قلعه سریزد؛ بزرگ‌ترین و کهن‌ترین صندوق امانات بانکی ایران و جهان
تاریخ انتشار: ۲۱ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۶۵۳۲۹
"قلعه سریزد" از بزرگ‌ترین و زیبا‌ترین قلعه‌های دفاعی مربوط به دوران ساسانیان است که چندان کاربری نظامی نداشته و بیشتر در حکم گاو‌صندوقی برای اموال مردم در برابر هجوم دشمنان و همچنین به عنوان ذخیره‌سازی غلات و مواد غذایی استفاده میکردند. - اخبار اجتماعی -
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ 5 سال پیش مصادف با 9 جولای 2017 ( 18 تیر سال 1396) شهر تاریخی یزد پس از موافقت کمیته میراث جهانی یونسکو، عنوان بیست‌و‌دومین میراث جهانی کشور را به خود اختصاص داد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این میان ارگی تماشایی بازمانده از دل تاریخ در مجاورت جاده یزد ـ کرمان قرار دارد که خود گواهی صادق بر تمدن و فرهنگ والای این دیار کهن است.
"قلعه سریزد" از بزرگ‌ترین و زیبا‌ترین قلعه‌های دفاعی در کویر مرکزی ایران است که در روستای سریزد از توابع شهرستان مهریز استان یزد واقع شده و مربوط به دوره ساسانیان است.
نکته جالب در مورد این قلعه آن است که چندان کاربری نظامی نداشته و بیشتر در حکم گاو‌صندوقی برای اموال مردم در برابر هجوم دشمنان به شمار می‌رفت و از آن به عنوان ذخیره‌سازی غلات و مواد غذایی استفاده میکردند.
علاوه بر غلات، روستاییان در مواقع هجوم و غارت، پول، طلا و زیورآلات خود را هم در این قلعه نگهداری میکردند. در داخل قلعه اتاق‌ها و حجره‌های فراوانی وجود داشت که هر کدام دارای درب و کلید مجزا بود و مردم از آن برای نگهداری و ذخیره‌سازی اشیاء گران‌بها نظیر طلا، جواهرات و حتی غلات استفاده میکردند؛ به همین دلیل است که این قلعه را کهن‌ترین و بزرگ‌ترین صندوق امانات بانکی ایران و جهان می‌دانند.
با وجود گذشت قرن‌های متمادی، این قلعه کماکان بخش قابل توجهی از زیبایی و عظمت خود را حفظ کرده است. همین امر باعث شده تا مسئولین وقت این اثر را در تاریخ 27 خرداد 1354 با شماره ثبت 1084 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت برسانند.
قلعه زیبای سریزد، بیش از 8 هزار متر‌مربع مساحت دارد. هسته اولیه آن مربوط به دوران ساسانی است و در دوره صفویه در سه طبقه مرمت و بازسازی شده است. هر سه طبقه از خشت و گل ساخته شده و مصالح مورد استفاده در آن نیز آجر و گچ بوده است.
معماری ویژه قلعه آن را در ردیف قلعه‌های با ارزش ایران قرار داده به‌طوری‌که صاحب‌نظران آن را از نظر جلوه‌های معماری حتی جالب‌تر از ارگ بم می‌دانند.
در معماری قلعه تزئیناتی نظیر کادربندی و شومینه‌سازی دیده می‌شود. در دو طرف راهروها، حجره‌هایی قرار گرفته‌اند که تعدادشان در مجموع به 468 عدد می‌رسد. هر کدام از حجره‌ها دارای درب و کلیدی مجزا برای ذخیره‌سازی اشیاء گران‌بهای روستاییان بوده است.
پلان قلعه تاریخی سریزد به شکل مستطیل است که براساس سبک معماری دوره ساسانی ساخته شده است. در واقع پلان آن شامل دروازه تـاشو ورودی، دیواره‌های خشتی، دژ دولایه، بارو، شش برج کوچک دفاعی، راهروها، طاق‌های ضربی، خانه‌ها، اتـاق‌ها و پستوهـا است.
طبیعی است که برای تأمین امنیت کهن‌ترین صندوق امانات جهان، تمهیدات امنیتی ویژه‌ای اندیشیده باشند. چند لایه دفاعی برای امنیت این قلعه در نظر گرفته شده بود.
نخست آن که اطراف این بنا را خندقی به عرض تقریبی 6 متر و عمق بین سه تا چهار‌متر محصور کرده که اولین لایه دفاعی قلعه به‌شمار می‌آمد. ساختمان قلعه هم دارای دو حصار متحدالمرکز تو در تو با برج و بارو‌هایی بلند و تسخیر‌‌ناپذیر است.
حصار بیرونی با ارتقاع 6 متر شامل سه برج مدور و یک برج مکعب شکل و حصار داخلی با ارتقاع 9 متر شامل شش برج مدور است. همچنین قلعه دارای دو درب اصلی و پشتیبان بوده است. درب اصلی به صورت متحرک بوده و به وسیله طناب و قرقره‌هایی از سمت پایین به بالا باز و بسته می‌شده است. زمانی که درب اصلی به‌وسیله دشمن شکسته می‌شد و دشمن به درون قلعه راه می‌یافت، درب پشتیبان قلعه بسته می‌شد.
فضای اصلی و مرکزی قلعه شامل انبار‌ها، خانه‌ها و اتاق‌های مسکونی قلعه‌نشینان بوده است. درب ورودی قلعه در سمت شمال آن قرار داشته که بر روی خندق مقابل آن پل متحرکی نصب بوده است که شب هنگام به کمک طناب و قرقره بلند می‌شد و در پشت دروازه قرار می‌گرفته است. با برداشتن پل متحرک از روی خندق، ارتباط داخل و خارج قلعه از یکدیگر قطع می‌شد.
پس از عبور از روی خندق و دروازه اصلی، محوطه‌ای وجود دارد که با پلکان بسیار باریک خشتی، به طبقه بالای قلعه می‌رسد و از آنجا می‌توان وارد ده‌ها حجره خشتی شد. فضاهای داخلی این قلعه در دو طبقه و بعضاً سه طبقه شامل بخش‌های مسکونی، خدماتی و … با نظم و چیدمان خاصی بنا شده است. از آخرین طبقه قلعه سریزد می‌شود فضای اطراف و سقف‌های گنبدی حجره‌ها را مشاهده کرد که بسیار حیرت‌انگیز و بی‌نظیر به‌نظر می‌رسد.
این قلعه در فاصله پنج کیلومتری شمال جاده یزد ـ کرمان و در پهنه کشت‌خان مجاور روستای سریزد قرار گرفته است. این روستا در حال حاضر از توابع دهستان خورمیز از بخش مرکزی مهریز است و 40 کیلومتر از شهر یزد فاصله دارد. سریزد از روستا‌های تاریخی استان و دارای بافتی قدیمی و خانه‌های بسیار زیبا با بادگیرهای دل‌پسند است.
بنای پر معمای تاریخی که شباهت بسیاری به مقبره کوروش دارد! یک قرن عزاداری در بزرگ‌ترین تکیه مینیاتوری جهان "تخت سلیمان" پررمز و رازترین جاذبه تاریخی ایران + فیلم و تصاویرانتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی گردشگری آثار باستانی وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی گردشگری آثار باستانی ذخیره سازی بزرگ ترین حجره ها سر یزد
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۶۵۳۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اجرای طرح بزرگ آبرسانی قلعه مختار اندیمشک نیاز آبی مردم را برطرف می‌کند
صابر علیدادی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خوزستان در نشست بررسی طرح‌های حوزه آبفا اندیمشک در محل فرمانداری این شهرستان گفت: طرح بزرگ آبرسانی قلعه مختار اندیمشک از جمله طرح‌های مهم آبرسانی در این شهرستان است که با بهره برداری از این طرح، فشار آب در مناطق مختلف شهر اندیمشک پایدار و نیاز آبی شهروندان به میزان قابل توجهی رفع می‌شود.
او با بیان اینکه احداث ۱۱ حلقه چاه جدید آب در این شهرستان در دستور کار قرار گرفته است، افزود: ۲ حلقه چاه تاکنون احداث و تجهیز شده است و به زودی این طرح‌ها به بهره برداری می‌رسند.
آقای علیدادی با اشاره به نقش آفرینی قرارگاه سازندگی امام حسن مجتبی (ع) در آبرسانی به مناطق روستایی اندیمشک ادامه داد: آبرسانی به مناطق روستایی این شهرستان از مجتمع آبرسانی امیرسیف تا مهرزیل (تاف آب) در حال انجام است که با اجرای این خط، آب تمام روستا‌های مسیر از مازو تا روستای کوثر و مگسان از محل تامین آب از چاه‌های سرنمک و درکول تامین می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خوزستان با بیان اینکه طرح‌های متعددی برای پایدارسازی آب در اندیمشک در حال اجرا و تکمیل است، یادآور شد: احداث مخازن ۳ هزار مترکعبی امیرسیف، ۲ هزار مترمکعبی شهر حسینیه، مخزن روستای بالا رود شمالی و همچنین طرح آبرسانی به شهر حسینیه از محل تاسیسات آبرسانی دوکوهه و خط انتقال از روستای بالارود شمالی به شهر حسینیه از جمله طرح‌هایی هستند که درصورت تکمیل، نیاز آبی این شهرستان را به میزان قابل توجهی رفع می‌کنند.
این مقام مسئول تاکید کرد: طرح بزرگ مخزن آب شهر آزادی به سرعت در حال تکمیل است و پیش بینی می‌شود تا پایان خرداد امسال به بهره برداری برسد همچنین طرح آبرسانی و اصلاح شبکه توزیع آب در شهر چم گلک نیز در مراحل نهایی تکمیل است.
او ادامه داد: عملیات اجرایی احداث خط انتقال از مجتمع آبرسانی اندیمشک به کوی لور به طول پنج کیلومتر با اعتبار ۷۰۰ میلیارد ریال آغاز شده است و این طرح شاخص نیز به زودی در مسیر تکمیل و بهره برداری قرار می‌گیرد.
مدیرعامل شرکت آبفا خوزستان، طرح بزرگ فاضلاب اندیمشک را یکی از طرح‌های مهم و اولویت دار دانست و گفت: تکمیل ایستگاه پمپاژ کوی شهدا، احداث تصفیه خانه فاضلاب و تکمیل شبکه دفع فاضلاب از جمله مهم‌ترین طرح‌های توسعه شبکه فاضلاب در اندیمشک است که امیدواریم با جذب اعتبار مورد نیاز، گامی مهم و بزرگ در این زمینه برداشته شود.
او با اشاره به پیشرفت اجرای طرح آبرسانی و فاضلاب مسکن ملی در شهر اندیمشک افزود: تکمیل و بهره برداری و رفع مشکل آب و فاضلاب طرح مسکن ملی در اندیمشک یک اولویت مهم است که بهره برداری از این طرح در کمترین زمان ممکن به عنوان اولویت در حال پیگیری است.
علیدادی اضافه کرد: دولت سیزدهم به استان خوزستان و تقویت خدمات آب و فاضلاب در شهر‌های مختلف استان توجه ویژه دارد و اعتبارات مالی خوبی برای بهره برداری از این طرح‌ها اختصاص داده است تا پس از سال‌ها نیاز‌های این بخش برطرف شود.
طرح جامع آبرسانی به شهرستان اندیمشک با هدف تامین آب آشامیدنی سالم و بهداشتی اهالی شهر‌های اندیمشک، حسینیه، بیدروبه، آزادی و چم گلک و ۲۰۰ روستا‌های تابعه شهرستان از طریق تلفیق آب زیرزمینی و آب سطحی رودخانه دز توسط سازمان آب و برق خوزستان برای افق سال ۱۴۲۵ طراحی و در حال اجرا است.
براساس آخرین سرشماری عمومی نفوس و مسکن کشور که در سال ۱۳۹۵ انجام شد شهرستان اندیمشک جمعیتی بالغ بر ۱۷۸ هزار نفر دارد.
باشگاه خبرنگاران جوان خوزستان اهواز
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت