بزرگ و تاریخی کشور تونس به هنرمندان تئاتر ایران، بیان کرد: تونس، در شمال آفریقا قرار دارد و به فرانسه و ایتالیا نزدیک است. سال‌ها قبل از اینکه مستعمره فرانسه باشد، مستعمره ایتالیا بود و شاید بیش از ۲۰ تماشاخانه به سبک قدیم روم در آنجا احداث شده بود. به جهت اهمیت این تماشاخانه‌ها، ما در حوزه هنری ۲ کتاب پژوهشی «تاریخ تونس» و «تماشاخانه‌های رومانی‌ها» نوشته دکتر ریاض رییس دانشگاه هنرهای زیبای شهر کاف را که درباره تماشاخانه‌های رومی در تونس و سبقه تئاتر تونس است ترجمه کردیم و قرار است توسط انتشارات سوره مهر حوزه هنری چاپ شوند.
کد خبر 6090132
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند