تاثیر فضای مجازی در جعل هویتهای جدید
تاریخ انتشار: ۲۶ تیر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۵۱۵۱۳۲
شبکههای اجتماعی، نسل جدیدی از وبسایتها هستند که این روزها در کانون توجه کاربران شبکه جهانی اینترنت قرارگرفتهاند. اینگونه سایتها بر مبنای تشکیل اجتماعات آنلاین فعالیت میکنند و هرکدام دستهای از کاربران اینترنتی با ویژگی خاصی را گرد هم میآورند. شبکههای اجتماعی را گونهای از رسانههای اجتماعی میدانند که امکان دستیابی به نحوه جدیدی از برقراری ارتباط و به اشتراکگذاری محتوا در اینترنت عضو صدها شبکه اجتماعی مختلف هستند و بخشی از فعالیت آنلاین روزانهشان در این سایتها میگذرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
انواع شبکههای اجتماعی
شبکههای اجتماعی را در سادهترین تقسیمبندی میتوان در دو گروه عمومی و خصوصی قرارداد. در شبکههای اجتماعی عمومی کاربران اینترنتی باانگیزهها و اهداف مختلف حضور دارند و شبکهسازی مجازیشان را از طریق این وبسایتها دنبال میکنند، ولی شبکههای اجتماعی خاص حول موضوعی ویژه شکلگرفتهاند و تعداد کاربرانشان نیز کمتر است.
فیسبوک، تلگرام و اینستاگرام از مهمترین شبکههای اجتماعی عمومی در ایران هستند؛ اما این شبکههای اینترنتی عمومی نیز اغلب در ابتدای فعالیتشان با تعریف محدودی آغاز به کارکردهاند و بهتدریج عمومی شدهاند. چنانکه فیسبوک که امروزه به بزرگترین شبکه اجتماعی دنیا تبدیلشده است در سال ۲۰۰۴ شبکهی اجتماعی دانشجویان دانشگاه هاروارد بود.
دایره کاربران فیسبوک در چند مرحله گسترش پیدا کرد تا اینکه در سال ۲۰۰۶ به همه کاربران اینترنت رسید. علاوه بر اینها، شبکههای اجتماعی خاصی نیز وجود دارد که بر محوریت موضوعی مشخص فعالیت میکنند. برای مثال فهرست الف. ام Last.fm از جمله معروفترین آنهاست که علاقهمندان به موسیقی را گردهم جمع کرده است.
کارکردهای شبکههای اجتماعی
در هر کشور و هر جامعهای متناسب بافرهنگ، تعاملات اجتماعی و فعالیتهای سیاسی و اقتصادی، کارکردهای شبکههای اجتماعی باهم متفاوت است اما برخی کارکردهای شبکهای در تمامی جوامع باهم مشترک است. مهمترین کارکرد شبکههای اجتماعی ایجاد گروهها و دستههای ارتباطی Community پیرامون ویژگی یا ویژگیهای خاص است. همچنین کارکردهای اقتصادی، مبتنی بر بازاریابی اجتماعی نیز از دیگر کارکردههای این شبکههاست. کارکرد دیگری که برای این شبکهها متصور است کارکرد سیاسی است.
ایجاد کمپینهای سیاسی در یک فضای اجتماعی اینترنتی از کارکردهای شبکههای اجتماعی است. میگذارند، عملاً کارکرد جاسوسی دارند و بهراحتی این امکان را به دشمن میدهند که به اطلاعات مکانی مراکز مهم، حساس و حیاتی بدون کمترین زحمتی دسترسی داشته باشد.
جعل هویت کاربران
یکی از مهمترین موضوعاتی که کاربران را تهدید میکند موضوع جعل هویت است. بخصوص درزمانی که کاربر در زمینهای جزو افراد سرشناس و شناختهشده باشد. درصورتیکه در حیطهی کسبوکار یا حوزهی اجتماعی خود، فرد سرشناسی هستید، ممکن است افراد دیگری با سوءاستفاده از محتواها و اطلاعاتی که شما بهصورت عمومی به اشتراک گذاشتهاید، با نام و هویت جعلی شما و با راهاندازی صفحات مشابه دست به اخاذی، کلاهبرداری و سایر اقدامات مجرمانه بزنند.
ازاینرو هوشیاری در حفظ اطلاعات و محتواهای خصوصی کاملاً اهمیت دارد. همچنین درصورتیکه متوجه شدید شخصی با هویت شما اقدامات مجرمانه صورت میدهد، موضوع را به پلیس فتا اعلام کنید.
محافظت در مقابل کرمهای رایانهای
برخی از خدمات شبکههای اجتماعی مثل اپلیکیشنها در دل خود، کرمهای رایانهای و تروجانها را انتشار میدهند؛ بنابراین در فضای شبکههای اجتماعی، به هر خدمتی که از سوی کاربران دیگر به شما پیشنهاد میشود اعتماد نکنید.
اعتماد نکردن به افراد ناشناس
فضای شبکههای اجتماعی مملو از کاربرانی است که با هویتهای جعلی و برای مقاصد خاص مثل کلاهبرداری، اشاعه فحشاء و سایر اقدامات غیرقانونی و مجرمانه نسبت به ارتباطگیری با کاربران اقدام میکنند. ازاینرو از پذیرفتن افرادی که با هویت، تصاویر و طرح مطالب اغواکننده سعی در ارتباطگیری و افزودن شما به لیست دوستان یا علاقهمندان صفحهی خود رادارند، اجتناب کنید.
انجام دادن تنظیمات حریم خصوصی
تمامی شبکههای اجتماعی، ابزارهایی را در اختیار شما میگذارد که نسبت به تنظیم حوزه حریم خصوصی خود اقدام کنید. با استفاده از این ابزارها میتوانید با خیال راحتتر نسبت به اشتراکگذاری اطلاعات با دوستان اقدام کنید و دسترسی دیگران را محدود کند؛ همچنین با استفاده از تنظیمات حریم خصوصی بهمنظور اطلاع از اینکه چه کسانی اطلاعات شخصی شمارا مشاهده میکند میتوان استفاده کرد.
رعایت احتیاط در مورد کلیک کردن بر روی لینکها
حتی اگر لینک در پیامی است که از سوی دوست شما فرستادهشده است در هنگام کلیک کردن بر روی آن بااحتیاط باشد. بهاینعلت که ممکن است اطلاعات حساب کاربری ارسال لینکهای مخرب به لیست تماسهای او باشند.
باشگاه خبرنگاران جوان اجتماعی ازدواج و خانوادهمنبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: فضای مجازی جعل هویت شبکه های اجتماعی کارکرد های شبکه ی اجتماعی سایت ها شبکه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۵۱۵۱۳۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مقاومت کسب و کارهای کوچک اینستاگرامی در مقابل فیلترینگ
ایتنا - بسياري از كاربران ايراني تصور داشتند با فيلترينگ اينستاگرام، اين شبكه اجتماعي نيز همچون فيسبوك از ردهبندي شبكههاي اجتماعي پرطرفدار ايراني خارج ميشود؛ اما دادههاي ديتاك نشان ميدهد كه پس از اعتراضات ،حجم محتواي عمومي اين بستر به مرور افزايش يافت. اينستاگرام از همان آغاز راهاندازياش در سال ۲۰۱۰ براي همه مردم در هرجاي جهان شبكه اجتماعي جذابي بود اما جذابيت ويژهاش را در ايران مديون يك چيز بود: فيسبوك كه يكي از بزرگترين فضاهاي اجتماع مجازي ايرانيان بود، فيلتر بود و مسدودنبودن اينستاگرام خيلي زود كاربران ايراني را از فيسبوك بيرون كشيد.
البته اينستاگرام هم سالها بعد فيلتر شد اما وقتي كه ديگر قاعده بازي عوض شده بود. اينستاگرام آنقدر در زيست روزمره مردم ايران جا گرفته بود كه با فيلترشدنش هم كسي جايي نرفت؛ ماندند و پس گرفتند.
گزارشهاي غيررسمي ميگويند بيش از ۴۰ ميليون ايراني كاربر اينستاگرام هستند و اين شبكه، پرمخاطبترين شبكه اجتماعي در ايران است. مداراي مسدودكنندگان اينترنت در ايران با اين شبكه اجتماعي بسيار بيشتر از شبكههاي اجتماعي بود. در حالي كه ديگر شبكههاي اجتماعي با مسدودسازي و فيلترينگ دولتي مواجه بودند، اينستاگرام تا سالهاي اخير يكي از آخرين شبكههاي اجتماعي بينالمللي بدون فيلتر در ايران بود و حتي مدتي صحبت از «فيلترينگ هوشمند» آن بود اما بالاخره در انتهاي شهريور ۱۴۰۱ و به دنبال اعتراضات به مرگ مهسا اميني، اينستاگرام هم فيلتر شد.
اين اتفاق درست زماني رخ داد كه اينستاگرام فراتر از يك شبكه اجتماعي، تبديل به پلتفرمي درآمدزا براي هزاران كسبوكار ايراني شده بود و كسبوكارهاي خانگي زيادي هم بر روي اين پلتفرم شكل گرفته بود. بر اساس گزارشي كه استارتاپ پادرو در سال ۱۴۰۱ منتشر كرد، شهريور ۱۴۰۱، قبل از فيلترشدن اينستاگرام، حدود ۶۳۰ هزار فروشگاه فعال اينستاگرامي وجود داشت كه بيش از نيمي از آنها تا ماهها بعد هم نتوانستند كسبوكار خود را دوباره فعال كنند.
برخلاف كانالهاي تبليغاتي سنتي كه اغلب نيازمند سرمايهگذاري زيادي بودند و بازگشت سرمايه در آنها نامشخص بود، اينستاگرام به كسبوكارها امكان ميداد با كمترين هزينه، محصولات و خدمات خود را به صورت بصري به مخاطبان هدف ارايه دهند. علاوه بر اين، الگوريتم اينستاگرام كه محتواي تصويري را بر اساس ميزان بيش از ۴۰ ميليون ايراني كاربر اينستاگرام هستند و اين شبكه، پرمخاطبترين شبكه اجتماعي در ايران است درگيري كاربران اولويتبندي ميكرد، به كسبوكارها امكان ميداد تا ديدهشدن خود را بر اساس كيفيت و جذابيت پستهايشان افزايش دهند.
اين قابليتها، تحولي اساسي بود كه زمين بازي را بين برندهاي شناختهشده و تازهواردها هموارتر ميكرد.
با اين حال، هيچكدام از اينها مسوولان را متقاعد نكرد كه دست از فيلتركردن پركاربرترين شبكه اجتماعي در ايران بردارند. از آن سو، كاربران بودند كه رفتار متفاوتي از خود نشان دادند. كمي كه محدوديتهاي اينترنتي روزهاي اعتراض كمتر شد، كاربران با فيلترشكن به اين شبكه اجتماعي بازگشتند.
در گزارشي كه موسسه پژوهشي ديتاك در مورد ميزان فعاليت كاربران ايراني در اينستاگرام منتشر كرده، آمده است: «بسياري از كاربران ايراني تصور داشتند با فيلترينگ اينستاگرام، اين شبكه اجتماعي نيز همچون فيسبوك از ردهبندي شبكههاي اجتماعي پرطرفدار ايراني خارج ميشود؛ اما دادههاي ديتاك نشان ميدهد كه پس از اعتراضات ،حجم محتواي عمومي اين بستر به مرور افزايش يافت.»
يافتههاي ديتاك نشان ميدهد در سال ۱۴۰۱ از ۶ ميليون اكانت پابليك ايراني در اينستاگرام ۴۵۰ ميليون پست منتشر شده و كاربران ايراني در هر ثانيه بيش از ۲۵ هزار بار پستهاي اينستاگرام را ميبينند.
در گفتوگوهاي روزمره ايرانيان، توييتر فضايي سياسيتر تلقي ميشود و اينستاگرام را بيشتر شبكهاي «زرد» مينامند اما كاربران اينستاگرام، بهخصوص كمسنوسالترها، ميگويند اينطور نيست كه اينستاگرام فقط براي سرگرمي باشد. دلارام، دانشآموز سال يازدهم متوسطه كه صفحهاي با ۳۰ هزار دنبالكننده در اينستاگرام دارد، ميگويد: «اينستاگرام خيلي بزرگ است. همهجور محتوايي هم تويش پيدا ميشود. به خودتان بستگي دارد كه چه كساني را دنبال كنيد. همين اينستاگرام به خود من چيزهايي ياد داده كه 10سال ديگر مدرسه بهم ياد نميداد. چرت و آشغال هم كم نيست توش ولي ميتوانيد انتخاب كنيد چي را دنبال ميكنيد.»
او درباره تأثير فيلترشدن اين شبكه اجتماعي معتقد است: «اولش كه فيلتر كردند و اينترنت را بستند، مخاطباي همه ريزش كرد ولي الآن از قبل فيلتر هم رشد پيج من بيشتر بوده. الآن بيشتر براي دسترسي به برنامههاي فيلترنشده مثل اپهاي بانكي صاحب یک كسب و كار اينستاگرامي: فيلترينگ من را مجبور كرده است كه از كاربرانم بخواهم به پلتفرمهاي داخلي مثل روبيكا و ايتا بيايند اما كلي سر اين فحش خوردهام و كمتر از پنج درصد مشتريانم حاضر شدهاند در كانال روبيكا عضو بشوند. به نظرم دولت دارد كسب و كارهاي كوچك را خفه ميكند به دردسر ميافتيم تا برنامههاي فيلترشده. ديگه فيلترشكنها ۲۴ ساعته روشنه.»
با اين حال، فيلترينگ اين شبكه اجتماعي چندان بياثر نبوده است. پريسا، ۲۱ساله و صاحب كسبوكاري اينستاگرامي، درباره وضعيتش ميگويد: «شرايط بسيار سختي براي من و كسبوكارم بود. اينستاگرام پلتفرم مهمي براي آدمهايي مثل من است تا به مشتري دسترسي پيدا كنيم. وقتي كه دولت اينستاگرام را فيلتر كرد، ضربه بزرگي به من وارد شد. اول فكر كردم ممكن است يك اختلال موقتي باشد اما فيلترينگ چندسال طول كشيده است و در اين مدت فروش من بهشدت كاهش يافته است. اين فوقالعاده خستهكننده است.»
پريسا ادامه ميدهد: «فيلترينگ من را مجبور كرده است كه از كاربرانم بخواهم به پلتفرمهاي داخلي مثل روبيكا و ايتا بيايند اما كلي سر اين فحش خوردهام و كمتر از پنج درصد مشتريانم حاضر شدهاند در كانال روبيكا عضو بشوند. به نظرم دولت دارد كسبوكارهاي كوچك را خفه ميكند.»
او همچنان اميدوار است كه مسوولان در سياست فيلترينگ تجديدنظر كنند. «اين كار به كسبوكارها آسيب ميزند. روياي من اين است كه كسبوكار كوچكم را بينالمللي كنم اما اين فيلترهاي فعلي اين كار را بسيار دشوار ميكنند. تنها كاري كه ميتوانم انجام دهم اين است كه تا جايي كه ميتوانم خود را تطبيق دهم و به استقامت ادامه دهم.»
عدهاي هم از سياسيشدن اينستاگرام گلايه دارند و ميگويند اين كار «نميگذارد مثل بقيه مردم دنيا زندگي كنيم». علي، ۱۷ساله، در اين باره ميگويد: «اين فيلترينگ اينستاگرام ديگه واقعا ديوانهكننده شده! من نه سياسيام نه هيچي، فقط ميخوام زندگي كنم. همين الآن نصف عكسهاي اينستاگرام لود نميشود!»
او ميگويد اينستاگرام كلي محتواي مفيد براي بدنسازياش دارد اما بخش زيادي از آنها را از دست ميدهد. علي اضافه ميكند: «صادقانه بگويم، من واقعا برايم مهم نيست كه دلايل فيلترينگ چيست. من ميخواهم بهترين زندگي نوجوانيام را داشته باشم، اين را كسي ميفهمد؟ اين خيلي خواسته زيادي است كه بتوانيم به مسخرهبازيكردن و سلفيگرفتن خودمان بپردازيم؟» با همه اينها، وعده رفع فيلتر از اينستاگرام هميشه وعدهاي سر خرمن بوده است و هرگز محقق نشده است. كاربران هم سعي كردهاند خود را با شرايط جديد تطبيق دهند و حتي از مجهزبودن كاربران ايراني به فيلترشكن استفاده كنند و كار خود را در فضاهايي مثل يوتيوب كه امكان درآمدزايي سادهتري هم دارند، بسط بدهند و از آن طرف، تحريمها هم امكاناتي را براي نقد كردن درآمدهاي دلاري فراهم كرده است كه «يوتيوبرشدن» را آسانتر هم كرده است. (اعتماد)