قیام مسجد گوهرشاد، گریبانگیر رژیم پهلوی
تاریخ انتشار: ۲۱ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۶۵۲۲۱
گلوله‌باران خانه خدا را در حالی که مردم در آن پناه گرفته بودند، می‌توان شنیع‌ترین جنایتی دانست که در دوره پهلوی اول رقم خورد؛ جنایتی که پیامدهای آن، بعدها دامن رژیم را گرفت و زمینه‌ساز سقوط آن شد.
پهلوی و بحران مشروعیت
از دوره صفویه به این سو، با رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، علما و ساختارهای دینی نقش مهمی در مشروعیت بخشیدن به حکومت‌ها داشته‌اند؛ موضوعی که حامد الگار، استاد برجسته مطالعات اسلامی آن را در کتاب «دین و دولت در ایران: نقش علما در دوره قاجار» به خوبی بررسی و تحلیل کرده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به وجود آورده بود، منکر شوند.
«نه» بلند ایرانیان مسلمان
تلاش پهلوی برای تغییر جایگاه مشروطیت، از طریق انکار عُلقه‌های مذهبی مردم یا تغییر دادن روابط ساختاری نهاد دین در جامعه ایرانی آغاز شد. او با اشاره مشاورانش، در سال ۱۳۱۷ش سازمان «مرکز پرورش افکار» را به وجود آورد؛ سازمانی که می‌خواست با کپی‌برداری از نسخه حکومت‌های فاشیستی اروپا، ساختار قدرت نوینی را در ایران با محوریت شاه ایجاد کند و با حذف یا دست‌کم تغییر ساختار و جایگاه دین در ایران، از زیر بار مشروعیت ناشی از آن رها شود؛ اما هم او و هم مشاورانش اشتباه می‌کردند. هر چند که در ابتدای کار، توهین‌های مستقیم رضاخان به علمایی مانند مرحوم آیت‌الله شیخ محمدتقی بافقی به دلیل اختناق شدید حاکم بر کشور، با واکنش‌های شدید روبه‌رو نشد، اما این به معنای بی‌خیالی مردم نسبت به باورهای مذهبی و علمای دینی‌شان نبود. توهین‌های مکرر و بی‌اعتنایی به باورها و عقاید دینی مردم و بازخوردهایی که تا سال ۱۳۱۴ش از این اقدام‌ها حاصل می‌شد، رضاخان و مشاورانش را به این نتیجه غیرواقعی و ابلهانه رساند که می‌توان برای همیشه بر این باورهای نهادینه شده در جامعه، خط بطلان کشید. در تیر سال ۱۳۱۴ تلاقی دو موضوع احتمال اجباری شدن کشف حجاب و بازداشت و توهین به یک مرجع تقلید صاحب نفوذ، یعنی آیت‌الله سیدحسین قمی موجب لبریز شدن کاسه صبر مردم مسلمان و قیام عمومی علیه رژیم شد و این خشم با وجود سرکوب توأم با خشونت و به راه انداختن حمام خون، همچون آواری بر سر رژیم پهلوی فرود آمد. قیام مسجد گوهرشاد، پایانی بر تکاپوهای رژیم برای جایگزینی ساختارهای مشروعیت جدید در جامعه ایران بود؛ به خاک و خون کشیدن مردم در خانه خدا و در پی آن، طی چند ماه بعد، صدور فرمان اجباری شدن کشف حجاب و حمله مأموران به بانوان متدین، عملاً بر آنچه پهلوی در ذهن می‌پروراند، خط بطلان کشید. قیام مسجد گوهرشاد، «نه» بلند مردم ایران به مشروعیت تقلبی‌ای بود که رضاخان می‌خواست آن را نهادینه کند. این «نه» بلند، با وجود سرکوب، آثار و عوارض خود را ۶سال بعد و در جریان اشغال ایران توسط متفقین به خوبی نشان داد و از دید مأموران سفارتخانه‌های خارجی در تهران هم دور نماند. یرواند آبراهامیان در کتاب «ایران بین دو انقلاب» می‌نویسد: «وابسته مطبوعاتی انگلیس در تهران نیز چنین گزارش می‌دهد: اکثریت وسیع مردم از شاه متنفرند و از هر گونه تغییری استقبال خواهند کرد ... به نظر می‌رسد این مردم حتی گسترش جنگ در ایران را به بقای رژیم حاضر ترجیح خواهند داد». قیام مسجد گوهرشاد، بحران مشروعیت رژیم پهلوی را به بالاترین حد خودش رساند و این مسئله تا ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷ گریبان رژیم را رها نکرد.
خبرنگار: محمدحسین نیکبخت
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: مسجد گوهرشاد قیام مسجد گوهرشاد رژیم پهلوی قیام مسجد گوهرشاد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۶۵۲۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انجام امور فرهنگی باید برعهده مردم باشد
تولیت مسجد مقدس جمکران با تاکید بر اینکه فرهنگ باید مردمی باشد، گفت: دولت تنها وظیفه زمینه‌سازی و راهبری را برعهده دارد و انجام امور فرهنگی باید بر عهده مردم باشد. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری تسنیم ازقم، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی‌اکبر اجاق‌نژاد در نشست دهه کرامت که در سالن جلسات مسجد مقدس جمکران برگزار شد، اظهار داشت: در مراسم نیمه شعبان تمام آستان‌های مقدس، نهادهای فرهنگی و امنیتی همکاری لازم را داشتند.
وی با اشاره به اینکه در ایام دهه کرامت آماده ایفای نقش در یک حرکت عظیم فرهنگی هستیم، مطرح کرد: تمام تلاش خود را به کار خواهیم گرفت تا میزبانی شایسته‌ای از زائران کریمه اهل بیت(ع) و مسجد مقدس جمکران داشته باشیم.
تولیت مسجد مقدس جمکران افزود: باید بررسی شود که در پایان برنامه‌های دهه کرامت با تمام هزینه‌های انجام شده چه دستاوردی را خواهیم داشت.
وی با بیان اینکه در هزینه‌کردها باید بسیار مراقب باشیم، عنوان کرد: باید تمام تمرکز خود را به کار بگیریم که برای یک کار ثواب، فعل حرام را مرتکب نشویم.
اجاق‌نژاد با اشاره به اینکه آورده دهه کرامت مخصوصا باید برای نسل جدید باشد، خاطرنشان کرد: تنها با برگزاری جلسات و نشست‌ها نمی‌توانیم فرهنگ را درست کنیم چرا که فرهنگ یک موضوع بسیار عمیق است.
وی با بیان اینکه امور فرهنگی را باید به دست افرادی بدهیم که ذاتا فرهنگی هستند، تصریح کرد: باید نظرات این افراد فرهنگی را تجمیع کرده و در دهه کرامت به دنبال تحقق آن باشیم.
تولیت مسجد مقدس جمکران با تاکید بر اینکه فرهنگ باید مردمی باشد، یادآور شد: دولت تنها وظیفه زمینه‌سازی و راهبری را بر عهده دارد و انجام امور فرهنگی باید بر عهده مردم باشد.
وی با اشاره به اینکه جشن‌های مردمی باید مردمی اداره شود، گفت: هر فرهنگی که دولتی شود، مردم آن منطقه در پذیرش آن فرهنگ مقاومت خواهند کرد.
انتهای پیام/.
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور