سنگ‌نبشته‌های قبور بخارا
تاریخ انتشار: ۲۳ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۴۹۱۷۱۰
أبوعبدالله محمد بن عبدالله اللّواتی الطنجی معروف به ابن بطوطه، بزرگترین و نامدارترین جهانگرد اسلام در قرن هشتم هجری، در سفرنامه خواندنی خود که در اصل «تحفة النظار» نام دارد و بیشتر با نام رحله ابن بطوطه شهره است ماجرایی را نقل می¬کند از سنگ‌نبشته‌هاي قبور شهر بخارا که تامل‌برانگیز است:
«در بخارا .
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
شاید نقل چنین ماجرایی در ابتدا امری ساده و عادی جلوه کند، اما در نظری تامل‌برانگیز امری نیست که بتوان به سادگی از آن گذشت، درنگ لازم دارد. تا آنجا که نگارنده اطلاع دارد امروزه چنین شیوه‌ای اصلا رسم نیست؛ شاید در هیچ کجا. تاکنون چنین سنگ‌نبشته‌هایی در هیچ یک از قبور مسلمین دیده یا شنیده نشده است؛ مگر به صورت خیلی نادر و استثنایی، آنهم از شخصیت‌های خیلی بزرگ علمی. در نظر داشته باشیم ماجرایی که ابن بطوطه از آن یاد می‌کند مربوط به امروز و دیروز و یکی دو قرن گذشته نیست، مربوط به شش قرن پیش است! مربوط به عصر و زمانه‌ای که کتاب اصلا جایی در میان مردم کوچه و بازار نداشت. کتابی خوانده نمی‌شد. نزد بسیاری از مردم کتاب اساسا غریبه می‌آمد. در بسیاری از خانه‌ها اصلا کتابی پیدا نمی‌شد، و قرار هم نبود پیدا شود. کتاب کالایی بود منحصر به اهل علم و ادب.
در چنین وضعیتی، با شگفتی از خود می‌پرسم: ذکر مصنفات آنهم بر روی سنگ قبر؟! فرض کنید نویسنده‌ای متجاوز از پنجاه یا قریب صد کتاب نوشته باشد چگونه می‌توان عناوین همه آنها را بر روی سنگ قبر فهرست کرد؟! دست‌کم سنگ قبری می‌خواهد در ابعاد یک در سه متر، و شاید هم بیشتر! اکنون جزئیات این امر برای ما الآن روشن نیست. قطعا برای آن هم رسمی داشتند و مطابق آن رسم عمل می‌کردند؛ مثلا عناوین مهمترین آثار را می‌نوشتند و به صورتی از ذکر الباقی عناوین غیرمهم صرف نظر می‌کردند. یا اینکه فقط به ذکر تعداد کتاب‌ها بسنده می‌نمودند. مثلا می‌نوشتند: «این قبر فلان بن فلان است و چهل و هشت کتاب در علوم مختلف تصنیف کرده است.»
نمی‌دانم از این سنگ‌نبشته‌ها در قبرستان این کهن‌ترین شهر چه تعداد بود و چه تعداد مشاهیر را دربرمی‌گرفت؛ اما اینقدر بود که ابن بطوطه به گفته خود بسیاری از آنها را یادداشت کرده بود. هر تعداد که بود چنان که گفته شد گمان نمی‌کنم بتوان از کنار این موضوع به سادگی عبور کرد؛ چنان که ابن بطوطه نیز نکرد. برای او هم در آن زمان شایان درنگ بود. شاید هم در نظر وی از عجایب و غرایب می‌آمد. چندان که شگفت‌زده بسیاری از آنها را یادداشت کرد و در خرجین خود قرار داد تا چنین قصه‌ای جایی در سفرنامه‌اش باز کند و آن را ارزانی آیندگان گرداند. هرچند متاسفانه به هدفی که در ذهن می‌پروراند، دست نیافت و آن اندوخته‌های گرانسنگ به غارت برده شد.
اگر این یادداشت‌های منحصر به فرد به گونه‌ای می‌ماند و غارتگران غافل از بینش نمی‌بردند، بسا اوراقی از سفرنامه این جهانگرد معروف را پُر می‌کرد و کمابیش ما را با مشاهیر شهر بخارا، این کانون شاعران و دانشمندان نام‌دار پارسی‌زبان و آثارشان آشنا می‌ساخت. چقدر خوب بود اگر امروزه عناوین آن کتاب‌ها را می‌داشتیم و به اوضاع و احوال فرهنگی آن مردم و آن زمانه هرچه بیشتر پی می‌بردیم. کتاب‌هایی که چه بسا در صرصر حوادث و نوائب زمان شوربختانه ره به فنا سپرد و آیندگان را از نعمت وجود خود محروم داشت.
به یقین این سنگ‌نبشته‌ها در آن روزگار که وسایل ارتباطی امروزی در کار نبود نقش یک رسانه فرهنگی را ایفاء می‌کرد. چهره فرهنگی شهر را ترسیم می‌نمود. مشاهیر و مفاخرِ درگذشته شهر را به اطلاع آیندگان می‌رساند. هر سنگ‌نبشته‌ای از این نوع، اعتباری بود برای مردم شهر.
هر چه فکر می‌کنم می‌بینم چنین شیوه‌ای نمی‌تواند به طور اتفاقی در میان مردمانی رسم شده باشد؛ بدون تردید دوراندیشی و فرهنگ‌دوستی آنها را می‌رساند. مردم شهر بخارا، این بزرگترین معاهد علمی و مرکز بلاد ماوراء النهر و پایتخت سامانیان می‌توانستند چنین شیوه‌ای را مثل اقوام دیگر به کار نگیرند و … برای ترویج کتاب و بزرگداشت صاحبان آثار.
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۴۹۱۷۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کتاب «برای قلب های شکسته» منتشر شد
به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «برای قلب‌های شکسته» نوشته مریم هاشمی به تازگی توسط نشر نزدیکتر منتشر و روانه بازار نشر شده است. این کتاب به گفته نویسنده‌اش شامل یک روایت بلند درباره عشق است.
این کتاب درباره انسان‌هایی است که در تلاطم روزمرگی‌ها زمانی را نیز به عاشقی اختصاص می‌دهند و در میان تمامی آشوب‌ها و سختی‌های اجتماعی، شعله عشق و محبت را در دل خاموش نمی‌کنند.
در بخشی از این کتاب می‌خوانیم:
«وقتی دلت می‌شکند همه این کلمات گم می‌شوند و تا بیایی دوباره پیدایشان کنی بخش زیادی از عمر گذشته و این در حالی است که ما فقط یک بار زندگی می‌کنیم و فقط یک بار صد درصد با شور و اشتیاق عاشق می‌شویم و اعتماد می‌کنیم و وای به حال آنهایی که این صددرصد ها را کم و کمتر می‌کنند… از آدم‌های صادق خوشم می‌آید، از آنهایی که تکلیفشان با خودشان و دیگران معلوم است، اصلاً آدم‌هایی که رک هستند و مثلاً وقتی تو را می‌بینند و از تو خوش‌شان نمی‌آید محکم حرف‌شان را پرت می‌کنند توی صورتت، اما حداقل با دروغ مثل یک خنجر ذره ذره درون تو فرو نمیبرندش تا کم کم زجر بکشی و از بین بروی… آنها حداقل کمتر وقت زندگی‌ات را می‌گیرند!»
این کتاب با ۶۴ صفحه و شمارگان ۳۰۰ نسخه عرضه شده است.
کد خبر 6089786
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است