شناسایی اثرات مخرب ریزذرات معلق هوا در بروز آلزایمر در دانشگاه تهران
تاریخ انتشار: ۱۳ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۰۱۷۹۵
تحقیقات جدید پژوهشگران دانشگاه تهران نشان‌دهنده القای فرآیندهای متعدد سلولی و مولکولی مرتبط با بیماری آلزایمر و سایر بیماری‌های زوال عصبی توسط ریز ذرات معلق هوای شهر تهران موسوم به PM ۲.۵ و در نتیجه اثرات مخرب آنها روی پروتئین‌ها و سلول‌های عصبی است.
به گزارش گروه علم و آموزش ایران اکونومیست، این مطالعه که در قالب رساله دکتری زهرا خوشکام در آزمایشگاه تحقیقاتی بیوتکنولوژی پروتئین (PBRL) دانشکده زیست‌شناسی دانشکدگان علوم دانشگاه تهران با راهنمایی دکتر مهران حبیبی رضایی و دکتر علی‌اکبر موسوی موحدی و همکاری مرکز تحقیقات آلودگی هوای دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است، توانست اثرات مخرب آلودگی هوای شهر تهران در القای سازوکارهای متعدد سلولی و مولکولی دخیل در بیماری آلزایمر را شناسایی کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
یافته‌های این پژوهش به طور ویژه بر نقش عمده ریزذرات معلق (PM ۲.۵) به عنوان خطرناک‌ترین جزء آلاینده در هوای شهرهای آلوده، در القای هیپوکسی به عنوان یکی از عوامل خطر اصلی و مشترک در بروز بیماری‌های زوال عصبی دلالت می‌کند.
بر اساس این گزارش، غلظت ذرات PM ۲.۵ جمع‌آوری شده در شهر تهران به ویژه در فصول سرد به میزان نگران‌کننده، 6 تا هفت برابر نسبت به بیشینه استاندارد اعلام شده توسط سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای مواجهه‌های طولانی‌مدت با این ذرات افزایش می‌یابد. از این‌رو، ساکنان شهرهای با هوای آلوده مانند شهر تهران در خطر جدی ابتلا به بیماری‌های مغزی ناشی از استنشاق طولانی‌مدت این ذرات، به ویژه افزایش بیماری آلزایمر قرار دارند.
به گفته این محققان، بیش از ۹۵ درصد از موارد ابتلا به آلزایمر به عنوان شایع‌ترین بیماری زوال عصبی، بدون داشتن سابقه ژنتیکی و به طور تک‌گیر عمدتاً با تأثیر عوامل محیطی و آلاینده‌ها در سنین بالای ۶۵ سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند. چندین سال پیش از ظهور نشانه‌های فراموشی یا دمانس به عنوان بارزترین عارضه در بیماران آلزایمری، فرآیندهای سلولی و مولکولی مرتبط با مرگ سلول‌های عصبی از جمله افزایش تجمعات سمی پپتید آمیلوئید بتا و دستجات فیبریلی پروتئین تا (tau) به صورت رشته‌ای در مغز آغاز می‌شود. از این‌رو مشخص شدن ساز و کارهای سلولی و مولکولی دخیل در بروز این بیماری برای اتخاذ تدابیر پیشگیری و درمان، حائز اهمیت است.
به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، بر اساس آنالیز شیمیایی جامع روی ذرات PM ۲.۵ جمع‌آوری شده، این ذرات دربردارنده عناصر و فلزات مختلف از جمله فلزات سنگین و انتقالی و همچنین ترکیبات آلی مانند هیدروکربن‌های پلی‌آروماتیک (PAH) با قابلیت اکسایشی بسیار بالا و توانایی القای استرس اکسایشی در سلول‌های بافت عصبی است.
از دیگر یافته‌های بسیار مهم این تیم پژوهشی، نشان دادن اثر ذرات PM ۲.۵ در افزایش بیان آنزیم بتا سکرتاز به عنوان یکی از آنزیم‌های اصلی دخیل در افزایش پلاک‌های آمیلوئیدی در مغز، توأم با افزایش القای استرس شبکه آندوپلاسمی است که می‌تواند در نتیجه افزایش استرس اکسایشی ناشی از حضور ذرات در سلول‌ها و یا فعال شدن درون سلولی گیرنده آریل هیدروکربن (AHR) و کاهش فعالیت پروتئین HIF1α که در فرآیند هیپوکسی نقش کلیدی دارد، رخ دهد.
همچنین یافته‌های این پژوهش بیانگر افزایش آسیب‌های استرس اکسایشی روی لیپیدها و پروتئین‌های سلولی، القای هیپوکسی سلولی و اثرات مخرب آنها روی پروتئین هموگلوبین و در نتیجه کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز است. نتایج این پژوهش به طور ویژه‌ای نشان داد که بیان ژن و پروتئین‌های مقابله‌کننده با هیپوکسی در سلول‌های عصبی مانند پروتئین HIF1α و پروتئین ذخیره‌کننده اکسیژن در سلول‌های عصبی به نام نوروگلوبین که هر دو پروتئین نقش محافظتی در سلول‌های عصبی دارند، با افزایش غلظت ذرات PM ۲.۵ در مطالعات کشت سلولی نسبت به سلول‌های تیمار نشده کاهش معناداری نشان می‌دهند.
با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان گفت فعال شدن گیرنده AHR توسط ذرات PM 2.5 که با فعالیت نسخه‌برداری از ژن‌های تحت کنترل خود موجب افزایش بیان پروتئین‌های متابولیزه کننده ترکیبات بیگانه مانند Cyp1a1 و Cyp1E2 می‌شود، بیشتر موجب تولید ترکیبات ثانویه خطرناک و سمی‌تر شده و در نتیجه با فعال شدن این گیرنده تولید ROS ها و استرس شبکه آندوپلاسمی در سلول‌ها افزایش یافته و به دنبال آن مرگ سلولی رخ می‌دهد. از طرفی با فعال شدن AHR، میزان بیان و فعالیت پروتئین‌های HIF1α و نوروگلوبین در سلول‌های مواجه شده با ذرات نیز کاهش می‌یابد که به کاهش توان مقابله سلول‌ها با تنش اکسیداتیو القا شونده توسط ذرات می انجامد.
پژوهش‌های این تیم تحقیقاتی برای اولین بار در دنیا با انجام مطالعات مختلف با رویکردهای بیوشیمی-بیوفیزیک روی پروتئین هموگلوبین نشان داد که این پروتئین در مواجهه طولانی‌مدت و کوتاه‌مدت با ذرات PM ۲.۵ دچار آسیب اکسایشی شده و ساختار آن دچار واسرشتگی می‌شود. همچنین نشان داده شد که با اکسایش گروه پروستتیک هم در حضور ذرات اکسیداتیو PM ۲.۵ عملکرد پروتیین در توانایی حمل اکسیژن بسیار کاهش یافته، و به دنبال آن تشکیل مت هموگلوبین افزایش پیدا می‌کند.
در پی این رویدادها در نهایت با رها شدن گروه هم، تخریب پروتئین هموگلوبین نیز اتفاق می‌افتد که این یافته با نتایج مطالعات اپیدمیولوژیک مختلف انجام شده در کشورهای پرو، چین و تایلند که اثر مواجهه با ذرات PM ۲.۵ را در افزایش آنمی و کاهش غلظت هموگلوبین در خون جمعیت زیادی از افراد بررسی کرده‌اند، مطابقت دارد. تخریب غیر آنزیمی گروه هم توسط ذرات PM ۲.۵ در پروتئین‌های نوروگلوبین و سیتوکروم سلول‌های عصبی می‌تواند به القای پاتوژنز بیماری آلزایمر ناشی از هیپوکسی مغزی منجر شود.
نتایج اولیه این پژوهش در جلد ۸۱۰ نشریه معتبر Science of Total Environment منتشر شده است.
منبع: خبرگزاری ایرنا برچسب ها: شهر تهران ، آلزایمر ، دانشگاه علوم پزشکی تهرانمنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: شهر تهران آلزایمر دانشگاه علوم پزشکی تهران سلولی و مولکولی بیماری آلزایمر دانشگاه تهران سلول های عصبی اثرات مخرب پروتئین ها سلول ها شهر تهران ذرات PM ۲ ۵ فعال شدن
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۰۱۷۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اگر خونتان غلیظ شده این راهکار‌ها را به کار بندید
آفتاب‌‌نیوز :
افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون در واحد حجم را غلظت خون می‌نامند. در صورتی که هموگلوبین در مردان بالاتر از ۱۸ و در زنان فراتر از ۱۶ گرم در دسی لیتر باشد، عارضه غلظت خون رخ داده است. این وضعیت می‌تواند به صورت اولیه و ناشی از بیماری «پلی سیتمی‌ورا» باشد و یا ثانویه به مشکلاتی مانند کاهش اکسیژن رسانی بافتی، بیماری‌های ریوی، ارتفاع بالا، کشیدن سیگار، اختلالات مربوط به هموگلوبین، افزایش تولید اریتروپویتین و تومر‌ها باشد.
افزایش غلظت خون در بدن باعث کند شدن حرکت خون در قلب و رگ‌ها می‌شود که با گرفتگی اندام‌هایی نظیر دست و پا موجب سکته مغزی خواهد شد.
در مورد علائم بروز غلطت خون باید گفت در بعضی از افراد علامتی مشاهده نمی‌شود در برخی نیز مشکلاتی مانند ضعف و بی‌حالی، سردرد، سبکی سر، اختلالات بینایی، تنگی نفس، خارش‌های پوستی به ویژه بعد از استحمام. قرمزی صورت و ورید‌های برجسته چشم‌ها و بزرگی کبد و طحال از مشاهده می‌شود. همچنین در مراحل بعدی امکان بروز زخم معده، درد‌های استخوانی و حتی نقرس و سنگ کلیه ممکن است مشاهده شود.
برای درمان غلظت خون می‌توان با درمان عامل زمینه‌ای شروع کرد. پرهیز از کشیدن سیگار، عدم حضور در محیط آلوده، مصرف زیاد مایعات، فصد خون و درمان‌های دارویی نیز توصیه می‌شود. در فصد خون. خون گرفته شده از بیمار قابل استفاده نیست، اما دقت کنید که هیچگاه نمی‌توان از روی سیاهی و تیره بودن خون به این نتیجه رسید که فرد غلظت خون دارد و تنها طی آزمایشات می‌توان به این نتیجه رسید.
استرس و تنش‌های عصبی هم عامل بروز غلظت خون کاذب است، استرس و فشار‌های روانی سبب افزایش ترشح آدرنالین و در نتیجه بروز انقباضات عروقی می‌شود که به این ترتیب پلاسما به خارج عروق نشت کرده و نسبت به گلبول قرمز کاهش می‌یابد. تعریق و اسهال‌های شدید نیز از علل دیگر بروز غلظت خون کاذب یا موقت است. سن شیوع این عارضه بالای ۴۰ سال بوده و در مردان نیز شایع‌تر است.
آلبالو، آب لیموترش و موز سبب صاف شدن خون می‌شوند. به طور کلی میوه‌ها و سبزی‌ها به علت دارا بودن ویتامین C و فیبر‌های محلول و نامحلول، یک عمل حفاطتی در مقابل افزایش غلظت خون و افزایش فشارخون دارند، به همین علت افراد گیاه‌خوار نه تنها احتمال ابتلا به سرطان روده را از خود دور کرده‌اند بلکه دارای خون رقیق‌تر و فشارخون پایین‌تزی نسبت به هم سن و سالان خون هستند.
بنابر اعلام سازمان انتقال خون برای کاهش لخته شدن خون مصرف روغن جامد، روغن نارگیل، چربی‌های حیوانی، گوشت قرمز، دل، قلوه، مغز، پیه گاو و گوسفند را کاهش دهید و به جای آن از لبنیات کم‌چرب، ماهی، سبزی و میوه‌ی فراوان استفاده کنید
منبع: خبرگزاری برنا
تداوم بارندگی‌ها در کشور / دمای هوا در بعضی مناطق کاهش می‌یابد