جمله «فیل هوا کردن» از کجا آمد؟ / از کف و سوت تا استغفار تهرانی ها در پرواز اولین بالن
تاریخ انتشار: ۱۲ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۳۹۵۴۰۸
«فیل هوا کردن» از کجا آمد؟ خیلی‌ها نمی‌دانند این اصطلاح به نخستین پرواز بالون در تهران مربوط است؛ عهد ناصری بود و بزرگی بالون به فیل تشبیه شد و ماجرایی جالب داشت این کار عجیب فرنگی‌ها پیش چشم مردم ساده‌دل زمان قاجار.
بالون خیلی پیش از عهد ناصری اختراع شده بود ولی در دوره ناصرالدین قاجار یک بالون به تهران آوردند و ماجرایش این بود: «چند نفر خارجی از اتباع فرانسه ادعا کردند که چیزی اختراع کرده‌اند که می‌توانند با آن به هوا پرواز کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بعد هم این‌طوری شد: «بالن از جا کنده شد. طناب‌ها را رها کردند. فریاد مردم در میدان مشق پیچید. هرکسی چیزی می‌گفت. عده‌ای بنای کف و سوت زدن را پیش گرفتند و عده‌ای دیگر هاج و واج مانده، از خدا طلب بخشش می‌کردند. هنوز هنرنمایی بالن باد شده در آسمان به پایان نرسیده بود که غول پرنده راه سقوط را در پیش گرفت».
«خدا زد تو سرش افتاد تو میدون»!
پرواز نخست بالون در میدان مشق که با شکست مواجه شد ماجرای جالبی پیش آمد. مردمان ساده‌دل عهد قاجار گمان کردند که این فرنگی‌ها می‌خواستند سر از کار خدا در بیاورند یا مثلا پیش خدا بروند و خدا زد پسِ کله‌شان! فی‌البداهه و فی‌المجلس شعر هم سرودند به‌همین‌مناسبت:
عرقچین بر سرم بالون هوا رفت
فرنگی توش نشست پیش خدا رفت
می‌خواس سر در کنه از کار سبحون
خدا زد تو سرش افتاد تو میدون!
ماجرای جالب دیگر اینکه می‌گویند عده‌ای بزرگی بالون را به بزرگی فیل تشبیه کردند و از همان‌موقع «فیل هوا کردن» به‌معنای «کار دشوار و عجیب انجام دادن» افتاد در دهان مردم.
حالا این بالون هوا کردن را از منظر چشم ناصرالدین قاجار ببینیم که در خاطراتش نوشته است: «پنج ساعت به غروب مانده... دو بالون بزرگ هوا رفت... اول بالون بزرگ سرخ رنگی هوا کردند، یک نفر نشسته هوا رفت زیاد نرفت، بزودی افتاد به باغ و خانه اعتضادالدوله. ما با پیشخدمت‌ها بالای شمس‌العماره بودیم... مردم زیادی یعنی کل اهل شهر روی بام‌ها و کوچه و غیره بودند و بعد از نیم ساعتِ دیگر، بالون سفید بسیار خوش‌ترکیب بزرگی هوا رفت، دو نفر نشسته بودند، خیلی خوب و راست به هوا رفت، قریب دو هزار ذرع هوا رفت... نیم ساعت تمام روی آسمان در میان ارتفاع ایستاد، تماشای بسیار خوبی به مردم داد، بعد پایین آمد، یکراست توی باغ سپهسالار افتاده بود، قمرالسلطنه[همسر سپهسالار] و کنیزهای او ریخته بودند سر بالونچی‌ها».
ناصرالدین خیلی لذت برده بود از این نمایش و نوشته است که همه لذت بردند؛ «خلاصه خیلی خیلی تماشا داد. هیچ‌وقت همچه تماشا مردم نکرده بودند».
بالون‌بازی موقوف شد
در تهران عهد ناصری باز هم چند باری بالون هوا شد و البته برخی بزرگان هم معترض بودند که فرنگی می‌رود به آسمان و می‌تواند از آنجا به داخل خانه‌های مردم نگاه کند و می‌خواستند پرواز بالون در محدوده شهر ممنوع شود تا اینکه چنین شد: «شاه ابتدا به این حرف‌های معترضان چندان اعتنایی نکرد، تا روزی که خود در ایوان شمس‌العماره نشسته بود و بالونی از بالای سرش عبور و گل‌های زیادی از آسمان نثار شاه کرد. اطرافیان فوری به وی تذکر دادند که ممکن بود به جای گل، گلوله و سنگی بیندازند و شاه را هلاک سازند. این حرف‌ها در شاه اثر کرد و دستور داد بالون‌بازی موقوف شود».
بیشتر بخوانید :
دختر مظفرالدین شاه ، بنیان‌گذار تاکسیرانی در ایران و آسایشگاه کهریزک + عکس دیده نشده این ناصرالدین شاه ،آن ناصرالدین شاه نیست / سریال «جیران» ، فرسنگ ها دور از واقعیت تاریخی
بالون را موش خورد!
با دستور ناصرالدین بالون هوا کردن در داخل شهر متوقف شد ولی در دارالفنون علاقه به بالون به جان محصلان و معلمان افتاده بود و به‌روایت روزنامه «وقایع اتفاقیه»: «در دارالفنون آزمایشگاه‌های فیزیک، شیمی و داروسازی دائماً در کار و فعال بودند و ترکیباتی از نوع سولفات دوزنگ، سولفات دوفر، اسید دوپتاس... می‌ساختند. در کلاس هم نقشه می‌کشیدند و علم و عمل را با هم می‌آموختند. یکی از کارها تهیه گاز هیدروژن و فرستادن بالون به هوا بود».
دیگر اینکه در تاریخ مشهور است که مظفرالدین قاجار برای خودش از فرنگ بالون سفارش داده بود که به تهران رسید ولی به هر دلیل گویا این بالون هوا نرفت. بعد هم در دوره محمدعلی قاجار به فکر برخی درباریان رسید که به‌شیوه ارتش فرانسه از بالون استفاده نظامی کنند و با آن مشروطه‌خواهان را سرکوب کنند که البته این طرح هم به جایی نرسید چون وقتی بالون را باز کردند، معلوم شد موش بخش‌هایی از آن را جویده و سوراخ کرده و تمام!
21220
کد خبر 1647328منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: تاریخ تهران تاریخ معاصر قاجار بالون هوا کردن هوا رفت
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۳۹۵۴۰۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیش‌بینی هواشناسی؛ تهرانی‌ها مراقب باشند
به گزارش خبرآنلاین، اداره کل هواشناسی استان تهران اعلام کرد: از ظهر امروز (۵ اردیبهشت) در پاره‌ای نقاط به ویژه بخش‌های شمالی و شرقی گاهی وقوع رگبار پراکنده باران با احتمال رخداد تندر و آذرخش پیش‌بینی می‌شود.
ایسنا در خبری نوشت: بر پایه بررسی نقشه های پیش یابی و واکاوی الگوهای همدیدی، وضعیت جوی استان تهران طی پنج روز آینده آسمانی صاف تا کمی ابری و در بعضی ساعت‌ها همراه با وزش باد ملایم تا متوسط پیش‌بینی می‌شود.
امروز (۵ اردیبهشت) با گذر زبانه سامانه بارشی از ظهر تا شب، گاهی افزایش ابر، افزایش باد و در پاره‌ای نقاط به ویژه بخش‌های شمالی و شرقی گاهی وقوع رگبار پراکنده باران با احتمال تندر و آذرخش مورد انتظار است.
در روزهای پنجشنبه و جمعه (۶ و ۷ اردیبهشت) نیز در این بخش‌ها افزایش موقتی ابر و رخداد بارش پراکنده پیش‌بینی می‌شود.
از فردا تا یکشنبه روند تدریجی افزایش دما در سطح استان مورد انتظار خواهد بود.
بر اساس اعلام اداره کل هواشناسی استان تهران، فرودگاه امام (ره) با بیشینه دمای ۱۸ درجه سانتیگراد گرم‌ترین ایستگاه استان تهران در ۲۴ ساعت گذشته گزارش شده است.
آسمان تهران فردا (۶ اردیبهشت‌ماه) صاف تا کمی ابری، گاهی افزایش باد با حداقل دمای ۱۴ و حداکثر دمای ۲۴ درجه سانتیگراد و طی جمعه (۷ اردیبهشت‌ماه) صاف تا قسمتی ابری، در بعد ساعت‌ها وزش باد با حداقل دمای ۱۵ و حداکثر دمای ۲۵ درجه سانتیگراد پیش‌بینی می‌شود.
طی ۲۴ ساعت گذشته ایستگاه‌های سنجش آلودگی فیروزکوه ۷.۲ میلیمتر، ژئوفیزیک ۲.۸ میلیمتر، آبعلی ۲.۵ میلیمتر، فرودگاه مهرآباد ۲.۴ میلیمتر، چیتگر ۲.۲ میلیمتر، فیروزکوه ۱.۸ میلیمتر، شهریار ۱.۴ میلیمتر، فرودگاه امام (ره) ۱ میلیمتر، دماوند ۰.۸ میلیمتر، شمیرانات ۰.۷ میلیمتر، شرق تهران ۰.۳ میلیمتر و ورامین با ۰.۲ میلیمتر بارش دریافت کرده‌اند.
۴۷۲۳۶
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899080
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد