ماجرای حق ترجمه‌ای که پرداخت نشد/سازوکاری برای این‌مشکل نیست
تاریخ انتشار: ۸ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۳۵۷۹۹۸
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: هرچند که صنعت نشر یک حوزه فرهنگی است اما بهرحال بسیار دیده شده که مشکلاتی حقوقی بین ناشران و اهالی قلم پیش بیاید. به نظر می‌رسد که در زمینه قوانین مالکیت معنوی و فکری نیز چندان به‌روز نیستیم و این قوانین نیاز به بازنگری‌های جدی دارند.
چندی پیش در فضای مجازی مابین یک نفر از دست اندرکاران ناشری که یک کتاب از ترجمه‌های فرید قدمی را منتشر کرده بود، با این مترجم چالشی پیش آمد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
خبرگزاری مهر این‌موضوع را به‌عنوان یکی از مشکلات فضای نشر منعکس می‌کند و آماده انتشار پاسخ ناشر اثر نیز هست.
در ادامه گفتگو با قدمی را در این‌باره می‌خوانیم؛
*چندی پیش یکی از دست اندرکاران ناشری که شما یکی از ترجمه‌هایتان را با آنها منتشر کنید، مطالبی را درباره شما در فضای مجازی منتشر کرد. مشکل شما با آن ناشر از همان‌جا شروع شد؟
نه، شاید بشود گفت از آن موقع دست کم من فهمیدم ناشر خیال ندارد مسأله را دوستانه حل کند، و خیلی به پول و قدرتش تکیه دارد. مسأله به خیلی پیشتر برمی‌گردد.
* ممکن است از نحوه همکاریتان بگویید؟ این همکاری برای خیلی‌ها بسیار عجیب بود که شما با ناشری کار کردید که ناشر کتاب‌هایی بود که شما همیشه منتقدشان بودید. از طرفی، شما همیشه منتقد ترویج آمریکائیزم بوده‌اید و کتاب‌های مهمی را هم در این زمینه ترجمه و منتشر کردید، اما از طرف دیگر با یکی از ناشرانی کار کردید که کتاب‌هایی درباره سیاستمداران امروز آمریکا منتشر می‌کند.
بله، شاید به نحوی اتفاقاً همین دلیل همکاری‌ام با این ناشر بود. تقریباً دو سال پیش با من تماس گرفتند و خواستند کتاب‌هایی را برای انتشار به نشر نون بسپارم. با نگاهی به فهرست کتاب‌های منتشرشده نشر پیشنهادشان را نپذیرفتم، چراکه اغلب کتابها را مروج فرهنگ آمریکائیسم می‌دانستم، اما این چیزی بود که خود ناشر هم قبول داشت و حرف ناشر آن بود که حالا که پول خوبی به دست آورده‌اند می‌خواهند به ادبیات جدی جهان بپردازند و به نوعی جبران مافات کنند؛ اما به خاطر سابقه کاریشان هیچ مترجم صاحب نام دیگری حاضر به همکاری با ایشان نیست.
از من خواسته شد به پاس دوستی‌ها زمینه اعتماد مترجمان دیگر را به نشر فراهم کنم و من هم چنین کردم. به این ترتیب، ترجمه رمان «مأموریت لندن» نوشته الک پوپوف را به نشر نون دادم؛ رمانی انتقادی و طنزآمیز که همزمان دولت‌های کمونیستی بلوک شرق، بلغارستانِ پس از کمونیسم و نظام پادشاهی انگلستان را به نحوی رادیکال نقد می‌کند.
* حسین جاوید ویراستار ترجمه «لولیتا» از ولادیمیر ناباکوف که در افغانستان چاپ و در ایران به طور غیرقانونی توزیع شد، نیست؟
بله، همینطور است.
* شما از منتقدان این رمان بودید.
بله، فکر می‌کنم «لولیتا» رمان عمیقاً مبتذلی است که تنها با پروپاگاندا به کتابی مشهور بدل شده: ترکیبی از نثری سبُک و ذهنیتی عقب‌مانده و محافظه کار که تمام تلاش‌اش رمانتیک‌سازی رابطه جنسی با کودکان است: نوعی پورنوگرافی کودکان با دفاعی تمام‌قد از آن در قالب رمان.
* برگردیم به همکاریتان با ناشر. مشکل از چه زمانی شروع شد؟
برای انتشار «مأموریت لندن» من از نویسنده کتاب هم اجازه گرفتم و بناشد که برای کپی رایت هم درصدی از فروش کتاب را به او بدهیم. این در قرارداد با ناشر هم ذکر شد. سرانجام کتاب در تیرماه ۱۳۹۹ چاپ شد. چندین ماه پس از انتشار کتاب از ناشر خواستم خلاصه‌ای از وضعیت فروش کتاب به من بدهد، که بی پاسخ ماند چندین بار با نشر تماس گرفتم و حتی جوابی به من داده نشد. باید چند نسخه از کتاب هم به بلغارستان برای نویسنده ارسال می‌شد که ناشر این کار را هم نکرد.
با گذشت چند ماه دیگر (که موعد پرداخت حق‌التالیف من و کپی رایت نویسنده بود) باز هم خواسته‌ام را تکرار کردم و درباره وضعیت فروش و توزیع کتاب خواستم که گزارش مختصری به من بدهند. این روالی است که من با همه ناشرها دارم. سرانجام جوابی از حسین جاوید به نمایندگی از نشر گرفتم که کاملاً مغایر با خواهش‌ها و اصرارهای پیشین‌شان بود: گفتند که حدوداً چهارصد پانصد نسخه از کتاب باقی مانده و سپس آماج توهین‌های ایشان قرار گرفتم که من نویسنده و مترجمی ناشناخته‌ام و تا به حال کتابی از من به چاپ دوم هم نرسیده است و باید سپاسگزار نشر نون باشم که این کتاب را منتشر کرده!
* عجیب است. بسیاری از کارهای تألیف و ترجمه شما در سال‌های اخیر فروش خوبی داشته‌اند؛ مانند «ولگردهای دارما»، «اولیس»، یا «سیاست ادبیات»...
بله، اصلاً دلیل اصرار و خواهش ناشر از من برای همکاری با ایشان هم همین بود، که به نوعی از اعتبارم خرج کنم تا آنها بتوانند روال انتشار آثار زرد را متوقف کنند و به انتشار آثار جدی و انتقادی بپردازند. به هرحال، پس از این حرف‌ها و توهین‌های حسین جاوید تصمیم گرفتم کتاب را به نشر دیگری بسپارم. ناشر از من خواست تمام نسخه‌های باقیمانده را بخرم و قبول کردم. در یادداشتی در اینستاگرام از دوستان کتابخوان خواستم که با خرید کتاب «ماموریت لندن» نسخه‌های چاپ اول را به پایان برسانند تا بتوانم آن را به نشر دیگری بسپرم. اما از پی آن پیام‌هایی تهدیدآمیز از حسین جاوید دریافت کردم که به گفته خودش با «نفوذ وکلای نشر نون در قوه قضائیه» مرا به شلاق و زندان محکوم خواهند کرد. به شوخی گفتم: حالا چرا اعدام نه؟ بعد از آن هم همانطور که میدانید استوری‌هایی در اینستاگرامش درباره من منتشر کرد که سراسر توهین و شرم‌آور بود. در پیام‌هایی به محسن بنی فاطمه او را در جریان قرار دادم. پاسخی نگرفتم. مطمئن شدم که این سیاست کلی نشر است.
* به نهادهای قانونی مراجعه کردید؟
در نوروزی که گذشت به پیشنهاد دوست عزیزم هادی خورشاهیان و به سنت ایرانی، تصمیم گرفتم ماجرا را دوستانه حل کنم: دوباره از ناشر خواستم حق التالیف مرا پرداخت کند، کپی رایت نویسنده را مطابق قرارداد بدهد و کتاب را به خودم واگذار کند، چراکه نمی‌خواهم این کتاب در کنار آثار مبتذلی از الیف شافاک یا کتاب‌هایی که می‌خواهند کامیلا هریس و جو بایدن را به قهرمانان زندگی جهانیان بدل کنند قرار بگیرد. به هرحال حالا ناشر هم خلاف قرارداد عمل کرده بود و باقیمانده حق‌التالیف مرا و کپ یرایت نویسنده را پرداخت نکرده بود، هم به روال انتشار آثار قبلی ادامه داده بود، و هم مدام در پیام‌ها و صحبت‌های تلفنی و استوری‌های اینستاگرامی من را مورد توهین قرار داده بود. من دوستانه به آنها گفتم حالا که انتشار این کتاب سودی برای نشر ندارد و ناشر هم تمایل به انتشار کتاب‌هایی بر همان روال پیشین دارد، کتاب را به خودم واگذار کنند، اما پیام دوستانه من ضعف تلقی شد و گویا دوستان در نشر نون مطمئن شدند که تهدیداتشان در من اثر کرده! و این بار پیام نشر آشکارتر بود: آقای حسین جاوید با تمسخر و طعنه گفتند که حق‌التالیف مرا نخواهند داد و اگر خیلی محتاج پولم می‌توانم مبلغی را به‌عنوان «قرض و صدقه» از ایشان قبول کنم، و الک پوپوف هم اگر کپی‌رایتش را می‌خواهد تشریف بیاورد تهران. همچنین، در تلگرام به من پیام دادند که حکم شلاق و زندان من هم آماده است و اگر ماجرا را رسانه‌ای کنم یا شکایتم را به وزارت فرهنگ یا هر جای دیگری ببرم این حکم هم اجرا خواهد شد!
راستش مشغله بسیار زیاد این روزهایم تا مدتی مانع از آن شد که ماجرا را پیگیری کنم و سعی کردم کل ماجرا را فراموش کنم. اما بعد با خودم فکر کردم که اگر در برابر چنین چیزی سکوت کنم، احتمالاً این ناشر چنین رفتاری را کاربردی می‌داند و با نویسندگان و مترجمان دیگری نیز چنین خواهد کرد، بنابراین سعی کردم قضیه را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری کنم، اما متأسفانه گویا سازوکاری برای حل این مسائل وجود ندارد.
در وزارت فرهنگ گفتند که باید مساله را از اداره ارشاد تهران که در خیابان شهید مطهری است پیگیری کنیم، از آنجا هم گفتند که قضیه به آنها مربوط نیست و آدرس جایی در سعادت آباد را دادند. اما من مصرانه پیگیر این قضیه خواهم بود تا از این پس هیچ ناشر یا موسسه خصوصی دیگر به خاطر اندک پول و ثروتی که به هم زده دچار این توهم نشود که می‌تواند هم حقوق دیگران را پایمال کند، هم توهین کند، و هم به شلاق و زندان تهدیدشان کند!
کد خبر 5520794منبع: مهر
کلیدواژه: نشر نون فرید قدمی صنعت نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی معرفی کتاب کتاب و کتابخوانی انقلاب اسلامی ایران نقد کتاب بازی های رایانه ای سیدمحمد بهشتی ادبیات کودک و نوجوان بنیاد ملی بازی های رایانه ای دفاع مقدس انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی انتشارات روایت فتح تازه های نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی علوم انسانی اسلامی حق التالیف حسین جاوید کتاب هایی نشر نون ناشر هم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۳۵۷۹۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انتشار کتاب ساختار سؤال‌های پژوهش در معماری
رضایی رئیس جهاد دانشگاهی چهارمحال و بختیاری گفت: کتاب «ساختار سؤال‌های پژوهش در معماری» به قلم دکتر مهدی محمودی کامل آباد عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اصفهان و مهری محمدیان پژوهشگر دانشگاه فنی و حرفه‌ای تألیف و به همت شعبه انتشارات جهاد دانشگاهی استان نتشر شد.
وی افزود: کتاب «ساختار سؤال‌های پژوهش در معماری» در ۱۲۳ صفحه در قطع وزیری تألیف و به همت شعبه انتشارات جهاد دانشگاهی استان وارد بازار نشر شده است.
بیشتر بخوانید
انتشار کتاب قرارداد‌های ناقل معدوم در فقه امامیه، حقوق ایران و فرانسهدر معرفی کتاب آمده است: سؤال پژوهش جایگاهی برتر در شکل‌گیری ساختمان یک پژوهش دارد؛ به‌گونه‌ای که بسیاری از صاحب‌نظران امر تحقیق کامیابی یا ناکامی پژوهش‌ها را وابسته به کیفیت سؤال‌های پژوهش می‌دانند. بررسی شمار زیادی از پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانشجویان معماری در ایران نشان می‌دهد که بخش چشمگیری از کاستی‌ها در فرایند پژوهش دانشجویان از کجروی یا ضعف در ساخت و پیکره‌بندی سؤال‌های پژوهش سرچشمه می‌گیرد.
انتشارات جهاد دانشگاهی استان چهارمحال و بختیاری که به صورت تخصصی در حوزه نشر دانشگاهی فعالیت می‌کند، تلاش می‌کند در کوتاه‌ترین زمان ممکن آثار دانشگاهیان و اساتید را به چاپ برساند.
علاقمندان برای دریافت کتابِ «ساختار سؤال‌های پژوهش در معماری» به درگاه اینترنتی ۱۶ book.ir مراجعه کنند.
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲