شاعر جوانی که روی تخت‌ بیمارستان شهربانی جان داد

۹۷ سال پیش در ظهر دوازدهم تیر ۱۲۹۷ شاعر جوانی روی تخت‌های بیمارستان شهربانی طهران جان داد تا گواه دیگری باشد بر ضرب‌المثل «زبان سرخ سر سبز می‌دهد بر باد».

سیدمحمدرضا کردستانی متخلص به میرزاده عشقی از شعرای عصر مشروطه است که به گواه تاریخ قلم بسیار تندی داشت و در نهایت نیز همین قلم باعث شد تا دشمنانش در خانه‌اش او را ترور کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

عشقی علاوه بر شعر در زمینه روزنامه‌نگاری و نمایشنامه‌نویسی نیز مهارت ویژه‌ای داشت و صاحب امتیاز چند نشریه مهم عصر مشروطه و نویسنده چندین نمایش‌نامه خوب آن دوران بود اما با وجود این، دوران زندگی او یکی از بدترین ادوار تاریخ معاصر ایران است. دوره‌ای که بلایای طبیعی و غیرطبیعی بر کشور ایران مستولی گردید؛ بیماری‌های واگیردار، قحطی و گرانی، جنگ جهانی، هرج و مرج و استبداد داخلی، اشغال ایران توسط دول خارجی و ... .

با توجه به روحیه‌ میرزاده عشقی این بلایا در مکتوبات او تجلی داشت و بارها در اشعار و روزنامه‌هایش علیه این وضع موجود نوشت. به‌ طور کلی در اشعار عشقی که عموما سیاسی بودند، دو موضوع جایگاه ویژه‌ای دارد: ۱- اوضاع بد ایران در آن دوران و انتقاد به مسئولان حکومت ۲- تنفر شدید او به مداخلات دول خارجی در امور داخلی ایران. 

با توجه به همین ویژگی‌ها بود که در طول زندگی سی‌ ساله‌اش بارها از طرف جریانات روسوفیل‎ و انگلوفیل و سایر فیل‌های دیگر مورد حمله قرار می‌گرفت اما آن حملات او را از عقیده‌اش عقب نراند. او با تمام انتقاداتی که به اشخاص و سران حکومت مانند احمدشاه، رضاخان سردارسپه، مشیرالدوله، موتمن‌الملک و دیگر افراد داشت و با قلم تیزش به آنان می‌تاخت، همواره در راستای اصلاح این وضع توسط مردم ایران بود و منطقه ممنوعه‌ی او در فعالیت‌های سیاسی‌ همکاری با دول خارجی بود. 

وی در شعر معروف به «در صفحه غرب» نتیجه دخالت دول اجنبی در ایران را چنین توصیف می‌کند: «فقط پس، هوس، دونی و گمرهی/ بماند بر ایرانیان تهی!» 

میرزاده عشقی در تعریف اجنبی نیز فرقی بین کشورهای شرق و غرب قائل نمی‌شود: «گر ایران زمین است این مرز و بوم/ز چه دست روس و پروسند عموم» اما در آن دوران اسفناک ایران، اشخاصی بودند که بر خلاف عشقی، راه نجات را در تحویل امور مملکت به روس و انگلیس می‌دانستند و خود را نوکران و چاکران دربار بریتانیا و روسیه تزاری می‌خواندند.

کار میرزاده عشقی و همردیفان او زمانی با ارزش‌تر می‌شود که فعالیت برخی از جریانات سیاسی امروز را رصد کنیم؛ امروزه با وجود بهبود اوضاع نسبت به عهد قجری، جریاناتی در داخل و خارج ایران، وضع بد سیاسی و اقتصادی در ایران را توجیهی برای همکاری خود با دشمنان دیرینه ایران دانسته و از این طریق در تلاشند تا دخالت و حمله دولت خارجی به ایران را راه سعادت ایرانیان بدانند؛ اتفاقی که در تاریخ معاصر ایران چندباری رخ داد اما نه تنها سعادت ایرانیان را به همراه نداشت بلکه باعث نگون‌بختی و تعویق پیشرفت ایران و ایرانی شد.

برای مثال می‌توان به اوایل دهه بیست شمسی بنگریم که با اشغال متفقین، مردم از یوغ دیکتاتوری رضاشاه آزاد شدند اما این آزادی از چاله درآمدن و به چاه افتادن بود. در دوران رضاخان دیکتاتوری و خفقان بر کشور حاکم بود و در دوران حضور متفقین گرانی، قحطی، تجزیه طلبی نیز به دیکتاتوری و خفقان اضافه شد! به‌ طوری که پس از مدت کوتاهی بعد از شهریور ۱۳۲۰ مردم دلتنگ دوران رضاشاه شده بودند!

در مورد دخالت دول اجنبی در امور کشور هم می‌توان به کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ اشاره کرد که نه تنها باعث آزادی و پیشرفت مردم نشد بلکه ۲۵ سال دیکتاتوری و خفقان را با خود به همراه آورد. شواهد تاریخ جهان نیز حکایت از آن دارد که اصلاح وضع بد کشور و استبداد داخلی به مراتب کم‌هزینه‌تر از اشغال کشور توسط دولت خارجی است. 

میرزاده عشقی ۱۲  تیر ۱۳۰۳ و به دستور رئیس شهربانی کابینه رضاخان ترور شد و پس از تشییع جنازه‌ای با شکوه، در گوشه‌ای از قبرستان ابن بابویه آرام گرفت. بدون شک راه رفته، عقیده‌ میرزاده عشقی و اعتقادش به وطن و وطن‌دوستی او می‌تواند الگوی مناسبی برای مردمانی باشد که امروزه اندیشه اصلاح کشور را در سر دارند. همو که حتی نگاه به نوشته‌های سنگ قبرش یاد وطن و وطن‌دوستی را در انسان زنده می‌کند؛ آنجا که شعری از خودش با خطی زیبا روی سنگ سفید مزارش خودنمایی می‌کند: «خاکم به سر، ز غصه به سر، خاک اگر کنم/ خاک وطن که رفت، چه خاکی به سر کنم؟ / آوخ کلاه نیست وطن تا که از سرم/ برداشتند، فکر کلاهی دگر کنم/ معشوق «عشقی» ای وطن، ای عشق پاک!/ ای آن که ذکر عشق تو شام و سحر کنم»

  منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: شاعر ، میرزاده عشقی ، تاریخ

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: شاعر میرزاده عشقی تاریخ میرزاده عشقی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۳۹۱۷۴۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بهبود شرایط جوانی جمعیت در کشور/ از رشد موالید تا چند فرزندی

به گزارش خبرنگار مهر، کاهش روند ازدواج و در عین حال، افزایش سن ازدواج و در نتیجه آن، کاهش موالید و رفتن به سمت و سوی خانواده تک فرزندی؛ دست به دست هم داده تا شاهد رشد جمعیت سالمندی و کاهش جمعیت جوان کشور باشیم.

بر اساس آنچه کارشناسان حوزه جمعیت عنوان می‌کنند، ایران برای عبور از چاله جمعیتی، فرصت زیادی ندارد و باید تا قبل از به پایان رسیدن این فرصت؛ شرایط را برای افرایش موالید و جوانی جمعیت فراهم کند.

وزارت بهداشت، یکی از دستگاه‌های مسؤول در حوزه جمعیت است که می‌بایست با تهیه و تدوین برنامه‌ها و سیاست‌های جمعیتی؛ شرایط را برای افزایش تولد در جامعه فراهم کند.

افزایش موالید در زوج‌های زیر ۳۰ سال

صابر جباری مسؤول دبیرخانه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت، با اشاره به اجرای قانون جوانی جمعیت، گفت: بر اساس آمارها میزان موالید در گروه‌های سنی ۲۰ تا ۲۴ سال و ۲۵ تا ۲۹ سال در کشور افزایش یافته است.

وی افزود: در سال ۱۴۰۱ در گروه سنی ۲۰ تا ۲۴ سال میزان موالید ۱۶ و ۵۴ درصد بود که این رقم در سال ۱۴۰۲ به ۱۸ و ۹۷ درصد موالید کشور افزایش یافته است.

جباری گفت: در گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال موالید از سال ۱۳۹۸ کاهشی بود که ۱۴۰۱ به ۲۴ و ۱۲ صدم درصد رسید و در سال ۱۴۰۲، ۲۴ و ۳۹ صدم درصد موالید کشور را داشته‌اند.

مسؤول دبیرخانه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت، با عنوان این مطلب که درصد زایمان‌های سوم به بعد در کشور افزایش یافته است، افزود: فرزند سوم در سال ۱۴۰۰ معادل ۱۷ و ۵۹ صدم درصد موالید بود که در سال ۱۴۰۲ به ۱۸ و ۹۷ افزایش یافت.

جباری اضافه کرد: فرزند چهارم و پنجم نیز آمارهای افزایشی در کشور را نشان می‌دهد که نشانه اصلاح الگوی صحیح فرزندآوری است.

وی گفت: از سال ۱۳۹۴ به بعد شاهد کاهش موالی در کشور بودیم که با شیب تندی مواجه بودیم، اما در برخی از سال‌ها ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار کاهش یافته است.

جباری اضافه کرد: پس از اجرای قانون حمایت از خانواده از سال ۱۴۰۰ تا سال ۱۴۰۲ روند کاهش موالید در کشور با شیب کمتری ادامه یافت که امیدواریم در سال ۱۴۰۳ این رقم افزایشی شود.

به گفته وی، میزان فاصله ازدواج تا تولد نخستین فرزند از ۴ سال به ۳ سال کاهش یافته است و البته سیاست گذاری بر فرزندآوری در دو سال اول ازدواج است. زیرا، فرزندآوری در دو سال اول ازدواج موجب تشخیص به هنگام ناباروری و درمان مؤثر آن خواهد شد.

جباری با ععنعنوان این مطلب که نرخ رشد جمعیت و باروری در کشور به ثبات رسیده و شیب نزولی آن متوقف شده است، افزود: نرخ رشد جمعیت ۰.۶ است و نرخ باروری کلی ۱.۶ درصد است. تا پیش از بسته شدن پنجره جمعیت کشور باید از این فرصت استفاده کرد و تاکید بر فرزندآوری جوانان دهه ۶۰ است.

وی گفت: باید به نرخ جانشینی در باروری کلی کشور دست یابیم که رقم آن ۲.۵ فرزند برای هر زوج است. شاید بر اساس آمارهای بین المللی این رقم ۲.۱ درصد باشد، اما به سبب کاهش میزان موالید در کشور رقم مورد نیاز کشورمان ۲.۵ در نظر گرفته شده و باید از رقم ۱.۶ کنونی به ۲.۵ برسیم.

جباری تاکید کرد: زمان پنجره جمعیتی کشورمان ۵ سال است.

موفقیت ۳۲ درصدی در درمان ناباروری

رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت، به ابلاغ قانون حمایت از خانواده در سال ۱۴۰۰ به دستگاه‌های اجرایی کشور اشاره کرد و گفت: پیش از ابلاغ این قانون تنها مراکز درمان ناباروری فوق تخصصی و سطح ۳ در کشور داشتیم.

جباری افزود: مراکز درمان ناباروری سطح ۲ با ارائه درمان‌های تخصصی که برای بسیاری از زوج‌های نابارور کافیست در کشور فعال شده است.

وی اضافه کرد: در تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور حداقل یک مرکز درمان ناباروری سطح ۲ داریم به گونه‌ای که اکنون ۸۷ مرکز در این سطح در کشور فعال است.

جباری افزود: از ۲۰ مرکز دولتی درمان ناباروری در سطح فوق تخصصی و ۳ نیز در سال ۱۴۰۰ اکنون به ۵۱ مرکز درمان ناباروری سطح ۳ در کشور رسیده‌ایم.

وی با بیان اینکه پوشش بیمه درمان ناباروری تا پیش از ابلاغ این قانون کامل نبود گفت: اکنون در بخش دولتی پوشش بیمه درمان ناباروری تا ۹۰ درصد هزینه‌هاست و زوجین هزینه ناچیزی را می‌پردازند.

جباری ادامه داد: تمام مراکز درمان دولتی و غیردولتی ناباروری نیز با بیمه‌های پایه قرارداد دارند.

وی گفت: بسته پیشگیری از ناباروری نیز در تمام مراکز بهداشتی درمانی برای زوجین جوان ارائه می‌شود که دچار ناباروری نشوند و یا به هنگام تشخیص داده شود و درمان مؤثر باشد.

رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت افزود: میزان موفقیت در درمان ناباروری به صورت میانگین در کشور ۲۸ درصد بود که اکنون با اعتبار بخشی و به روز رسانی تجهیزات مراکز دولتی درمان ناباروری به ۳۲ درصد افزایش یافته است.

کد خبر 6098864 حبیب احسنی پور